ΓΕΓΟΝΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΘΕΙ από κανέναν: οι μαζικές πορείες συμπαράστασης στην οδύνη των ανθρώπων που είδαν τις οικογένειες τους να ξεκληρίζονται στο σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών ήταν πορείες ειρηνικές, πορείες αλληλεγγύης, χωρίς απαραιτήτως (ή με σχεδόν μηδενικό) κομματικό πρόσημο.
Ήταν εκδηλώσεις γνήσιας οργής για τη διαχρονική, διαγενεακή περιφρόνηση στην ασφάλεια του πολίτη. Ήταν ταυτόχρονα συναίσθηση κι ο τρόμος της συνειδητοποίησης ότι κατά τύχη δεν βρισκόμασταν σ’ αυτό το τρένο.
Επίσης, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί το ότι σ’ αυτές τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, ίσως για πρώτη φορά στα ελληνικά χρονικά, κατέβηκε κόσμος που ουδέποτε είχε σχέση με κομματικές, συνδικαλιστικές, πολιτικές ζυμώσεις. Κόσμος, ενδεχομένως, εντελώς άπειρος σε ό,τι αφορά την αυτοπροστασία του κατά τη διάρκεια μίας πορείας, όταν τα πράγματα ξεφύγουν.
Τώρα, πώς βρεθήκαμε από αυτό το σημείο που μας ενώνει όλους σε ανθρώπινο επίπεδο, ακριβώς αυτός ο κόσμος να τρώει ξύλο, να κινδυνεύει από κρότου λάμψης σε ευθεία βολή και να μετράμε τουλάχιστον τρεις τραυματίες φωτορεπόρτερ είναι κάτι που πρέπει να εξηγηθεί, αλλά κανείς δεν τολμά και όλοι το αντιμετωπίζουν πλέον σαν κανονικότητα.
Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι. Και επίσης, μπορεί να μην είναι εύκολο να μπει σε λέξεις, αλλά κάτι μύριζε «μπαρούτι» στις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας της προηγούμενης εβδομάδας. Μία αόρατη, αλλά απολύτως παρούσα αίσθηση που θύμιζε τις πορείες του 2010, του 2011, του 2012. Και αυτό δεν οφειλόταν μόνο στη δίκαιη οργή του κόσμου που κατέβηκε να διαδηλώσει ειρηνικά για τα λάθη και την ολιγωρία όλων των κυβερνήσεων των τελευταίων ετών, αλλά και σε μία αδιόρατη απειλή ότι –ας το πούμε απλά– θα πέσει ξύλο.
Η επίθεση εναντίον φωτορεπόρτερ με κρότου λάμψης, η επίθεση με πέτρα στον αυχένα σε έναν άλλο, η «επιδρομή» της ομάδας «Δράση» σε κόσμο που διαδήλωνε ειρηνικά, μια «επιδρομή» που συνοδεύτηκε από χειρονομίες και απειλές για τη σωματική ακεραιότητα φωτογράφων, είναι μερικά από αυτά που συνέβησαν τις προηγούμενες μαύρες μέρες.
«Όταν το ξύλο που πέφτει στους πολίτες είναι ασύλληπτο, άρα δεν τηρούνται οι κανόνες εμπλοκής, τότε εννοείται ότι φυσικά δεν θέλουν στα πόδια τους αυτόπτες μάρτυρες και ειδικά φωτορεπόρτερ που καταγράφουν τις παρανομίες που σημειώνονται. Φοβάμαι ότι μπορεί να ξεφύγει το πράγμα τις επόμενες ημέρες και κάπως εύχομαι να συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να βάλουν υποτυπωδώς τους κανόνες εμπλοκής που πρέπει να έχει η αστυνομία είτε σε σχέση με την κοινωνία είτε σε σχέση με εμάς».
Για αυτά και άλλα παρόμοια περιστατικά –έστω και μεμονωμένα– αστυνομικής εκδικητικότητας, μένους και διάθεσης για βίαιη καταστολή εκεί που δεν υπάρχει τίποτα να κατασταλεί, μοιραία δημιουργούνται εκ νέου ερωτήματα. Και ακριβώς γι’ αυτό η LIFO επικοινώνησε με τουλάχιστον τρεις από τους πλέον έμπειρους φωτορεπόρτερ της χώρας.
Μίλησε μαζί τους για την εμπειρία και το συναίσθημα από τις πορείες των τελευταίων ημερών και για το πώς αντιμετωπίστηκε η διάθεση του κόσμου –όχι απαραιτήτως πολιτικά οργανωμένου– να διαδηλώσει, και τα όσα προέκυψαν είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα για την πορεία. Κυρίως, γιατί ακόμη και εκείνοι που παραδοσιακά «κυνηγιούνται» από τις αστυνομικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια του ρεπορτάζ, ακόμη και για εκείνους που το ξύλο, τα χημικά και οι άλλες μέθοδοι καταστολής δεν αποτελούν είδηση, έδειξαν να ξαφνιάζονται από τις αστυνομικές πρακτικές και, σε κάποιες περιπτώσεις, από το μένος των αστυνομικών τόσο εναντίον πολιτών όσο και εναντίον των φωτορεπόρτερ.
Μάριος Λώλος
«Κοίτα, την κρότου λάμψης συνειδητά την πετάξανε στην Πανεπιστημίου πάνω στο πεζοδρόμιο απέναντι από τα Προπύλαια. Ακριβώς δίπλα μου ήταν ο συνάδελφος Γιάννης Λιάκος που έφαγε πέτρα στον αυχένα από αστυνομικό των ΜΑΤ. Αυτό είχα χρόνια να το δω! Αστυνομικούς να πετάνε τις πέτρες πίσω. Το κάνανε παλιά και μιλάμε για μία «πρακτική» που δεν έχει καμία σχέση με τους κανόνες εμπλοκής. Και σκέψου ότι ο συνάδελφος που κάηκε από την κρότου λάμψης έχει καεί και στον μηρό, και σκέψου ότι ο συνάδελφος δεν είχε διαδηλωτή δίπλα του.
Η εμπειρία από τις πορείες των τελευταίων ημερών είναι ότι επιβεβαιώνεται για πολλοστή φορά η άποψη που έχω ότι όταν ο κόσμος πλέον βγαίνει μαζικά στον δρόμο, τότε μαζικά δέρνουν και εμάς. Όταν τα πράγματα είναι μειωμένα σε επίπεδο αριθμού κόσμου, πίεσης και έντασης, συνήθως δεν έχουν λόγο να μας δείρουν γιατί δεν έχουμε να καλύψουμε και κάτι το ιδιαίτερο. Όταν ο κόσμος κατεβαίνει μαζικά, όπως χθες για παράδειγμα, τότε θα δείρουν και εμάς.
Όταν το ξύλο που πέφτει στους πολίτες είναι ασύλληπτο, άρα δεν τηρούνται οι κανόνες εμπλοκής, τότε εννοείται ότι φυσικά δεν θέλουν στα πόδια τους αυτόπτες μάρτυρες και ειδικά φωτορεπόρτερ που καταγράφουν τις παρανομίες που σημειώνονται. Φοβάμαι ότι μπορεί να ξεφύγει το πράγμα τις επόμενες ημέρες και κάπως εύχομαι να συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να βάλουν υποτυπωδώς τους κανόνες εμπλοκής που πρέπει να έχει η αστυνομία είτε σε σχέση με την κοινωνία είτε σε σχέση με εμάς. Μου έκανε εντύπωση το πολύ χημικό, το "πέσιμο" σε κόσμο όπου δεν υπήρχε κανένας απολύτως λόγος να την "πέσουν".
Το ότι επιτέθηκαν με γκλομπιές σε οργανωμένα μπλοκ. Το τελευταίο πανό ήταν των δικηγόρων, του Καμπαγιάννη. Ή, ας πούμε, η... βόλτα της "Δράσης" πάνω στην πλατεία ενώ δεν υπήρχαν επεισόδια! Τι κάνεις;! Και επιβεβαιώνεται για άλλη μία φορά ότι ο στόχος δεν είναι μόνο αυτοί που συγκρούονται με την αστυνομία. Ο στόχος της αστυνομίας είναι να προβοκάρει και να δείρει και κόσμο που δεν είναι συγκρουσιακά τοποθετημένος απέναντι της ή έστω και πολιτικοποιημένος, έτσι ώστε να περάσει το μήνυμα "παιδιά, μην ξανακατέβετε, θα φάτε ξύλο".
Να πω και το άλλο: προχθές που τα επεισόδια στην πλατεία είχαν τελειώσει και είχαν κατέβει στην Πανεπιστημίου και έχουν ξεμείνει στη γωνία της Μεγάλης Βρετανίας 4-5 άτομα και πετάνε 2-3 πέτρες σε αστυνομικούς των ΜΑΤ, ακούω τον διμοιρίτη να ενημερώνει στον ασύρματο, «Κέντρο, δεχόμαστε σφοδρές επιθέσεις». Θέλω να πω ότι αυτά τα βλέπουν από το Κέντρο Επιχειρήσεων στη ΓΑΔΑ, αλλά μάλλον αυτά θέλουν.
Θα πω το πιο απλό: επί ΠΑΣΟΚ, ο Παπουτσής μας είχε πει ότι οι αστυνομικοί των ΜΑΤ "βλέπουν τις φωτογραφικές μηχανές μας σαν εν δυνάμει φονικά όπλα"! Ότι απειλούνται τα ΜΑΤ από τη μηχανή μου, λες και εγώ κρατάω καλάσνικοφ, και σ' το λέει αυτό ο πολιτικός προϊστάμενος. Αν η πολιτική ηγεσία θέλει να βάλει κανόνες, μπορεί, εκτός κι αν δεν μπορεί ο κ. Θεοδωρικάκος. Ο οποίος μας λέει "οι αστυνομικοί είναι αδέλφια σας" και την ίδια ώρα δέρνουν ό,τι περπατάει στο Σύνταγμα».
Μενέλαος Μυρίλλας
«Αυτά που συνέβησαν τις προηγούμενες ημέρες για εμάς δεν είναι καν είδηση. Δεν με ξενίζει. Είναι αυτό που ζούμε όλα τα προηγούμενα χρόνια. Ο φωτορεπόρτερ τρώει ξύλο και επιθέσεις ανεξαρτήτως κυβέρνησης. Το σημαντικό είναι ότι κατέβηκε ο κόσμος στον δρόμο και αυτό δεν αλλάζει.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι εκεί –στον δρόμο– είναι αθώα τα πράγματα. Όσο για την κρότου λάμψης σε ευθεία βολή; Την τελευταία φορά που θυμάμαι να έγινε κάτι τέτοιο ήταν επί Χρυσοχοΐδη. Οι φωτορεπόρτερ διαχρονικά τρώνε ξύλο. Θέλω να πιστεύω ότι δεν θα ξεφύγουν τα πράγματα το επόμενο διάστημα».
Γιάννης Κέμμος
«... Και εμένα μου θυμίζει κάτι από τα παλαιότερα χρόνια, μπορεί να μην είναι ακριβώς όπως το ’08 ή το 12, τελοσπάντων, αλλά μετά από πολύ καιρό ο κόσμος ξανακατεβαίνει στους δρόμους, γιατί είναι πολύ σημαντικός ο λόγος για να το κάνει αυτό. Πιστεύω όμως ότι δόθηκε και μία αφορμή για να εκδηλωθεί μία γενικότερη δυσαρέσκεια που κατ’ αρχήν κινείται προς την κυβέρνηση, αλλά δεν αγγίζει μόνο αυτούς. Ξεπερνάει την κυβέρνηση και πάει ακόμα πιο πίσω.
Για να πω την αλήθεια, θεωρώ ότι η αστυνομία θα μπορούσε όλες αυτές τις ταραχές να τις έχει λήξει με το «καλημέρα σας». Έχει δείξει τη δύναμή της – ας μην ξεχνάμε την τελευταία επέτειο του Πολυτεχνείου, εκείνες τις μέρες η Αθήνα ήταν μία αστυνομοκρατούμενη πόλη. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι αν η αστυνομία θέλει να μην υπάρχουν έκτροπα, δεν υπάρχουν.
Ενδεχομένως, τώρα, λίγο οι ενοχές της κυβέρνησης –μιλάμε για την εκτίμησή μου πάντα–, λίγο ότι δεν θέλει να το φτάσει στα άκρα και να προκαλέσει, μπορεί και να θέλει να αποφύγει ένα λάθος ή ένα περιστατικό αστυνομικής βίας που μπορεί να ξεκινήσει ένα νέο '08, τέλος πάντων, ειδικότερα την Παρασκευή άφησε λίγο αέρα. Χθες (Κυριακή), ας πούμε, σταδιακά έκανε εμφανή την παρουσία της, προς το τέλος της συγκέντρωσης, και έγιναν αυτά που έγιναν.
Τραυματίστηκε ένας συνάδελφος, ενός άλλου του χτύπησαν το χέρι για να ρίξουν το κινητό κάτω, ενός άλλου του τράβαγαν τη μηχανή για να σταματήσει να τραβάει. Είναι και θέμα τύχης να σε βρει τόσο ψηλά στο σώμα η κρότου λάμψης, αλλά γενικότερα το να πετάς μέσα σε κόσμο κρότου λάμψης ή χημικά τα οποία όταν σκάνε μπορούν να προκαλέσουν σοβαρούς τραυματισμούς, ε, αυτό δεν είναι ποτέ καλή ιδέα, ειδικά μέσα σε κλειστούς χώρους, όπως στην Ομόνοια μέσα στον σταθμό. Δεν είναι καλή ιδέα γιατί μπορεί να συμβούν πολλά. Αυτά τα πετάνε χαμηλά, όταν τα πετάς στον αέρα είναι όπου σκάσει.
Επίσης, δεν έγινε χρήση αύρας. Ήταν διακριτικά παρκαρισμένη, αλλά δεν έγινε χρήση της, που –αυτοί το λένε, όχι εμείς– είναι ένας πιο ήπιος τρόπος να ελέγχεις τις συγκεντρώσεις. Αν αυτό πιστεύουν, δεν το έπραξαν.
Αντιθέτως, έβγαλαν τα μηχανάκια της "Δράσης" που είχαμε πάρα πολύ καιρό να τα δούμε –τα είδαμε την Παρασκεύη μία φορά που κάνανε ντου προς τον κόσμο, Φιλελλήνων και Σταδίου– και η δεύτερη φορά ήταν χθες (Κυριακή), όταν κατέβηκαν από την Ιπποκράτους και έστριψαν δεξιά προς την Πανεπιστημίου και χωρίς κανέναν λόγο πέσανε πάνω στον κόσμο. Τα πρώτα δύο-τρία μηχανάκια πέσανε πάνω στον κόσμο.
Μέχρι και σ' εμάς, λίγο μετά, όταν θέλανε να μεταφέρουν έναν νεαρό για προσαγωγή, ήρθε ένας και μας έκανε νοήματα τύπου θα σας πατήσω, το οποίο είναι και ανόητο, είναι άνευ ουσίας. Προφανώς και δεν είναι όλοι έτσι, αλλά συνέβησαν και αυτά».
