O Ibrahim Maalouf είναι πολύ ειδική περίπτωση μουσικού. Από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της παγκόσμιας μουσικής, ακατάτακτος, με μεγάλη ηχητική γκάμα που συνδυάζει πολλά μουσικά είδη από την τζαζ και την αραβική μουσική μέχρι τη σημερινή ραπ, ο πιο δημοφιλής jazzman της νέας γαλλικής σκηνής έχει φανατικό κοινό σε ολόκληρο τον κόσμο που κάνει sold out τις συναυλίες του παντού, από το Lincoln Jazz Center της Νέας Υόρκης, το Kennedy Center της Ουάσινγκτον DC, το Bercy Accor Arena του Παρισιού και την VW Arena της Κωνσταντινούπολης μέχρι το Ηρώδειο που έχει εντάξει στη φετινή καλοκαιρινή του περιοδεία στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.
Μοναδικός showman και σκηνικά εξωστρεφής τρομπετίστας, ξεσηκώνει το κοινό με την ενέργειά του και την εξαιρετική τεχνική του που έχει επηρεαστεί από τον Dizzy Gillespie, τον Arturo Sandoval και τον Lester Bowie.
Με δεκαεπτά άλμπουμ στο ενεργητικό του και αμέτρητα πρότζεκτ (μουσική για ταινίες και παραστάσεις), ο πολυβραβευμένος στους μεγαλύτερους διεθνείς διαγωνισμούς κλασικής τρομπέτας σε όλο τον κόσμο Ibrahim Maalouf έρχεται στην Αθήνα με νέο άλμπουμ και ένα πολύ διαφορετικό show που έχει πολλή rap, world και jazz μουσική και τις κλασικές επιρροές του από τη Μέση Ανατολή.
Ο Ibrahim Maalouf γεννήθηκε στη Βηρυτό, αλλά οι γονείς του μετακόμισαν στο Παρίσι όταν ήταν παιδί για να γλιτώσουν από τη βία και τον πόλεμο. Στο Παρίσι τελειοποίησε την τεχνική του στην τρομπέτα με δάσκαλο τον πατέρα του, ο οποίος επινόησε την τετραβάλβιδη μικροτονική τρομπέτα.
«Γεννήθηκα στον Λίβανο, αλλά μεγάλωσα στη Γαλλία. Μετακομίσαμε στη Γαλλία όταν ήμουν μωρό», λέει. «Όλο το οικογενειακό μου περιβάλλον ήταν διανοούμενοι. Ήταν, και είναι, συναρπαστικό να περιτριγυρίζομαι από ανθρώπους που ασχολούνται με την τέχνη και την ποίηση. Βλέπεις τα πάντα μέσα από διαφορετικό πρίσμα και προσέχεις πράγματα στα οποία υπό κανονικές συνθήκες δεν δίνεις σημασία. Όταν μεγαλώνεις σε μια οικογένεια όπου υπάρχουν εικαστικά, ποίηση, λογοτεχνία και μουσική, έχεις συναίσθηση του τι σημαίνει να είσαι ευάλωτος. Σου δημιουργείται μια άλλου είδους ευαισθησία.
Δεν είμαστε μόνο μια συγκεκριμένη ταυτότητα, δεν είμαστε ακριβώς τα ίδια πρόσωπα που ήμασταν πριν από πέντε ή δεκαπέντε χρόνια, συνεχώς αλλάζουμε κι αυτό είναι κάτι καλό. Για μένα η ταυτότητα είναι σαν την κουλτούρα, πρέπει να αλλάζει με τον χρόνο, να μη μένει αμετάβλητη.
Έχω πολλές παιδικές αναμνήσεις και από τη Γαλλία και από τον Λίβανο, αλλά οι περισσότερες αφορούν τη μουσική και το φαγητό. Θυμάμαι μόνο θετικά πράγματα. Μεγάλωσα με γονείς που ασχολούνταν πολύ με τη μουσική, έτσι θυμάμαι πολλές τέτοιες στιγμές. Και επειδή μεγάλωσα σε μια οικογένεια με λιβανέζικη κουλτούρα, όπου το φαγητό παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, έχω όμορφες αναμνήσεις από οικογενειακές συγκεντρώσεις με πολύ καλό φαγητό.
Οι γονείς μου με δίδαξαν τα πάντα. Ο πατέρας μου πώς να παίζω τρομπέτα, πώς να στέκομαι πάνω στη σκηνή και πώς να παίζω κλασική και αραβική μουσική. Η μητέρα μου με ωθούσε να δημιουργώ πράγματα και επίσης με ενθάρρυνε πολύ να συμμετέχω σε διαγωνισμούς, επειδή πίστευε ότι ήταν κάτι που θα με πήγαινε μπροστά. Πραγματικά, πίστευε πολύ σε μένα. Οι γονείς μου μού έδωσαν πολλά, κυρίως όμως μεγάλη αυτοπεποίθηση.
Για να είμαι ειλικρινής, δεν μου άρεσε η τρομπέτα όταν ήμουν μικρός. Ο πατέρας μου έπαιζε τρομπέτα, αλλά δεν ενδιαφερόμουν πολύ γι’ αυτήν. Άκουγα μουσική, όπως όλα τα παιδιά, στο ραδιόφωνο και μου άρεσε να γράφω μουσική στο πιάνο, επινοώντας δικά μου κομμάτια. Ο πατέρας μου με ανέβασε σε πολύ μικρή ηλικία στη σκηνή για να παίξουμε ως ντουέτο, έτσι όταν ήμουν οκτώ ή εννιά χρονών άρχισα να περιοδεύω μαζί του και να δίνουμε κονσέρτα παίζοντας κλασική και αραβική μουσική. Ήταν συναρπαστικό.
Φαντάσου πώς ήταν για ένα παιδί να είναι στη σκηνή και να παίζει με τον πατέρα του και οι άνθρωποι από κάτω να χειροκροτούν και να λένε ωραία λόγια. Ως παιδί έβλεπα τον κόσμο διαφορετικά, κι αυτό με έκανε να παίζω μουσική με χαρά ‒ όχι απαραίτητα τρομπέτα, αλλά μουσική γενικά. Τότε άρχισε σιγά σιγά να μου αρέσει και η τρομπέτα.
Η Γαλλία και ο Λίβανος είναι δυο χώρες που τις συνδέει η Ιστορία. Οι Γάλλοι συμπαθούν τους Λιβανέζους γιατί αισθάνονται ότι έχουν πολλά κοινά στοιχεία μαζί τους, έτσι, γενικά, το να είσαι Λιβανέζος το βλέπουν ως κάτι καλό. Από την άλλη, ο Λίβανος είναι μια κουλτούρα που θεωρείται αραβική και το να είσαι Άραβας στον δυτικό κόσμο δεν είναι κάτι εύκολο.
Σήμερα πολλοί άνθρωποι βλέπουν τους Άραβες ως απειλή εξαιτίας όσων που έχουν συμβεί, της τρομοκρατίας κ.λπ. Η κοινωνία στην Ευρώπη είναι διχασμένη, ειδικά στη Γαλλία. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που φοβούνται τους Άραβες και τους βλέπουν ως απειλή, αλλά υπάρχουν και εκείνοι που ξέρουν ότι αυτό δεν ισχύει, ότι είναι απλώς μια κοινωνικοπολιτική κατάσταση που πρέπει να χειριστούμε και να προσπαθήσουμε να λύσουμε ανθρώπινα.
Ibrahim Maalouf & Flavia Coelho - EL MUNDO feat. Tony Romera
Η ταυτότητα είναι μείζον θέμα, κάτι τεράστιο. Ο θείος μου, που ονομάζεται Amin Maalouf, και είναι πολύ σημαντικός συγγραφέας, έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο Les identités meurtrières. Είναι ένα βιβλίο για το τι είναι η ταυτότητα και πώς τη βλέπουν οι άνθρωποι σήμερα.
Κατά τη γνώμη μου, η ταυτότητα είναι κάτι που αλλάζει με τον χρόνο. Δεν είμαστε μόνο μια συγκεκριμένη ταυτότητα, δεν είμαστε ακριβώς τα ίδια πρόσωπα που ήμασταν πριν από πέντε ή δεκαπέντε χρόνια, συνεχώς αλλάζουμε κι αυτό είναι κάτι καλό. Για μένα η ταυτότητα είναι σαν την κουλτούρα, πρέπει να αλλάζει με τον χρόνο, να μη μένει αμετάβλητη.
Το βιβλίο που έγραψα και κυκλοφόρησε αφορά ακριβώς το τι είναι μια ταυτότητα, αλλά την εξετάζει μέσα από τη μουσική. Πώς να χτίσεις μια νέα ταυτότητα, πώς να συνθέσεις έναν κόσμο βασισμένο σε όλες μας τις διαφορές αλλά και στις ομοιότητες και πώς να χρησιμοποιήσεις αυτές τις διαφορές για να φτιάξεις έναν καλύτερο κόσμο.
Όλα αυτά μέσα από τη μουσική, συγκεκριμένα μέσα από τον αυτοσχεδιασμό, ο οποίος είναι για μένα το μόνο πράγμα που μπορεί να μας κάνει να χτίσουμε κάτι χωρίς τον φόβο της αποτυχίας. Όταν αυτοσχεδιάζεις, δεν μπορείς να φοβάσαι την αποτυχία, αυτή είναι μέρος της διαδικασίας. Στην ουσία παίρνεις το ρίσκο να αποτύχεις και να χάσεις τις νότες που παίζεις και να κάνεις κάτι που δεν σημαίνει τίποτα.
Υπάρχει η φιλοσοφία ότι είμαστε όλοι έτοιμοι για τα λάθη, επειδή ξέρουμε ότι μέσα από τα λάθη μπορούμε να δημιουργήσουμε κάτι νέο. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για μένα σήμερα, ειδικά στον κόσμο που ζούμε, όπου τα πάντα πρέπει να είναι τέλεια, όπου οι δάσκαλοι μας διδάσκουν ότι απαγορεύεται να κάνουμε λάθη. Αλλά ο αληθινός κόσμος δεν είναι έτσι. Κανένα μωρό δεν μαθαίνει να περπατάει αν δεν πέσει άπειρες φορές.
Το βιβλίο μου μιλάει γι’ αυτό ακριβώς, για το χτίσιμο ενός καλύτερου κόσμου, για το πώς πρέπει να μάθουμε να δεχόμαστε την αποτυχία και τα λάθη μας.
Για μένα αυτό πρέπει να γίνει άμεσα επειδή οι άνθρωποι δεν ξέρουν πλέον πώς να κάνουν διάλογο. Κάθε φορά που αντιμετωπίζουν κάτι διαφορετικό, νομίζουν ότι πρόκειται για αντιξοότητα. Κάθε φορά που δεν σκέφτονται όλοι με τον ίδιο τρόπο, η λύση που προτείνουν είναι ο πόλεμος. Υπάρχουν πάντα η κακουχία και η βία. Πρέπει να διδάξουμε τα παιδιά μας ότι μπορούν να δημιουργήσουν έναν καινούργιο κόσμο, ακόμα και όταν δεν καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλον, ακόμη και όταν διαφωνούμε.
Υπάρχουν πολλά κοινά σημεία μεταξύ της αραβικής και της τζαζ μουσικής, το βασικό συνεκτικό στοιχείο είναι η Αφρική. Η Αφρική είναι μία από τις πηγές έμπνευσης, μία από τις βάσεις της αραβικής μουσικής και, φυσικά, από εκεί κατάγεται η τζαζ, από τους σκλάβους της Βόρειας Αμερικής. Από τις ρίζες των μπλουζ και των spirituals των μαύρων.
Έχω κυκλοφορήσει δεκαεπτά άλμπουμ και πολλά άλλα πρότζεκτ και πάντα υπάρχει κάτι σταθερό στον τρόπο που δουλεύω: επιτρέπω στον εαυτό μου να πειραματιστεί με καινούργια πράγματα. Ποτέ δεν επιμένω σε κάτι που μου άρεσε πολύ ή σε αυτό που άρεσε στους άλλους. Πάντοτε προσπαθώ να αλλάζω τη μουσική μου και να ξεκινάω από την αρχή. Κι αυτό είναι κάτι που κάνω με μεγάλη ευχαρίστηση. Μου αρέσει πολύ η δουλειά μου γιατί πάντα υπάρχει μια καινούργια ιστορία να αφηγηθώ.
Το άλμπουμ που δουλέψαμε και κυκλοφορούμε τώρα με την Angelique Kidjo το αγαπάω πολύ, επειδή το ετοιμάζουμε χρόνια και πετυχαίνει ακριβώς τη σύνδεση μεταξύ Μέσης Ανατολής και Αφρικής. Είναι τεράστιος ο δεσμός ανάμεσα σε αυτές τις κουλτούρες και θέλαμε και οι δύο να δουλέψουμε μαζί. Η Angelique είναι εκπληκτική καλλιτέχνις, σπουδαία τραγουδίστρια και υπέροχος άνθρωπος, γι’ αυτό η συνεργασία μας ήταν πολύ σημαντική. Την αγαπώ αυτήν τη γυναίκα. Τα τραγούδια του άλμπουμ μιλάνε για τον μύθο της βασίλισσας του Σαβά που συνάντησε τον βασιλιά Σολομώντα και τον τρόπο που επηρέασαν ο ένας τον άλλον. Είναι μια πολύ όμορφη ιστορία.
Το “Capacity to love” είναι μια εντελώς καινούργια υπόθεση για μένα. Δούλεψα με ανθρώπους με τους οποίους δεν είχα ξανασυνεργαστεί και άφησα δύο νεαρούς μουσικούς να κάνουν παραγωγή στο άλμπουμ μου ‒ αυτό δεν είχε ξανασυμβεί. Πάντα έκανα παραγωγή μόνος μου στους δίσκους μου. Ήταν η πρώτη φορά που πειραματίστηκα σε αυτό το πεδίο και ήταν συναρπαστικό να βλέπω πώς αντιλαμβάνονται τη μουσική για τις νεότερες γενιές. Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι ούτε καν τριάντα, είναι 20άρηδες, αλλά είναι αφοσιωμένοι στη μουσική και τρομερά ταλαντούχοι. Έκαναν κάτι που με ενθουσίασε: έφτιαξαν ένα μείγμα από όλα όσα μου αρέσουν, έφεραν χρώματα από χιπ χοπ και urban μουσική στα κομμάτια μου, κάτι που ακούω πολύ αλλά δεν το είχα ξαναδουλέψει.
Η μητέρα μου άκουγε πολύ ελληνική μουσική όταν ήμουν μικρός, έτσι, όταν ακούω μουσική, μου έρχεται στο μυαλό το μπουζούκι και, φυσικά, όλα τα κλισέ, συρτάκι και παραδοσιακή μουσική. Βεβαίως ξέρω ότι η ελληνική μουσική δεν είναι μόνο αυτά.
Στην Αθήνα είχα την ευκαιρία να παίξω άλλη μια φορά πριν από αρκετό καιρό, σε ένα μικρό κλαμπ. Ήταν πολύ ζεστά και φιλικά και μου άρεσε πολύ. Αλλά αυτήν τη φορά θα είναι πολύ διαφορετική εμφάνιση. Θα είναι ένα τεράστιο κονσέρτο όπου θα παρουσιάσω για πρώτη φορά το “Capacity to love”…».
Ibrahim Maalouf - What a Wonderful World
O Ibrahim Maalouf θα εμφανιστεί στο Θέατρο Ηρώδου του Αττικού στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών την Τρίτη 28/6. Εισιτήρια μπορείτε να βρείτε εδώ.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
