Guardian: Τα Γλυπτά του Παρθενώνα ανήκουν στην Ελλάδα

Guardian: Τα Γλυπτά του Παρθενώνα ανήκουν στην Ελλάδα Facebook Twitter
Getty Image
0

Ο επαναπατρισμός των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι ζήτημα του σήμερα. Και σχεδόν σίγουρα και του αύριο, αναφέρει η αρθρογράφος του Guardian, Charlotte Higgins.

Η πολιτική περί ταυτότητας αναζωπυρώνεται, την ώρα που οι κληρονομιές της αποικιοκρατίας εξετάζονται εξονυχιστικά, σχολιάζει σε άρθρο γνώμης με αναφορά στα Γλυπτά του Παρθενώνα και στην επιστροφή τους στην Ελλάδα.

Πρόσφατα και οι Daily Telegraph και Times υποστήριξαν επίσης με άρθρα τους την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα.

Τα «Χάλκινα του του Μπενίν», όπως αναφέρει η αρθρογράφος του Guardian, που λεηλατήθηκαν από τους Βρετανούς σε μια τιμωρητική επιδρομή στην πόλη του Μπενίν το 1897, είναι μια πολύ διαφορετική περίπτωση από τα Γλυπτά που κάποτε κοσμούσαν τον μεγάλο ναό της πολιούχου θεάς της Αθήνας στην Ακρόπολη της πόλης, λέει χαρακτηριστικά τονίζοντας ότι «αυτά αποκτήθηκαν (ή έτσι υποστηρίζεται) νόμιμα από τον Λόρδο Έλγιν το 1801».

Παρόλα αυτά, συνεχίζει το Αρχαιολογικό Μουσείο του Παλέρμο μόλις έστειλε το μερίδιό του από τα γλυπτά του Παρθενώνα στο Μουσείο της Ακρόπολης με μορφή δανεισμού αλλά με ανοιχτή τη συζήτηση για μόνιμη διευθέτηση.

»Το γλυπτό του Παλέρμο είναι ένα θραύσμα σε μέγεθος κουτιού από παπούτσια, που δείχνει μέρος του ποδιού της θεάς Άρτεμης, αντί της ζωφόρου των 75 μέτρων συν το υπέροχο αέτωμα που φυλάσσεται στο Βρετανικό Μουσείο. Παρ' όλα αυτά όμως ακόμα και αυτή η κίνηση, αποτελεί ένα είδος «προηγούμενου».

»Ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έκανε την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα σημείο συζήτησης σε πρόσφατη επίσκεψή του στο Λονδίνο. Ακόμη και οι Times έχουν αντιστρέψει τη γραμμή τους υποστηρίζοντας τον επαναπατρισμό.

«Το να χωρίζεις ένα καλλιτεχνικό σύνολο είναι σαν να ξεσκίζεις τον Άμλετ από το Πρώτο Φύλλο των έργων του Σαίξπηρ», λέει το editorial, αν και το να φέρεις τα γλυπτά του Μπλούμσμπερι στην Αθήνα δεν θα ολοκλήρωνε απολύτως τίποτα, αφού η μισή λιθοδομή έχει καταστραφεί και δεν θα είναι ποτέ ξανά ίδια» συνεχίζει.

Για πολλούς Βρετανούς, όπως γράφει η αρθρογράφος στον Guardian, όπως φάνηκε και από πρόσφατη δημοσκόπηση, είναι απλή η υπόθεση της αποκατάστασης των Γλυπτών.

«Τα θέλουν οι Έλληνες, φτιάχτηκαν για την Αθήνα, να επιστραφούν. Πράγματι, η παρουσία τους στο Μπλούμσμπερι ήταν πάντα έντονα αμφιλεγόμενη, αμέσως μετά την κοινοβουλευτική συζήτηση το 1816, όπου συζητήθηκε, μεταξύ πολλών άλλων, αν ο Λόρδος Έλγιν είχε εκμεταλλευτεί τη θέση του ως πρεσβευτής για να αποκτήσει το «φιρμάνι» ή την άδεια, από τις οθωμανικές αρχές ώστε να αφαιρέσουν το «qualche pezzi di pietra» («κάθε κομμάτια πέτρας») από την Ακρόπολη της Αθήνας» όπως αναφέρει.

Η ίδια ωστόσο επισημαίνει ότι όλα αυτά τα τρομερά πράγματα που έγιναν τότε πρέπει να εξεταστούν καθώς αποτελούν πλέον ιστορία στο πλαίσιο του κράτους δικαίου της εποχής.

«Η υπόθεση της επιστροφής φάνηκε ακόμη πιο συναρπαστική από τα εγκαίνια του Μουσείου της Ακρόπολης το 2009, του οποίου οι ευάερες γκαλερί, μπροστά στον ίδιο τον ναό, κάνουν μια τόσο υπέροχη δουλειά καθώς αφηγούνται την ιστορία του Παρθενώνα. Συγκριτικά, η γκαλερί Duveen του Βρετανικού Μουσείου μπορεί να φαίνεται ζοφερή και καταθλιπτική» συμπληρώνει.

«Γιατί λοιπόν ο φιλέλληνας Μπόρις Τζόνσον δεν δίνει πίσω τα Γλυπτά; Άλλωστε, ως φοιτητής έγραφε με πάθος υπέρ της αποκατάστασης. Λοιπόν: αυτό που μπορεί να σκέφτηκε ή όχι κάποτε ο Τζόνσον είναι, φυσικά, άσχετο. Πολύ πιο σχετικό, δε, είναι το γεγονός ότι δεν μπορεί να το κάνει, (δηλαδή να επιστρέψει τα Γλυπτά): τα εθνικά μουσεία στη Βρετανία δεν είναι προέκταση της κυβέρνησης, είναι σε απόσταση αναπνοής και ανεξάρτητα από αυτήν.

»Σε ένα σπάνιο ξέσπασμα εγκράτειας, ο Τζόνσον είπε ότι τα Γλυπτά του Παρθενώνα είναι υπόθεση των εντολοδόχων του Βρετανικού Μουσείου» συνεχίζει το άρθρο γνώμης.

«Αυτοί οι διαχειριστές, οι οποίοι περιλαμβάνουν τη Mary Beard, τον Grayson Perry και τον πρόεδρο George Osborne, είναι οι «ιδιοκτήτες» της συλλογής, όπως λέει.

»Η πράξη του 1753 του κοινοβουλίου που ίδρυσε το μουσείο όριζε το «κοινό» ως «όλα τα φιλομαθή και περίεργα πρόσωπα» – συμπεριλαμβανομένων «όλων των μορφωμένων ξένων. Δεν είναι αδύνατο, λοιπόν, οι εντολοδόχοι να ξυπνήσουν ένα πρωί και να αποφασίσουν ότι τα Γλυπτά του Παρθενώνα θα ωφελούσαν περισσότερο το κοινό εάν εκτίθεντο στο Μουσείο της Ακρόπολης;» επισημαίνει.

«Στην πραγματικότητα, πιστεύω ότι θα ήταν απίθανο, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, να το κάνουν. Ένας λόγος είναι ότι οι διαχειριστές ιδρυμάτων όπως το Βρετανικό Μουσείο είναι, συλλογικά, συνταγματικά ακατάλληλοι για τη λήψη ριζοσπαστικών αποφάσεων, όσο ανεξάρτητοι και αν είναι.

»Ένα άλλο ιδεολογικό σημείο είναι ότι: το μουσείο επιβεβαιώνει την κεντρική θέση στη συλλογή των γλυπτών και υποστηρίζει ότι υπάρχει τεράστιο όφελος από την έκθεσή τους κοντά στην ασσυριακή και αιγυπτιακή τέχνη, μια διάταξη που αναδεικνύει τη διασύνδεση μεταξύ των πολιτισμών, με τρόπο, που δεν θα συνέβαινε στην Αθήνα.

Ένας τρίτος λόγος είναι ο νόμος, συνεχίζει η Higgins. «Ο νόμος του Βρετανικού Μουσείου του 1963 και οι τροποποιήσεις του ορίζουν ότι οι διαχειριστές δεν μπορούν να παραχωρήσουν αντικείμενα συλλογής παρά μόνο υπό πολύ συγκεκριμένες συνθήκες: εάν είναι υποβαθμισμένα ή γεμάτα με παράσιτα, εάν είναι «διπλότυπα» ή εάν θεωρούνται από τη Συμβουλευτική Επιτροπή Spoliation του Ηνωμένου Βασιλείου ότι έχουν λεηλατηθεί ή αγοραστεί υπό συνθήκες εξαναγκασμού κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος. 

»Και έτσι η κατάσταση κάνει έναν κύκλο, ίσως βολικά. Δεν εξαρτάται από την κυβέρνηση, εξαρτάται από τους διαχειριστές. Και όμως δεν εξαρτάται από τους διαχειριστές, λόγω του νόμου. Και δεν μπορεί να δανειστούν στους Έλληνες, γιατί οι Έλληνες δεν αναγνωρίζουν την ιδιοκτησία του Βρετανικού Μουσείου» λέει χαρακτηριστικά η Higgins.

«Τα μουσεία, στο σύνολό τους, δεν δανείζουν πράγματα χωρίς να πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Εξ ου και το αδιέξοδο, η βολική συνέχιση του status quo. Τα Γλυπτά, αν και πιο αρχαία από κάθε έννοια, εμπλέκονται στην ιστορία του εθνικού κράτους και των μουσείων και μπλέκονται σε έναν «κόμπο» νόμιμης κηδεμονίας και ιδιοκτησίας» όπως εξηγεί η αρθρογράφος.

Συνεχίζει δε λέγοντας πως «Στα πρώτα χρόνια αυτού του αιώνα, ο Neil MacGregor, ο πρώην διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου, υποστήριξε σθεναρά το Βρετανικό Μουσείο ως ένα «καθολικό» μουσείο που βασίζεται στις αρχές του Διαφωτισμού.

»Ήταν ένα μέρος του κόσμου, για τον κόσμο, είπε. Η συλλογή θα μπορούσε να είναι κινητή, δανείζοντας τους θησαυρούς της στη Βρετανία και σε όλο τον κόσμο (το 2014, το μουσείο δάνεισε ακόμη και ένα από τα γλυπτά του Παρθενώνα στην Αγία Πετρούπολη).

»Στο Ναϊρόμπι το 2006, παρακολουθώντας την πρώτη έκθεση στην Αφρική στην οποία το Βρετανικό Μουσείο είχε δανείσει αντικείμενα, ο MacGregor μου είπε –και θυμάμαι ακόμα τη μαρτυρία του– ότι «ο επαναπατρισμός είναι το ερώτημα του χθες». 

»Μιάμιση δεκαετία μετά, ο MacGregor, νομίζω, θα παραδεχόταν ότι η αποκατάσταση είναι, στην πραγματικότητα, ερώτημα του σήμερα. Το παγκόσμιο μουσείο δεν είναι μια ουδέτερη έννοια.

»Το Βρετανικό Μουσείο είναι το προϊόν ενός συνδυασμού περιέργειας, επιστήμης και αιχμάλωτου αυτοκρατορικού επιτηδεύματος. Αλλά αν τα μουσεία είναι τοποθεσίες που αντιπροσωπεύουν μερικές από τις πιο ανησυχητικές κληρονομιές της αυτοκρατορίας, μπορούν και πρέπει επίσης να είναι, μέρη όπου μπορούν να επιλυθούν αυτά τα ζητήματα - ή για να χρησιμοποιήσουμε μια πιο πρόσφατη διατύπωση του MacGregor, «τόποι εξιλέωσης και συμφιλίωσης». Έχουν καθήκον να ενεργούν ηθικά.

»Το λογικό είναι η κυβέρνηση να δημιουργήσει μια ομάδα εμπειρογνωμόνων για να χαράξει αρχές βάσει των οποίων οι αξιώσεις επαναπατρισμού στα εθνικά μουσεία μπορούν να αξιολογηθούν με καθαρή ματιά, όπως έχει γίνει εδώ και καιρό για τα τεχνουργήματα που συνδέονται με το Ολοκαύτωμα.

»Η κυβέρνηση του Γουέστμινστερ με τον ηθελημένο νατιβισμό της φαίνεται απίθανο να έχει το μυαλό να το κάνει. Αλλά ο επαναπατρισμός είναι το ζήτημα του σήμερα. Και σχεδόν σίγουρα και του αύριο» καταλήγει η Higgins στο άρθρο της.

Με πληροφορίες του Guardian

Διεθνή
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Νέα βιογραφία για τον πρίγκιπα Άντριου: Η φιλία με τον Έπσταϊαν, ο τσακωμός με το Χάρι και τα αινιγματικά οικονομικά

Διεθνή / Νέα βιογραφία για τον πρίγκιπα Άντριου: Η σχέση με τον Έπσταϊν, ο τσακωμός με τον Χάρι και τα αινιγματικά οικονομικά του

Το βιβλίο με τίτλο «The Rise and Fall of the House of York» του ιστορικού Andrew Lownie εξετάζει όχι μόνο τις σχέσεις τού πρίγκιπα Άντριου με διάφορες γυναίκες , αλλά εστιάζει ιδιαίτερα στη στενή –και επικίνδυνη– φιλία του με τον Τζέφρι Έπσταϊν
LIFO NEWSROOM
Λούλα ντα Σίλβα στο Reuters: «Δεν θα ταπεινώσω τον εαυτό μου» συνομιλώντας για δασμούς με τον Τραμπ

Διεθνή / Λούλα ντα Σίλβα στο Reuters: «Δεν θα ταπεινώσω τον εαυτό μου» συνομιλώντας για δασμούς με τον Τραμπ

Ο πρόεδρος της Βραζιλίας δεν προτίθεται να συνομιλήσει με τον Τραμπ, εν μέσω απαιτήσεων των ΗΠΑ για Μπολσονάρου - Οι δασμοί των ΗΠΑ στη Βραζιλία αυξήθηκαν στο 50% από την Τετάρτη
LIFO NEWSROOM
Δασμούς 100% στα μικροτσίπ από τον Τραμπ, ενώ η Apple ανακοινώνει επενδύσεις $100 δισ. στις ΗΠΑ

Διεθνή / Δασμοί 100% στα μικροτσίπ από τον Τραμπ, ενώ η Apple ανακοινώνει επενδύσεις $100 δισ. στις ΗΠΑ

Μετά την πίεση του Αμερικανού προέδρου, η Apple δεσμεύτηκε για νέα επένδυση 100 δισ. δολαρίων στην αμερικανική αγορά - Δασμοί-μαμούθ σε ημιαγωγούς και εξαρτήματα, αν δεν μεταφερθεί η παραγωγή στις ΗΠΑ
LIFO NEWSROOM
Οργή Τραμπ για τα στοιχεία της απασχόλησης – Απέλυσε την επικεφαλής της Στατιστικής Υπηρεσίας

Διεθνή / Οργή Τραμπ για τα στοιχεία της απασχόλησης – Απέλυσε την επικεφαλής της Στατιστικής Υπηρεσίας

Ο Αμερικανός πρόεδρος χαρακτήρισε τη διορισμένη από τον Μπάιντεν επικεφαλής «ανίκανη» και διέταξε την άμεση απομάκρυνσή της, μετά από δυσμενή έκθεση για την αγορά εργασίας.
LIFO NEWSROOM
Ο Χουάν Κάρλος ξεχρεώνει: Πλήρωσε 4 εκατ. ευρώ σε φίλους και αριστοκράτες που τον «έσωσαν» από την εφορία

Διεθνή / Ο Χουάν Κάρλος ξεχρεώνει: Πλήρωσε 4 εκατ. ευρώ σε φίλους και αριστοκράτες που τον «έσωσαν» από την εφορία

Ο τέως βασιλιάς της Ισπανίας επέστρεψε τα χρήματα που του είχαν δανείσει επιχειρηματίες και ευγενείς για να καλύψει μια τεράστια φορολογική οφειλή το 2021. Πώς τα κατάφερε από την εξορία στο Αμπού Ντάμπι
LIFO NEWSROOM
Θύελλα για συνέντευξη με «νεκρό» μέσω AI – Το άβαταρ θύματος ένοπλης επίθεσης προκάλεσε αντιδράσεις

Διεθνή / Θύελλα για συνέντευξη με «νεκρό» μέσω AI – Το άβαταρ θύματος ένοπλης επίθεσης προκάλεσε αντιδράσεις

Σφοδρές επικρίσεις κατά του πρώην δημοσιογράφου του CNN Τζιμ Ακόστα, που πήρε «συνέντευξη» από εικονική αναπαράσταση 17χρονου θύματος του μακελειού στο Πάρκλαντ. Η συνέντευξη χαρακτηρίστηκε «μακάβρια», «χειριστική» και «τερατώδης»
LIFO NEWSROOM
Ιταλία: «Πράσινο φως» για τη γέφυρα που θα συνδέσει τη Σικελία με την ηπειρωτική χώρα – Κόστος €13,5 δισ.

Διεθνή / Ιταλία: «Πράσινο φως» για τη γέφυρα που θα συνδέσει τη Σικελία με την ηπειρωτική χώρα – Κόστος €13,5 δισ.

Το Στενό της Μεσίνας θεωρείται μία από τις πλέον σεισμογενείς περιοχές της Ευρώπης, στοιχείο που αποτέλεσε καθοριστικό λόγο για την απόρριψη του έργου στο παρελθόν
LIFO NEWSROOM
«Ο άνδρας με τη ματσέτα»: Συνελήφθη 37χρονος στην Αργεντινή για τουλάχιστον πέντε δολοφονίες αστέγων

Διεθνή / «Ο άνδρας με τη ματσέτα»: Συνελήφθη 37χρονος στην Αργεντινή για τουλάχιστον πέντε δολοφονίες αστέγων

Σύμφωνα με την κατάθεση του 16χρονου ανιψιού του, ο 37χρονος παγίδευε τα θύματά του, τα σκότωνε, τεμάχιζε τα σώματά τους, τα έκαιγε και στη συνέχεια ξεφορτωνόταν τα υπολείμματα σε σακούλες σκουπιδιών
LIFO NEWSROOM
Άδειες παραλίες στην Ιταλία: Γιατί οι Ιταλοί εγκαταλείπουν το καλοκαίρι στη θάλασσα

Διεθνή / Άδειες παραλίες στην Ιταλία: Γιατί οι Ιταλοί εγκαταλείπουν το καλοκαίρι στη θάλασσα

Από το Λάτσιο μέχρι το Σαλέντο και την Τοσκάνη, οι παραθαλάσσιες περιοχές βιώνουν πτώση της τουριστικής κίνησης. Πού οφείλεται η κρίση και ποιοι επηρεάζονται περισσότερο
LIFO NEWSROOM