Το νόημα της ζωής και το πνεύμα των Χριστουγέννων σε ένα τεύχος του LIFE το 1988

Το νόημα της ζωής και το πνεύμα των Χριστουγέννων σε ένα τεύχος του LIFE το 1988 Facebook Twitter
Η ζωή είναι για να τη ζούμε στο έπακρο, έτσι ώστε ο θάνατος να είναι μόνο άλλο ένα κεφάλαιο.
0

ΉΤΑΝ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΤΟΥ 1988 όταν κυκλοφόρησε το χριστουγεννιάτικο τεύχος του περιοδικού LIFE με κεντρικό, «εορταστικό» θέμα το «Νόημα της ζωής», όπου επώνυμες και επιφανείς προσωπικότητες πάσης φύσεως και ιδιότητας είχαν κληθεί να απαντήσουν στο αιωνίως αναπάντητο υπαρξιακό ερώτημα «γιατί βρισκόμαστε εδώ;». Ήταν μερικούς μήνες πριν από την πτώση του Τείχους, μια εποχή που μοιάζει σαν να είναι πολύ μακρινή, αλλά ίσως δεν είναι και τόσο μακρινή τελικά, μοιάζει όμως προϊστορική με έναν τρόπο επειδή συνέβη πριν από τα κινητά, το ίντερνετ και την αγρίως επιταχυνόμενη τεχνολογική κουλτούρα. Εκτός από κάποιες vintage ανησυχίες, όπως ο πυρηνικός όλεθρος (που φυσικά εξακολουθεί να αποτελεί υπαρκτή απειλή, ασχέτως του αν έχει επισκιαστεί από άλλες), οι αγωνίες (για το περιβάλλον, την ανισότητα, την απληστία) που εκφράζονται με αφορμή το αόριστο ερώτημα παραμένουν οδυνηρά επίκαιρες.

Ίσως η πιο σαφής και διαχρονική και οριστική (και σίγουρα η πιο συνοπτική) απάντηση ήταν αυτή που είχε δώσει τότε ο διάσημος συνθέτης, φιλόσοφος, ποιητής, εικαστικός και γκουρού της πρωτοπορίας Τζον Κέιτζ, ο οποίος είχε γράψει απλώς: «Όχι γιατί. Μόνο εδώ». Ποιος μπορεί να διαφωνήσει μ’ αυτό; Απλό και βαθύ και τέλειο. Λιγότερο λακωνική, αλλά εξίσου ουσιώδης και χαρακτηριστική η απάντηση του Μπουκόφσκι, τον οποίον με έναν τρόπο ανέκαθεν συνέδεα με μια βαθιά συμπόνια και με ένα κάποιο αθάνατο «πνεύμα» των Χριστουγέννων:

«Για όσους πιστεύουν στον Θεό, τα περισσότερα από τα μεγάλα ερωτήματα έχουν απαντηθεί. Για εκείνους από εμάς όμως που δεν μπορούν να αποδεχτούν πρόθυμα τη φόρμουλα του Θεού, οι μεγάλες απαντήσεις δεν είναι χαραγμένες σε πέτρα. Προσαρμοζόμαστε στις νέες ανακαλύψεις και συνθήκες. Είμαστε εύκαμπτοι. Δεν είναι ανάγκη να είναι η αγάπη εντολή ούτε ρητό η πίστη. Είμαι ο δικός μου Θεός.

Βρισκόμαστε εδώ για να ξεμάθουμε τα διδάγματα της Εκκλησίας, του κράτους και του εκπαιδευτικού συστήματος. Βρισκόμαστε εδώ για να πίνουμε μπίρα. Βρισκόμαστε εδώ για να σκοτώσουμε τον πόλεμο. Βρισκόμαστε εδώ για να ξεγελάσουμε τις πιθανότητες και να ζήσουμε τις ζωές μας τόσο καλά, ώστε ο Θάνατος να σκιάζεται να μας πάρει. Βρισκόμαστε εδώ για να διαβάσουμε τα λόγια όλων εκείνων των σοφών ανδρών και γυναικών που μας λένε ότι βρισκόμαστε εδώ για διαφορετικούς λόγους αλλά και για τον ίδιο λόγο». 

Εκτός από κάποιες vintage ανησυχίες, όπως ο πυρηνικός όλεθρος (που φυσικά εξακολουθεί να αποτελεί υπαρκτή απειλή, ασχέτως του αν έχει επισκιαστεί από άλλες), οι αγωνίες (για το περιβάλλον, την ανισότητα, την απληστία) που εκφράζονται παραμένουν οδυνηρά επίκαιρες.

Ανάμεσα στους διάσημους (από τον Ρίτσαρντ Νίξον ως τον Μοχάμεντ Άλι και από τη Μάγια Αγγέλου ως τον Καρίμ Αμπντούλ Τζαμπάρ, με ποικίλες ενδιάμεσες περιπτώσεις) φιλοξενούνται και κάποιοι άσημοι και ανώνυμοι, ανάμεσά τους κι ένας ταξιτζής ονόματι Ζοζέ Μαρτίνεζ, ο οποίος έμοιαζε να το έχει φιλοσοφήσει πολύ στεγνά το ζήτημα, θυμίζοντας κάτι ανάμεσα στον Ταξιτζή του Σκορσέζε και στον φιλόσοφο της μοιρολατρίας Θρασύβουλα, όπως τον είχε υποδυθεί ο Θανάσης Βέγγος:

«Βρισκόμαστε εδώ για να πεθάνουμε, απλώς να ζήσουμε και να πεθάνουμε. Εγώ οδηγώ ταξί, πάω καμιά φορά για ψάρεμα, βγάζω έξω το κορίτσι μου, πληρώνω φόρους, διαβάζω κανένα βιβλίο και μετά προετοιμάζομαι για να τα τινάξω. Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς και δυνατοί. Η ζωή είναι μια μεγάλη απάτη. Κανενός δεν του καίγεται καρφί στην πραγματικότητα. Είτε πλούσιος είτε φτωχός, σήμερα είσαι - αύριο δεν είσαι. Είμαστε σαν τον άνεμο. Με το που θα φύγουμε, θα μας αντικαταστήσουν άλλοι. Έτσι κι αλλιώς, θα αυτοκαταστραφούμε σύντομα και κανείς δεν μπορεί να κάνει τίποτα γι’ αυτό. Η μόνη θεραπεία για τα δεινά του πλανήτη είναι ένας πυρηνικός πόλεμος – να γίνουν όλα στάχτη και να ξεκινήσουμε από την αρχή».

Το νόημα της ζωής και το πνεύμα των Χριστουγέννων σε ένα τεύχος του LIFE το 1988 Facebook Twitter
«Όχι γιατί. Μόνο εδώ».

Σαφώς πιο γλαφυρός αλλά και πιο ενθαρρυντικός εν τέλει, ο τρόπος του σπουδαίου Λατινοαμερικανού συγγραφέα και ιστορικού της μνήμης Εδουάρδο Γκαλεάνο:

«Δηλητηριάζουμε τον αέρα, το νερό και το χώμα, δηλητηριάζουμε και την ψυχή μας. Οι άνθρωποι οφείλουν υποταγή στα πράγματα, οι πολίτες στον στρατό, οι μαύροι στους λευκούς, οι γυναίκες στους άντρες. Αυτή είναι η τάξη ενός αναποδογυρισμένου κόσμου. Ζούμε για να κατέχουμε, όχι για να είμαστε. Το χρήμα είναι πολύ πιο ελεύθερο από τον άνθρωπο. Για το πιο μεγάλο κομμάτι της ανθρωπότητας –τους κατοίκους του τρίτου κόσμου και των παραγκουπόλεων του πλανήτη– ο κόσμος πιο πολύ θυμίζει στρατόπεδο συγκέντρωσης παρά το σπίτι όλων μας.  

Δεν είναι αυτό που θα ήθελε να γίνει ο κόσμος όταν γεννιόταν. Πιστεύω όμως ότι ο αγώνας να τον αλλάξουμε και να τον ανακτήσουμε δίνει ένα νόημα στην ανθρώπινη περιπέτεια. Σ’ αυτόν τον αγώνα αναγνωρίζω τον εαυτό μου στους άλλους. Σ’ αυτόν τον αγώνα γίνομαι συμπατριώτης και σύγχρονος όλων όσοι κινητοποιούνται από την επιθυμία για δικαιοσύνη και από την επιθυμία για ομορφιά. Είμαι συμπατριώτης τους, παρότι έζησαν σε άλλη χώρα. Είμαι σύγχρονός τους παρότι έζησαν σε άλλη εποχή. Και μ’ αυτόν τον τρόπο νιώθω και γνωρίζω πως δεν είμαι παρά ένα αεράκι που όμως θα συνεχίσει να υπάρχει όταν εγώ θα είμαι απλώς ένας κόκκος σκόνης χαμένος στο σύμπαν, μια μικρή στιγμή χαμένη στον χρόνο».

Το πιο γειωμένο όμως, και ως εκ τούτου πιο ισχυρό σημείωμα απ’ όλα, ανήκει δικαιωματικά στην πρωτοπόρο ακτιβίστρια Ρόζα Παρκς που αρνήθηκε κάποτε να καθίσει στις πίσω θέσεις του λεωφορείου και η γενναία ανυπακοή της άλλαξε την Ιστορία:

«Γεννήθηκα στον Νότο, πενήντα χρόνια μόλις μετά την κατάργηση της δουλείας, όταν ο φυλετικός διαχωρισμός εφαρμοζόταν πολύ αυστηρά. Η φυλετική περηφάνια και η αίσθηση αυτοσεβασμού ήταν στοιχεία ριζωμένα στην οικογένεια και στην κοινότητά μου, εξαιτίας των ανασφαλειών και των προσπαθειών πολλών λευκών που απαιτούσαν από τους μαύρους να νιώθουν και να συμπεριφέρονται ως κατώτερα όντα. Κατά συνέπεια, ήμουν αποφασισμένη να αποκτήσω την πλήρη ελευθερία που τα μαθήματα Ιστορίας μάς είχαν μάθει πως δικαιούμαστε, ασχέτως των θυσιών. Μέχρι και σήμερα πιστεύω ότι βρισκόμαστε στον πλανήτη Γη για να ζήσουμε, να μεγαλώσουμε και να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να γίνει ο κόσμος ένα μέρος όπου όλοι οι άνθρωποι απολαμβάνουν την ελευθερία, χωρίς φυλετικές, εθνικές ή θρησκευτικές διακρίσεις. Η ζωή είναι για να τη ζούμε στο έπακρο, έτσι ώστε ο θάνατος να είναι μόνο άλλο ένα κεφάλαιο. Οι αναμνήσεις που αφήνουν η ζωή και το έργο μας συνεχίζονται στις ζωές των άλλων».

Ο Τσαρλς Μπουκόφσκι πέθανε όχι πολύ αργότερα, το 1994, η Ρόζα Παρκς το 2005 και ο Εδουάρδο Γκαλεάνο το 2015 (άγνωστη η μοίρα του μοιρολάτρη ταξιτζή), ενώ το LIFE διέκοψε οριστικά την κυκλοφορία του στα περίπτερα του πλανήτη το 2000. 

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Γαϊδούρια : Ζώα εργασίας ή σιωπηλά θύματα;/ Ιπποειδή: Ζώα εργασίας ή σιωπηλά θύματα;

Ρεπορτάζ / Γαϊδούρια: Ζώα εργασίας ή θύματα κακοποίησης;

Είναι τα ιπποειδή στην Ελλάδα εργάτες χωρίς δικαιώματα; Ποιες είναι οι συνθήκες διαβίωσής τους, ποια μέριμνα υπάρχει για τη φροντίδα τους και γιατί η νομοθετική προστασία τους βρίσκεται σε μια γκρίζα ζώνη; Μιλούν στη LiFO εκπρόσωποι φιλοζωικών οργανώσεων και τοπικοί φορείς.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Guest Editors / Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Η πατριαρχία είναι παντού: στην οικονομία, στην κοινωνία, στην ψυχολογία, στην αισθητική, στον πολιτισμό, σε ολόκληρη την ανθρώπινη κατάσταση. Όταν σκεφτόμαστε το πολιτικό, δεν γίνεται να μη σκεφτόμαστε το φεμινιστικό.
ΝΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
«Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οπτική Γωνία / «Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οι παγκόσμιες και περιφερειακές επιπτώσεις της σύγκρουσης στη Γάζα και τα αδιέξοδα του Παλαιστινιακού. Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Οπτική Γωνία / Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Τα Τέμπη συνεχίζουν να πυροδοτούν εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αντιθέτως στα ελληνοτουρκικά και στο θέμα της πώλησης των Eurofighter στην Τουρκία που απασχόλησε την επικαιρότητα, η κριτική για τη στάση της κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε χαμηλούς τόνους.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Aθήνα / Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Τα πεζοδρόμια στην καρδιά της πόλης έχουν παραδοθεί στα τουριστικά καταστήματα, αποκλείοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες, ενώ η Αθήνα χάνει τον βασικό λόγο ύπαρξής της: να είναι μια πόλη για ανθρώπους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Έχετε «επιστροφή φόρου»: Οι συχνότερες περιπτώσεις phishing

Οπτική Γωνία / «Έχετε επιστροφή φόρου, πατήστε εδώ»: Πώς να γλιτώσεις από το phishing

Παραπλανητικά μηνύματα, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων, χακάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Το phishing είναι πιο συχνό και πολύ πιο επικίνδυνο πιο επικίνδυνο απ' ό,τι νομίζουμε. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Κυβερνοασφάλειας στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας, Χρήστος Ξενάκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ