«Ήταν μία γιορτή. Φάνηκε πως ο κόσμος είχε ανάγκη από χρώμα, από ερεθίσματα, από κοινωνικοποίηση μας λένε οι δημιουργικές διευθύντριες του illustradays, Ραφαέλα Καραγιάννη και Αναστασία Τερζίδου, στον απόηχο του πρώτου φεστιβάλ για την εικονογράφηση στην Ελλάδα, που ολοκληρώθηκε πριν από λίγες ημέρες.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της διοργάνωσης, κατά το δεκαήμερο φεστιβάλ, περίπου 3.500 άτομα επισκέφθηκαν το illustradays, βλέποντας τις εκθέσεις, παρακολουθώντας τις ομιλίες και συμμετέχοντας στα εργαστήρια.
Το φεστιβάλ αξιοποίησε όλους τους χώρους του Πολιτιστικού Κέντρου «Μελίνα» του Δήμου Αθηναίων με το κοινό να περνάει από τις αίθουσες όπου εκτέθηκαν έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, σε custom γωνιές όπου επέτρεπαν τη διεξαγωγή συμμετοχικών διαλέξεων, τη δημιουργία έργων επιτόπου, την αλληλεπίδραση και τη δικτύωση.
Η ιδέα για το illustradays ωρίμασε μέσα στην καραντίνα και η πανδημία δεν θα μπορούσε να μην καθορίσει τη θεματική του. Ως εκ τούτου οι Έλληνες καλλιτέχνες που συμμετείχαν κλήθηκαν να οραματιστούν την «Επόμενη Μέρα» ή αλλιώς τη ζωή μας μετά την πανδημία.
«Στην περιοχή του Βένετο, στο Σάρμεντε, τα τελευταία 38 χρόνια πραγματοποιείται μία μεγάλη διεθνής έκθεση, η Le Immagini della Fantasia. Έχει καθιερωθεί σε τέτοιο βαθμό όπου η μικρή ιταλική πόλη έχει γίνει γνωστή ως "η πόλη των παραμυθιών"» μας εξιστόρησε η κ. Καραγιάννη, όταν τη ρωτήσαμε για το εφαλτήριο του illustradays. Τρία χρόνια πριν, ο Sebastian Mion, σημερινός γενικός διευθυντής του illustradays, αποφάσισε να φέρει την έκθεση στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του Animasyros.
«Το Illustrasyros υπήρξε ο πρόδρομος του φεστιβάλ. Μέσα στον ενθουσιασμό για το παιδικό βιβλίο και τους μαγικούς κόσμους που μπορεί να κρύβει αποφασίσαμε πως κάτι πρέπει να κάνουμε στην Ελλάδα. Έτσι το illustradays ξεκίνησε από αυτή τη συνεργασία».
Ωστόσο, η αυτούσια μεταφορά μίας έκθεσης από το εξωτερικό, ανεξάρτητα από την επιτυχία, το μέγεθος ή την αναγνωσιμότητά της, δεν αρκεί, αν η εδώ διοργάνωση δεν εξερευνήσει και δεν προσπαθήσει να καλύψει τις εδώ ανάγκες. Έτσι αποφασίστηκε το φεστιβάλ να απευθυνθεί τόσο στο ευρύ κοινό όσο και στην καλλιτεχνική κοινότητα. «Θέλουμε να τη διερευνήσουμε, να την αποτυπώσουμε, να τη συσπειρώσουμε και να την αναδείξουμε» υπογραμμίζουν εμφατικά οι διοργανώτριες.
Χωρίς προηγούμενη σε επίπεδο φεστιβάλ εμπειρία η διοργάνωση ξεκίνησε να κινείται σε αχαρτογράφητα νερά. «Είχαμε αποφασίσει πως θα το κάναμε και μάλιστα σε φυσική μορφή, όχι διαδικτυακά» αναφέρουν οι δημιουργικές διευθύντριες του illustradays, συμπληρώνοντας ότι η ανάγκη για ένα τέτοιο φεστιβάλ διαφάνηκε καθαρά κατά την υλοποίησή του.
Τα πρώτα θετικά μηνύματα ήρθαν από το κάλεσμα για έργα. «Λάβαμε πάνω από 260 συμμετοχές. Αναρωτηθήκαμε πώς μας βρήκαν. Εκτέθηκαν τελικά 32 έργα. Το αρχικό μας πλάνο ήταν για λιγότερα, αλλά μερικές συμμετοχές ήταν αδύνατο να αποκλειστούν» αναφέρει η κ. Τερζίδου.
Το δεύτερο θετικό μήνυμα ήρθε από τα εργαστήρια. «Μέσα σε λιγότερο από 24 ώρες είχαν σχεδόν εξαντληθεί οι θέσεις». Κάπως η διοργάνωση είδε τελικά τον κόσμο πραγματοποιεί ουρές έξω από το «Μελίνα» λίγο πριν την έναρξη.
Η ιδέα για το illustradays ωρίμασε μέσα στην καραντίνα και η πανδημία δεν θα μπορούσε να μην καθορίσει τη θεματική του. Ως εκ τούτου οι Έλληνες καλλιτέχνες που συμμετείχαν κλήθηκαν να οραματιστούν την «Επόμενη Μέρα» ή αλλιώς τη ζωή μας μετά την πανδημία.
«Ήταν και μία δική μας απορία, τι σκέφτονται αυτό το διάστημα οι δημιουργικοί άνθρωποι. Τι σκιτσάρουν;» μάς λέει η κ. Καραγιάννη. Σύμφωνα με τη διοργάνωση, η θεματική ήταν αρκετά ανοικτή ώστε να έρθουν έργα πέρα από το πλαίσιο της πανδημίας. «Είδαμε φουτουριστικά έργα, είδαμε έργα περισσότερο εσωτερικά τα οποία θα μπορούσαν να σταθούν και έξω από τη θεματική» συμπληρώνει από την πλευρά της η Αναστασία Τερζίδου.
Κορμό του illustradays αποτέλεσαν οι τρεις εκθέσεις, αυτή των έργων των Ελλήνων καλλιτεχνών, που προέκυψε μετά το ανοιχτό κάλεσμα και την επιλογή της κριτικής επιτροπής, αυτή των έργων της Le Immagini della Fantasia με συμμετοχή 21 διεθνών καλλιτεχνών –από τον Καναδά και τη Γαλλία έως το Ιράν και τη Ν. Κορέα– και εκείνης της Φωτεινής Τίκκου, καλλιτεχνικής διευθύντριας του φεστιβάλ για φέτος. «Σε κάθε διοργάνωση η καλλιτεχνική διεύθυνση θα αλλάζει και το κοινό θα έχει την ευκαιρία να γνωρίζει εκτενέστερα έναν διαφορετικό δημιουργό.»
Ωστόσο, όπως διευκρινίζει η κ. Τερζίδου «η βασική ιδέα του φεστιβάλ δεν ήταν να υπάρξουν μόνο στατικές εκθέσεις, αλλά να προσφερθεί μία ευκαιρία για διάδραση». Έτσι στον αίθριο χώρο του Μελίνα πραγματοποιήθηκαν όλα τα εργαστήρια, ενηλίκων και παιδιών, αλλά και οι συμμετοχικές διαλέξεις, όπου ομιλητές και συμμετέχοντες μοιράζονταν τον χρόνο.
Ακόμα στήθηκε μία ανοικτή βιβλιοθήκη σε συνεργασία με εκδοτικούς οίκους, ενώ διατέθηκαν σημειωματάρια όπου το κοινό έγραφε μία ιστορία από την προηγούμενη χρονιά. «Οι καλλιτέχνες περνούσαν από εκεί, διάβασαν τις ιστορίες, εμπνέονταν για να εικονογραφήσουν επί τόπου. Ήταν κάτι ζωντανό, δημιουργήθηκαν ακόμη και συλλογικά σχέδια» μας λέει η κ. Καραγιάννη.
Στους ανερχόμενους καλλιτέχνες, μέσω των portfolio reviews, δόθηκε η ευκαιρία να λάβουν συμβουλές από επαγγελματίες του χώρου, ενώ ένας λευκός τοίχος μετατράπηκε σταδιακά σε ένα μάλλον αναπάντεχο επίκεντρο καθώς νέοι αλλά και καταξιωμένοι καλλιτέχνες άφηναν εκεί έργα τους και στοιχεία επικοινωνίας. «Ο τοίχος έφερε μία νέα πνοή και ένα μεγάλο καρνέ, μία λίστα με ονόματα για πιθανές νέες συνεργασίες, ενώ επισκέπτες μάς ρωτούσαν αν τα έργα αυτά είναι προς πώληση».
Σημειώνεται πως η διοργάνωση είχε θέσει ως στόχο ένα συμπεριληπτικό φεστιβάλ. Το illustradays σχεδιάστηκε ώστε να είναι προσβάσιμο σε άτομα τυφλά ή με μειωμένη όραση. Τα κείμενα των επιμελητών υπήρχαν σε μεγαλογράμματη γραφή και σε Μπράιγ ενώ υλοποιούταν ειδικές ξεναγήσεις, μετά από σεμινάριο που παρακολούθησε η ομάδα.
«Μάθαμε να περιγράφουμε τις εικόνες. Οι ξεναγήσεις αυτές μπορούσαν να πραγματοποιηθούν όλες τις ημέρες» μας λένε οι διοργανώτριες του φεστιβάλ συμπληρώνοντας πως «πέρα από τη χαρά τού να μπορούν να έρθουν όλοι και όλες μάθαμε και εμείς να κάνουμε τη δουλειά μας καλύτερη».
Η συγκυρία προσέφερε στην ομάδα του illustradays μία δυνατή, θεματική ενότητα. Πώς στέκονται οι δημιουργικές διευθύντριες του φεστιβάλ απέναντι στο γεγονός πως μία τέτοιας καθολικότητας θεματική ενότητα δύσκολα θα επαναληφθεί; «Το πεδίο είναι ανοιχτό και έχουμε δημιουργικές ιδέες. Ωστόσο μέχρι να έρθει το επόμενο illustradays, ίσως πριν από τη συμπλήρωση ενός έτους από τη φετινή διοργάνωση, σχεδιάζουμε και άλλες δράσεις» αναφέρουν.
«Έχουμε ήδη ετοιμάσει κάποιες εκδηλώσεις που αφορούν το illustration και εφαρμογές του σε διαφορετικά πεδία που όμως απευθύνονται πλέον σε περισσότερο εξειδικευμένα κοινά. Μία από αυτές έχει να κάνει με τη μόδα και το illustration, κάτι που δεν έχει γίνει ξανά στην Ελλάδα, ενώ ετοιμάζουμε και μία έκθεση με erotic art illustration» προαναγγέλλουν κάνοντας παράλληλα σαφές πως το πρώτο φεστιβάλ αφιερωμένο στην εικονογράφηση δεν θα είναι και το τελευταίο. «Ο κόσμος μάς ρωτούσε αν θα γίνει ξανά. Απαντάμε "ναι"».
