Σιωπή (Silence)

0

Τον 17ο αιώνα, δύο Ιησουίτες ιερείς αντιμετωπίζουν βίαιες διώξεις όταν ταξιδεύουν στην Ιαπωνία για να εντοπίσουν τον χαμένο τους μέντορα και να διαδώσουν τον χριστιανισμό.

Αφήνοντας για λίγο πίσω τη νευρώδη κίνηση της κάμερας, την ανεξάντλητη λίστα τραγουδιών, όχι όμως και την αγαπημένη του κινηματογραφική έννοια (και έγνοια), την ενοχή, ο Μάρτιν Σκορσέζε βαθαίνει την πνευματική αμφιβολία στη «Σιωπή», ένα αναπάντεχα ταπεινό έργο σε σχέση με ό,τι έχει δείξει μέχρι σήμερα. Μπρεσονικό στην αίσθηση και εν μέρει στην ουσία, ένας φόρος τιμής στους Ιάπωνες μετρ του σινεμά, το φιλμ είναι προσωπική υπόθεση και το επεξεργάζεται εκ των ένδον. Στην άλλη μεγάλη του ταινία επί της πίστης, τον «Τελευταίο Πειρασμό», φαινόταν να χρησιμοποιεί τον Νίκο Καζαντζάκη για να στήσει ένα κινηματογραφικό «όραμα» και ταυτόχρονα μια λυτρωτική δικαιολογία του αδύναμου ανθρώπου επί της διπλής φύσης: ο Ιησούς τού ήταν χρήσιμος ως υποδειγματικό θύμα που παλεύει με τον Θεό του, περίπου όπως ένας αμαρτωλός με την καθολική του ανατροφή. Κοίταξε το θέμα του εντυπωσιακά, εξαντλητικά, αν και δεν μπήκε ποτέ στην καρδιά του. Η «Σιωπή», του Θεού βεβαίως (η διφορούμενη απραξία μπροστά στο κάλεσμα του πιστού στα δύσκολα), εξιστορεί το μακρύ ταξίδι της ακλόνητης βεβαιότητας στην πικρή ήττα της προδοσίας μέσα από την οδύσσεια δύο Πορτογάλων Ιησουιτών ιερέων στην Ιαπωνία του 17ου αιώνα.

Ο Ροντρίγκεζ (Άντριου Γκάρφιλντ) και ο Γκαρούπε (Άνταμ Ντράιβερ) ζητούν επίμονα να μεταβούν στην ξένη χώρα, αναζητώντας τον μέντορά τους, τον πατέρα Περέρα (Λίαμ Νίσον), όταν μαθαίνουν, έκπληκτοι, πως αποστάτησε. Ο βασανισμός και ο διωγμός τους, μετά από μια μεγάλη περιήγηση στον τόπο των Σογκούν, όπου οι λιγοστοί προσηλυτισμένοι χριστιανοί ζουν λαθραία και υφίστανται ταπεινωτικό εξαναγκασμό απάρνησης ποδοπατώντας και φτύνοντας εικόνες, παρουσιάζεται ως μαρτύριο πολύ πιο ρεαλιστικό και χθόνιο από τις περιγραφές της Καινής Διαθήκης − και σίγουρα πιο ρευστό στο ηθικό του πλαίσιο: ο Σκορσέζε προσπαθούσε για πάνω από 20 χρόνια να διασκευάσει το μυθιστόρημα του Σουζάο Έντο, έχοντας τον Ντάνιελ Ντέι Λιούις και τον Μπενίσιο ντελ Τόρο στα αρχικά του πλάνα, αλλά τώρα φαίνεται πόσο επείγον και επίκαιρο είναι, με δεδομένη τη διαβρωτική, θανάσιμη μισαλλοδοξία των καιρών μας. Οι ιερείς δεν έχουν επίγνωση της επιθετικής φύσης της «δουλειάς» τους, υπεροπτικά θεωρώντας φυσική την αλλαγή πίστης σε μια χώρα που ανέκαθεν φημιζόταν για τις ισχυρές της ρίζες, την αμετακίνητη παράδοση και τη βίαιη εξάρθρωση των εχθρών της. Οι συνομιλίες μεταξύ των δύο Ιησουιτών με τους Ιάπωνες «εξολοθρευτές» είναι το κλειδί της ταινίας, ένας ήπιος αναχρονισμός στην εκφορά του, που θέτει διαχρονικά ερωτήματα μεταξύ γκανγκστερισμού και διπλωματίας, εκβιασμού και ευγενικής ανταλλαγής επιχειρημάτων.

Με μεγάλες σκηνές, αν και όχι με τις χαρακτηριστικές plans-séquences, που ναι μεν θαυμάζει, αλλά δεν ταιριάζουν στην ιδιοσυγκρασία του, ο Σκορσέζε σκύβει διακριτικά σε μια κουλτούρα που θαυμάζει, παίρνοντας τη θέση του εισβολέα που δεν διαθέτει το πλεονέκτημα της έδρας και συνεπώς οφείλει να ακούσει προσεκτικά − τον ρόλο του εξεταστή ενσαρκώνει με χιούμορ και απειλή, καταπληκτικά, ο Ίσεϊ Ογκάτα, τον οποίο είχαμε δει στην «Ήλιο» του Αλεξάντερ Σοκούροφ ως αυτοκράτορα Χιροχίτο. Με δύο ζουμ όλα κι όλα, ένα out όταν η ελπίδα του Ροντρίγκεζ τον εγκαταλείπει κι ένα in την κρίσιμη στιγμή, ο Σκορσέζε καταθέτει τη σκέψη του με λιτότητα και δέος, χωρίς κινηματογραφικούς εκβιασμούς και άσχετα με το θέμα διλήμματα. Η «Σιωπή» είναι ένα επικίνδυνο ταξίδι στην καρδιά του σκότους σε μια ειδυλλιακή Αποκάλυψη, μέχρι να βρεθεί ο εξαφανισμένος αρχηγός, που, όπως ο Κουρτζ, λειτουργεί σαν φάντασμα καλά κρυμμένο στις αντικρουόμενες φήμες γύρω από την ψυχική κατάσταση στην οποία βρίσκεται, και σαν τον Μάρλον Μπράντο στο αριστούργημα του Κόπολα μετατρέπεται σε πυξίδα που μπερδεύει τη λογική, πολύ πριν εμφανιστεί στην οθόνη.

Oscars Critics
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Πριν από το break, ο Γιώργος Λάνθιμος τα λέει όλα

Οθόνες / Γιώργος Λάνθιμος: «Το θέμα είναι πώς ξαναβρίσκεις τη χαρά»

Παραδέχεται πως η δημιουργία ενός έργου τέχνης δεν είναι μια ανώδυνη διαδικασία. Και πως χρειάζεται ένα διάλειμμα. Πήρε στάση απέναντι σε όσα συμβαίνουν στη Γάζα γιατί «Αν είσαι άνθρωπος με οποιαδήποτε ενσυναίσθηση, δεν μπορείς να μη μιλήσεις». Λίγο πρίν την κυκλοφορία της ταινίας Βουγονία που σκηνοθετεί, ο Γιώργος Λάνθιμος μίλησε στη LifO.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Θανάσης Βαλτινός: Η νουβέλα «Η Κάθοδος των Εννιά» του διακεκριμένου συγγραφέα

Οθόνες / «Η Κάθοδος των Εννιά»: Η διάσημη νουβέλα του Θανάση Βαλτινού

Πεθαίνει σαν σήμερα ο διακεκριμένος Έλληνας συγγραφέας. Αυτή είναι η ιστορία ενός από τα εμβληματικότερα βιβλία του και η βραβευμένη μεταφορά της στον κινηματογράφο, το 1984, από τον Χρίστο Σιοπαχά.
ΦΩΝΤΑΣ ΤΡΟΥΣΑΣ
Η Ιζαμπέλ Ιπέρ έπαιξε σε 120 ταινίες. Σε αυτές τις 10 ξεπέρασε τον εαυτό της

Οθόνες / Η Ιζαμπέλ Ιπέρ έπαιξε σε 120 ταινίες. Σε αυτές τις 10 ξεπέρασε τον εαυτό της

Με αφορμή το αφιέρωμα που ετοίμασε το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για μία από τις σπουδαιότερες ηθοποιούς της εποχής μας, επιλέγουμε 10 ταινίες της, στις οποίες έχει αποτυπωθεί η τεράστια υποκριτική της δυναμική και η ικανότητά της να μεταμορφώνεται εσωτερικά με κάθε ρόλο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Βιμ Βέντερς: Τι θα δούμε στο μεγάλο αφιέρωμα που έρχεται στη Στέγη

Οθόνες / Βιμ Βέντερς: Τι θα δούμε στο μεγάλο αφιέρωμα που έρχεται στη Στέγη

Ένα μοναδικό μεγάλο αφιέρωμα στον σπουδαίο δημιουργό για ένα τριήμερο σε όλους τους χώρους της Στέγης, με προβολές των ταινιών του, ένα masterclass και μια συζήτησή του με την Αφροδίτη Παναγιωτάκου στην Κεντρική Σκηνή.
M. HULOT
Steve Blame: «Το σημαντικότερο πράγμα στη ζωή είναι να παραμένεις καλός άνθρωπος»

Οθόνες / Steve Blame: «Το σημαντικότερο πράγμα στη ζωή είναι η καλοσύνη»

Υπήρξε από τις πιο αναγνωρίσιμες διεθνώς τηλεοπτικές περσόνες, όντας ο κεντρικός παρουσιαστής του MTV. Σήμερα ο 66χρονος τηλεοπτικός παραγωγός, συγγραφέας και σεναριογράφος ζει πλέον μόνιμα στην Αθήνα, όμως ο έρωτας με την Ελλάδα κρατάει από πολύ παλιά. Ο Steve Blame αφηγείται τη ζωή του στη LifO.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Oι 10 Καλύτερες Ελληνικές Ταινίες των ‘20s μέχρι τώρα

Η λίστα / Oι 10 καλύτερες ελληνικές ταινίες των '20s μέχρι τώρα

Ποιες ελληνικές ταινίες της τρέχουσας δεκαετίας έχουν ξεχωρίσει μέχρι στιγμής; Ρωτήσαμε 20 κριτικούς κινηματογράφου, ανθρώπους του ευρύτερου κινηματογραφικού χώρου και αθεράπευτους σινεφίλ και σας παρουσιάζουμε το top 10 που προέκυψε μέσα από το συναρπαστικό, σύνθετο μωσαϊκό του σύγχρονου ελληνικού σινεμά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Η αλήθεια είναι πως δεν μπορώ να εξηγήσω απόλυτα γιατί επιστρέφω διαρκώς εκεί»

Γειτονιές της Ελλάδας / «Επιστρέφοντας, μπορεί να πιάσουμε πάλι το νήμα»

Ο σκηνοθέτης Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος μας μιλά για το χωριό όπου γεννήθηκε, το Αρματολικό στη νότια Πίνδο, αλλά και για το νέο του ντοκιμαντέρ, «Τα τέρματα του Αυγούστου», που διαδραματίζεται εκεί.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης έχει τα πιο ψαγμένα αφιερώματα

Οθόνες / Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης έχει τα πιο ψαγμένα αφιερώματα

Από μια ρετροσπεκτίβα στην Ιζαμπέλ Ιπέρ μέχρι έναν πλήρη οδηγό του έργου του Γιώργου Τσεμπερόπουλου και από το spotlight στον Μαρσέλ Πανιόλ μέχρι μια ανατρεπτική ματιά στην έννοια του plot twist, οι θεματικές ενότητες του φεστιβάλ διατηρούν αμείωτο το ενδιαφέρον μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Γιούλη Τσαγκαράκη: «Κάθε σπίτι έχει τον δικό του Νετανιάχου, τον δικό του Τραμπ»

Οθόνες / Γιούλη Τσαγκαράκη: Η θεία Σταματίνα από τις «Σέρρες» του Γιώργου Καπουτζίδη μιλά στη LifO

Η ταλαντούχα ηθοποιός με τον ρόλο της ίντερσεξ θείας έσπασε ταμπού και άνοιξε ξανά μια σειρά συζητήσεων για το φύλο, την LGBTQI+ κοινότητα, τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πώς ετοιμάστηκε για το ρόλο; Πώς βλέπει τις αντιδράσεις;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τι θα δούμε στο 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Σινεμά / Τι θα δούμε στο 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Η νέα ταινία της Ιζαμπέλ Ιπέρ, φιλμ που έρχονται από τις Κάννες, πρεμιέρες, οι μικρού μήκους του Γιώργου Τσεμπερόπουλου και οι ελληνικές συμμετοχές των διαγωνιστικών τμημάτων είναι μερικοί από τους λόγους που θα μας στείλουν και φέτος στις αίθουσες του αγαπημένου κινηματογραφικού θεσμού.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Το αμερικανικό σινεμά δίνει τη μία μάχη μετά την άλλη

Pulp Fiction / Το αμερικανικό σινεμά δίνει τη μία μάχη μετά την άλλη

Προτροπή για αντίσταση ή παραίνεση για τρομοκρατία; Το αριστούργημα του Πολ Τόμας Άντερσον «Μια μάχη μετά την άλλη», οι εξαιρετικές πρόσφατες αλληγορίες «Weapons» και «Eddington», αλλά και οι αξέχαστες κινηματογραφικές αναφορές τους απασχολούν τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο και τον αρχισυντάκτη της LiFO Γιάννη Πανταζόπουλο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Επιτρέπεται να θαυμάζουμε σήμερα τη Λένι Ρίφενσταλ;

Ιδέες / Επιτρέπεται να θαυμάζουμε σήμερα τη Λένι Ρίφενσταλ;

Με αφορμή το νέο ντοκιμαντέρ για μια από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες του 20ού αιώνα, ξαναθυμόμαστε τι είχαν απαντήσει στη LiFO οι Πέπη Ρηγοπούλου, Θωμάς Μοσχόπουλος, Δημήτρης Στεφανάκης, Θάνος Παπακωνσταντίνου, Πάνος Κούτρας και Θεόφιλος Τραμπούλης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Boots»: Μια σειρά για το τι σημαίνει «να είσαι gay στον στρατό»

Οθόνες / «Boots»: Kάτι καλό θα κάνει αυτή η σειρά για να την αποκαλούν «woke σκουπίδι»

H τηλεοπτική σειρά οκτώ επεισοδίων του Netflix, που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, προσεγγίζει με μοναδικό και συγκινητικό τρόπο το θέμα της ομοφοβίας στον στρατό. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ