«Οι γυναίκες του λαθροθήρα»: Μια εντελώς διαφορετική οπτική σε ένα θρυλικό ερωτικό τρίγωνο

Claude Pujade-Renaud Facebook Twitter
H Pujade-Renaud πριν ξεκινήσει τις «Γυναίκες του λαθροθήρα» είχε ξεκοκαλίσει οτιδήποτε διαθέσιμο γύρω από τους βασικούς της ήρωες. Φωτ.: Gamma-Rapho via Getty Images/Ideal Image
0

H ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ Τεντ Χιουζ είναι γνωστή ακόμα και σ' εκείνους που δεν έχουν ιδέα για το έργο του. Από τους αυθεντικότερους ποιητές του 20ού αιώνα, προικισμένος με το χάρισμα να εμφυσά ψυχή στα ελώδη τοπία και τα άγρια ζώα της αγγλικής ενδοχώρας, στην υπηρεσία της βασιλικής αυλής από το 1984 ως τον θάνατό του από καρκίνο και συγγραφέας κάμποσων βιβλίων για παιδιά, ο Τεντ Χιουζ (1930-1998) είχε το θλιβερό προνόμιο να διασχίσει μεγάλο μέρος της διαδρομής του με τη ρετσινιά του καταραμένου συζύγου, ως «υπαίτιος» για την αυτοκτονία της Αμερικανίδας ποιήτριας Σίλβια Πλαθ.

Τον δρόμο της αυτοκτονίας ήταν γραφτό ν' ακολουθήσει και ένα από τα παιδιά τους, ο Νίκολας, που βρέθηκε κρεμασμένος στο σπίτι του στην Αλάσκα τον Μάρτιο του 2009. Αυτή την απώλεια ο Χιουζ δεν πρόλαβε να τη βιώσει. Τον Μάρτιο του 1969, όμως, μία εξαετία μετά την αυτοχειρία της δημιουργού του «Άριελ» και του «Γυάλινου κώδωνα», η τότε σύντροφός του, η κοσμοπολίτισσα καλλονή Άσια Ουέβιλ, για την οποία είχε εγκαταλείψει την Πλαθ, έδινε κι εκείνη τέλος στη ζωή της, παρασύροντας στον θάνατο και την τετράχρονη κόρη τους... Τι προκάλεσε αυτή την εκατόμβη; Και τι μερίδιο ευθύνης αναλογεί πραγματικά στον δαφνοστεφή ποιητή;

Η Claude Pujade-Renaud κατάφερε να δώσει ένα βιβλίο που ούτε καθαρόαιμο μυθιστόρημα είναι, ούτε δημοσιογραφική έρευνα, ούτε συνηθισμένη βιογραφία, αλλά ένα ερεθιστικό ψηφιδωτό από δεκάδες διαφορετικές αφηγήσεις.

Αυτή την ιστορία με τ' αναπάντητα ερωτήματα ξεδιπλώνει η Γαλλίδα συγγραφέας Claude Pujade-Renaud στις «Γυναίκες του λαθροθήρα» (μτφρ. Α. Σιγάλα, εκδόσεις Ψυχογιός, 2011), σαφώς επηρεασμένη από τα «Γράμματα γενεθλίων», το κύκνειο άσμα του Τεντ Χιουζ, μια συλλογή ογδόντα οχτώ ποιημάτων μνήμης, αγάπης, τρυφερότητας αλλά και σπαρακτικής οδύνης και δαιμονολογίας (μτφρ. Γ. Αντιόχου, εκδόσεις Μελάνι) όπου ο Χιουζ, ως άλλος Ορφέας, θρηνεί την Ευρυδίκη του, ξεδιπλώνοντας χωρίς ενοχές το χρονικό της σχέσης του με την Πλαθ σαν έναν αγώνα όπου το αρσενικό πασχίζει να υπερισχύσει του θηλυκού...

cover
Το βιβλίο της Claude Pujade-Renaud «Οι Γυναίκες του λαθροθήρα» είναι εξαντλημένο από τον εκδότη. 

Χορεύτρια και χορογράφος που συνέβαλε στη διάδοση του σύγχρονου αμερικανικού χορού στη Γαλλία, με θητεία στο Πανεπιστήμιο της Βανσέν κι αφοσιωμένη για δεκαετίες στη λογοτεχνία, η Pujade-Renaud (1932-2024) πριν ξεκινήσει τις «Γυναίκες του λαθροθήρα» είχε ξεκοκαλίσει οτιδήποτε διαθέσιμο γύρω από τους βασικούς της ήρωες – ανάμεσά τους και το «Στη σκιά μιας άλλης» των Κορέν και Νεγκέβ για την αποσιωπημένη από τα ΜΜΕ Ουέβιλ (Πατάκης).

Κυρίως, όμως, είχε εντρυφήσει στο λογοτεχνικό έργο της Πλαθ και σ' εκείνο του Χιουζ, αποφασισμένη να σπείρει ίχνη τους σ' όλη την έκταση του γραπτού της. Και κατάφερε να δώσει ένα βιβλίο που ούτε καθαρόαιμο μυθιστόρημα είναι, ούτε δημοσιογραφική έρευνα, ούτε συνηθισμένη βιογραφία, αλλά ένα ερεθιστικό ψηφιδωτό από δεκάδες διαφορετικές αφηγήσεις. Γιατί, πέρα από εκείνες που αποδίδονται στα μέλη του τραγικού ερωτικού τριγώνου, η συγγραφέας δίνει εναλλάξ φωνή και σε φίλους, γείτονες και συγγενείς τους, σε προδομένους εραστές, λογοτεχνικούς κριτικούς και ψυχαναλυτές, κεντώντας έτσι πολλές «αλήθειες» πάνω στον βασικό της καμβά.

Ιδού ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από την οπτική γωνία της τόσο ταλαντούχας αλλά και τόσο τραυματισμένης από την απώλεια του πατέρα της Σίλβια Πλαθ, το οποίο μεταδίδει τη «γλυκύτητα» και τη «λύσσα» που την κατέκλυζαν νιόπαντρη, στο ταξίδι του μέλιτος, πλάι στο «βίαιο και καθησυχαστικό συνάμα, ογκώδες κορμί» του Χιουζ:

«Μου άρεσε να κοιτάω τον Τεντ να στρώνεται στο γράψιμο, να συγκεντρώνεται, μυώδη, ζωώδη, έτοιμο να συνουσιαστεί ή να σκοτώσει. Κάποιες στιγμές από την ταράτσα μας έβλεπα τα μάτια του να περιπλανώνται στον θαλασσινό ορίζοντα, αλλά γνώριζα ότι δεν εντόπιζαν τίποτα πραγματικό. Ήταν σ' επιφυλακή για το πέρασμα μιας εικόνας, ενός κοπαδιού λέξεων, ποιο να πρωτοπιάσει; Αυτή η παλλόμενη ένταση, όπως στο κρεβάτι. Διαβάζαμε φωναχτά τα προσχέδια των κειμένων μας – εύθυμες κριτικές ή άγριες κατσάδες κάποιες φορές.

Μοίρασμα της γλώσσας, γλώσσα δώρο των κορμιών, και τα πρωινά δώρο των ονείρων: αυτή τη νύχτα συνάντησα τον Μόγλη, το γάτο των παιδικών μου χρόνων, βόλταρε από δέντρο σε δέντρο νιαουρίζοντας διαπεραστικά. Μου τον δανείζεις για το επόμενο αφήγημά μου; Πάρε, πάρε με τις χούφτες ό,τι θέλεις, και ο Τεντ άρπαζε τ' όνειρό μου και τα χείλη μου, και ανοιγόμουν ξανά. Με τα κορμιά μας να κολλούν ακόμη από τον ιδρώτα, το σπέρμα, την ηδονή, ξαναπιάναμε τη δουλειά μας. Το γράψιμο ήταν όπως η προσευχή: έξαψη και συγκέντρωση. Όνειρα, ποιήματα, ζωγραφιές πολλαπλασιάζονταν χάρη στην πορώδη παρουσία του άλλου»...

Πώς εξανεμίστηκαν όλα αυτά; Γιατί απέτυχε ο γάμος τους; Από ποια ρωγμή εισέβαλε η σαγηνευτική Άσια ανάμεσά τους; Μήπως το «πρωταρχικό» τους λάθος ήταν που «απαρνήθηκαν τα ζωώδη ένστικτα κι έγιναν ένα συνηθισμένο συζυγικό ζευγάρι», όπως μονολογεί ο Χιουζ; «Δεν είναι θύμα κανενός, και πάνω απ' όλα όχι του συζύγου της», διατείνεται στον απόηχο της αυτοχειρίας της Πλαθ η κουνιάδα της.

«Όπου κι αν είμαστε, η Σίλβια θα είναι πάντα παρούσα» παραπονιέται η διάδοχός της στο συζυγικό κρεβάτι και στη φροντίδα των ορφανών της παιδιών. Όσο για την Ορέλια Πλαθ, δεν το χωράει ο νους της: «Η κόρη μου, που τόσο ήταν παθιασμένη με τα παιδιά της όπως και με τις κατσαρόλες της, να έχει αναχθεί σε φεμινιστικό είδωλο...».

Κόκκινο πανί για τις Αμερικανίδες φεμινίστριες, ο Τεντ Χιουζ, έστω και μετά θάνατον, βρήκε στο πρόσωπο της Γαλλίδας συγγραφέως μια πολύτιμη σύμμαχο. Κι όσοι πιστεύουν αφελώς ότι οι ποιητές... πετούν στα σύννεφα, απαλλαγμένοι από τα βαρίδια της πιο πεζής καθημερινότητας, διαβάζοντας τις «Γυναίκες του λαθροθήρα» θα διαψευστούν.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ