Μέσα στο μυαλό του Λεονάρντο Ντα Βίντσι

Μέσα στο μυαλό του Λεονάρντο Ντα Βίντσι Facebook Twitter
3
Μέσα στο μυαλό του Λεονάρντο Ντα Βίντσι Facebook Twitter

Το βιβλίο του Leonard Shlain με τίτλο "Leonardo's Brain: Understanding Da Vinci's Creative Genius"  είναι μια απόπειρα κατανόησης της δημιουργικής ιδιοφυίας του Ντα Βίντσι. Ένας άντρας χωρίς συμβατική μόρφωση, αριστερόχειρας, σχεδόν αμφίχειρας, χορτοφάγος, ειρηνιστής, γκέι, ο οποίος, σύμφωνα με τον συγγραφέα, είχε πρόσβαση σε μια κατάσταση συνείδησης «διαφορετική από σχεδόν όλους τους άλλους ανθρώπους».

Ο Ντα Βίντσι δεν κατάφερε να αποκτήσει μόρφωση μέσα από τα παραδοσιακά κανάλια και ήταν αυτοδίδακτος. Αυτό όμως είχε το θετικό αποτέλεσμα γι' αυτόν να ζήσει ως αριστερόχειρας σε όλη του τη ζωή, κάτι που δεν θα είχε συμβεί μέσα σε σχολικό περιβάλλον.

O Shlain υποστηρίζει ότι ο Λεονάρντο, ο οποίος δημιούργησε ανατομικά σχέδια του ανθρώπινου σώματος πολύ πριν αναπτυχθεί η ιατρική ανατομία, έκανε παρατηρήσεις για την πτήση των πτηνών με μεγαλύτερη ακρίβεια από οποιονδήποτε επιστήμονα πριν από αυτόν, κατέκτησε τα μυστικά της μηχανικής, της αρχιτεκτονικής, των μαθηματικών, της βοτανικής, της χαρτογραφίας, προανήγγειλε τον νόμο του Νεύτωνα και τον νόμο Bernoulli, είναι ο άνθρωπος που αξίζει τον χαρακτηρισμό «ιδιοφυία» περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον άνθρωπο της τέχνης.

Μέσα στο μυαλό του Λεονάρντο Ντα Βίντσι Facebook Twitter

Χρησιμοποιώντας μια πληθώρα διαθέσιμων πληροφοριών από τα σημειωματάρια του Λεονάρντο, διάφορα βιογραφικά στοιχεία ο Shlain έφτιαξε μια δική του θεωρία που αποκαλεί «μεταθανάτια σάρωση εγκεφάλου», επιδιώκοντας να εξηγήσει την απαράμιλλη δημιουργικότητα του Ντα Βίντσι. Για παράδειγμα, ο Λεονάρντο ήταν χορτοφάγος σε έναν σαρκοφάγο κόσμο που η τροφή ήταν λίγη και το κυνήγι ήταν αριστοκρατικό. Η εξήγηση του Ντα Βίντσι για την απροθυμία του να καταναλώσει κρέας ήταν ότι δεν ήθελε να συμβάλλει στην ταλαιπωρία ή στον θάνατο οποιοδήποτε ζώου. Αυτή ήταν η στάση που κράτησε σε όλη του τη ζωή.

Μέσα στο μυαλό του Λεονάρντο Ντα Βίντσι Facebook Twitter

Μια άλλη παρατήρηση του Shlain είναι ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος αποκτά τον μέγιστο αριθμό νευρώνων σε ηλικία οχτώ μηνών και η δραματική δραστηριότητα του ξεδιπλώνεται μέσα στην επόμενη δεκαετία, οπότε αυτά τα χρόνια της ζωής μας είναι καθοριστικά για την διαμόρφωση της γνωστικής μας ανάπτυξης και απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή. Τα παιδικά χρόνια του Λεονάρντο ήταν τόσο ασυνήθιστα και ταραχώδη που πρέπει να ληφθούν υπόψη για την ανάπτυξη του εγκεφάλου του. Υπήρξε το παράνομο παιδί ενός πλούσιου playboy με μια χωριατοπούλα από την επαρχία της Τσοπάνης. Μεγάλωσε χωρίς πατέρα – ο οποίος αρνήθηκε να παντρευτεί τη μητέρα του Λεονάρντο, επειδή δεν ήθελε να θέσει σε κίνδυνο την κοινωνική του θέση ως φιλόδοξος συμβολαιογράφος. Ο πατέρας του αργότερα κανόνισε ώστε η μητέρα του να παντρευτεί έναν άλλον άντρα και ο ίδιος παντρεύτηκε ένα κορίτσι 16 χρονών. Πήρε τον Λεονάρντο από τη φροντίδα της μητέρας του και ο Λεονάρντο έζησε στο σπίτι του πατέρα του ως γιος β' κατηγορίας.

Μέσα στο μυαλό του Λεονάρντο Ντα Βίντσι Facebook Twitter

Ο Λεονάρντο ήταν το μόνο άτομο στην καταγεγραμμένη ιστορία που ήταν σε θέση να γράφει ανάποδα, καθρεφτισμένα, κάτι που δίνει σημαντικές ενδείξεις για την καλωδίωση του εγκεφάλου του. Ο Λεονάρντο δεν έγραφε από τα αριστερά προς τα δεξιά, όπως συνηθίζεται σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες, αλλά από δεξιά προς τα αριστερά, και ήταν αριστερόχειρας. Μερικές φορές μάλιστα άλλαζε φορά μέσα σε μια πρόταση, γράφοντας ορισμένες λέξεις προς μια κατεύθυνση, αλλάζοντας την επόμενη προς την άλλη κατεύθυνση. Η προσεκτική εξέταση των δύο τρόπων γραφής δείχνει ότι είναι ολόιδιες μεταξύ τους.

Αυτές οι ιδιορρυθμίες δείχνουν ότι τα δυο του ημισφαίρια ήταν με έναν εξαιρετικό τρόπο στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους. Παραδοσιακά ένα από τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου κυριαρχεί πάνω στο άλλο, κάτι που δεν φαίνεται να ισχύει στην περίπτωση του Ντα Βίντσι. Με βάση τις παρατηρήσεις που έχουν γίνει για ανθρώπους που είναι σε θέση να γράφουν αντικατοπτρισμένα, τα στοιχεία δείχνουν ότι ο Ντα Βίντσι διέθετε μεγάλο μεσολόβιο που έκανε δυνατή την πολύ καλή επικοινωνία μεταξύ των δύο ημισφαίριων.

Μέσα στο μυαλό του Λεονάρντο Ντα Βίντσι Facebook Twitter

Ο Ντα Βίντσι δεν κατάφερε να αποκτήσει μόρφωση μέσα από τα παραδοσιακά κανάλια και ήταν αυτοδίδακτος. Αυτό όμως είχε το θετικό αποτέλεσμα γι' αυτόν να ζήσει ως αριστερόχειρας σε όλη του τη ζωή, κάτι που δεν θα είχε συμβεί μέσα σε σχολικό περιβάλλον.

Τέλος, ο Shlain αναφέρει την έρευνα της Sandra Witelson, η οποία αναφέρει ότι η εμπρόσθια σύμφυση, το μεγαλύτερο και πιο διακριτό τμήμα του μεσολοβίου, μπορεί να είναι μέχρι 30% μεγαλύτερο σε γυναίκες σε σχέση με τους άντρες, και άλλες μελέτες αναφέρουν ότι μπορεί να είναι μέχρι 15% μεγαλύτερο σε ομοφυλόφιλους άντρες σε σχέση με τους ετεροφυλόφιλους. Αυτές οι δύο υποθέσεις μαζί με τα πολύ καλά συνδεδεμένα ημισφαίρια του εγκεφάλου του Ντα Βίντσι δίνουν στοιχεία για το εξαιρετικό του μυαλό που ήταν ικανό για πρωτότυπη κριτική και δημιουργική σκέψη.

3

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η πρώτη αγάπη: Ένας τόπος όπου ζεις πραγματικά

Βιβλίο / Αρρώστια είναι ν’ αγαπάς, αρρώστια που σε λιώνει*

«Ανοίξτε, ουρανοί»: Το queer μυθιστόρημα ενηλικίωσης του Βρετανοϊρλανδού ποιητή Σον Χιούιτ αποτελεί το εντυπωσιακό ντεμπούτο του στην πεζογραφία, προσφέροντας μια πιστή, ποιητική και βαθιά συγκινητική απεικόνιση του πρώτου έρωτα.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Είναι το «Singapore Sling» η πιο παρεξηγημένη ταινία του ελληνικού σινεμά;

Βιβλίο / Είναι το «Singapore Sling» η πιο παρεξηγημένη ταινία του ελληνικού σινεμά;

Μια συζήτηση με τη Μαρί Λουίζ Βαρθολομαίου Νικολαΐδου για την ταινία που αδικήθηκε στην εποχή της, αλλά σήμερα προκαλεί εκ νέου το ενδιαφέρον, και για την «επιστροφή» της μέσα από ένα βιβλίο.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Ντόμινικ Αμερένα: «Έκανα το πειραματόζωο σε ιατρικές δοκιμές για να έχω χρόνο να γράφω ελεύθερα»

Βιβλίο / Ντόμινικ Αμερένα: «Έκανα το πειραματόζωο σε ιατρικές δοκιμές για να έχω χρόνο να γράφω ελεύθερα»

Το πρώτο βιβλίο του Αυστραλού συγγραφέα Ντόμινικ Αμερένα, με τίτλο «Τα θέλω όλα», που πήρε διθυραμβικές κριτικές, κυκλοφορεί στα ελληνικά. Βασικό του θέμα είναι πόσο μπορείς να προσποιηθείς ότι είσαι κάποιος άλλος για να καταφέρεις τους στόχους σου.
M. HULOT
ΕΠΕΞ Μπορούμε να αγαπήσουμε ξανά την Πανεπιστημίου;

Βιβλίο / Μπορούμε να αγαπήσουμε ξανά την Πανεπιστημίου;

«Ένας δρόμος που μοιάζει με κοίτη ποταμού και παρασύρει τους πάντες χωρίς περιορισμούς και απαγορεύσεις», όπως γράφουν οι συγγραφείς του βιβλίου «Οδός Πανεπιστημίου (19ος-20ός αιώνας) - Ιστορία και ιστορίες», Θανάσης Γιοχάλας και Ζωή Βαΐου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιάννης Σολδάτος: «Ο μεγαλύτερος εχθρός μου είναι ο μικροαστισμός» ή «Το σινεμά ως μαζικό λαϊκό θέαμα έχει σχεδόν τελειώσει»

Βιβλίο / Γιάννης Σολδάτος: «Το σινεμά ως μαζικό λαϊκό θέαμα έχει σχεδόν τελειώσει»

Μια συζήτηση με τον σκηνοθέτη, εκδότη και συγγραφέα της συνοπτικής «Ιστορίας του Ελληνικού Κινηματογράφου» που πρόσφατα επανακυκλοφόρησε εμπλουτισμένη και σε ενιαία μορφή από τις εκδόσεις Αιγόκερως.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Απόστολος Βέττας: «Στο θέατρο οι πιστοί δηλώνουν την πίστη τους με το χειροκρότημα»

Βιβλίο / Απόστολος Βέττας: «Στο θέατρο οι πιστοί δηλώνουν την πίστη τους με το χειροκρότημα»

Ο σπουδαίος σκηνογράφος συγκέντρωσε την πολύτιμη σαραντάχρονη εμπειρία του σε ένα δίτομο λεξικό για τη σκηνογραφία, αναδεικνύοντάς την ως αυτόνομη τέχνη και καταγράφοντας την εξέλιξή της στο ελληνικό θέατρο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μ. Αναγνωστάκης «Η χαμηλή φωνή»

Το πίσω ράφι / Μανόλης Αναγνωστάκης: «Τι μένει λοιπόν από τον ποιητή, αν μένει τίποτα;»

Τρεις δεκαετίες μετά την πρώτη της δημοσίευση, η προσωπική ανθολογία του Μανόλη Αναγνωστάκη «Χαμηλή Φωνή» παρουσιάζεται στην Ελληνοαμερικανική Ένωση, υπενθυμίζοντας τους θεωρούμενους ήσσονες ποιητές μας, όσους έμειναν έξω από κάθε μορφής υψηλή ποίηση.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Το παρασκήνιο της διαγραφής του Αντώνη Σαμαρά και άλλες ιστορίες…

Βιβλίο / Το παρασκήνιο της διαγραφής του Αντώνη Σαμαρά και άλλες ιστορίες

Προδημοσίευση από τα «Αδημοσίευτα», το νέο βιβλίο του Νίκου Χασαπόπουλου, όπου ο έμπειρος πολιτικός συντάκτης αποκαλύπτει ιστορίες και παρασκήνια που διαμόρφωσαν την πολιτική ζωή της χώρας.
THE LIFO TEAM
Δημήτρης Καράμπελας: «Σήμερα κανείς δεν πιστεύει στην αλληγορία»

Βιβλίο / Δημήτρης Καράμπελας: «Σήμερα κανείς δεν πιστεύει στην αλληγορία»

Ένας από τους ελάχιστους διανοούμενους στη χώρα, που υπήρξε προνομιακός συνομιλητής του Παπαγιώργη και του Λορεντζάτου. Το τελευταίο του βιβλίο «Το πνεύμα και το τέρας» συνιστά μια ανανέωση του δοκιμιακού λόγου στην Ελλάδα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Για τον Ομάρ Καγιάμ

Ποίηση / «Πίνε, και μη θαρρείς κουτέ, και συ πως είσαι κάτι»: Τα Ρουμπαγιάτ του Ομάρ Καγιάμ

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1131 ο μεγάλος Ιρανός ποιητής που έγραψε αριστουργηματικά ποιήματα για τη ματαιότητα των πραγμάτων, τη μεγαλοσύνη της στιγμής και το νόμο του εφήμερου.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΝΤΑΜΟΝ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Το πίσω ράφι/ Μαρία Πάουελ «Δεσμά αίματος»

Το πίσω ράφι / «Η ευλογία αλλά και η κατάρα που είναι η οικογένεια»

Η Μαρία Πάουελ, με τη νουβέλα της «Δεσμά αίματος», ζωντάνεψε μια βυθισμένη στη μοναξιά και κυριευμένη από πάθος γυναίκα χωρίς να μαρτυρήσει ούτε ένα από τα εξωτερικά της χαρακτηριστικά, κι εξερεύνησε ένα θέμα που ίσως δεν θα πάψει ποτέ να μας ταλανίζει, την οικογένεια.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
«Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Βιβλίο / «Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Το πρωτότυπο science fiction μυθιστόρημα «Οι υπάλληλοι» της Δανής Όλγκα Ράουν κερδίζει υποψηφιότητα για Booker, προβλέποντας εικόνες από τη ζωή αλλόκοτων υπαλλήλων στο μέλλον, βγαλμένες από το πιο ζοφερό παρόν.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει – και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Βιβλίο / Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Ο πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας μιλά στη LiFO με αφορμή το βιβλίο του «Πέρα από τη συναίνεση» για μερικά από τα πιο δύσκολα ζητήματα της εποχής: τη βία μέσα στη φαντασίωση, τον νέο πουριτανισμό, τα όρια της επιθυμίας και την εύθραυστη, συνεχώς μεταβαλλόμενη έννοια του τι σημαίνει να είσαι άνδρας σήμερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
H παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πύλες της

Αποκλειστικές φωτογραφίες / Η παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πόρτες της

Η LiFO μπήκε στο ιστορικό Βαλλιάνειο Μέγαρο το οποίο, μετά την ολοκλήρωση των αναγκαίων εργασιών αποκατάστασης και συντήρησης, θα υποδεχθεί ξανά το κοινό στις αρχές του 2026.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

3 σχόλια
"Ο Ντα Βίντσι δεν κατάφερε να αποκτήσει μόρφωση μέσα από τα παραδοσιακά κανάλια και ήταν αυτοδίδακτος. Αυτό όμως είχε το θετικό αποτέλεσμα γι' αυτόν να ζήσει ως αριστερόχειρας σε όλη του τη ζωή, κάτι που δεν θα είχε συμβεί μέσα σε σχολικό περιβάλλον."Αυτό φαινομενικα ειναι ευκολο να επιτευχθει στη σημερινη εποχη με το διαδικτυο και τη πληροφορια που αυτο περιεχει αλλα δεν ξερω κατα ποσο ειναι εφικτο.