Στα παλάτια της Ανατολής

Στα παλάτια της Ανατολής Facebook Twitter
0
Στα παλάτια της Ανατολής Facebook Twitter

Μετά την επιτυχία της Κρητικοπούλας (1916), της κωμικής όπερας του Σπύρου Σαμάρα που παρουσίασε αποκατεστημένη έπειτα από 88 χρόνια αφάνειας πέρσι η Λυρική Σκηνή, σειρά έχει ένα ακόμη άγνωστο στο νεότερο κοινό έργο, η οπερέτα Χαλιμά (1925-6) του Θεόφραστου Σακελλαρίδη. Η παράσταση που σκηνοθετεί ο Πέτρος Ζούλιας επαναφέρει ένα παλιό ζήτημα: την επί δεκαετίες αδιαφορία για το corpus της ελληνικής οπερέτας, είδος που άνθισε την εποχή ανάμεσα στους δύο μεγάλους πολέμους, με έργα που γνώρισαν τεράστια επιτυχία. Από τους εκατοντάδες τίτλους που έχουν εντοπιστεί, δεν έχουν εκδοθεί περισσότεροι από πέντε (!) λιμπρέτα, ενώ στο αρχείο της Λυρικής Σκηνής υπάρχουν οι παρτιτούρες μόνο 27 έργων από την περίοδο του Μεσοπολέμου (Μ. Σειραγάκης, Το ελαφρό μουσικό θέατρο στη μεσοπολεμική Αθήνα, τομ. Α', εκδ. Καστανιώτη, 2009). Διάσπαρτα σε αρχεία ιδρυμάτων και ιδιωτών χειρόγραφα, λιμπρέτα, σπαρτίτα και παρτιτούρες από ελληνικές οπερέτες, κάποιες αποσπασματικά διασωσμένες σε δίσκους της εποχής, περιμένουν τη συστηματική μουσικολογική/θεατρολογική αποκατάστασή τους προκειμένου να διαμορφωθεί μια ικανή εικόνα για το λαμπερό προπολεμικό ελληνικό μουσικό θέατρο, που ως «ελαφρύ» αγνοήθηκε επί δεκαετίες από την καθ' ύλην «αρμόδια» Λυρική Σκηνή.


Αυτό είναι κάτι που απασχόλησε και απασχολεί τον σκηνοθέτη της Χαλιμάς Πέτρο Ζούλια. «Για δεκαετίες, θυμάμαι, τη Λυρική να ανεβάζει δύο ελληνικές οπερέτες, τον Βαφτιστικό του Σακελλαρίδη και τους Απάχηδες των Αθηνών του Χατζηαποστόλου. Αυτή η ιδιαίτερη, ελληνική μουσική παρακαταθήκη αγνοήθηκε. Λίγο να αγαπάς τον τόπο σου κι αυτό το είδος μουσικού θεάτρου, δεν μπορεί να μην ευαισθητοποιηθείς. Μετά την Κρητικοπούλα που σκηνοθέτησα πέρσι, μια παράσταση που είχε μεγάλη επιτυχία (που σημαίνει ότι το είδος ενδιαφέρει το σύγχρονο ευρύ κοινό), πιστεύω ότι το ζήτημα της αναβίωσης της ελληνικής οπερέτας επείγει. Αξίζει να τύχει μιας ειδικής μεταχείρισης, ώστε ν' αποκατασταθούν τα μισοχαμένα, διάσπαρτα εδώ κι εκεί έργα, προτού χαθούν για πάντα. Δεν είναι απλή υπόθεση. Δέκα χρόνια χρειάστηκαν για να αποκατασταθεί ολόκληρη, λιμπρέτο και μουσική, η Κρητικοπούλα. Και στη συνέχεια, βέβαια, ν' αρχίσουν ν' ανεβαίνουν στη Λυρική – κι όποιο απ' αυτά αντέχει, να μένει στο ρεπερτόριό της» λέει.


Νιώθει ευθύνη από τη μία, ηδονή από την άλλη, που πιάνει «αυτά τα παλιά πράγματα, που μουσικά κι αισθητικά μ' έχουν γοητεύσει». Ωστόσο, είχε ανάγκη να βρει πού θα μπορούσε το λιμπρέτο να ακουμπήσει στο σήμερα. «Με περίμεναν απροσδόκητες εκπλήξεις, γιατί διαπίστωσα ότι στη μεν Κρητικοπούλα η ιστορική συνθήκη είχε ευθείες αναλογίες με σημερινές καταστάσεις (ξενοκρατία και βαριά αντιλαϊκά μέτρα). Με τη Χαλιμά η σχέση είναι πιο δύσκολη. Θα σου πω πώς απάντησα μέσα μου στο ερώτημα "γιατί τώρα;". Είμαστε σε μια εποχή βαθιάς κρίσης κι όλοι έχουμε επικεντρωθεί στο οικονομικό κομμάτι της. Για μένα, έργα που μπορούν να θίξουν την κρίση και στο ερωτικό κομμάτι –οι άνθρωποι δεν προλαβαίνουν, δεν μπορούν, δεν επιτρέπουν στον εαυτό τους να ερωτευτεί, να αισθανθεί– έχουν ενδιαφέρον. Η Χαλιμά το θίγει. Με την εντυπωσιακή μείξη ανατολικών και δυτικών μουσικών στοιχείων που τη χαρακτηρίζει, όμως, θίγει και κάτι ακόμα: τη δυσκολία μας να αποδεχτούμε ότι η ταυτότητά μας περιέχει πολλή Ανατολή. Με όλον αυτό τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό μας έχουμε χάσει ένα όμορφο και απαραίτητο για να επιβιώσουμε κομμάτι της ταυτότητάς μας. Ο Σακελλαρίδης, λοιπόν, έγραψε ένα έργο-κράμα Ανατολής και Δύσης. Για να πω την πάσα αλήθεια, γέρνει προς τη γοητεία της Ανατολής. Η λύση είναι προς Ανατολάς. Εκεί βρίσκεις τον έρωτα, το πάθος, την αμαρτία, την ηδυπάθεια, κάτι που η ιστορία και η μουσική αναδεικνύει ιδανικά. Ας μην ξεχνάμε ότι η Ανατολή και ο εξωτισμός της ήταν μόδα την εποχή εκείνη, συνέπεια και του κόσμου που ήρθε από τη Μικρασία με την καταστροφή αλλά και των περιοδειών που έκαναν οι μουσικοί θίασοι στην Τουρκία και στην Αίγυπτο. Το 1929 που ανέβηκε η Χαλιμά, η Βέμπο τραγούδησε τη «Ζεχρά» – ο δίσκος κυκλοφόρησε με τον μουσικό προσδιορισμό "Τανγκό Οριεντάλ". Που δείχνει τι; Τον πόθο της Ανατολής, αλλά σε εξευρωπαϊσμένο πλαίσιο. Στη Χαλιμά, εκεί που ακούς ανατολίτικες μελωδίες, πέφτει κι ένα φοξ-τροτ ή ένα ουάν-στεπ για να φέρει την ισορροπία των στοιχείων!».


Μulti-cultural η σύνθεση του λυρικού αυτού παραμυθιού, δηλαδή. «Ναι, που, όπως κάθε παραμύθι, χωράει σε όλες τις εποχές. Και καθώς η οπερέτα ήταν στην εποχή της είδος εμπορικό για το μεγάλο κοινό, η χρυσόσκονη και το happy-end δεν λείπουν» λέει. Αλλά δεν θα ήταν χαζό να νιώθουμε άσχημα επειδή θα παρουσιαστεί ένα έργο διαφυγής, που δεν έχει σχέση με το καθημερινό μας δράμα; «Ας πάρουμε και μια ανάσα. Μ' έχει κουράσει το αυτομαστίγωμα. Κάπως πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτή την αδυσώπητη πίεση, η ανάσα είναι αναγκαία. Το ελαφρύ δεν συμπίπτει πάντα με το ρηχό. Η Χαλιμά μου έχει φτιάξει τη διάθεση, αυτό το "Έλα, ζήσε αυτό που γουστάρεις, τώρα!" που μεταφέρει. Μου έδωσε την αφορμή για να σκεφτώ ότι κι εγώ, όπως και πολλοί άλλοι γύρω μου, αποκλείσαμε τη χαρά από τη ζωή μας. Έχουμε υποκύψει στον ψυχαναγκασμό ότι αυτή δεν είναι εποχή για να ζει κανείς στιγμές χαράς».

 

 

__________________________________________

 

Θεόφραστος Σακελλαρίδης,
«Η Χαλιμά»

Μουσική διεύθυνση: Γιώργος Πέτρου - Παναγιώτης Παπαδόπουλος.

Σκηνοθεσία - απόδοση & προσαρ. κειμένου: Πέτρος Ζούλιας.

Ποιητικό κείμενο: Θεόφραστος Σακελλαρίδης - Σπύρος Ποταμιάνος

15, 16, 17, 23, 24 Φεβρουαρίου 2013.
5, 14, 15, 31 Μαρτίου 2013


Ώρα έναρξης: 20:00
Θέατρο Ολύμπια
Ακαδημίας 59-61
www.nationalopera.gr

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Σίμος Κακάλας ξορκίζει τα χάλια μας με μια κωμωδία γέλιου και αίματος

Θέατρο / Ο Σίμος Κακάλας ξορκίζει τα χάλια μας με μια κωμωδία γέλιου και αίματος

Τα «Κακά σκηνικά» είναι «μια κωμική κόλαση» αφιερωμένη στη ζοφερή ελληνική πραγματικότητα, μια απόδραση από τα χάλια της χώρας, του θεάτρου, του παγκόσμιου γεωπολιτικού γίγνεσθαι, ένα ξόρκι στην κατάθλιψη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Χρήστος Παπαδόπουλος: «Κάθε μορφή τέχνης χρειάζεται το εσωτερικό βάθος»

Θέατρο / Χρήστος Παπαδόπουλος: «Mε αφορά πολύ το "μαζί"»

Το «τρομερό παιδί» από τη Νεμέα που συμπληρώνει φέτος δέκα χρόνια στη χορογραφία ανοίγει το φετινό 31ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας με τους Dance On Ensemble και το «Mellowing», μια παράσταση για τη χάρη και το σθένος της ωριμότητας.  
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κάνεις χορό γιατί αυτή είναι η μεγάλη σου ανάγκη

Χορός / «Κάνουμε χορό γιατί αυτή είναι η μεγάλη μας ανάγκη»

Με αφορμή την παράσταση EPILOGUE, ο διευθυντής σπουδών της σχολής της Λυρικής Σκηνής Γιώργος Μάτσκαρης και έξι χορευτές/χορεύτριες μιλούν για το δύσκολο στοίχημα τού να ασχολείται κανείς με τον χορό στην Ελλάδα σήμερα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μαρία Κωνσταντάρου: «Ερωτεύτηκα αληθινά στα 58»

Οι Αθηναίοι / Μαρία Κωνσταντάρου: «Δεν παίζω πια γιατί δεν υπάρχουν ρόλοι για την ηλικία μου»

Μεγάλωσε χωρίς τη μάνα της, φώναζε «μαμά» μια θεία της, θυμάται ακόμα τις παιδικές της βόλτες στον βασιλικό κήπο. Όταν είπε πως θέλει να γίνει ηθοποιός, ο πατέρας της είπε «θα σε σφάξω». Η αγαπημένη ηθοποιός που έπαιξε σε μερικές από τις σημαντικότερες θεατρικές παραστάσεις αλλά και ταινίες της εποχής της είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Γιάννος Περλέγκας ανεβάζει τον «Κατσούρμπο» του Χορτάτση

Θέατρο / Γιάννος Περλέγκας: «Ο Κατσούρμπος μας είναι μια απόπειρα να γίνουμε πιο αθώοι»

Ο Γιάννος Περλέγκας σκηνοθετεί το έργο του Χορτάτση στο πλαίσιο του στο πλαίσιο του Κύκλου Ρίζες του Φεστιβάλ Αθηνών. Τον συναντήσαμε στις πρόβες όπου μας μίλησε για την αξία του Κρητικού συγγραφέα και του έργου του και την ανάγκη για περισσότερη λαϊκότητα στο θέατρο. Κάτι που φιλοδοξεί να μας δώσει με αυτό το ανέβασμα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Βασίλης Παπαβασιλείου

Απώλειες / Βασίλης Παπαβασιλείου (1949-2025): Ένας σπουδαίος διανοητής του ελληνικού θεάτρου

«Αυτό, λοιπόν, το οφείλω στο θέατρο: τη σωτηρία από την κακομοιριά μου»: Ο σκηνοθέτης, μεταφραστής, ηθοποιός και δάσκαλος Βασίλης Παπαβασιλείου πέθανε σε ηλικία 76 ετών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΚΟΤΣΟΠΟΥΛΟΣ

Θέατρο / Δημήτρης Γκοτσόπουλος: «Ήμουν ένα αγρίμι που είχε κατέβει από τα βουνά»

Ο ταλαντούχος ηθοποιός φέτος ερμηνεύει τον Νεοπτόλεμο στον «Φιλοκτήτη» του Σοφοκλή. Πώς κατάφερε από ένα αγροτικό περιβάλλον να πρωταγωνιστήσει σε μεγάλες τηλεοπτικές επιτυχίες και γιατί πέρασε ένα ολόκληρο καλοκαίρι στην Πολύαιγο, διαβάζοντας «Βάκχες»;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιάννης Χουβαρδάς: «Το κοινό που έρχεται να σε δει είναι ο καθρέφτης σου»

Θέατρο / Γιάννης Χουβαρδάς: «Το κοινό που έρχεται να σε δει είναι ο καθρέφτης σου»

Ο κορυφαίος Έλληνας σκηνοθέτης διασκευάζει φέτος τις τραγωδίες του Οιδίποδα σε ένα ενιαίο έργο και μιλά στη LiFO, για το πώς η μοίρα είναι μια παρεξηγημένη έννοια, ενώ σχολιάζει το αφήγημα περί «καθαρότητας» της Επιδαύρου, καθώς και τις ακραίες αντιδράσεις που έχει δεχθεί από το κοινό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΓΙΑ 28 ΜΑΙΟΥ Elena Souliotis: Η Ελληνίδα που θα γινόταν η επόμενη Κάλλας 

Θέατρο / Elena Souliotis: Η Ελληνίδα που θα γινόταν η επόμενη Κάλλας 

Σαν σήμερα, το 1943, γεννήθηκε η Ελληνίδα σοπράνο που διέπρεψε για μια ολόκληρη δεκαετία στην Ευρώπη και την Αμερική, αλλά κάηκε εξαιτίας μιας σειράς ιδιαίτερα απαιτητικών ρόλων, τους οποίους ερμήνευσε πολύ νωρίς. Ο κόντρα τενόρος Άρης Χριστοφέλλης, ένας από τους λίγους στην Ελλάδα που γνωρίζουν σε βάθος την πορεία της, περιγράφει την άνοδο και την πτώση της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Δημήτρης Καπουράνης: «Το αόρατο νήμα που ενώνει τα παιδιά μεταναστών είναι το πένθος»

Θέατρο / Δημήτρης Καπουράνης: «Το αόρατο νήμα που ενώνει τα παιδιά μεταναστών είναι το πένθος»

Από τους Αγίους Σαράντα της Αλβανίας μέχρι τη σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, η ζωή του βραβευμένου ηθοποιού, τραγουδιστή και σεναριογράφου είναι μια διαρκής προσπάθεια συμφιλίωσης με την απώλεια. Η παράσταση «Μια άλλη Θήβα» τον καθόρισε, ενώ ο ρόλος του στο «Brokeback Mountain» τού έσβησε κάθε ομοφοβικό κατάλοιπο. Δηλώνει πως αυτό που τον ενοχλεί βαθιά είναι η αδράνεια απέναντι σε όσα συμβαίνουν γύρω μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μιχαήλ Μαρμαρινός: Το έπος μάς έμαθε να αναπνέουμε ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΑΡΚΕΤΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ

Θέατρο / Μιχαήλ Μαρμαρινός: «Από μια κοινωνία της αιδούς, γίναμε μια κοινωνία της ξεδιαντροπιάς»

Με τη νέα του παράσταση, ο Μιχαήλ Μαρμαρινός επιστρέφει στην Οδύσσεια και στον Όμηρο και διερευνά την έννοια της φιλοξενίας. Αναλογίζεται το «απύθμενο θράσος» της εποχής μας, εξηγεί τη στενή σχέση του έπους με το βίωμα και το θαύμα που χάσαμε και παραμένει σχεδόν σιωπηλός για τη νέα του θέση ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Θέατρο / 13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Τέχνη με φαντασία, αστείρευτη δημιουργία, πρωτοποριακές προσεγγίσεις: ένα επετειακό, εορταστικό, πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα για τα 70 χρόνια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου μέσα από 83 επιλογές από το θέατρο, τη μουσική και τον χορό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κυνηγώντας τον χαμένο χρόνο σε ένα έργο για την εξουσία

Θέατρο / «Δελφίνοι ή Καζιμίρ και Φιλιντόρ»: Ένα έργο για τη μόνιμη ήττα μας από τον χρόνο

Ο Θωμάς Μοσχόπουλος σκηνοθετεί και γράφει ένα έργο-παιχνίδι, εξετάζοντας τις σχέσεις εξουσίας, τον δημιουργικό αντίλογο και τη μάταιη προσπάθεια να ασκήσουμε έλεγχο στη ζωή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ ΧΛΟΗ ΟΜΠΟΛΕΝΣΚΙ: Σκηνογράφος-ενδυματολόγος του θεάτρου και της όπερας

Οι Αθηναίοι / Χλόη Ομπολένσκι: «Τι είναι ένα θεατρικό έργο; Οι δυνατότητες που δίνει στους ηθοποιούς»

Ξεκίνησε την καριέρα της ως βοηθός της Λίλα ντε Νόμπιλι, υπήρξε φίλη του Γιάννη Τσαρούχη, συνεργάστηκε με τον Κάρολο Κουν και τον Λευτέρη Βογιατζή, δούλεψε με τον Φράνκο Τζεφιρέλι και, για περισσότερο από 20 χρόνια, με τον Πίτερ Μπρουκ. Η διεθνούς φήμης σκηνογράφος και ενδυματολόγος Χλόη Ομπολένσκι υπογράφει τα σκηνικά και τα κοστούμια στην «Τουραντότ» του Πουτσίνι και αφηγείται τη ζωή της στη LiFO.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ