Ο Χρήστος Χατζηπαναγιώτης ερμηνεύει δύο εμβληματικούς μονολόγους του Ιάκωβου Καμπανέλλη

Χατζηπαναγιώτης Facebook Twitter
Ο Χατζηπαναγιώτης ήταν ο ήρωας του Καμπανέλλη πέρα για πέρα, με όλη την ωριμότητα και την αίσθηση του κωμικού που έχει αποκτήσει μέσα στα χρόνια, στη σκηνή αλλά και στη ζωή. Φωτ.: Θωμάς Δασκαλάκης/NDP Photo
0

Ένας συγγραφέας, «μέτριος», όπως παραδέχεται στη συνομιλία του με έναν συνάδελφό του, που όμως τον τοποθετεί πολύ πιο πάνω από εκείνον, μόλις έχει επιστρέψει από κηδεία τρίτου προσώπου, επίσης συγγραφέα, που χάρη σε διάφορες και άσχετες από το μέγεθος του ταλέντου του και τη σημασία του έργου του καταστάσεις έτυχε μιας σκανδαλωδώς μεγαλειώδους κηδείας.

Στον απολαυστικό και σπαρταριστό μονόλογό του ο ήρωας, μέσα από τη συνομιλία του με έναν ομότεχνό του που ούτε βλέπουμε ούτε ακούμε –μόνο μέρος των σχολίων του μαθαίνουμε, καθώς ο ηθοποιός τα επαναλαμβάνει επί σκηνής–, αποκαλύπτει όλο το παρασκήνιο για το πώς έφτασε ο παντελώς ατάλαντος, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, αποθανών να γίνει πρώτη είδηση στην τηλεόραση και η γκράντε κηδεία του να συγκεντρώσει πλήθος περίεργων, προκαλώντας όχι μόνο την έκπληξη αλλά και την οργή του!

Όσα λέει στην πορεία ναι ακόμα πιο ξεκαρδιστικά. Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, που έγραψε τον μονόλογο αυτό το 1992 και του έδωσε το τίτλο «Επικήδειος», κάτι θα είχε στο μυαλό του, ειδικά σε μια χώρα όπου τόσο εύκολα μυθοποιούμε και συχνά δοξάζουμε πρόσωπα που δεν το πολυαξίζουν.

Για την ακρίβεια, δεν είναι δύσκολο να σκεφτούμε περιπτώσεις που θα τον έκαναν να εξοργιστεί και να οδηγηθεί στη συγγραφή ενός αντίστοιχου μονολόγου. Ιδίως συγγραφείς που όχι μόνο δεν είναι αναγνωρισμένοι αλλά αυταπατώνται ως προς την πραγματική τους αξία, πιστεύοντας ότι είναι μεγάλοι, κορυφαίοι, ανεπανάληπτοι. Εκείνο που ουσιαστικά πετυχαίνει το κείμενο είναι να αναδείξει, πέρα από την απύθμενη ανθρώπινη ματαιοδοξία και τις μικρότητες της καθημερινότητας, τους ψευτοανταγωνισμούς που προκαλούν οι ανόητες παρεξηγήσεις και παρανοήσεις. 

Ο μονόλογος είναι αξεπέραστος παρόλο που έχουν περάσει περισσότερα από εξήντα χρόνια απ' όταν πρωτοπαρουσιάστηκε, και ο Χατζηπαναγιώτης καταφέρνει να συγκινήσει το κοινό, να συγκλονίσει όσους πορεύονται μόνοι στη ζωή και δεν έχουν κανέναν να τους ράψει ένα τρύπιο –ίσως το μοναδικό τους– παντελόνι. 

Βρέθηκα στο ανοιχτό δημοτικό θέατρο της Ηλιούπολης «Δημήτρης Κιντής», όπου ο γνωστός και πολύ αγαπητός, κυρίως από την τηλεόραση –αλλά όχι μόνο– πρωταγωνιστής Χρήστος Χατζηπαναγιώτης ερμήνευσε τον μονόλογο αυτό και ήταν μια ευχάριστη αποκάλυψη.

Δεν έχει σημασία το ότι γράφτηκε τριάντα χρόνια πριν, γιατί είναι σαν να διαδραματίζεται σήμερα, σαν να αναφέρεται σε όλους όσοι αγωνιούν περισσότερο για την υστεροφημία τους, για μια καθυστερημένη αναγνώριση και αποδοχή, όπως δεν έχει σημασία και το αν γράφτηκε για παλιότερους ανθρώπους των γραμμάτων (και «των πνευμάτων», όπως άκουσα κάποιον κάποτε να λέει) και όχι για τους σημερινούς. Γιατί δεν διαφέρουν σε τίποτα!

Ο Χατζηπαναγιώτης, ένας ηθοποιός μεγάλης γκάμας και με μεγάλη πορεία στην κωμωδία τόσο στο θέατρο όσο και στη μικρή οθόνη, σκηνοθετημένος από τον Μάνο Καρατζογιάννη με οικονομία και υπολογισμένη κινησιολογία, κατέκτησε τον ρόλο σε τέτοιο βαθμό που κάθε ανάσα και κάθε παύση, κάθε στιγμή έκπληξης ή αγανάκτησης μέσα από την ερμηνεία του αποκτούσε μια λαμπερή και καθάρια υπόσταση.

Ο Χατζηπαναγιώτης ήταν ο ήρωας του Καμπανέλλη πέρα για πέρα, με όλη την ωριμότητα και την αίσθηση του κωμικού που έχει αποκτήσει μέσα στα χρόνια στη σκηνή αλλά και στη ζωή. Και ο Καμπανέλλης ο ίδιος θα είχε απολαύσει την ερμηνεία του κι ας έχει αντικατασταθεί το παλιό, συμβατικό τηλέφωνο των αθηναϊκών σπιτιών με ακουστικά hands free που έδιναν την ελευθερία στον ηθοποιό να κινηθεί και να εκφραστεί σωματικά σε όλη την έκταση του λιτού μεν αλλά υπολογισμένου με ακρίβεια σκηνικού του Δημήτρη Καντά.

«Αυτός, ο άλλος και το παντελόνι του» Facebook Twitter
Φωτ.: Θωμάς Δασκαλάκης/NDP Photo

Αν η ερμηνεία του στον «Επικήδειο» είναι κάτι που επιβεβαιώνει στο κοινό του τη μεγάλη κωμική στόφα του, το δεύτερο μέρος του προγράμματος με κοινό τίτλο «Αυτός, ο άλλος και το παντελόνι του», το «Αυτός και το παντελόνι του», ένα από τα πλέον εμβληματικά έργα που ο Καμπανέλλης έγραψε για το Θέατρο Τέχνης και ερμήνευσε το 1957 ο Βασίλης Διαμαντόπουλος, ήταν μια πραγματική έκπληξη.

Ο μονόλογος ενός εργένη, ενός μεροκαματιάρη που επιβιώνει στη μεγάλη ανώνυμη πόλη χωρίς οικογένεια, μάνα, σύζυγο, παιδιά, ξεκινάει με αρκετή δόση χιούμορ και καταλήγει σπαρακτικό. Δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς, αφού ο μεσήλικος άντρας αποδεικνύεται αδύναμος απέναντι σε μια μικρή ατυχία που όμως τον ξεπερνάει τελικά. Το μοναδικό παντελόνι που έχει για να πηγαίνει στη δουλειά του σκίζεται και αδυνατεί να το επιδιορθώσει.

Ένα τόσο μικρό γεγονός τον φέρνει αντιμέτωπο με τη μηδαμινότητα, με την απειλή των γηρατειών, με την απουσία της μάνας – ποιος ξεπερνάει ποτέ την απώλειά της; Και τα βάζει με τους γείτονες, με το παντελόνι και τα έπιπλα, με τον ίδιο του τον εαυτό που έμεινε μαγκούφης – η μοναξιά είναι αδυσώπητη, δεν παλεύεται. Ο μονόλογος είναι αξεπέραστος, παρόλο που έχουν περάσει περισσότερα από εξήντα χρόνια απ' όταν πρωτοπαρουσιάστηκε, και ο Χατζηπαναγιώτης καταφέρνει και πάλι να συγκινήσει το κοινό, να συγκλονίσει όσους πορεύονται μόνοι στη ζωή, χωρίς κανέναν να τους ράψει ένα τρύπιο –ίσως το μοναδικό τους– παντελόνι. 

Χρήστος Χατζηπαναγιώτης και Μάνος Καρατζογιάννης Facebook Twitter
Χρήστος Χατζηπαναγιώτης και Μάνος Καρατζογιάννης. Φωτ.: Θωμάς Δασκαλάκης/NDP Photo

Ήταν μια βραδιά μεγάλης θεατρικής συγκίνησης, μια παράσταση αντάξια της μνήμης του σπουδαίου συγγραφέα που φέτος τιμούμε, μια ερμηνεία που ανανεώνει τόσο τα δύο υπέροχα κείμενα του νεοελληνικού θεάτρου όσο και τη σχέση του συγγραφέα με όσους κάποτε τον γνώρισαν μέσα από μνημειώδεις παραστάσεις όπως η «Αυλή των Θαυμάτων», το «Μεγάλο μας τσίρκο», η «Γειτονιά των αγγέλων», τα «Τέσσερα πόδια του τραπεζιού» και ταινίες όπως η «Στέλλα» του Κακογιάννη ή ο «Δράκος» του Κούνδουρου.

Η παράσταση της Ηλιούπολης αποτέλεσε την αθηναϊκή πρεμιέρα και θα ακολουθήσει μίνι περιοδεία που θα κάνει στάση και στη Νάξο, γενέτειρα του Ιάκωβου Καμπανέλλη, όπου θα παιχτεί στις 11 Αυγούστου, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Πύργου Μπαζαίου, πριν επιστρέψει στην πρωτεύουσα. Ελπίζω να είμαι εκεί, να το ξαναδώ.

«Αυτός, ο άλλος και το παντελόνι του» του Ιάκωβου Καμπανέλλη
Σκηνοθεσία:Μάνος Καρατζογιάννης
Σκηνικά:Δημήτρης Καντάς
Κοστούμια:Βασιλική Σύρμα
Μουσική:Αντώνης Παπακωνσταντίνου
Ερμηνεύει ο Χρήστος Χατζηπαναγιώτης

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Ματαρόα στον ορίζοντα»: Φέρνοντας ένα θρυλικό ταξίδι στη σημερινή του διάσταση

Θέατρο / «Ματαρόα στον ορίζοντα»: Ένα θρυλικό ταξίδι στη σημερινή του διάσταση

Στην πολυεπίπεδη νέα παραγωγή της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ, λόγος, μουσική και σκηνική δράση συνυπάρχουν ισάξια και συνεισφέρουν από κοινού στην αφήγηση των επίδοξων ταξιδιωτών ενός ουτοπικού πλοίου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το video art στο ελληνικό θέατρο

Θέατρο / Video art στο ελληνικό θέατρο: Έχει αντικαταστήσει τη σκηνογραφία;

Λειτουργεί το βίντεο ανταγωνιστικά με τη σκηνογραφία και τη σκηνική δράση ή αποτελεί προέκταση του εθισμού μας στην οθόνη των κινητών μας; Οι γιγαντοοθόνες είναι θεμιτές στην Επίδαυρο ή καταργούν τον λόγο και τον ηθοποιό; Πώς φτάσαμε από τη video art στα stage LED screens; Τρεις video artists, τρεις σκηνοθέτες και ένας σκηνογράφος καταθέτουν τις εμπειρίες τους.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Κωνσταντίνος Ρήγος

Οι Αθηναίοι / «Έχω αισθανθεί να απειλούμαι τη μέρα, όχι δουλεύοντας τη νύχτα»

Οκτάνα, Επίδαυρος, ΚΘΒΕ, Πέγκυ Ζήνα, Εθνικό, Λυρική, «Brokeback Mountain» και «Ρωμαίος και Ιουλιέτα». Ως χορογράφος και σκηνοθέτης, ο Κωνσταντίνος Ρήγος έχει κάνει τα πάντα. Και παρότι έχει αρκετούς haters, νιώθει ότι αυτοί που τον καταλαβαίνουν είναι πολύ περισσότεροι.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Οσιέλ Γκουνεό: «Είμαι πρώτα χορευτής και μετά μαύρος»

Χορός / «Δεν βλέπω τον εαυτό μου ως έναν μαύρο χορευτή μπαλέτου αλλά ως έναν χορευτή καταρχάς»

Λίγο πριν εμφανιστεί ως Μπαζίλιο στον «Δον Κιχώτη» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ο κορυφαίος κουβανικής καταγωγής χορευτής Οσιέλ Γκουνεό –έχει λάβει πολλά βραβεία, έχει επίσης εμφανιστεί στο Θέατρο Μπολσόι της Μόσχας, στην Όπερα του Παρισιού, στο Λίνκολν Σέντερ της Νέας Υόρκης και στο Ελίζιουμ του Λονδίνου– μιλά για την προσωπική του πορεία στον χορό και τις εμπειρίες που αποκόμισε, ενώ δηλώνει λάτρης της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Σμαράγδα Καρύδη: «Ήθελα να είμαι η Βουγιουκλάκη και ο Ρέτσος μαζί»

Οι Αθηναίοι / Σμαράγδα Καρύδη: «Ήθελα να είμαι η Βουγιουκλάκη και ο Ρέτσος μαζί»

Ηθοποιός, σκηνοθέτις, ακατάτακτη και αγαπημένη του κοινού, η Σμαράγδα Καρύδη θυμάται πως ανέκαθεν ήθελε το σύμπαν, χωρίς να περιορίζεται. Στον απολογισμό της μέχρι τώρα πορείας της, ως η Αθηναία της εβδομάδας, καταλήγει πως, ούτως ή άλλως, «στο τέλος ανήκεις εκεί που μπορείς να φτάσεις», ενώ δηλώνει πως πάντα θα επιλέγει συνειδητά να συντάσσεται με τη χαρά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το ανάπηρο σώμα που αντιστέκεται

Θέατρο / Το ανάπηρο σώμα που αντιστέκεται

Πώς διαβάζουμε σήμερα τον «Γυάλινο Κόσμο» του Τενεσί Oυίλιαμς; Στην παράσταση του Θεάτρου Τέχνης ο Antonio Latella προσφέρει μια «άλλη» Λόρα που ορθώνει το ανάστημά της ενάντια στο κυρίαρχο αφήγημα περί επαγγελματικής ανέλιξης, πλουτισμού και γαμήλιας ευτυχίας.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Παραστάσεις για κάθε γούστο που θα συγκινήσουν, θα διασκεδάσουν και θα προβληματίσουν

Θέατρο / Πού οφείλεται τόση δίψα για το θέατρο;

Το θέατρο εξακολουθεί να προκαλεί debates και ζωηρές συζητήσεις, παρά τις κρίσεις και τις οικονομικές περικοπές που έχει υποστεί, και φέτος ανεβαίνουν στην Αθήνα παραστάσεις για κάθε γούστο που θα συγκινήσουν, θα διασκεδάσουν και θα προβληματίσουν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ανδρέας Κωνσταντίνου

Θέατρο / Ανδρέας Κωνσταντίνου: «Δεν μ' ενδιαφέρει τι υποστηρίζεις στο facebook, αλλά το πώς μιλάς σε έναν σερβιτόρο»

Ο ηθοποιός που έχει υποδυθεί τους πιο ετερόκλητους ήρωες και θα πρωταγωνιστήσει στην τηλεοπτική μεταφορά της «Μεγάλης Χίμαιρας» αισθάνεται ότι επιλέγει την τηλεόραση για να ικανοποιήσει την επιθυμία του για κάτι πιο «χειροποίητο» στο θέατρο.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Ο Στρίντμπεργκ και η «Ορέστεια» προσγειώνονται στον κόσμο της Λένας Κιτσοπούλου

Θέατρο / Η Μαντώ, ο Αισχύλος και ο Στρίντμπεργκ προσγειώνονται στον κόσμο της Κιτσοπούλου

Στην πρόβα του νέου της έργου όλοι αναποδογυρίζουν, συντρίβονται, μοντάρονται, αλλάζουν μορφές και λένε λόγια άλλων και τραγούδια της καψούρας. Ποιος θα επικρατήσει στο τέλος;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Η εποχή μας δεν ανέχεται το λάθος»

Οι Αθηναίοι / «Η εποχή μας δεν ανέχεται το λάθος»

Η ηθοποιός Ρουμπίνη Βασιλακοπούλου θυμάται τα χρόνια του Θεάτρου Τέχνης, το πείραμα και τις επιτυχίες του Χυτηρίου, περιγράφει τι σημαίνει γι' αυτή το θεατρικό σανίδι και συλλογίζεται πάνω στο πέρασμα του χρόνου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ