Δημήτρης Καραντζάς: «Θέλω να μιλήσω για την απόλυτη βία τού να ζεις» Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Δημήτρης Καραντζάς: «Θέλω να μιλήσω για την απόλυτη βία τού να ζεις»

0

To 2008, ο Δημήτρης Καραντζάς παρουσίασε την πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα στο Αμόρε, το «Χιόνι στο στόμα», ένα έργο γραμμένο από τον ίδιο, που αφορούσε το οικογενειακό καλοκαίρι έξι προσώπων σε μια ακαθόριστη περιοχή όπου οι αλλαγές καιρού είναι συνεχείς και έχει ξεσπάσει ένας ανεξέλεγκτος καθολικός πόλεμος που επαναπροσδιορίζει τις σχέσεις και την ανάγκη τους για προστασία και ασφάλεια, με τον χρόνο να καταλύεται και το παρόν να διαρκεί για πάντα. «Μετά καταπιάστηκα με τη σκηνοθεσία, στο πλαίσιο της οποίας η μεταγραφή, η ερμηνεία των κειμένων και όχι η απλή παράθεση με κάλυπτε με έναν τρόπο», λέει ο Δημήτρης Καραντζάς.

Δεκαπέντε χρόνια αργότερα γράφει το «Σπίτι», ένα πρωτότυπο έργο σε συνεργασία με την Γκέλυ Καλαμπάκα, ύστερα από ανάθεση της Στέγης. Η παράσταση είναι ένα πολυμεσικό πείραμα με βασικά εργαλεία την εικόνα, την κίνηση και τη σιωπή. Mια περφόρμανς-παραβολή για τη βία και τον εθισμό μας σε αυτή, για την ψευδαίσθηση των εικόνων, για την αγωνιώδη αναζήτηση μιας νέας ταυτότητας, τη στιγμή που η αναγκαία και αναντικατάστατη, όπως μοιάζει, πραγματικότητα επανακαθορίζεται και εισβάλλει στη ζωή μας, προκαλώντας την κατάρρευση των φανταστικών ελπίδων μας.

Μια μέρα μπορεί να ξυπνήσουμε και να δούμε τα οπίσθια μιας τηλεστάρ, ένα ναυάγιο με 800 νεκρούς, έναν ηθοποιό στη Βουλή, μια διαφήμιση για αύξηση πέους και έναν πόλεμο στο ίδιο σκρολάρισμα και κατά κάποιον τρόπο η ψυχολογία μας θα παραμείνει η ίδια. Ο τρόμος είναι να βρεθείς κάπου που δεν θα έχεις πληροφορία, που δεν θα αποφασίσει ο αλγόριθμος τι θα σου δείξει σήμερα.

«Ως δραματουργός θέλω να μιλήσω για την ασφυξία του ανθρώπινου είδους, τον εκτοπισμό του. Δεν αποφάσισα να γράψω ένα νέο έργο αλλά να προχωρήσουμε στη δημιουργία ενός σκηνικού χώρου, ενός βίντεο και μιας δραματουργίας που αλληλεπιδρά με την καθημερινότητα δυο προσώπων, ενός άνδρα και μιας γυναίκας, που μπορεί να είναι αδέλφια, ζευγάρι ή φίλοι και περνούν μια οποιαδήποτε μέρα στο σπίτι τους, δυο ανθρώπων που συνδέονται με αναμνήσεις που προσπαθούν να αποτινάξουν και να ζήσουν κατά τη σύγχρονη επιταγή», λέει για την παράσταση που ανεβαίνει στη Στέγη στις 30/9 και θα παίζεται μέχρι τις 19/11/23.

Δημήτρης Καραντζάς: «Θέλω να μιλήσω για την απόλυτη βία τού να ζεις» Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Ο Δημήτρης Καραντζάς εμπνέεται από τους ήρωες της «Παρέλασης» της Λούλας Αναγνωστάκη, από τα πρόσωπα που δηλώνουν άγνοια, αλλά επιχειρούν να συνδέσουν τα κομμάτια της φαντασίωσης του εξωτερικού χώρου ως εχθρικής περιοχής με τις αποσπασματικές τους αναμνήσεις και τα συνδυάζει με τον εκτοπισμό δυο προσώπων από το σπίτι τους, όπως περιγράφεται στο διήγημα του Χούλιο Κορτάσαρ «Το Σπίτι». Εδώ ο Αργεντινός πεζογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας γράφει μια αλληγορία για τον σύγχρονο άνθρωπο που βρίσκεται υπό διωγμό και αποδέχεται παθητικά την απομάκρυνση, την εκδίωξη από το σπίτι του, το οποίο καταλαμβάνεται σταδιακά, όσο και αν έτρεφε ελπίδες, όπως λέει ο ήρωας, ότι «εκεί θα πεθαίναμε μια μέρα, με το σπίτι να περνά στα χέρια άσχετων και αναίσθητων ξαδέλφων που θα το γκρέμιζαν για να πλουτίσουν από το οικόπεδο και τα τούβλα».

«Θέλω να μιλήσω γι’ αυτή την απόλυτη βία τού να ζεις. Είναι μια στάση το να εθελοτυφλούμε απέναντι στη βία, να μη μετατοπιζόμαστε», λέει, κάτι που τον απασχόλησε και όταν έκανε το «Τέφρα και Σκιά» του Πίντερ, με το ζευγάρι των εύπορων αστών στο ατσαλάκωτο σπίτι τους να εθελοτυφλεί απέναντι στη βία, να αρνείται την ύπαρξή της, διασφαλίζοντας εν τέλει, μέσω μιας διαρκούς άρνησης, τη συνέχειά της. «Όμως αυτή η γυναίκα, την οποία ο συγγραφέας, έχοντας πολύ σαφή άποψη για τη βία, βάζει να μιλά για όλα τα τραύματα της ανθρωπότητας σαν να ήταν παρούσα, μου δίνει ελπίδα για την ανθρωπότητα, ακριβώς επειδή υπάρχει αυτό το κομμάτι μας που νιώθει ένοχο για όλες τις κτηνωδίες και τις τερατουργίες που έχουν συμβεί, επειδή υπάρχει συνείδηση, και δεν μπορείς να ξεχάσεις. Αυτά με απασχολούν και αυτά είναι τα υλικά από τα οποία εμπνεύστηκα το έργο “Το Σπίτι”.

Σήμερα υπάρχει μια ακραία κίνηση αποκέντρωσης, ο κόσμος φεύγει από την πόλη, η οποία σταδιακά ανήκει κάπου αλλού. Δεν υπάρχει τόπος να μείνεις στο κέντρο, τα ενοίκια είναι απλησίαστα και βολεύουν μόνο τους τουρίστες. Από τη μια χρησιμοποιούμε τη λέξη “εξευγενισμός” για να περιγράψουμε την ερήμωση του ζωντανού αστικού κέντρου από κατοίκους και από την άλλη, ενώ καίγεται η χώρα, αφού δεν βλέπουμε τη φλόγα, συνεχίζουμε την οποιαδήποτε συζήτησή μας κανονικά. Έχουμε δυο ανθρώπους που περνούν μια οποιαδήποτε μέρα σε ένα από τα σπίτια του “εξευγενισμού της πόλης”, ένα από τα γκρι μικρά κουτιά που φαντάζουν αδιατάρακτα, με μια ψευδαίσθηση διαρρύθμισης του χώρου που νιώθεις ότι είναι το αποκορύφωμα του ντιζάιν, ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα ψυχρό κατασκευασμένο κομμάτι του παζλ μιας πόλης, οποιασδήποτε μεγάλης πόλης του κόσμου που αλλάζει δραματικά.

Δημήτρης Καραντζάς Facebook Twitter
Ως δραματουργός θέλω να μιλήσω για την ασφυξία του ανθρώπινου είδους, τον εκτοπισμό του. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Ο σκηνικός χώρος αυτό αποτυπώνει, το εσωτερικό ενός σπιτιού που έχει υποστεί αλλεπάλληλες ανακαινίσεις για να μοιάζει με όλα τα υπόλοιπα. Δεν υπάρχουν προηγούμενα ίχνη, μνήμες, τουλάχιστον όχι φανερά. Πρόκειται για έναν χώρο χωρίς ταυτότητα, με επίκεντρο ένα νεκρό δωμάτιο με διαδρόμους, το οποίο υπονοεί το υπόλοιπο σπίτι, με στο οποίο ερχόμαστε σε επαφή μέσα από ήχους ή συζητήσεις που υποθέτουμε ότι συμβαίνουν», λέει.

Σε αυτό το σπίτι βλέπουμε τα δυο πρόσωπα σε μια κοινή καθημερινότητα: τακτοποιούν λογαριασμούς ή ονειρεύονται να φυτέψουν κάποια λουλούδια σε ένα αόριστο μέλλον. Η θέα τους είναι συγκεκριμένη, ένας ακάλυπτος, ένα αδιάφορο αστικό τοπίο. Αυτό είναι το παράθυρό τους στο κόσμο, μια οθόνη που θεωρούσαν ασφαλή μέχρι που αυτό το παράθυρο, το σταθερό σημείο αναφοράς τους, η ασπίδα μιας οικείας προσέγγισης του εξωτερικού χώρου, αρχίζει να μεταβάλλεται με μικρές παραμορφώσεις και «glitches», με στιγμιαία πλάνα απόλυτης καταστροφής, εικόνες δραματικής βίας.

Οι κάτοικοι αυτού του σπιτιού έχουν προσκολληθεί στην επιμελή φροντίδα του χώρου σαν αντίσταση σε εικόνες που στην ουσία δεν επιδρούν επάνω τους ‒ ενώ η ροή της πληροφορίας είναι καταιγιστική, η αντίσταση, η αντίδραση, η συναισθηματική αναστάτωση μηδαμινή. Αν και κοιτάζουν την οθόνη, η καταστροφή δεν θα τους κάνει να αλλάξουν, δεν τους ταράζει, συνεχίζουν κανονικά τη ρουτίνα τους, επιτακτικά, μέσα σε σιωπή.

Το μόνο που τους ταράζει είναι το κενό, όταν διακόπτεται η ροή της πληροφορίας και δεν προβάλλεται τίποτα, αυτό μόνο μπορεί να τους επηρεάσει σε μια εποχή εθισμού στην οθόνη, στη βία, στην ανοχή, στην κατανάλωση. Αυτές οι εικόνες, οι πληροφορίες που κατακλύζουν τον χώρο, μοιάζουν σαν ξεσπάσματα και προβολές στην οθόνη ενός υποσυνείδητου που, φυλακισμένο σε ένα πίσω δωμάτιο του μυαλού μας, φιμωμένο από επιβολές, φόβους και ανασφάλειες, αναζητά διέξοδο.

«Μια μέρα μπορεί να ξυπνήσουμε και να δούμε τα οπίσθια μιας τηλεστάρ, ένα ναυάγιο με 800 νεκρούς, έναν ηθοποιό στη Βουλή, μια διαφήμιση για αύξηση πέους και έναν πόλεμο στο ίδιο σκρολάρισμα και κατά κάποιον τρόπο η ψυχολογία μας θα παραμείνει η ίδια. Ο τρόμος είναι να βρεθείς κάπου που δεν θα έχεις πληροφορία, που δεν θα αποφασίσει ο αλγόριθμος τι θα σου δείξει σήμερα, π.χ. σανδάλια και μια πυρηνική καταστροφή και ένα τραγούδι που μουρμούριζες και τώρα το βλέπεις σε όλες τις εκτελέσεις. Αυτή είναι η χορογραφία και της δικής μας μέρας, όχι μόνο αυτών των ηρώων. Η ταχύτητα της πληροφορίας μάς επηρεάζει και μας κάνει δέσμιους μιας πραγματικότητας που πρέπει να εκπληρώσουμε. Αυτό ακριβώς δημιουργεί τον εγκλωβισμό των προσώπων, δεν ξέρεις αν απλώς αποφεύγουν αυτό που βλέπουν ή είναι κουρδισμένοι έτσι ώστε να είναι αποτελεσματικοί, να βιώνουν αυτό τον εγκλωβισμό, φροντίζοντας τον χώρο τους, για να αποφύγουν, για παράδειγμα, να δουν αυτό που συμβαίνει, τη μεγαλύτερη εικόνα», λέει.

Δημήτρης Καραντζάς Facebook Twitter
Αλεξία Καλτσίκη και Φιντέλ Ταλαμπούκας πρωταγωνιστούν στο «Σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά. Φωτ.: Ανδρέας Σιμόπουλος

«Φτιάχνουμε ένα καβούκι χελώνας ή μια φωλιά στρουθοκαμήλου» γιατί, όπως λέει ο Αναγνωστάκης, “πλήθος ενέδρες της ζωής παραμονεύαν την πτώση σου”, και προσπαθούμε να ξεχάσουμε. Για μένα αυτή η ανακουφιστική αμνησία σημαίνει συναγερμό, αφύπνιση, γι’ αυτό και στην οθόνη προβάλλουμε την ιστορία από την οποία προσπαθούμε να ξεφύγουμε όταν ασχολούμαστε με τα ακίνδυνα τετριμμένα. Από τα πολιτικά πρόσωπα των τελευταίων δεκαετιών της Ευρώπης κυρίως μέχρι την απόλυτα ακροδεξιά στροφή που παίρνουμε συνολικά ως ανθρωπότητα, από το πώς δολοφονούνται οι ομοφυλόφιλοι και πώς ξεκινάει το κομμάτι της σκληροπυρηνικής δεξιάς που απαγορεύει την έκφραση, από το πώς μιλάμε για την κλιματική αλλαγή, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, το τσουνάμι, τον Τραμπ και την Ελλάδα, και τι σημαίνει όλο αυτό, μέχρι το πώς έχουμε διαμορφωθεί ως κοινωνία από υλικά απορροφητικά, που όλα τα ανέχεται και σε όλα συναινεί».

Αυτές οι βουτιές σε παράλληλες πραγματικότητες, η παραισθητική αλήθεια, προσλαμβάνονται από τους ήρωες του έργου όπως μια ανούσια διαφήμιση. Όσο, όμως, η οθόνη ξεφεύγει εντελώς από τη δομή και το σταθερό της πλάνο και δείχνει μόνο λάθη και στην ουσία μια αδρή αφήγηση του κόσμου, τόσο η καθημερινότητα μοιάζει να επηρεάζεται. Τα δύο πρόσωπα αρχίζουν να ξεκουρδίζονται, η χορογραφία της καθημερινότητας μοιάζει με μια προσπάθεια αποφυγής της πραγματικότητας, η μνήμη έρχεται σαν τιμωρός των ανθρώπων που είναι έρμαια μιας κοινωνίας η οποία στοχεύει στη λειτουργικότητα και στη αποτελεσματικότητα και υποκρίνεται την εκπλήρωση ενός σύγχρονου αρτηριοσκληρωτικού μοντέλου. Όλος αυτός ο τόπος, το καταφύγιό τους, διαλύεται. Η πρώτη μεγάλη ψευδαίσθηση ασφάλειας, που είναι το σπίτι, καταρρέει.

Αυτό φέρνει και τη μόνη στιγμή εκτεταμένου λόγου, το ρέκβιεμ. Είναι η στιγμή που η γυναίκα αποχαιρετά το σταθερό τους σημείο, το σπίτι, και μέσα από αυτή την απώλεια ξεπηδά μια θρηνητική αφήγηση για όλη την ανθρωπότητα, η προσωπική μνήμη της για το σπίτι της μπερδεύεται με τις μνήμες ανθρώπων από άλλες εποχές, άλλες χώρες, άλλους τόπους. Η φωνή της γυναίκας γίνεται η φωνή του ανθρώπου ανά τους αιώνες που πέφτει θύμα μιας βίαιης, απάνθρωπης εξουσίας. «Το απέναντι σπίτι, όταν πέθαναν αυτοί που μένανε, έγινε δάσος, φύτρωσαν ρίζες και χορτάρια και όλες οι πρασινάδες και τα δέντρα άρχισαν να πνίγουν το κτίριο, φύγαν οι άνθρωποι, ήρθε η φύση και ίσως τελικά πάντα δάσος να έπρεπε να είναι εκεί και όχι άνθρωποι, τώρα άμα κοιτάξεις έξω είναι σαν κοιλάδα», λέει η γυναίκα προτού ο χώρος γύρω της αποσαθρωθεί και καταστραφεί εντελώς.

Δημήτρης Καραντζάς Facebook Twitter
Θέλω να μιλήσω γι’ αυτή την απόλυτη βία τού να ζεις. Είναι μια στάση το να εθελοτυφλούμε απέναντι στη βία, να μη μετατοπιζόμαστε. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

«Στον μονόλογο αυτό καταλαβαίνεις την τεράστια συμπίεση που έχεις δεχτεί, όταν ανοίγει αυτό το τραύμα, τη χοάνη αυτών των πραγμάτων που σε κάνουν να πρέπει να ξεχάσεις, τον χείμαρρο σκέψεων και αναμνήσεων που κρύβονται, όλα όσα έχεις προσπαθήσει να αποβάλεις. Γιατί ο τρόπος που διαμορφώνονται οι σημερινοί άνθρωποι τούς κρατά μακριά από αυτά που μπορεί να τους πληγώσουν. Για μένα οι άνθρωποι σήμερα έχουν απαρνηθεί τη φύση γενικά και τη δική τους τη φύση και τρέχουν σαν άψυχες κουρδιστές κούκλες να εκπληρώσουν τα αναπτυξιακά μοντέλα άλλων. Έχουμε χωθεί βαθιά στον ατομικισμό και στον ναρκισσισμό μας και απλώς αποδίδουμε, καταναλώνουμε και κοιμόμαστε. Τα δύο πρόσωπα του έργου, προστατευμένα και ήσυχα, θα ζήσουν μια πτώση των ψευδαισθήσεων της γαλήνης, μέχρι να απομείνουν εντελώς έκθετα σε ένα δυστοπικό παρόν σαν το σημερινό», λέει ο Δημήτρης Καραντζάς.

«Εμείς είμαστε τα σπίτια, οι οίκοι, γι’ αυτό πραγματοποιείται αυτή η κατάρρευση. Καταρρέει η υπόστασή μας γιατί δεν αντέχει άλλο, κάτι που πιθανώς συμβαίνει μέσα στον χρόνο, σταδιακά και ανεπαίσθητα. Αποδεχόμαστε και ανεχόμαστε παθητικά κι αυτό γίνεται κάθε φορά όλο και πιο εύκολο, όταν μας επιβάλλεται μια απαγόρευση, μια στέρηση. Εθιζόμαστε στην αποστέρηση της ελευθερίας με κανόνες φαινομενικά ασήμαντους. Σήμερα θα απαγορευτεί το pride σε ένα μέρος, αύριο θα κάνει μια τηλεπερσόνα exit poll για τη δολοφονία του Zακ Kωστόπουλου και θα ψηφίσουν οι τηλεθεατές κι εμείς θα συνεχίσουμε να βλέπουμε τέτοια πράγματα μέχρι την οριστική μας κατάρρευση, την άλωση, γιατί είμαστε εκτεθειμένοι μπροστά σε κάθε οθόνη, χωρίς προστατευτικό πλέγμα, χωρίς το δίχτυ ασφαλείας που χτίζουν οι ιδέες, η πίστη μας σε κάτι που δεν είναι μόνο management και ταξινομήσεις συστημάτων».

Οι μνήμες, για τον Δημήτρη Καραντζά που μεγάλωσε σε ένα κλασικό αστικό σπίτι, είναι γεμάτες αντικείμενα, που υπενθυμίζουν το πέρασμα και τις ιστορίες άλλων ανθρώπων, που σε δεσμεύουν και σε αγκιστρώνουν, αλλά σε κάνουν και να δεις πιο βαθιά και να αποφασίσεις να απελευθερωθείς. Ακόμα και αυτή η εξάλειψη της μνήμης, και μαζί των τραυμάτων που τη συνοδεύουν, υπακούει σε ένα μοντέλο στο πλαίσιο του οποίου χάνονται και οι άνθρωποι. Πρόκειται για απώλειες όχι μόνο υλικές αλλά και πνευματικές. Όμως η πιο μεγάλη απώλεια αφορά τον χρόνο που μοιάζει να μην περισσεύει για τις αναδρομές στα στρώματα μνήμης και για την επανεξέτασή τους.

Δημήτρης Καραντζάς Facebook Twitter
Για μένα οι άνθρωποι σήμερα έχουν απαρνηθεί τη φύση γενικά και τη δική τους τη φύση και τρέχουν σαν άψυχες κουρδιστές κούκλες να εκπληρώσουν τα αναπτυξιακά μοντέλα άλλων. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

«Υπακούμε σε ένα μοντέλο που λέει πως όσο χρόνο έχεις πρέπει να τον αφιερώσεις στην επιβίωση. Στερούμαστε τον χρόνο, άρα και τη σκέψη και τη μνήμη και την αποδοχή και την αντίσταση. Εκχωρείς έναν εαυτό που δεν τα βγάζει πέρα, δεν μπορεί να διεκδικήσει κάτι περισσότερο γιατί φοβάται, γιατί υπάρχει ο επόμενος, ορδές ανθρώπων θέλουν να ζήσουν βάσει αυτού του μοντέλου. Κάπου χάνεις την πιθανότητα άσκησης κριτικής, να καταλάβεις αν είσαι ή όχι ευτυχισμένος, να καταλάβεις γιατί είσαι δυστυχισμένος και να ζητήσεις κάτι άλλο ακόμα και από τον συνομιλητή σου. Η κοινωνία δεν σου αναγνωρίζει κανένα δικαίωμα στο λάθος. Εμένα με τρομάζει ως δημιουργό και το ξέρω καλά πως αν δεν σου συμβεί η απόλυτη αποτυχία, δεν θα πάρεις χαμπάρι γιατί συνέβη, ούτε θα μπορέσεις να συνεχίσεις, να προσπαθήσεις ξανά και ξανά. Μπαίνεις στο στόχαστρο, χάνεσαι εύκολα στην ίδια υπερβολή με την οποία σε είχαν αποθεώσει. Και το μόνο που εύχομαι σήμερα είναι να είμαστε πιο φροντιστικοί απέναντι σε αυτούς που θεωρούμε φερέλπιδες, στις επόμενες γενιές που έρχονται τώρα στο θέατρο, να είμαστε συνοδοιπόροι και στο ρίσκο και στην επιτυχία και στο πατατράκ».

Δείτε εδώ πληροφορίες για την παράσταση «Το Σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά

Ο Δημήτρης Καραντζάς πρόκειται επίσης να σκηνοθετήσει τον «Γλάρο» του Τσέχοφ στο θέατρο Προσκήνιο, με προβλεπόμενη ημερομηνία πρεμιέρας μέσα στον Δεκέμβριο.

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο Δημήτρης Καραντζάς για τον «Τρελό Πιερό» του Γκοντάρ

Η ταινία της ζωής μου / Ο Δημήτρης Καραντζάς για τον «Τρελό Πιερό» του Γκοντάρ

Απόλυτα ταγμένος στο θέατρο από την αρχή της καλλιτεχνικής του πορείας, ο σκηνοθέτης Δημήτρης Καραντζάς θυμάται πώς το άναρχο δημιούργημα του Ζαν-Λικ Γκοντάρ, που αποτέλεσε ναυαρχίδα της νουβέλ βαγκ, του άνοιξε νέους ορίζοντες όταν το είδε για πρώτη φορά, στα 17.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Αφροδίτη Παναγιωτάκου: Η ελευθερία είναι η μόνη αξία που έχει σημασία

Συνεντεύξεις / Αφροδίτη Παναγιωτάκου: «Η ελευθερία είναι η μόνη αξία που έχει σημασία»

Η διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση αγαπά τις κουβέντες «εκτός θέματος». Με αυτό το σκεπτικό βρεθήκαμε στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου στο κέντρο της Αθήνας για μια δίωρη απομόνωση σε συνθήκες ησυχίας και ιδιωτικότητας, χωρίς περισπασμούς, «σαν κάτι συνωμοτικό να συμβαίνει», όπως διαπιστώσαμε, για να ξεκινήσουμε μια συζήτηση που δεν ξέραμε καθόλου πού θα οδηγήσει. Πράγματι, η κουβέντα ξέφευγε με τρομερή ευκολία. Ένα μέρος αυτής της συζήτησης θα διαβάσετε παρακάτω.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Επίδαυρος explained

Επίδαυρος explained / Λουίζα Αρκουμανέα: «Στην Επίδαυρο δεν υπάρχει "απαγορεύεται"»

Το αρχαίο δράμα, η ελληνικότητα και οι νεωτερισμοί των παραστάσεων, οι περιορισμοί και οι ελευθερίες που θέτει η συνθήκη της Επιδαύρου και όσα πρέπει να γνωρίζει κανείς προτού βρεθεί σε αυτή: η θεατρική κριτικός της LiFO σε μια συζήτηση με αφορμή την έναρξη των φετινών Επιδαυρίων και του δεύτερου κύκλου της επιτυχημένης σειράς podcasts «Αρχαίο Δράμα Explained», όπου αναλύει τα έργα που θα δούμε προσεχώς.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Γιάννης Νιάρρος

PORTRAITS 2022 / Γιάννης Νιάρρος: «Αναγνωρίζω τον ανταγωνισμό του ανδρικού φύλου, του άντρα κόκορα»

Φοβερά αστείος και ταλαντούχος, έξυπνος, μανιακός με την τζαζ, αυτοαναφορικός, αλλά και ιδιοσυγκρασιακός όπως οι αληθινοί καλλιτέχνες, ο Γιάννης Νιάρρος είναι από τους σημαντικότερους ηθοποιούς της γενιάς του. Από το «Στέλλα Κοιμήσου» και το «Ποιος σκότωσε τον σκύλο τα μεσάνυχτα» μέχρι τους «Παίκτες» η διαδρομή του στο θέατρο είναι εντυπωσιακή και το μέλλον υπόσχεται μεγαλύτερους θριάμβους –με νέα ιδιότητα, ως μουσικός– στη θεατρικη εκδοχή του «Σπιρτόκουτου» του Οικονομίδη.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Θέατρο / Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός προσπαθεί να παραμείνει συγκεντρωμένη μέχρι την κάθοδό της στο αργολικό θέατρο. Παρ’ όλα αυτά, βρήκε τον χρόνο να μας μιλήσει για τους γυναικείους ρόλους που τη συνδέουν με την Ελλάδα και για τη σημασία της σιωπής.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν: από το «La Distance» του Ροντρίγκες έως τη μεγάλη επιτυχία του Μπανούσι

Θέατρο / Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν

Οι θερμές κριτικές της «Liberation» και της «Le Monde» για το «ΜΑΜΙ» του Μπανούσι σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι απλώς μια λεπτομέρεια μέσα στις απανωτές εκπλήξεις που έκρυβε το πιο γνωστό θεατρικό φεστιβάλ στον κόσμο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κωνσταντίνος Ζωγράφος: Ο «Ορέστης» του Τερζόπουλου

Θέατρο / Κωνσταντίνος Ζωγράφος: «Ο Τερζόπουλος σου βγάζει τον καλύτερό σου εαυτό»

Ο νεαρός ηθοποιός που πέρυσι ενσάρκωσε τον Πυλάδη επιστρέφει φέτος ως Ορέστης. Με μια ήδη πλούσια διαδρομή στο θέατρο δίπλα σε σημαντικούς δημιουργούς, ετοιμάζει ένα νέο έργο εμπνευσμένο από το Νεκρομαντείο του Αχέροντα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

The Review / «Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

Με αφορμή την παράσταση γι’ αυτόν τον αυθεντικό δημιουργό που τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 μεσουρανούσε, ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου σχολιάζουν τον αντίκτυπό του στο κοινό σήμερα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, πτώση και η αποθέωση

Αρχαίο Δράμα Explained / «Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, η πτώση και η αποθέωση

Τι μας μαθαίνει η ιστορία του Οιδίποδα, ενός ανθρώπου που έχει τα πάντα και τα χάνει εν ριπή οφθαλμού; Η κριτικός θεάτρου Λουίζα Αρκουμανέα επιχειρεί μια θεωρητική ανάλυση του έργου του Σοφοκλή.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Αλίκη Βουγιουκλάκη: Στη ζωή έσπαγε τα ταμπού, στο θέατρο τα ταμεία

Θέατρο / Αλίκη Βουγιουκλάκη: Πώς έσπαγε τα ταμεία στο θέατρο επί 35 χρόνια

Για δεκαετίες έχτισε, με το αλάνθαστο επιχειρηματικό της ένστικτο, μια σχέση με το θεατρικό κοινό που ακολουθούσε υπνωτισμένο τον μύθο της εθνικής σταρ. Η πορεία της ως θιασάρχισσας μέσα από παραστάσεις-σταθμούς και τις μαρτυρίες συνεργατών της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Θέατρο / Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Στον πολυαναμενόμενο «Οιδίποδα» του Γιάννη Χουβαρδά, ο Νίκος Καραθάνος επιστρέφει, 23 χρόνια μετά, στον ομώνυμο ρόλο, ακολουθώντας την ιστορία από το τέλος προς την αρχή και φωτίζοντας το ανθρώπινο βάθος μιας τραγωδίας πιο οικείας απ’ όσο νομίζουμε.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα δώρο που άργησε να φτάσει

Θέατρο / «Κοιτάξτε πώς φέρονταν οι αρχαίοι στους ξένους! Έτσι πρέπει να κάνουμε κι εμείς»

Ένα δώρο που έφτασε καθυστερημένα, μόλις είκοσι λεπτά πριν το τέλος της παράστασης - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το «ζ-η-θ, ο Ξένος» σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε το φετινό καλοκαίρι

Θέατρο / Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε την «Ορέστεια»

Η «Ορέστεια» του Θεόδωρου Τερζόπουλου συζητήθηκε όσο λίγες παραστάσεις: ενθουσίασε, προκάλεσε ποικίλα σχόλια και ανέδειξε ερμηνείες υψηλής έντασης και ακρίβειας. Ξεχώρισε εκείνη της Έβελυν Ασουάντ, η οποία, ως Κασσάνδρα, ερμήνευσε ένα αραβικό μοιρολόι που έκανε πολλούς να αναζητήσουν το όνομά της. Το φετινό καλοκαίρι, η παράσταση επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, στους Δελφούς και στο αρχαίο θέατρο Φιλίππων.
M. HULOT
Η Λίνα Νικολακοπούλου υπογράφει και σκηνοθετεί τη μουσικοθεατρική παράσταση «Χορικά Ύδατα»

Θέατρο / «Χορικά Ύδατα»: Ο έμμετρος κόσμος της Λίνας Νικολακοπούλου επιστρέφει στη σκηνή

Τραγούδια που αποσπάστηκαν από το θεατρικό τους περιβάλλον επιστρέφουν στην πηγή τους, σε μια σκηνική τελετουργία γεμάτη εκπλήξεις που φωτίζει την τεράστια καλλιτεχνική παρακαταθήκη της στιχουργού.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

The Review / «Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

Γιατί εξακολουθεί να κερδίζει το σύγχρονο κοινό η διάσημη κωμωδία του Άγγλου βάρδου κάθε φορά που ανεβαίνει στη σκηνή; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητούν με αφορμή την παράσταση που σκηνοθετεί η Εύα Βλασσοπούλου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Darkest White»: Ένα σύμπαν που εξερευνά την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναίκας 

Θέατρο / «Darkest White»: Ο εμφύλιος από την πλευρά των χαμένων

Το έργο της Δαφίν Αντωνιάδου που θα δούμε στο Φεστιβάλ Αθηνών, εξερευνά μέσω προσωπικών και ιστορικών αναμνήσεων και μέσα από την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναικείας παρουσίας, ιστορίες εκτοπισμού και επιβίωσης. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσια ένα τραπέζι με φίλους

Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας / Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσία ένα τραπέζι με φίλους

Ο σπουδαίος λιβανέζος χορευτής και χορογράφος Omar Rajeh, επιστρέφει με την «Beytna», μια ιδιαίτερη περφόρμανς με κοινωνικό όσο και γαστριμαργικό αποτύπωμα, που θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του φετινού 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η νύφη και το «Καληνύχτα, Σταχτοπούτα»

Θέατρο / Η Καρολίνα Μπιάνκι παίρνει το ναρκωτικό του βιασμού επί σκηνής. Τι γίνεται μετά;

Μια παράσταση-περφόρμανς που μέσα από έναν εξαιρετικά πυκνό και γοητευτικό λόγο, ένα κολάζ από εικόνες, αναφορές, εξομολογήσεις, όνειρα και εφιάλτες μάς κάνει κοινωνούς μιας ακραίας εμπειρίας, χωρίς να σοκάρει.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ακούγεσαι Λυδία, Ακούγεσαι ίσαμε το στάδιο

Επίδαυρος / «Ακούγεσαι, Λυδία, ίσαμε το στάδιο ακούγεσαι»

Κορυφαίο πρόσωπο του αρχαίου δράματος, συνδεδεμένη με εμβληματικές παραστάσεις, ανατρέχει σε δεκαπέντε σταθμούς της καλλιτεχνικής της ζωής στην Επίδαυρο και αφηγείται προσωπικές ιστορίες, επιτυχίες και ματαιώσεις, εξαιρετικές συναντήσεις και συνεργασίες, σε μια πορεία που αγγίζει τις πέντε δεκαετίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Ούρλιχ Ράσε και το παρασκήνιο της ιστορίας της Ισμήνης

Θέατρο / Η σκηνή του Ούρλιχ Ράσε στριφογύριζε - και πέταξε έξω την Ισμήνη

Στην παράσταση που άνοιξε την Επίδαυρο, ο Γερμανός σκηνοθέτης επέλεξε να ανεβάσει μια Αντιγόνη χωρίς Ισμήνη. Η απομάκρυνση της Κίττυς Παϊταζόγλου φωτίζει τις λεπτές –και άνισες– ισορροπίες εξουσίας στον χώρο του θεάτρου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου μέσα στη γοητεία και στον τρόμο του Δράκουλα

Πρώτες Εικόνες / Dracula: Η υπερπαραγωγή που έρχεται το φθινόπωρο στην Αθήνα

Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου μιλά αποκλειστικά στη LiFO για την πιο αναμενόμενη παράσταση της επερχόμενης σεζόν, για τη διαχρονική γοητεία του μύθου που φαντάστηκε ο Μπραμ Στόκερ στα τέλη του 19ου αιώνα, για το απόλυτο και το αιώνιο μιας ιστορίας που, όπως λέει, τον «διαλύει».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ