ΑΘΗΝΑ

Σοσιαλισμός και cha-cha-cha: Οι φωτογραφίες της Ανιές Βαρντά απ' την Κούβα Facebook Twitter
Ο κοσμαγάπητος Κουβανός τενόρος έδωσε για την Βαρντά μια αυθόρμητη μικρή παράσταση, ανάμεσα στα καρότσια με τα πιάτα και τα ποτήρια ενός άδειου εστιατορίου. Photo © Agnès Varda : Cuba, 1963, Coll. Centre Pompidou © Centre Pompidou, mnam-Cci, G. Meguerditchian / Dist. RMN-GP

Σοσιαλισμός και cha-cha-cha: Οι φωτογραφίες της Ανιές Βαρντά απ' την Κούβα

0

 

Οι φωτογραφίες της σπουδαίας Γαλλίδας κινηματογραφίστριας Ανιές Βαρντά απ' την Κούβα είχαν μείνει κλεισμένες σε κουτιά απ' τα μέσα της δεκαετίας του '60. Οι εικόνες -με τις αέρινες σιλουέτες γυναικών και με άντρες που θερίζουν σε φυτείες ζαχαροκαλαμων- «δεν τραβήχτηκαν για να δημοσιοποιηθούν», λέει η μεγάλη κυρία του γαλλικού σινεμά στην εφημερίδα Guardian

Οι χιλιάδες εικόνες τραβήχτηκαν στην Κούβα, για την ταινία που γύριζε εκεί, το Salut les Cubains, η οποία αποτελούνταν μόνο από φωτογραφίες, τη μία μετά την άλλη, και την αφήγηση. Μετά την ολοκλήρωση των γυρισμάτων, η Βαρντά τις έβαλε στην άκρη. Και εκεί έμειναν μέχρι που ο επιμελητής εκθέσεων Clément Chéroux τις ανακάλυψε στα αρχεία της. 

Ήταν τέσσερα χρόνια πριν ανατραπεί ο φιλοαμερικανός δικτάτορας Μπατίστα και αντικατασταθεί απ' τον Φιντέλ Κάστρο και η Κούβα ζούσε μια υπόγεια ένταση. Η επαναστατικότητα εισχωρούσε στην κουλτούρα, και εισχώρησε και στις φωτογραφίες της Βαρντά.  

Σοσιαλισμός και cha-cha-cha: Οι φωτογραφίες της Ανιές Βαρντά απ' την Κούβα Facebook Twitter
Photo © Agnès Varda : Cuba, 1963, Coll. Centre Pompidou © Centre Pompidou, mnam-Cci, G. Meguerditchian / Dist. RMN-GP
Σοσιαλισμός και cha-cha-cha: Οι φωτογραφίες της Ανιές Βαρντά απ' την Κούβα Facebook Twitter
Μέλη της Κινηματογραφικής Σχολής της Κούβας χορεύουν cha-cha-cha . Photo © Agnès Varda : Cuba, 1963, Coll. Centre Pompidou © Centre Pompidou, mnam-Cci, G. Meguerditchian / Dist. RMN-GP

Ήταν τέσσερα χρόνια πριν ανατραπεί ο φιλοαμερικανός δικτάτορας Μπατίστα και αντικατασταθεί απ' τον Φιντέλ Κάστρο και η Κούβα ζούσε μια υπόγεια ένταση. Η επαναστατικότητα εισχωρούσε στην κουλτούρα, και εισχώρησε και στις φωτογραφίες της Βαρντά.

Μια έκθεση στο Κέντρο Πομπιντού του Παρισιού παρουσιάζει τις φωτογραφίες της με κινηματογραφικό τρόπο, τιμώντας την αρχική τους χρήση ως στοιχεία έμπνευσης για το μισάωρο φιλμ της Salut les Cubains, το οποίο επίσης παρουσιάζεται στην έκθεση. 

Σοσιαλισμός και cha-cha-cha: Οι φωτογραφίες της Ανιές Βαρντά απ' την Κούβα Facebook Twitter
Στο λιμάνι της Αβάνας. Photo © Agnès Varda : Cuba, 1963, Coll. Centre Pompidou© Centre Pompidou, mnam-Cci, G. Meguerditchian / Dist. RMN-GP

Η ενέργεια και η ατμόσφαιρα της κουβανικής επανάστασης της δεκαετίας του '50 είχε ιντριγκάρει πολλούς Γάλλους καλλιτέχνες και διανοούμενους στην Αβάνα, μεταξύ των οποίων ήταν ο Σαρτρ και η Σιμόν Ντε Μποβουάρ που έκαναν παρέα με τον Τσε Γκεβάρα και έστελναν ανταποκρίσεις στις γαλλικές εφημερίδες, ο Ανρί Καρτιέ-Μπρεσόν, ο Κρίς Μαρκερ κ.α. 

Σοσιαλισμός και cha-cha-cha: Οι φωτογραφίες της Ανιές Βαρντά απ' την Κούβα Facebook Twitter
Στη Συνέλευση των Γυναικών. Photo © Agnès Varda : Cuba, 1963, Coll. Centre Pompidou© Centre Pompidou, mnam-Cci, G. Meguerditchian / Dist. RMN-GP

Η Βαρντά βρέθηκε στην Κούβα μαζί με το φίλο της Jacques Ledoux, διευθυντή της Βελγικής Ταινιοθήκης, καλεσμένη της Κινηματογραφικής Σχολής της Κούβας. 

 

«Δεν ήμουν καθόλου πολιτικοποιημένη» λέει. «Μ' αρέσει να είμαι περίεργη και να μαθαίνω απ' τους ανθρώπους. Προσπάθησα να ανακαλύψω την Κούβα όσο ήμουν εκεί, κι όχι από βιβλία και εκ των προτέρων.» Οι νότες του πολιτικού πυρετού είναι πιο απαλές στις φωτογραφίες της απ' την αίσθηση της ζωτικότητας. Η ίδια αποκαλεί την ισορροπία που πέτυχε «Σοσιαλισμό και cha-cha-cha». Θαύμααε εκτός των άλλων την περήφανη, ποιητική ομορφιά του αυθόρμητου χορού στο δρόμο. Φωτογράφισε ομιλίες δημαγωγών σε πλήθη.

Σοσιαλισμός και cha-cha-cha: Οι φωτογραφίες της Ανιές Βαρντά απ' την Κούβα Facebook Twitter
Photo © Agnès Varda : Cuba, 1963, Coll. Centre Pompidou © Centre Pompidou, mnam-Cci, G. Meguerditchian / Dist. RMN-GP
Σοσιαλισμός και cha-cha-cha: Οι φωτογραφίες της Ανιές Βαρντά απ' την Κούβα Facebook Twitter
Ο τενόρος Benny Moré. Photo © Agnès Varda : Cuba, 1963, Coll. Centre Pompidou © Centre Pompidou, mnam-Cci, G. Meguerditchian / Dist. RMN-GP

Γνώρισε τον Benny Moré (γνωστό και ως El Rey – the King), έναν κοσμαγάπητο Κουβανό τενόρο σε ένα άδειο σελφ σέρβις εστιατόριο, όπου έδωσε γι' αυτήν μια αυθόρμητη μικρή παράσταση, ανάμεσα στα καρότσια με τα πιάτα και τα ποτήρια. 

 

Μετά από πολλές προσπάθειες συνάντησε και τον Κάστρο, στο αγαπημένο του παραθαλάσσιο εστιατόριο. «Ήταν όμορφος, ευγενικός, ήρεμος» θυμάται. Τον έβαλε να στηθεί ανάμεσα σε δύο τεράστιους ογκόλιθους, για να μοιάζει πως είχε πέτρινα φτερά. Στο φιλμ της λέει πως ο Κάστρο «ενσαρκώνει την Κούβα όπως ο Γκάρι Κούπερ ενσαρκώνει την Άγρια Δύση». 

Σοσιαλισμός και cha-cha-cha: Οι φωτογραφίες της Ανιές Βαρντά απ' την Κούβα Facebook Twitter
Στη συνοικία Bayamo . Photo © Agnès Varda : Cuba, 1963, Coll. Centre Pompidou © Centre Pompidou, mnam-Cci, G. Meguerditchian / Dist. RMN-GP

Όταν επέστρεψε στο Παρίσι, ξεχώρισε απ' τα 4.000 αρνητικά 1.500 φωτογραφίες προς εκτύπωση και για να φτιάξει το φιλμ. 

Το Salut les Cubains κυκλοφόρησε τον Μάιο του 1964 και κέρδισε το χάλκινο μετάλλιο στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Βενετίας. Είναι μια ερωτική επιστολή σε μια Κούβα που έκτοτε έχει εξαφανιστεί. «Δεν είχαν φαγητό - έπαιρναν κοτόπουλα με το δελτίο», λέει. «Όμως υπήρχαν εκθέσεις, ταινίες, μπαλέτα, ποιήματα. Βίωσα μια πολιτιστική έκρηξη.» 

Σοσιαλισμός και cha-cha-cha: Οι φωτογραφίες της Ανιές Βαρντά απ' την Κούβα Facebook Twitter
Mέρα, στο Cubanacan. Photo © Agnès Varda : Cuba, 1963, Coll. Centre Pompidou© Centre Pompidou, mnam-Cci, G. Meguerditchian / Dist. RMN-GP
0

ΑΘΗΝΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Νίκος Φλώρος είναι ο τελευταίος φωτορεπόρτερ μιας άλλης Αθήνας

Φωτογραφία / Ο Νίκος Φλώρος είναι ο τελευταίος φωτορεπόρτερ μιας άλλης Αθήνας

Μέσα σε μια ξεχασμένη στοά της Πανεπιστημίου, ένα από τα παλαιότερα φωτογραφεία της Αθήνας φυλά φιλμ και αρνητικά που κρύβουν μισό αιώνα ζωής της πόλης – από πολιτικές πορείες και εγκλήματα μέχρι καθημερινές στιγμές που έχουν χαθεί για πάντα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Susan Meiselas: Η θρυλική φωτογράφος που απαθανάτισε τη ζωή των στρίπερ στην Αμερική των '70s

Φωτογραφία / Susan Meiselas: Η θρυλική φωτογράφος που απαθανάτισε τη ζωή των στρίπερ στην Αμερική των '70s

Σήμερα, η Meiselas θεωρείται ότι άνοιξε τον δρόμο όχι μόνο για τους πολιτικά δεσμευμένους φωτογράφους που καταγράφουν προσεκτικά, προβληματίζονται και πλαισιώνουν το έργο τους, αλλά και για τους φωτογράφους που επίμονα εργάζονται σε συνεργασία με τα θέματά τους.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Απαγορεύεται η είσοδος στους γονείς»: Εφηβικά δωμάτια στις δεκαετίες του ’80 και του ΄90

Φωτογραφία / «Απαγορεύεται η είσοδος στους γονείς»: Εφηβικά δωμάτια στις δεκαετίες του ’80 και του ΄90

Τριάντα χρόνια μετά την πρώτη του κυκλοφορία επανεκδίδεται αυτό τον μήνα το φωτογραφικό λεύκωμα της Adrienne Salinger με πορτρέτα εφήβων στα υπνοδωμάτιά τους, σε μια εποχή πριν τα smartphones και τα social media.
THE LIFO TEAM
Nelly's: Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση για τη σπουδαιότερη Ελληνίδα φωτογράφο

Φωτογραφία / Nelly's: Η κορυφαία Ελληνίδα φωτογράφος

Πεθαίνει σαν σήμερα η γυναίκα που είναι μέχρι τις μέρες μας η πιο γνωστή Ελληνίδα φωτογράφος. Ποια ήταν η Έλλη Σουγιουλτζόγλου; Και πώς έφτασε να φωτογραφίζει διάσημες χορεύτριες στην Ακρόπολη; Η Αλίκη Τσίργιαλου, υπεύθυνη των φωτογραφικών αρχείων του Μουσείου Μπενάκη μας εξηγεί.
M. HULOT
«Τράβηξα τη φωτογραφία ενώ λιμοκτονούσα κι ο ίδιος»: Η ιστορία της εικόνας-σύμβολο του λιμού στη Γάζα

Φωτογραφία / «Τράβηξα τη φωτογραφία ενώ λιμοκτονούσα κι ο ίδιος»: Η ιστορία της εικόνας-σύμβολο του λιμού στη Γάζα

Ο φωτορεπόρτερ Αχμέντ αλ-Αρίνι περιγράφει τις συνθήκες που οδήγησαν στην φωτογραφία που έχει κάνει το γύρο του κόσμου ως σύμβολο της ανθρωπιστικής καταστροφής που μαστίζει τη Λωρίδα.
THE LIFO TEAM
Spyros Rennt: «Το nightlife είναι καταφύγιο για τους queer ανθρώπους»

Φωτογραφία / Spyros Rennt: «Το nightlife είναι καταφύγιο για τους queer ανθρώπους»

Ο Αθηναίος φωτογράφος που έχει καταγράψει την ξέφρενη –αλλά και τρυφερή– νυχτερινή ζωή του Βερολίνου μπορεί να άργησε να βρει τον δρόμο του, αλλά μέσα από τη φωτογραφία νιώθει ότι τελικά η διαδρομή του απέκτησε ένα νόημα.
M. HULOT
Μια έκθεση με φωτογραφίες του Α. Εμπειρίκου που δεν έχουν παρουσιαστεί ποτέ πριν 

Φωτογραφία / Φωτογραφίες του Ανδρέα Εμπειρίκου παρουσιάζονται για πρώτη φορά σε μια νέα έκθεση

54 φωτογραφίες από το πολύτιμο αρχείο του θα παρουσιαστούν από την Eleftheria Tseliou Gallery, στον χώρο της Τοσίτσα 3, σε μια έκθεση που επιχειρεί να αναδείξει πως υπήρξε εξίσου σημαντικός ως φωτογράφος, όσο και ως ποιητής και ψυχαναλυτής.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ