Σαμπίνε Βάις: Πέθανε σε ηλικία 97 ετών μια πρωτοπόρος της ευρωπαϊκής φωτογραφίας Facebook Twitter
Σαμπίνε Βάις | Άννα Καρίνα, 1958.

Σαμπίνε Βάις: Μια πρωτοπόρος της ευρωπαϊκής φωτογραφίας

0

Η Σαμπίνε Βάις, μια από τις μεγαλύτερες φωτογράφους του 20ού αιώνα, μια θρυλική προσωπικότητα της ευρωπαϊκής σκηνής της φωτογραφίας, που υπήρξε από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του γαλλικού κινήματος της ουμανιστικής φωτογραφίας, μαζί με τους Ρομπέρ Ντουανό, Γουίλι Ρόνις, Εντουάρ Μπουμπά και Ίζις Μπιντερμάνας, πέθανε σε ηλικία 97 ετών στο σπίτι της στο Παρίσι.

Γεννημένη στο Σεν Ζινγκόλφ της Ελβετίας, στο χωριό που χωρίζει τη γενέτειρά της από τη Γαλλία, στις 23 Ιουλίου 1924, μυήθηκε στη φωτογραφία και έμαθε τα μυστικά της από τον χημικό πατέρα της σε πολύ νεαρή ηλικία.

«Συνειδητοποίησα πολύ μικρή ότι η φωτογραφία θα ήταν το μέσο έκφρασής μου. Ήμουν περισσότερο οπτικός παρά διανοητικός τύπος... Δεν ήμουν πολύ καλή στη μελέτη. Έφυγα από το γυμνάσιο, έφυγα μια καλοκαιρινή μέρα με ποδήλατο», έλεγε.

Η Βάις άρχισε να φωτογραφίζει με μια κάμερα από βακελίτη που αγόρασε με το χαρτζιλίκι της και μαθήτευσε δίπλα στον μεγάλο Ελβετό φωτογράφο Φρεντερίκ Μπουασονά στη Γενεύη. Μετά την αποφοίτησή της, άνοιξε το δικό της στούντιο το 1945, πριν φύγει οριστικά για το Παρίσι το 1946.

Οι τέλεια ισορροπημένες συνθέσεις είναι αναμφίβολα η μεγάλη δύναμη της Βάις, αλλά ίσως λιγότερο γνωστή είναι η αξιοσημείωτη ικανότητά της να δημιουργεί άμεσες συνδέσεις με τα θέματά της, ανεξάρτητα από το πόσο φευγαλέα είναι η συνάντηση. Η ζεστασιά των φωτογραφιών της είναι εντυπωσιακή, ιδιαίτερα σε σύγκριση με την ενίοτε κλινική ψυχρότητα της φωτογραφίας δρόμου του Καρτιέ-Μπρεσόν.

Εκεί έγινε βοηθός του φωτογράφου μόδας Willy Maywald και δημοσίευσε το πρώτο ρεπορτάζ της σε ηλικία 21 ετών. Ο Maywald ήταν μάστορας στον φωτισμό, έλεγε η Βάις. Στα τρία χρόνια που εργάστηκε μαζί του, έμαθε τεχνικές που θα αποδεικνύονταν καθοριστικές για τη μετέπειτα αξιοσημείωτη ευελιξία της ως φωτογράφου.

Για τις φωτογραφίες που τραβούσε στον δρόμο έλεγε: «Είναι ο μυστικός μου κήπος, το αυγό της πνευματικής μου φωλιάς, η προσωπική μου οικεία μνήμη».

Διακρίθηκε μέσα από τεράστια γκάμα φωτογραφιών, ταξιδεύοντας συνεχώς, φωτογραφίζοντας για τους «New York Times», το «Newsweek», το «Life», τη «Vogue», το «Elle», για διαφημίσεις και φωτογραφίσεις μόδας. «Το προσόν μου, όταν άρχισα να δουλεύω μόνη μου στο Παρίσι, ήταν ότι είχα ήδη μεγάλη εμπειρία. Είχα επτά ή οκτώ χρόνια φωτογραφίας πίσω μου. Όταν κάποιος μου ζητούσε μια ιστορία με εικόνες –για διαφήμιση, πορτρέτα, κάθε είδους πράγματα– κατάφερα να το κάνω».

Η μακρά καριέρα της στη μόδα, το φωτορεπορτάζ, τις φωτογραφίες δρόμου και τα πορτρέτα, ανάμεσα στα οποία αυτά των Κοκό Σανέλ, Ίγκορ Στραβίνσκι, Φ. Σκοτ Φιτζέραλντ, Αλμπέρτο Τζακομέτι, Μπριζίτ Μπαρντό, είχε μόλις ξεκινήσει. Η Βάις απαθανάτισε το βάθος και την ποικιλία της ανθρώπινης φύσης με απλότητα.

Σαμπίνε Βάις: Πέθανε σε ηλικία 97 ετών μια πρωτοπόρος της ευρωπαϊκής φωτογραφίας Facebook Twitter
H Σαμπίνε Βάις στο στούντιό της | 1956

Το 1950 παντρεύτηκε τον Αμερικανό ζωγράφο Χιού Βάις και άρχισε να εργάζεται ως ανεξάρτητη φωτογράφος. Το 1952, ο Ρομπέρ Ντουανό τον προσκάλεσε να έρθει μαζί του στο πρακτορείο Rapho, το οποίο διαχειριζόταν επίσης το έργο του Γουίλι Ρόνις και του Εντουάρ Μπουμπά.

Το 1955, ο Edward Steichen επέλεξε τρεις από τις φωτογραφίες του για τη θρυλική έκθεση «Family of Man» στο MoMA στη Νέα Υόρκη. Η Βάις ήταν πάντα αμφίθυμη σχετικά με τη συμμετοχή της σε εκθέσεις, βλέποντας τις έντυπες εκδόσεις ως μια απόλυτα κατάλληλη βιτρίνα. Είναι αξιοσημείωτο ότι δεν παρακολούθησε καν την πρώτη της ατομική έκθεση με 55 φωτογραφίες στο Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο το 1954, γράφοντας στον επιμελητή του για να πει ότι είχε πάρα πολλές επαγγελματικές υποχρεώσεις στο Παρίσι. Ούτε είδε τη διάσημη έκθεση του MoMA σε επιμέλεια Edward Steichen, για την οποία ο διάσημος φωτογράφος ταξίδεψε στο Παρίσι από τη Νέα Υόρκη για να επιλέξει τρεις από τις φωτογραφίες της.

«Δεν χρειαζόταν να κάνω εκθέσεις. Ο άντρας μου ήταν ζωγράφος και έπρεπε να δείξει τη δουλειά του. Αλλά εγώ δούλευα με όλα τα περιοδικά και μου έστελναν αντίγραφα, απόδειξη ότι έχω κάνει τη δουλειά. Μπορούσα να δω τι έκανα».

Σαμπίνε Βάις: Πέθανε σε ηλικία 97 ετών μια πρωτοπόρος της ευρωπαϊκής φωτογραφίας Facebook Twitter
Σαμπίνε Βάις | Ο Αντρέ Μπρετόν στο σπίτι του στη 42, rue Fontaine, Παρίσι, 1956.

Οι τέλεια ισορροπημένες συνθέσεις είναι αναμφίβολα η μεγάλη δύναμη της Weiss, αλλά ίσως λιγότερο γνωστή είναι η αξιοσημείωτη ικανότητά της να δημιουργεί άμεσες συνδέσεις με τα θέματά της, ανεξάρτητα από το πόσο φευγαλέα είναι η συνάντηση. Η ζεστασιά των φωτογραφιών της είναι εντυπωσιακή, ιδιαίτερα σε σύγκριση με την ενίοτε κλινική ψυχρότητα της φωτογραφίας δρόμου του Καρτιέ-Μπρεσόν.

Πουθενά δεν είναι πιο εμφανής η ευκολία της με τους ανθρώπους όσο στις ασπρόμαυρες λήψεις της με παιδιά να παίζουν στους δρόμους της Ευρώπης και των ΗΠΑ της δεκαετίας του 1950.

Ήταν φίλη με τον Αλμπέρτο Τζιακομέτι, αφού τον γνώρισε στη Γενεύη σε νεαρή ηλικία και φωτογράφισε τον καλλιτέχνη, το στούντιο και τη δουλειά του σε πολλές περιπτώσεις.

Κάποτε έβαλε ένα γλυπτό του Τζιακομέτι στο αυτοκίνητό της και ζήτησε από τον σύζυγό της να πάει αυτήν και την οκτάχρονη κόρη τους, Μαριόν, σε μια λίμνη στο κοντινό δάσος της Βουλώνης, όπου ήθελε να φωτογραφίσει το έργο τέχνης. Η Βάις τοποθέτησε το γλυπτό στην άκρη της λίμνης και μετά επέστρεψε στην κάμερά της, έβαλε το κεφάλι της κάτω από το ύφασμα – και ξαφνικά άκουσε έναν μεγάλο παφλασμό, που την τρομοκράτησε. «Ευτυχώς, είχε πέσει στο νερό η κόρη μου» έλεγε μετά από χρόνια, αφηγούμενη το περιστατικό. «Βγήκε από το νερό καλυμμένη με μικροσκοπικά σκουληκάκια!».

Σαμπίνε Βάις: Πέθανε μια σπουδαία καλλιτέχνις, πρωτοπόρος της ευρωπαϊκής φωτογραφίας Facebook Twitter
Σαμπίνε Βάις | Αλμπέρτο Τζιακομέτι, 1954.

Για το βλέμμα της, που συνέλαβε τους ανθρώπους και τις εικόνες της καθημερινής ζωής με πρωτόγνωρη ευαισθησία και για την πίστη της στην ουμανιστική αξία της φωτογραφίας επί 80 ολόκληρα χρόνια, τιμήθηκε με ένα από τα πιο περίβλεπτα βραβεία παγκοσμίως, το Women in Motion, το 2020 από τον όμιλο Kering, σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Φωτογραφίας Les Rencontres d’Arles.

Αν και είχε σταματήσει να βγάζει φωτογραφίες, συμμετείχε ενεργά στο αρχείο της μέχρι τον θάνατό της. Έγινε γνωστή ιδιαίτερα για τις εικόνες της από τους δρόμους του Παρισιού και για 70 χρόνια παρέμεινε στην καρδιά της γαλλικής φωτογραφίας.

Δούλεψε κάνοντας μόδα, ρεπορτάζ, φωτογραφία δρόμου και διαφήμιση απεικονίζοντας την ανθρώπινη κατάσταση και συνδέοντας τη δουλειά της με το ρεύμα της ουμανιστικής φωτογραφίας. Οι εικόνες της έχουν γίνει αντικείμενο πολυάριθμων εκθέσεων σε όλο τον κόσμο και υπάρχουν σε συλλογές μεγάλων μουσείων όπως το MoMa και το Metropolitan Museum of Art στη Νέα Υόρκη, το Centre Georges Pompidou, το Ινστιτούτο Τέχνης στο Σικάγο, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Κιότο κ.ά.

Σαμπίνε Βάις: Πέθανε σε ηλικία 97 ετών μια πρωτοπόρος της ευρωπαϊκής φωτογραφίας Facebook Twitter
Σαμπίνε Βάις | Η Φρανσουάζ Σαγκάν όταν εκδόθηκε το "Καλημέρα θλίψη", 1954.
SABINE WEISS Facebook Twitter
Σαμπίνε Βάις | Silverster Eve στο Παρίσι, Γαλλία, 1980.
SABINE WEISS Facebook Twitter
Σαμπίνε Βάις | O άντρας που τρέχει, Παρίσι, 1953.
SABINE WEISS Facebook Twitter
Σαμπίνε Βάις | Jardin du Luxembourg, Paris, 1956
SABINE WEISS Facebook Twitter
Σαμπίνε Βάις | New York, 1955
SABINE WEISS Facebook Twitter
Σαμπίνε Βάις | 1st May, Paris, 1955
SABINE WEISS Facebook Twitter
Σαμπίνε Βάις | Paris, 14 Juillet, 1954
SABINE WEISS Facebook Twitter
Σαμπίνε Βάις | Pont Neuf, Paris, 1949
SABINE WEISS Facebook Twitter
Σαμπίνε Βάις | Σαμπίνε και Χιού Βάις, Παρίσι, 1957.
SABINE WEISS Facebook Twitter
Σαμπίνε Βάις | Σκηνή δρόμου στο Saintes-Maries-de-la-Mer, Γαλλία, 1960.
SABINE WEISS Facebook Twitter
Σαμπίνε Βάις | Lyon, 1950
SABINE WEISS Facebook Twitter
Σαμπίνε Βάις | Σκηνή δρόμου στο Παρίσι, Γαλλία, 1950.
SABINE WEISS Facebook Twitter
Σαμπίνε Βάις | New York, USA, 1955.
Σαμπίνε Βάις: Πέθανε σε ηλικία 97 ετών μια πρωτοπόρος της ευρωπαϊκής φωτογραφίας Facebook Twitter
Σαμπίνε Βάις | Άννα Καρίνα, 1958
Φωτογραφία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπερτ Χάρντι: Μια έκθεση για έναν σπουδαίο λησμονημένο φωτορεπόρτερ

Φωτογραφία / Μπερτ Χάρντι: Μια έκθεση για έναν σπουδαίο, λησμονημένο φωτορεπόρτερ

Χάρη στην αυτοπεποίθηση και το θάρρος του, δημιούργησε κάποιες από τις πιο εμβληματικές εικόνες πολέμου του 20ού αιώνα αλλά και σουρεαλιστικές, πνευματώδεις φωτογραφίες δρόμου. Είναι περισσότερο γνωστός για τη ζεστή και ανθρώπινη αποτύπωση της καθημερινής Βρετανίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πηνελόπη Γερασίμου

Οι Αθηναίοι / Πηνελόπη Γερασίμου: «Βαρεθήκαμε στα υπόγεια, η διασκέδαση πρέπει να στραφεί προς το φως»

Η μουσική είναι απόλυτα συνδεδεμένη με τη δουλειά της, τα τελευταία χρόνια καταγράφει με τον φακό της μερικά από τα πιο σημαντικά events της Aθήνας. Η φωτογράφος που γνωρίζει καλά πώς κινείται η νύχτα της πόλης ξέρει πως πια παίζουν και πάρτι στα οποία δεν «χωράει», γιατί εκείνοι που τα διοργανώνουν δεν θέλουν να τα μάθει.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
PhotoΒiennale 2023: 13 επιλογές από τη μεγάλη φωτογραφική διοργάνωση της Θεσσαλονίκης

Φωτογραφία / 13 εκθέσεις που ξεχωρίζουν στη PhotoΒiennale 2023 της Θεσσαλονίκης

Τα γυμνά του Man Ray, τα αυτοπορτρέτα του Martin Parr, μια μεγάλη κεντρική έκθεση με τίτλο «Το φάντασμα του λαού» και πλήθος ακόμα ατομικών και ομαδικών φωτογραφικών εκθέσεων περιλαμβάνονται σε μια καλλιτεχνική πρόταση διάρκειας τεσσάρων μηνών που διοργανώνει το MOMus.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Δεν έχω πολλά χρόνια ακόμα»: Η Nan Goldin για την τελευταία, ίσως, αναδρομική της έκθεση

Φωτογραφία / «Δεν έχω πολλά χρόνια ακόμα»: Η Nan Goldin για την τελευταία, ίσως, αναδρομική της έκθεση

Εγκαινιάστηκε στο Άμστερνταμ η μεγάλη αναδρομική έκθεση της σπουδαίας φωτογράφου, εικαστικού και ακτιβίστριας με τον σαρκαστικά μοιρολατρικό τίτλο «This Will Not End Well».
THE LIFO TEAM