Η Μεγάλη Τρίτη της Μαρίζας Κωχ και του Μάνου Χατζιδάκι

Η Μεγάλη Τρίτη της Μαρίζας Κωχ και του Μάνου Χατζιδάκι Facebook Twitter
Η Μαρίζα Κωχ και ο Μάνος Χατζιδάκις το 1978.
0

Η δεύτερη φορά μετά τη Eurovision που η τροχιά της Μαρίζας Κωχ διασταυρώθηκε μ' αυτήν του Μάνου Χατζιδάκι ήταν δύο χρόνια αργότερα. Μεγάλη Τρίτη του 1978, σαν σήμερα πριν από 40 χρόνια!

Ο Χατζιδάκις κάλεσε την Κωχ να τραγουδήσει σε ελεύθερη απόδοση το Ποίημα Κασσιανής Μοναχής στην Εθνική Πινακοθήκη για να μεταδοθεί ζωντανά από το Τρίτο Πρόγραμμα την ημέρα εκείνη. Στη θέση του παραγωγού της εκπομπής βρισκόταν η Ελένη Καραΐνδρου.

Η βραδιά τότε είχε ονομαστεί από τον ίδιο τον Χατζιδάκι Η Μεγάλη Τρίτη της Μαρίζας Κωχ και εκτός από Το Τροπάριο της Κασσιανής η ερμηνεύτρια και τραγουδοποιός παρουσίασε και κάποιες μελοποιήσεις της στον Κώστα Βάρναλη, αδισκογράφητες μέχρι σήμερα.

Μαζί της ήταν ο νεαρός Ηλίας Λιούγκος, που τραγούδησε επίσης τις μελοποιήσεις του Τάσου Καρακατσάνη στο «Πρωινό άστρο» του Γιάννη Ρίτσου (ο Καρακατσάνης ήταν εκείνος που συνόδευε την Κωχ στο πιάνο).

 

Μαρίζα Κωχ - Το τροπάριο της Κασσιανής

Η σχέση της Μαρίζας Κωχ με το συγκεκριμένο Τροπάριο ξεκινάει απ' την παιδική της ηλικία, όταν το πρωτάκουσε από τις γερόντισσες αδερφές ψάλτριες του ιερέα παππού της. Καθ' όλη τη διάρκεια της πορείας της, δεν σταμάτησε να το αποδίδει κάθε Μεγάλη Τρίτη στις εκκλησίες - «ανέκαθεν υπήρξα άνθρωπος της εκκλησίας», λέει η Κωχ σήμερα, «για μένα το καλιμαύκι ήταν ιερό πράγμα».

Όλοι θέλαμε τότε να παραδώσουμε κάτι ακόμη σε σχέση με τη μουσική. Όσοι ήταν εκεί και μπορούν να ξαναζήσουν το πνεύμα της βραδιάς στην Εθνική Πινακοθήκη, θα είναι κέρδος.

Ο Χατζιδάκις την άκουσε να το τραγουδάει σε ένα πέρασμά της από το Τρίτο Πρόγραμμα και σκέφτηκε να ξεκινήσει έναν κύκλο ραδιοφωνικών live μεταδόσεων τη Μεγάλη Τρίτη του 1978 με εκείνην στην a cappella απόδοση της Κασσιανής.

«Τα τελευταία πενήντα χρόνια», μας ενημερώνει η Κωχ, «με την καθιέρωση των εκκλησιαστικών σπουδών, το Τροπάριο της Κασσιανής αποδίδεται με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Υπήρχαν διαφορετικές προσεγγίσεις του σε επίπεδο μελοποιίας που διέφεραν από τόπο σε τόπο. Αλλιώς ερμηνευόταν στα Δωδεκάνησα, αλλιώς στις Κυκλάδες κ.ο.κ.

Εκείνη τη βραδιά στην Πινακοθήκη είχε έρθει ο Χατζιδάκις μαζί με τον Κούνδουρο και πολύ άλλο κόσμο. Θυμάμαι την ευαισθησία της Καραΐνδρου και τις γνώσεις της στο πόστο του παραγωγού της εκπομπής για το Τρίτο Πρόγραμμα. Μετά πήγαμε όλοι παρέα στον Μαγεμένο Αυλό και ένιωσα τη ζεστασιά μιας πραγματικά ευτυχισμένης και ζεστής οικογένειας».


Για ένα παράξενο λόγο ανέκαθεν με συγκινούσε Το Τροπάριο της Κασσιανής, όπως και τα Εγκώμια της Μεγάλης Παρασκευής. Ίσως γιατί πίσω από το πρώτο υποβόσκει ένας ανικανοποίητος αξιοπρεπής έρωτας και από τα δεύτερα η θλίψη και ο πόνος για την απώλεια. Το ποίημα της Κασσιανής Μοναχής, γνωστό ως το Τροπάριο της Κασσιανής, αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους βυζαντινούς ύμνους που ψάλλεται κάθε Μεγάλη Τρίτη του χρόνου σε όλες τις εκκλησίες.

Η Μεγάλη Τρίτη της Μαρίζας Κωχ και του Μάνου Χατζιδάκι Facebook Twitter
Η Μαρίζα Κωχ στη Eurovision

Ενέπνευσε ποιητές σαν τον Παλαμά και τον Ψυχάρη, μια και είναι ίσως το μοναδικό εκκλησιαστικό κείμενο που υμνεί τον έρωτα ή, για την ακρίβεια, το ερωτικό ανικανοποίητο.

Συγκεκριμένα, η λίμπιντο της Κασσιανής που αν τα λένε καλά έζησε για 38 χρόνια, από το 829 έως το 867, διοχετεύθηκε στο Θεϊκό στοιχείο, ούσα ανήμπορη η ίδια να ανταποκριθεί στην ερωτική πρόκληση του Αυτοκράτορα Θεόφιλου. Στην έναρξη του ποιήματος αυτοχαρακτηρίζεται «η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή» και λίγο παρακάτω αναφέρεται σε »ζοφώδη και ασέληνο οίστρο ακολασίας, έρωτα της αμαρτίας».

Εδώ λοιπόν διασταυρώνουν τα ξίφη τους ιστορικοί και ιερείς: Οι μεν πρώτοι ισχυρίζονται ότι η πανέμορφη Κασσία ερωτεύθηκε τον Θεόφιλο και για να γλιτώσει απ' το ολίσθημα στράφηκε στον μοναχισμό -ως πιστή και ευσεβής παρθένα-, οι δε δεύτεροι λένε πως δεν υπήρχε καν θέμα ερωτικής έλξης της προς έναν άνδρα, αλλά κατευθείαν και αποκλειστικά για τον Κύριο Ημών Ιησού Χριστό! Μα, αν ίσχυε η άποψη της Εκκλησίας, γιατί η καημένη η κοπέλα να αισθανόταν τέτοιες ενοχές και τέτοια ντροπή;

Είναι δυνατό και κατ' επέκταση πιστευτό να «αυτομαστιγωνόταν», μεθυσμένη από την πίστη της στον χριστιανισμό; Το Πάσχα του 2001 κυκλοφόρησε από τη Verso, την προσωπική εταιρεία της Μαρίζας Κωχ που δεν υφίσταται πια, το Τροπάριο της Κασσιανής δισκογραφημένο με τη φωνή της a cappella - σαν τη δική μας Mahalia Jackson ένα πράγμα!

Το cd ήταν αφιερωμένο στη μνήμη του Μάνου Χατζιδάκι και περιείχε ακόμη τα Εγκώμια της Μεγάλης Παρασκευής ερμηνευμένα από τον μετρ του παραδοσιακού βιολιού, Νίκο Οικονομίδη.


Ο επίλογος και πάλι στη Μαρίζα Κωχ: «Όλοι θέλαμε τότε να παραδώσουμε κάτι ακόμη σε σχέση με τη μουσική. Όσοι ήταν εκεί και μπορούν να ξαναζήσουν το πνεύμα της βραδιάς στην Εθνική Πινακοθήκη, θα είναι κέρδος. Οι νεότεροι, που ακούν το Τροπάριο της Κασσιανής για πρώτη φορά, να φανταστούν ότι υπήρχε μία άλλη Ελλάδα ώστε να μπορέσουμε κάποιοι να προσεγγίσουμε τους βυζαντινούς μας ύμνους».


Ιnfo:

Μετά το Πάσχα κυκλοφορεί σε βιβλίο από τις εκδόσεις Μεταίχμιο η βιογραφία των παιδικών χρόνων της Μαρίζας Κωχ με τίτλο «Το ξανθό κορίτσι της Σαντορίνης», που θα περιέχει CD με το «Τροπάριο της Κασσιανής» και «Ένα τραγούδι για τη Σαντορίνη» σε δικούς της στίχους, μουσική και ερμηνεία.

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΥΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΙΣ 3.4.2018

Μουσική
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Mara Gibb»: Μια space όπερα για ένα non-binary εξωγήινο που ξεκινά ένα αυτογνωσίας

Μουσική / Μια ελληνική space όπερα για τη μυστική ζωή ενός non-binary εξωγήινου

Το «Secret life of Mara Gibb» του Prins Obi έχει για κεντρικό ήρωα ένα non-binary εξωγήινο που ξεκινά ένα αυτογνωσίας. Ο ήχος έχει ρίζες στην ψυχεδέλεια αλλά δεν μένει εκεί. Παίζει να είναι και η καλύτερη δουλειά του μετά τους Baby Guru.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
ΕΠΕΞ INDIRA PAGANOTTO INTERVIEW

Μουσική / H Ιndira Paganotto φέρνει στην Αθήνα την απίθανη psy-techno της και μια στρατιά νίντζα

Είναι περήφανη για τις ιταλικές και τις ισπανικές της ρίζες, και για τη μουσική της. Το στυλ της, χωρίς κανόνες ή κουτάκια, ανεβάζει τον πήχη, μαζί και τις προσδοκίες μας για την εμφάνισή της στο Techniques.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Η μοιραία σχέση που ενέπνευσε ένα αριστούργημα του ρομαντισμού

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Η μοιραία σχέση που ενέπνευσε ένα αριστούργημα του ρομαντισμού

Το πρόγραμμα της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών στο Μέγαρο Μουσικής για τη νέα σεζόν περιλαμβάνει το Πρώτο Κοντσέρτο για πιάνο του Μπραμς με τον διεθνώς αναγνωρισμένο πιανίστα Αλεξέι Βολόντιν, και η Ματούλα Κουστένη μάς ξεναγεί στην ιστορία αυτού του αριστουργήματος που γεννήθηκε μέσα από τη μοιραία γνωριμία του συνθέτη με την Κλάρα Σούμαν.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Είναι true, έχει vibe: Γι’ αυτό ο νεαρόκοσμος αγαπάει τη Θώδη

Μουσική / «Είναι true, έχει vibe»: Αν δεν το έχετε καταλάβει, οι 20άρηδες αγαπούν τη Θώδη

Βρεθήκαμε σε ένα γλέντι στον Ταύρο όπου ακόμη και οι teenagers διασκέδαζαν, φύγαμε με καλτσάκια που έγραφαν «Με κλαρίνο στο Πεκίνο» και με την ευχή να βρούμε πάρκινγκ στο κέντρο.
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ
ΖΟΡΝΤΙ ΣΑΒΑΛ: «Με αποκαλούν αρχαιολόγο της μουσικής, αλλά η μουσική δεν πεθαίνει ποτέ»         

Μουσική / Jordi Savall: «Με αποκαλούν αρχαιολόγο της μουσικής, αλλά η μουσική δεν πεθαίνει ποτέ»         

Ο διακεκριμένος μουσικός κάνει μουσική σαν να ανακαλύπτει νέα, όμορφα μέρη. Επιστρέφει στην Αθήνα και συμπράττει με τη Διαπολιτισμική Ορχήστρα της ΕΛΣ σε μια συναυλία που υμνεί την ενωτική φύση της Μεσογείου. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
REWORKS 2025 - Τα νέα / ανερχόμενα ονόματα του φετινού φεστιβάλ

Μουσική / Κρατήστε σημειώσεις: Αυτά είναι τα ανερχόμενα ονόματα του φετινού Reworks

Μέσα σε πέντε μέρες το κορυφαίο φεστιβάλ ηλεκτρονικής μουσικής φέρνει στη Θεσσαλονίκη πολυσυλλεκτικά, απρόβλεπτα και ατμοσφαιρικά sets που συνδυάζουν την εγκεφαλική με τη χορευτική διάσταση.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Δεν θα γεράσουμε ποτέ, κουφάλα νεκροθάφτη

Μουσική / Δεν θα γεράσουμε ποτέ, κουφάλα νεκροθάφτη

Ο Taki Tsan και ο DJ Alx έχουν γράψει μεγάλο μέρος της ιστορίας του ελληνικού χιπ χοπ. Τριάντα χρόνια μετά το ξεκίνημά τους είναι ακόμα εδώ, alive and kicking, με κοινό live στο Αγοραφοβικό Φεστιβάλ στο ΠΛΥΦΑ, καινούργια σεζόν για το Taki Tsan Show αλλά και νέο άλμπουμ.
M. HULOT