Όπου κι αν στεκόσουν φέτος το καλοκαίρι, ένα ήταν το κομμάτι που θα έφτανε στα αυτιά σου από τα κοντινότερα ηχεία: το «Despacito». Στην χώρα μας παίχτηκε μαζικά στο ραδιόφωνο, ακόμη και σε ειδησεογραφικές εκπομπές, ακούστηκε από beach bars μέχρι και σε πανηγύρια, ενώ έγινε και βίντεο-παρωδία στην γλώσσα μας, αποκτώντας viral διαστάσεις. Το φαινόμενο όμως δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό, καθώς η ελαφρώς αμερικανοποιημένη εκδοχή του κομματιού των Πουερτορικανών Luis Fonsi και Daddy Yankee μαζί με τον Justin Bieber, κατάφερε να φτάσει στο νούμερο ένα των charts σε πάνω από 50 χώρες. Παράλληλα έγινε μόλις το τρίτο ισπανόφωνο τραγούδι που φτάνει στην κορυφή του Hot 100 του Billboard, μετά την διασκευή των Los Lobos στο "La Bamba" του Ritchie Vallens το 1987 και το χορευτικό remix των Bayside Boys στο "Macarena" του Los del Rio το 1996, παραμένοντας εκεί για 16 ολόκληρες εβδομάδες, δηλαδή για όλο το καλοκαίρι και λίγο παραπάνω, ισοφαρίζοντας το ρεκόρ της Mariah Carey το 1995 με το "One Sweet Day". Τελειώνοντας με τα νούμερα, το "Despacito" είχε καταφέρει ήδη μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού να σπάσει δύο ρεκόρ της σύγχρονης μουσικής πραγματικότητας: το επίσημο βίντεο έγινε το πρώτο που ξεπερνάει τα 3 δισεκατομμύρια views στο YouTube και το τραγούδι ήταν αυτό με τα περισσότερα streams παγκοσμίως σε όλες τις πλατφόρμες, φτάνοντας στο εντυπωσιακό νούμερο των 4,6 δις streams.

 

Πού οφείλεται όμως αυτή η ανεπανάληπτη επιτυχία; Η εύκολη εξήγηση θέλει το "Despacito" να συγκεντρώνει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που χρειάζεται ένα pop κομμάτι για να γίνει καλοκαιρινό χιτάκι. Ένα ανεβαστικό ρυθμό, ένα ρεφρέν που σου κολλάει στο μυαλό και δεν λέει να φύγει με τίποτα, και σε ένα άρθρο στην Guardian το χαρακτήρισαν εύστοχα ως «το τραγούδι που συνοδεύει το ένατο ποτήρι κρασί δίπλα στην πισίνα». Σε μία πιο επιστημονική προσέγγιση, ο καθηγητής μουσικολογίας Wayne Marshallαναφέρει στο Vulture πως η συνταγή της επιτυχίας βασίζεται κυρίως σε μία διαδοχή τεσσάρων συγχορδιών, η οποία τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται κατά κόρον σε διάφορες τεχνικές σύνθεσης -από «χρυσά» pop hits ( π.χ το "Poker Face" της Lady Gaga, το "Love The Way You Lie" του Eminem) μέχρι επικά soundtracks ταινιών (πχ «Μονομάχος», «Πειρατές της Καραϊβικής» κ.α). Περισσότερο από όλα όμως το "Despacito" αποτελεί την κορύφωση μίας γρήγορα αναπτυσσόμενης τάσης της μουσικής βιομηχανίας: αυτή της στροφής προς τραγούδια με ισπανόφωνο στίχo και pop- reggeaton μουσική, ένα στυλ που συνδυάζει latin pop με reggae και hip-hop. Τον τελευταίο καιρό τα latin κομμάτια χαλάνε κόσμο στα charts όλου του κόσμου.

 

Στην σημερινή Αμερική, όπου βασιλεύει η ξενοφοβία και ο ρατσισμός απέναντι στις μειονότητες, η απόλυτη κυριαρχία ενός κομματιού στα ισπανικά και η καθολική του αποδοχή από ραδιόφωνα και πολίτες, είναι μία μικρή νίκη στο όνομα της διαφορετικότητας.

Οι ρομαντικές ψυχές κάνουν λόγο για την επιστροφή της λατινογενούς μουσικής παράδοσης σε μία πιο σύγχρονη μορφή και επικαλούνται τις νοσταλγικές ανακυκλώσεις που κάνουν τα μουσικά ρεύματα, όπως λ.χ 20 χρόνια πριν, όταν το "Macarena" προκαλούσε υστερία παγκοσμίως και έδινε ευκαιρίες για διεθνή καριέρα σε Λατίνους pop stars, όπως τον Ricky Martin, τον Enrique Iglesias, την Jennifer Lopez και την Christina Aguilera. Η αλήθεια όμως είναι περισσότερο κυνική. Αν παρατηρήσει κανείς τα βρετανικά και τα αμερικάνικα charts, θα συνειδητοποιήσει πως είναι γεμάτα τόσο από ισπανόφωνα κομμάτια που φιλοδοξούν να γίνουν το επόμενο "Despacito", όπως π.χ το "Mi Gente" του Κολομβιανού σταρ στην χώρα του, J Balvin σε συνεργασία με τον Γάλλο DJ Willy William, όσο και από αγγλόφωνα τραγούδια που δανείζονται πολλά στοιχεία από το συγκεκριμένο, «εξωτικό» στυλ, όπως π.χ το "Shape Of You" του Ed Sheeran. Τα μεγάλα αφεντικά της μουσικής βιομηχανίας έχουν εντοπίσει το αναξιοποίητο κενό και τις δυνατότητες εκμετάλλευσης της ισπανόφωνης αγοράς, προσπαθώντας να διεισδύσουν σε αυτή με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο.

 

J. Balvin, Willy William - Mi Gente

 

Βέβαια η στροφή αυτή δεν στέφθηκε με επιτυχία από την μία μέρα στην άλλη. Εδώ και μερικά χρόνια μουσικοί από την Λατινική Αμερική με πιο urban στοιχεία( π.χ J Balvin, Ozuna, Bad Βunny) συνεργάζονται με πασίγνωστους Αμερικάνους καλλιτέχνες, όπως τον Pharell Williams, συνδυάζοντας ισπανικό στίχο με ένα μείγμα από διάφορα λατινογενή μουσικά είδη(π.χ reggaeton, bachata, latin trap, Dominican dembow) και πιασάρικη ποπ. Το παράδειγμα των κομματιών αυτών άρχισαν να υιοθετούν και παλιοί stars, όπως η Shakira και ο Enrique Iglesias, όταν συνειδητοποίησαν το πόσο πολύ αρέσει αυτή η νέα μόδα, ιδιαίτερα σε άτομα μικρότερων ηλικιών του ισπανόφωνου πληθυσμού, ο οποίος αυξάνεται συνεχώς στις Η.Π.Α. Τα άτομα της νέας γενιάς έχουν απεριόριστη πρόσβαση στην πληροφορία -σε διαδικτυακές πλατφόρμες όπως το Spotify και το YouTube- επιθυμώντας τους δικούς τους stars που «θα τραγουδούν στα ισπανικά και θα ακούγονται σαν τον Bruno Mars και την Katy Perry», όπως σχολιάζει χαρακτηριστικά η μουσική manager Rebeca Leon.

 

Enrique Iglesias - SUBEME LA RADIO ft. Descemer Bueno, Zion & Lennox

 

Κάτι ανάλογο συνέβη και στην περίπτωση του "Despacito", το οποίο όμως είχε την τύχη να πετύχει το μαζικότερο crossover στις Η.Π.Α και να ξεκινήσει την συζήτηση για το εμπορικό μέλλον της pop Latina. Όταν τον περασμένο Απρίλιο, ο Justin Bieber άκουσε το κομμάτι σε ένα club της Bogota στην Κολομβία (ήταν ήδη επιτυχία εκεί), μύρισε κατευθείαν τα δολάρια που κρύβονται από πίσω και ζήτησε να συνεργαστεί άμεσα με τους δύο καλλιτέχνες για μία νέα version με αγγλικό στίχο. Γνωρίζοντας τις δυνατότητες του τραγουδιού τους, είχαν ήδη γράψει μία εναλλακτική εκδοχή για μία τέτοια πιθανότητα. Η υπόλοιπη ιστορία, των ρεκόρ και των κορυφών, είναι γνωστή.

 

Πέρα όμως από τα στρατηγικά παιχνίδια των μεγάλων μουσικών εταιρειών, υπάρχει κι ένα πιο ρομαντικό συμπέρασμα που μπορεί να βγει από αυτό το success story. Στην σημερινή Αμερική, όπου βασιλεύει η ξενοφοβία και ο ρατσισμός απέναντι στις μειονότητες, η απόλυτη κυριαρχία ενός κομματιού στα ισπανικά και η καθολική του αποδοχή από ραδιόφωνα και πολίτες, είναι μία μικρή νίκη στο όνομα της διαφορετικότητας. Όπως είπε κι o ίδιος ο πρωταγωνιστής της ιστορίας, Luis Fonsi: «με όλα αυτά που συμβαίνουν στους Latinos της Αμερικής, το να τραγουδάς στα Ισπανικά, είναι επαναστατικό». Όσο παράδοξο κι αν μοιάζει τελικά, το "Despacito" ίσως και να αποτελεί μέχρι στιγμής, το πιο ανατρεπτικό pop φαινόμενο στην σκοτεινή Αμερική του Trump.

 

 

Ed Sheeran - Shape of You