Η ακύρωση του ADD το 2020 με είχε «τσούξει» πολύ, τ’ ομολογώ. Θεωρώντας πως η διοργάνωση του 2019 ήταν ό,τι καλύτερο είχε παρουσιάσει σε φεστιβαλικό επίπεδο η Αθήνα εδώ και πολλά χρόνια, σε σχέση με την ηλεκτρονική μουσική, κι ενώ είχε ήδη ανακοινωθεί από εκείνο τον Φεβρουάριο ένα killer line-up, το πάγωμα του πολιτισμού με τον ερχομό του κορωνοϊού και του πρώτου lockdown, έναν μήνα αργότερα, ήταν μία από τις συνέπειες της πανδημίας που εμένα προσωπικά με επηρέασαν πολύ.
Να όμως που, δυο χρόνια αργότερα, και παρά τις τιτάνιες δυσκολίες που έπρεπε να προσπελάσουν οι διοργανωτές, δυσκολίες που περιλαμβάνουν από τη χρήση των προπωληθέντων από το '20 εισιτηρίων και την ανασφάλεια για τα διαρκώς μεταβαλλόμενα υγειονομικά πρωτόκολλα ως τις last minute ακυρώσεις (είχαμε τρεις «απώλειες» συνολικά, τους Colin Benders, Gerd Janson και Kim Ann Foxman, που ευτυχώς δεν επηρέασαν σοβαρά τη ροή και τη συνοχή του προγράμματος), το ADD 2022 στέφθηκε το Παρασκευοσάββατο που μας πέρασε με απόλυτη, αδιαμφισβήτητη επιτυχία.
Κατ’ αρχάς το φετινό line-up μπορεί να μην είχε τους τρομερούς κράχτες των προηγούμενων ετών (του ’18 είχε Amelie Lens, του ’19 τους δύο Deep Dish μαζί και του ’20 θα είχε Charlotte de Witte, που βέβαια δεν μας τη στέρησαν τελικά, αφού την έφεραν σε ξεχωριστή, χειμωνιάτικη βραδιά στο ΟΑΚΑ τον περασμένο Δεκέμβριο), και μάλιστα τα δύο πιο διάσημα ονόματα, οι Orbital και ο DJ Shadow, που απευθύνονταν σαφώς στις μεγαλύτερες ηλικίες (απόδειξη το πόσο νωρίς εμφανίστηκαν αμφότεροι) είχαν «σπάσει» σε Παρασκευή και Σάββατο, για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες του διημέρου, όμως τα 41 συνολικά acts είχαν να δώσουν κάτι σε όλους.
Το ρίσκο του φεστιβάλ να μεγαλώσει τόσο πολύ, επεκτεινόμενο σε 32 συνολικά ώρες, τελικά απέφερε καρπούς: Πάνω από 12.000 άνθρωποι βρέθηκαν στην Πειραιώς 260, εξαιρετική «σούμα» που γέμισε τους χώρους της και τις δύο ημέρες.
Και μιλώντας για το διήμερο, το ρίσκο του φεστιβάλ να μεγαλώσει τόσο πολύ, επεκτεινόμενο σε 32 συνολικά ώρες, τελικά απέφερε καρπούς: Πάνω από 12.000 άνθρωποι βρέθηκαν στην Πειραιώς 260, εξαιρετική «σούμα» που γέμισε τους χώρους της και τις δύο ημέρες.
Σε σχέση με τα περίπου 8.000 άτομα που καταγράφηκαν σε μια μέρα το ’19, σε μια άλλη εποχή όμως για τα φεστιβάλ, όταν δεν επικρατούσε ο φόβος του συγχρωτισμού για μεγάλη μερίδα του κοινού και με δεδομένο ότι πρόκειται στην ουσία για την πρώτη μεγάλη μεταπανδημική διοργάνωση, είναι σαφές ότι ο κόσμος που αγαπά την ηλεκτρονική μουσική είχε τεράστια ανάγκη από αυτή την επιστροφή.
Τούτων δοθέντων, η επιστροφή του ADD στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, όπου είχε κάνει το ντεμπούτο του το ’18, αποδείχθηκε επίσης σοφή επιλογή.
Μπορεί αρχικά να φάνταζε ως «slow down», σε σχέση με τη γηπεδικών διαστάσεων διοργάνωση του ’19 στο παλιό αεροδρόμιο του Ελληνικού, όμως το βιομηχανικό σύμπλεγμα όπου διεξάγεται το Φεστιβάλ Αθηνών διαθέτει σίγουρα άλλη δυναμική και πολύ ξεχωριστή ατμόσφαιρα, καθώς εδώ μιλάμε για αυθεντικά warehouses, και αυτό το στοιχείο προσδίδει έξτρα πόντους σε ένα φεστιβάλ ηλεκτρονικής μουσικής, όπως και το visual show που προβαλλόταν πάνω στις προσόψεις τους.
Πιο συγκεκριμένα, η ανταπόκριση της LiFO από την πρώτη μέρα κάνει λόγο για «ακριβώς αυτό που χρειαζόμασταν». Ο συνάδελφος Δημήτρης Βουκελάτος σχολιάζει: «Επέλεξα την Παρασκευή επειδή το line-up με τα ονόματα εκείνης της ημέρας ήταν φανταστικό. Απόλαυσα τον DJ Shadow να μιξάρει και να σκρατσάρει πάνω από τα all time classic κομμάτια του και ταξίδεψα πίσω στα μαγικά ‘90s.
Η πολύ ωραία έκπληξη της βραδιάς ήταν ο Hunee, με ένα εκρηκτικό set που έκανε το κοινό να χορεύει ασταμάτητα για δύο ώρες. Γενικά ήταν ένα φεστιβάλ με αισθητική και οργάνωση που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από άλλα μεγάλα αντίστοιχα του εξωτερικού».
Η Άννα Λαπαρδάγια συμπληρώνει: «Ως παιδί των ‘90s ανυπομονούσα να ακούσω τον DJ Shadow και να χορέψω πάλι στους ρυθμούς των νιάτων μου, και φυσικά δεν μας απογοήτευσε. Φυσικά μια από τις top στιγμές τις βραδιάς ήταν και ο Floating Points, ο οποίος δημιούργησε μια μαγική ατμόσφαιρα στον χώρο. Στο εξωτερικό stage του φεστιβάλ, που ήταν πολύ εντυπωσιακό, με εφέ που ταίριαζαν εξαιρετικά με τον ήχο, απολαύσαμε επίσης τον Egyptian Lover και τον Hunee».
Ο Γιώργος Γιαννή καταλήγει: «Let us die young or let us live forever! Μετά από δυο χρόνια απότομης ενηλικίωσης, το ADD Festival έμοιαζε με επιστροφή στην παιδική μας αλάνα. Εκεί που όλα ήταν ξέγνοιαστα, γεμάτα γέλια, χορό και διασκέδαση. Ο DJ Shadow ήταν ο αρχηγός της παρέας, εκείνος που πάντα οργάνωνε το παιχνίδι για να διασκεδάσουν όλα τα παιδιά, αν και πάνω στην τόσο φαντασμαγορική σκηνή από την οποία έπαιζε μουσική έμοιαζε πιο πολύ με υπερήρωα.
Στα διαλείμματα τρέχαμε στις καντίνες για να γεμίσουμε τις μπαταρίες μας και λίγο μετά με ένα ποτό στο χέρι, γυρνάμε από stage σε stage για να ακούσουμε διαφορετικές μουσικές και να δούμε πώς διασκεδάζουν τα παιδιά στις διπλανές αλάνες. Στην έξοδο κάναμε μια στάση στο σημείο που έπεφταν μπουρμπουλήθρες, για να κοιτάξουμε ο ένας τον άλλον και να ξεκαρδιστούμε στα γέλια, σαν μια επιβεβαίωση ότι ήταν ένα υπέροχο βράδυ. Forever young!».
Το Σάββατο βρέθηκα στην Πειραιώς κατά τις 12:30 το βράδυ – πρέπει μόλις να είχαν ολοκληρώσει οι Orbital και τα σχόλια που άκουσα από όσους ήταν ήδη εκεί ήταν πολύ θετικά. Η αλήθεια είναι ότι τα ονόματα που θα εμφανίζονταν τις μικρές ώρες με ενδιέφεραν περισσότερο γι’ αυτό επέλεξα να καθυστερήσω για να διατηρήσω δυνάμεις.
Κατ’ αρχάς έχω να σχολιάσω ότι ο ήχος στο εξωτερικό stage ήταν εξαιρετικός, πολύ βελτιωμένος σε σχέση με το αντίστοιχο stage του Ελληνικού, που θυμάμαι ότι ήταν ένα από τα λίγα ντεφό εκείνης της διοργάνωσης.
Ομολογώ επίσης ότι αυτή τη φορά δεν μετακινήθηκα πολύ ανάμεσα στα τρία stages. Ήξερα ότι το warehouse stage A ήταν αυτό που θα με κάλυπτε, με ένα line-up ξεκάθαρα επικεντρωμένο στην techno. Τα διαλείμματα για «αέρα» έξω ήταν λίγα –θυμάμαι αμυδρά λίγες εξαιρετικές στιγμές από Tiga και Mind Against– και ο τρόπος που τα ονόματα του techno stage οδήγησαν τη βραδιά (και το πρωινό) σε κορύφωση, αυξάνοντας διαρκώς τα bpm από την έναρξη ως τις 11 το πρωί, ειδικά μετά τις 7 που είχε πια ξημερώσει για τα καλά και η λήξη του προγράμματος του outdoor stage οδήγησε σε μαζική μετακίνηση του κοινού προς τα μέσα, ήταν οργασμικός: Από το εξαιρετικό «ζέσταμα» της Tijana T από τη Σερβία στην «επιτάχυνση» της Ιταλίδας Adiel και μετά στον προσωπικά αγαπημένο Ben Klock (που τον περίμενα ξανά με ανυπομονησία μετά το αξέχαστο set του το ’19 – αυτή τη φορά, βέβαια, η πιο περιορισμένη διάρκεια μάλλον δεν του επέτρεψε να ξεδιπλωθεί όσο θα μπορούσε), ο οποίος παρέδωσε τη σκυτάλη στη μορφάρα της underground techno από τη Γαλλία, τον I Hate Models, κι έπειτα στην Anetha για κλείσιμο. Οι τρεις τελευταίοι, όλοι γνώριμοι του Berghain, αύξησαν εξωφρενικά την ένταση των sets τους, προσφέροντάς μας ντελιριακές στιγμές.
Είχα πολύ καιρό να «καώ» ως το κλείσιμο ενός φεστιβάλ. Για το Warehouse Stage B δεν έχω άποψη, παρέμεινα ελάχιστα λεπτά, ο πιο «mellow» και dreamy, κάπως «μυκονιάτικος» ηχητικός προσανατολισμός του προσωπικά δεν με ενδιέφερε γι’ αυτή τη βραδιά.
Οι διοργανωτές του ADD είναι σοβαροί επαγγελματίες που γνωρίζουν το αντικείμενο όσο λίγοι στην Ελλάδα, από κάθε άποψη. Με το νέο τους εγχείρημα, μάλιστα, το ACADDEMIA, που θα πλαισιώνει στο εξής το ADD, υπόσχονται συχνότερη παρουσία στα καλλιτεχνικά δρώμενα της πόλης καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Στα μεγάλα φετινά συν βάζω την αισθητά αυξημένη παρουσία γυναικών στο line-up. Άλλωστε η σκηνή πλέον διαθέτει αναρίθμητα ονόματα που επιτέλους συναγωνίζονται στα ίσα σε δημοφιλία και ταλέντο τους άντρες συναδέλφους τους. Στα (αμφιλεγόμενα) πλην η ενοικίαση για το πλαστικό ποτηράκι που προκάλεσε μικρογκρίνιες, ειδικά, όταν ήθελες να μετακινηθείς από μπίρα σε ποτό και πίσω –παιδιά, μην γκρινιάζετε, είναι σημαντικό να μειωθεί το ενεργειακό αποτύπωμα τέτοιων φεστιβάλ και να μη βλέπουμε το «χαλί» από πλαστικά μιας χρήσης στα τελειώματα– και, κυρίως, η έλλειψη της δυνατότητας να πλύνεις τα χέρια σου, μια και υπήρχαν διαθέσιμες μόνο χημικές τουαλέτες – και πάλι, όμως, δεν ξέρω πώς θα μπορούσε να λυθεί αυτό το θέμα.
Δηλώνω ήδη ανυπόμονος για το ADD 2023, που ελπίζω να είναι ακόμα μεγαλύτερο, πολυσυλλεκτικότερο και μαζικό – γιατί μπορούμε και γιατί μας αξίζουν τέτοιες a-list διοργανώσεις.
