10 προεκλογικά τραγούδια

10 προεκλογικά τραγούδια Facebook Twitter
"Στης Βουλής τα έδρανα, αχ κι εγώ να έκλανα.." Μουσικές Ταξιαρχίες σε στίχους Γρηγόρη Ψαριανού!
0

Εκλογές, κόμματα
με φρου φρου κι αρώματα.
Διαδηλώσεις-πτώματα
μ' ανοιγμένα στόματα.
Ψηφοδέλτια σταύρωνα
κι όλη νύχτα καύλωνα.
Στης βουλής τα έδρανα
αχ κι εγώ να έκλανα.
Δεν μπορώ άλλο Θανάση
στα εικοσιπέντε έχω γεράσει.
Δεν μπορώ άλλο Θανάση
κάνε στάση 

Οι σχέσεις τέχνης και πολιτικής από τον 20ο αιώνα και μετά (τουλάχιστον) δεν ήτανε και οι πιο θερμές στην Ελλάδα. Ειδικά στο τραγούδι, ένα από τα πιο μαζικά ''είδη'' τέχνης, η λογοκρισία δούλεψε για τα καλά και από αρκετά νωρίς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το τραγούδι ''Ο Μάρκος υπουργός'', γνωστό ως ''Οι Πρωθυπουργοί'', που ηχογραφήθηκε πρώτη φορά στα μέσα του 1936 σε μουσική, στίχους και ερμηνεία Μάρκου Βαμβακάρη.

 

 

Σύμφωνα με τον ίδιο τον Βαμβακάρη στην περίφημη αυτοβιογραφία του, ήταν ο πρώτος που πρόλαβε και τραγούδησε για πολιτικούς που έφυγαν απρόσμενα από τη ζωή, διότι, λίγο μετά, το μεταξικό καθεστώς δεν θα επέτρεπε κάτι τέτοιο. Πραγματικά, μέσα στους πρώτους μήνες του 1936 είχαν πεθάνει τρεις Πρωθυπουργοί: Ο Γεώργιος Κονδύλης, ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Κωνσταντίνος Δεμερτζής. Κι αν τους ''Πρωθυπουργούς'' τους τραγουδούν μέχρι σήμερα στη δισκογραφία και στα live τους όλοι οι Έλληνες τραγουδιστές (από τον Γιώργο Νταλάρα μέχρι τον Γιάννη Αγγελάκα), κι αν ακόμη κάποιοι ''κολλάνε'' στον γοητευτικά παραβατικό χαρακτήρα τους (''Και ν' ανεβαίνω στη Βουλή εγώ να τους διατάζω, να τους πατώ τον ναργιλέ και να τους μαστουριάζω''), ο Μάρκος είχε γράψει κι ένα άλλο τετράστιχο, το οποίο δεν δημοσιοποιήθηκε κατά τη δισκογραφική έξοδο του τραγουδιού: ''Επέθανε ο Κονδύλης μας, πάει και ο Βενιζέλος, την πούλεψε κι ο Δεμερτζής που θα 'φερνε ένα τέλος''. Θεός!

 

 

Κάνουμε μια μεγάλη δρασκελιά στο χρόνο και από το 1936 μεταφερόμαστε στο 1980 ή, για την ακρίβεια, λίγο πριν το 1977, τότε που ο νεαρότατος Τζίμης Πανούσης με τις Μουσικές Ταξιαρχίες ηχογράφησαν τα τραγούδια της πρώτης κασέτας - ανεξάρτητης παραγωγής τους, με τίτλο ''Disco Tsoutsouni''. Στο τραγούδι ''Εκλογές'' οι στίχοι ήταν του Γρηγόρη Ψαριανού, άκρως προκλητικοί και ''αναρχικοί'' για το πλαίσιο της εποχής. ''Στης Βουλής τα έδρανα, αχ εγώ να έκλανα'' έγραφε λοιπόν ο Ψαριανός στα τέλη του ΄70, μα τον ακύρωσε η ίδια η ιστορία του, αν υποτεθεί πως σήμερα η Βουλή είναι κάτι σαν το δεύτερο σπίτι του. Το τραγούδι, παρ' όλα αυτά, παραμένει εξαιρετικό και μετά την κασέτα ''Disco Tsoutsouni'' που βγήκε το 1980, πέρασαν δύο χρόνια και ξαναηχογραφήθηκε με ελαφρώς disco ήχο για τον μεγάλο δίσκο των Μουσικών Ταξιαρχιών στη ΜΙΝΟΣ.

 

 

Στις δικές του ''Εκλογές'', από το ντεμπούτο του άλμπουμ ''Αχ ψυχή μου φαντασμένη'' του 1992, ο τραγουδοποιός Ορφέας Περίδης λέει σχεδόν τα ίδια με τον Πανούση και τον Ψαριανό δίχως να γίνεται καθόλου αθυρόστομος. Ξεκινά με το φοβερό τετράστιχο ''Θάλασσα στη Λάρισα, σιδηρόδρομος στην Κρήτη, όχι τρύπες στις δεκάρες, έρχονται εκλογές'' για να στηλιτεύσει τις...εναέριες προεκλογικές υποσχέσεις των πολιτικών, ενώ λίγο παρακάτω γίνεται ακόμη πιο συγκεκριμένος: ''Αν δε βγείτε πρώτο κόμμα, το ίδιο βράδυ Κυριακής θα καείτε ζωντανοί σαν λαμπάδες στις κολώνες της ΔΕΗ''!

 

 

Το 1996 κυκλοφόρησε ο δίσκος ''Πάμε για ορθοπεταλιές'', ένα επιτυχημένο, καλλιτεχνικά και εμπορικά, άλμπουμ - προϊόν της συνεργασίας του Χρήστου Νικολόπουλου και του Άρη Δαβαράκη για τη φωνή του Κώστα Μακεδόνα. Εδώ ο στιχουργός Δαβαράκης δεν περιορίζεται στην καταγραφή της νεοελληνικής πολιτικής μιζέριας του καιρού του, αλλά αποδεικνύεται προφητικός αναφορικά με ό,τι θα ζούσε η χώρα και με τη θέση της μέσα στον ευρωπαϊκό χάρτη, μία 15ετία αφότου γράφτηκε το τραγούδι: ''Πάει κι ο εικοστός κι οι ανατροπές, γίνανε σιωπές, φιλελευθερίες, μονοψήφιο φως, νευρικές ψυχές, ευρωπαϊκές παλιοκοινωνίες''. ''Φιλελευθερίες'' έγραφε ο Δαβαράκης το ΄96, ''νεοφιλελές'' είναι η λέξη που φοριέται πολύ στις μέρες μας!

 

 

Παρά τον χιουμοριστικό τίτλο ''Χάι χάου αρ γιού'', ο δημιουργός Φοίβος Δεληβοριάς λέει πολύ σοβαρά πράγματα. Στο λαϊκότροπο τραγούδι του από το άλμπουμ ''Η ζωή μόνο έτσι είναι ωραία'' του 1995, θα μπορούσε να απευθύνεται στους πολιτικούς σε κάποια προεκλογική περίοδο: ''Πού 'ναι εκείνη η χώρα που μου υποσχόσουνα παλιά, τότε που μου έδινες σημασία και φιλιά, πού 'ναι εκείνη η πατρίδα, τα γαλανά της τα ύδατα, δεν τα βλέπω πουθενά''.

 

 

Πάντα είχε ενδιαφέρον το πώς ο Μανώλης Ρασούλης έβλεπε την πολιτική και τους εκπροσώπους της στον τόπο του. Στο τραγούδι ''Και Πρωθυπουργός να γίνω'', που έγραψαν με τον Πέτρο Βαγιόπουλο, για τη φωνή της Γλυκερίας και εντάχθηκε στο οριακό άλμπουμ τους, ''Πότε Βούδας - πότε Κούδας'' του 1986, γίνεται σαφές πως κανένα πολιτικό αξίωμα, ακόμη κι αν πρόκειται για το πρωθυπουργικό, δεν πιάνει μία μπροστά στο ''γαρ πολύ του έρωτος'': ''Και πρωθυπουργός να γίνω, αχ χωρίς εσένα εγώ τι θ' απογίνω''.

 

 

Ένα από τα ωραιότερα και λιγότερο γνωστά τραγούδια που ερμήνευσε η Τάνια Τσανακλίδου το 1990 ήταν το, χατζιδακικών καταβολών, ''Αυτοί που αφιερώθηκαν'' του Νότη Μαυρουδή σε στίχους του Τάσου Σαμαρτζή. Εντάχθηκε στο πολυσυλλεκτικό, από την άποψη των τραγουδιστικών συμμετοχών, άλμπουμ ''Ίσως φταίνε τα φεγγάρια'' και εδώ ο στιχουργός δηλώνει απερίφραστα πως μόνο η λύπη δύναται να κυβερνήσει τη χώρα και τους ανθρώπους της! Με το δίστιχο ''Δε ζούμε μ' ότι έχουμε, αλλά μ' αυτό που λείπει, στα πιο μεγάλα γλέντια μας, μας κυβερνά η λύπη'', ο Σαμαρτζής δικαιώνει αυτό που μού'χε σχολιάσει κάποτε ένας φίλος Γερμανός: ''Όμορφα τα ελληνικά νέα τραγούδια, αλλά γιατί τόση μελαγχολία;''

 

 

Ένα από τα τραγούδια της ''Εποχής της Μελισσάνθης'' (1980) του Μάνου Χατζιδάκι, στην ουσία μία βινιέτα λαϊκού τραγουδιού, συγκλονίζει με τους στίχους του δημιουργού και την επιβλητική ερμηνεία της Μαρίας Φαραντούρη: ''Τα πρώτα νέα κυκλοφορούν στις έκτακτες εκδόσεις. Ο κυβερνήτης κυβερνά τους αστυνόμους. Η αναρχία κυβερνά τον κυβερνήτη. Ζήτω το έθνος, η πατρίδα και το σπίτι. Αλαλαγμός. Ο πληθυσμός είναι νεκρός. Έγινε... Ο τελικός συμβιβασμός''. Ο τελικός συμβιβασμός που περιγράφει ο κοινωνικά ευαίσθητος Χατζιδάκις θα μπορούσε να αφορά σήμερα, ένα 24ωρο πριν ανοίξουν οι κάλπες, στο ''αύριο'' που πρόκειται ν'ακολουθήσει. Μόνο που το τραγούδι κυκλοφόρησε το 1980, αν και γράφτηκε ως ποίημα στις ΗΠΑ του 1960, άρα ενδεχομένως να αναφέρεται ποιητική αδεία στις κοσμογονικές αλλαγές του πλανήτη ή και στο ''ψευδοσοσιαλιστικό'', συμφώνως με τον Χατζιδάκι, πολιτικό κλίμα του ερχομού του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία. Πάντα επίκαιρο απ' όποια σκοπιά κι αν το δει κανείς, ακόμη κι απ' αυτήν του μυθοπλαστικού background της ''Εποχής της Μελισσάνθης'', της περιόδου του μεσοπολέμου δηλαδή!

 

 

Πάλι ο Μάνος Χατζιδάκις, αυτή τη φορά σε στίχους του μέντορα του, Νίκου Γκάτσου, ομιλεί περί αναρχίας ως αποτέλεσμα πολιτικών αναταραχών και συγκεκριμένα της πτώσης της κυβέρνησης. Η ειρωνία είναι διάχυτη στο στιχούργημα του Γκάτσου, εφόσον η αναρχία παρουσιάζεται ως ''πανηγύρι'', τελικά ως κάτι θετικό για την κοινωνία: ''Έπεσε η κυβέρνηση, χορεύουν σ' όλες τις γωνιές κι οι καινούργιοι άρχοντες παίζουνε το λαούτο''! Από τον ''Χειμωνιάτικο Ήλιο'' (1986), έναν από τους πιο περιπετειώδεις κύκλους τραγουδιών των Χατζιδάκι - Γκάτσου με ερμηνευτή τον Μανώλη Μητσιά.

 

 

Γλυκός μελωδός ο Χρήστος Λεοντής, ακόμη και μέσα στους μεταπολιτευτικούς θούριους, έγραψε τη μουσική για το έργο ''Προστάτες'' του συχωρεμένου Μήτσου Ευθυμιάδη που παρουσιάστηκε στο υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν το 1975. Εντάχθηκε στο άλμπουμ ''Παραστάσεις'' στα τέλη εκείνης της χρονιάς, το οποίο περιείχε τραγούδια του Λεοντή από το θέατρο με ερμηνευτές τους Μανώλη Μητσιά, Τάνια Τσανακλίδου, Νίκο Ξυλούρη και Γιώργο Μεράντζα. Στο ''Μια φορά κι ένα καιρό'' με τον Μητσιά, που ακόμη ακούγεται στις προεκλογικές συγκεντρώσεις του ΚΚΕ και όχι μόνο, ο στίχος του Ευθυμιάδη θα μπορούσε νά'χει γραφτεί και σήμερα: ''Κι έτσι οι τρεις από κοινού πίναν το αίμα του λαού, αφού τότε τσιφλικάδες ήσανε οι μπουρζουάδες. Κοτζαμπάσηδες πασάδες και σεβάσμιοι δεσποτάδες κυβερνούσανε τη χώρα, καλή ώρα''.

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

30 χρόνια μετά τον θάνατό του Κερτ Κόμπειν, δημοσιεύονται για πρώτη φορά ανέκδοτες οικογενειακές φωτογραφίες του

Μουσική / 30 χρόνια μετά: Ο Κερτ, η Κόρτνεϊ και η κόρη τους σε ανέκδοτες οικογενειακές φωτογραφίες

Πριν από τριάντα χρόνια ξεκίνησε η μεταθανάτια ζωή του αυτόχειρα ροκ σταρ, κατά την οποία η φήμη, η επιρροή και το νόημα των τραγουδιών του αποκτούν όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις.
THE LIFO TEAM
Μαουρίτσιο Πολίνι (1942-2024): Οι μεγάλες ηχογραφήσεις ενός θρυλικού πιανίστα της εποχής μας

Απώλειες / Μαουρίτσιο Πολίνι (1942-2024): Οι μεγάλες ηχογραφήσεις ενός θρυλικού πιανίστα της εποχής μας

Ο Ιταλός πιανίστας που καθόρισε τον μοντερνισμό, με σειρά ηχογραφήσεων έργων των Μπετόβεν και Σοπέν που σήμερα θεωρούνται κλασικές, πέθανε στα 82 του χρόνια.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το Μυστήριο 100 –Τα Ιερά Τραγούδια: Μια μουσική παράσταση για την Εαρινή Ισημερία

LiFO X 2023 ΕΛΕVΣΙΣ / Μυστήριο 100 – Τα Ιερά Τραγούδια: Μια μουσική παράσταση για την Εαρινή Ισημερία

Το «Μυστήριο 100 – Τα Ιερά Τραγούδια» εστιάζει στα παραδοσιακά δρώμενα και τις τελετουργίες στην ελληνική μουσική και χορευτική παράδοση. Την επιστημονική και καλλιτεχνική επιμέλεια έχει ο Λάμπρος Λιάβας, καθηγητής Εθνομουσικολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
THE LIFO TEAM
Μια βραδιά με τα τραγούδια της Σωτηρίας Μπέλλου

Μουσική / Τα τραγούδια της Σωτηρίας συγκινούν ένα νέο κοινό

Μικρές ιστορίες που κυλάνε σαν νερό, μια φωνή που πατάει στη Μπέλλου χωρίς να τη μιμείται, κόσμος που δακρύζει ή κρατάει τον ρυθμό με το πόδι του. Ένας θρύλος είναι ζωντανός μπροστά μας χάρη στη Χριστίνα Μαξούρη, στη σκηνή του ΠΛΥΦΑ.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Cutthroat

Μουσική / Το νοσταλγικό ραπ των Θεσσαλονικιών Cutthroat

Μια κολεκτίβα νέων καλλιτεχνών που πιστεύει πως η προώθηση της μουσικής ήταν πιο αποτελεσματική μέσω του Myspace και όταν τα CD μοιράζονταν χέρι με χέρι μόλις κυκλοφόρησε το «Perfect Blue», ένα ραπ άλμπουμ εμπνευσμένο από τα καρτούν και τα παιχνίδια των '90s και των '00s.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΤΑΤΣΗΣ
CHECK 10 χρόνια σκοτεινών και χορευτικών ηλεκτρονικών ήχων από την Bedouin Records

Μουσική / 10 χρόνια σκοτεινών και χορευτικών ηλεκτρονικών ήχων από την Bedouin Records

Μια κουβέντα με τον Salem Rashid Skourlis, τον ιδρυτή της ανεξάρτητης δισκογραφικής εταιρείας ακραίου και ambient ηλεκτρονικού ήχου, έναν Έλληνα που ζει μεταξύ Τόκιο και Μπανγκόκ και διαπρέπει στο εξωτερικό.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Κ.atou: «Kάποιοι χαλάνε λεφτά για να βγουν έξω ένα βράδυ, μην τους το χαλάς»

Οι Αθηναίοι / Κ.atou: «Kάποιοι ξοδεύουν λεφτά για να βγουν έξω ένα βράδυ, μην τους το χαλάς»

Η DJ που έχει δει στο Ντιτρόιτ να ακούνε το set της δυο κουνέλια έμαθε πρόσφατα τι πάει να πει «τέκνο με κ», ενώ η πόλη που πιστεύει ότι έχει την καλύτερη ηλεκτρονική σκηνή τώρα δεν είναι το Βερολίνο. Έχοντας ταξιδέψει σε τόσα μέρη, είναι χαρούμενη που ζει στην Αθήνα, αλλά δεν μπορεί να μείνει στο κέντρο της.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ