Ο Edward Hopper στην εξοχή: Μια έκθεση με τα «παραμελημένα» έργα του Facebook Twitter

Ο Edward Hopper στην εξοχή: Μια έκθεση με τα «παραμελημένα» έργα του

0

Ο Edward Hopper θεωρείται παγκοσμίως ένας από τους πιο σπουδαίους και αγαπητούς εικαστικούς του 20ού αιώνα. Είναι γνωστός κυρίως για τη ζωγραφική του που απεικονίζει σκηνές της καθημερινής ζωής στις πόλεις την περίοδο 1920-1960. Μερικά από αυτά τα έργα του έχουν αγαπηθεί τόσο πολύ, που δεν υπάρχει πλέον μέτρο σύγκρισης της δημοφιλίας και της αναγνωρισιμότητάς τους.

Τον πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτές τις συνθέσεις του παίζει η διαβόητη «αποξένωση» του ανθρώπου των μεγαλουπόλεων – εκείνη η βύθισή του σε μια βαθιά, ήρεμη και διαρκώς «εσωτερικευμένη», άηχη απελπισία. Κι αυτή η απελπισία προκαλείται από τις πολλές, ποικίλες, μικρές και μεγάλες αιτίες που επιβεβαιώνουν ότι η μοναξιά είναι ένα πεπρωμένο για όσους επιπλέουν στην ανωνυμία του πλήθους. Με άλλα λόγια, είναι έργα που πείθουν τον θεατή ότι δεν είναι καθόλου απίθανο η ζωή να συνεχίζεται μεν, αλλά χωρίς αυτός που τη ζει να ξαναγίνει αποδέκτης και πομπός αγάπης.

Επειδή ο κόσμος αγαπά τόσο πολύ αυτή την πλευρά του Hopper, αμελεί συχνά να κοιτάξει με προσοχή μια άλλη «οικογένεια» έργων του που είναι τοπιογραφίες. Αυτή είναι η αλήθεια, στην Ευρώπη τουλάχιστον. Και είναι άξιο απορίας το ότι δεν είχε υπάρξει μέχρι στιγμής κάποια έκθεση που σκοπός της θα ήταν να δικαιώσει στα μάτια του πλατύτερου κοινού τα «παραμελημένα» έργα του Hopper, που ατενίζουν με επιμονή και ένταση το αμερικανικό τοπίο.

Εδώ και δύο βδομάδες και μέχρι τις 17 Μαΐου o πολιτιστικός οργανισμός (ίδρυμα) Fondation Beyeler αναπληρώνει αυτό το κενό, παρουσιάζοντας μια πλούσια επιλογή τοπίων του Hopper, από τα οποία τα περισσότερα είναι λάδια σε καμβά και πλαισιώνονται με ακουαρέλες και σχέδια.

Όπως συμβαίνει με όλα τα έργα ζωγραφικής του Hopper, έτσι και οι τοπιογραφίες του είναι διαποτισμένες με μελαγχολία και μοναχικότητα. Συχνά μεταφέρουν μια αίσθηση παραδοξότητας και ανησυχίας που μερικές στιγμές θα μπορούσε να αγγίζει ακόμα και τα όρια του τρόμου. Επειδή όλα αυτά υπάρχουν στα έργα του, θεωρείται μείζων διαμορφωτής της έννοιας «μελαγχολική Αμερική».

Η ιδέα γι' αυτή την έκθεση γεννήθηκε όταν το ίδρυμα Beyeler απέκτησε, ως μόνιμο δάνειο, το έργο με τον τίτλο «Ο γρανίτης του Cape Ann» που ο Hopper ζωγράφισε το 1928. Το έργο αυτό για αρκετές δεκαετίες ανήκε στη συλλογή Ροκφέλερ και δημιουργήθηκε την εποχή που ο Hopper γνώριζε όλο και μεγαλύτερη αναγνώριση από την κριτική και τον κόσμο.

Το ίδρυμα Beyeler εγκαινιάστηκε το 1982 από ένα από τα διασημότερα ζευγάρια στον χώρο της εμπορίας σύγχρονης τέχνης, τον Ernst και τη Hildy Beyeler. Δημιουργήθηκε για να επιμελείται και να παρουσιάζει την εξαιρετικά αξιόλογη συλλογή τους.

Το 1997 το ίδρυμα απέκτησε δικό του μουσείο, το οποίο σχεδίασε ο αρχιτέκτων Renzo Piano και βρίσκεται στο χωριό Riehen που απέχει ελάχιστα από τη Βασιλεία. Εκεί εκτίθεται πλέον μόνιμα η συλλογή Beyeler και οργανώνονται κάθε χρόνο περιοδικές εκθέσεις που προσελκύουν επισκέπτες απ' όλο τον κόσμο. (Επιπλέον, είναι πολύ περήφανοι που το μουσείο τους είναι ανοικτό όλες τις μέρες της εβδομάδας. Αυτό είναι το σωστό, άλλωστε. Τα μουσεία θα έπρεπε να έχουν ωράριο όμοιο με εκείνο των σταθμών Πρώτων Βοηθειών.)

Ο Edward Hopper στην εξοχή: Μια έκθεση με τα «παραμελημένα» έργα του Facebook Twitter
Edward Hopper «Η ακτή Lee», 1941, λάδι σε καμβά,71,8 x 109,2 cm - Συλλογή Οικογένειας Middleton © Heirs of Josephine Hopper / 2019, ProLitteris, Zurich Φωτό: © 2019. Photo Art Resource / Scala, Florence

Σύμφωνα με την παραδοσιακή αντίληψη, στην ιστορία της τέχνης ο όρος «τοπιογραφία» υποδηλώνει μια απεικόνιση της φύσης τόσο παγιωμένη ώστε να αποτελεί μια διαρκή αντιδιαστολή με την πραγματική φύση, η οποία είναι συνεχώς μεταβαλλόμενη. Και επειδή ακριβώς η μεταβλητότητα της φύσης είναι η μόνη αλήθεια της, δεν μπορεί ποτέ πραγματικά να σταθεροποιηθεί ως εικόνα. Έτσι, κάθε απεικόνιση της φύσης στη ζωγραφική, όσο κι αν αναπαριστά πιστά ένα πραγματικό τοπίο, αποτελεί πάντα μια εξιδανίκευσή του.

Για τον λόγο αυτό το ζητούμενο κάθε φορά σε μια τοπιογραφία είναι να σταθεί κάποιος στην εξιδανίκευση που περιέχει και η οποία οφείλει, κάθε φορά, να είναι πιο γοητευτική και ελκυστική από την πιστότητα της αναπαράστασης. Υπ' αυτό το πρίσμα ο Hopper καθιέρωσε μια ξεχωριστή, δική του προσέγγιση σε αυτό το θεματογραφικό είδος της ζωγραφικής, για το οποίο υπήρξαν περίοδοι στην ιστορία της τέχνης κατά τις οποίες μεσουρανούσε όσο κανένα άλλο.

Αντίθετα, λοιπόν, από την ακαδημαϊκή παράδοση της τοπιογραφίας, τα έργα του Hopper μοιάζουν σαν να μην έχουν όρια. Μπορεί να νιώθει κάποιος ότι δείχνουν κάτι το άπειρο, αλλά ταυτόχρονα δεν παύουν να μοιάζουν σαν να απεικονίζουν ένα μικρό μόνο τμήμα από κάτι που θα συνιστούσε ένα πελώριο σύμπαν. Συχνά οι τοπιογραφίες του περιλαμβάνουν και κάποιον αντίκτυπο της ανθρώπινης δραστηριότητας στη φύση. Είναι κάτι που συμβαίνει πάντα με πολύ ευαίσθητο και πολυσήμαντο τρόπο. Το πιο συνηθισμένο είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα να αποδίδεται με αγροικίες. Αλλού πάλι εμφανίζονται σιδηροδρομικές γραμμές ή δρόμοι που ορίζουν στη σύνθεση μια ανάπτυξή της κατά τον οριζόντιο άξονα και εκφράζουν την ανθρώπινη επιδίωξη να κατακτά μεγάλες, ανοικτές εκτάσεις.

Τις περισσότερες φορές τον Hopper τον γοητεύει το φως μιας πολύ φωτεινής μεσημεριανής λιακάδας ή το βελούδινο φέγγος της ώρας που σβήνει το δειλινό. Οι απέραντοι ουρανοί, καθώς και οι διαφορετικές αποχρώσεις και ατμόσφαιρες που δημιουργεί το φως μεταφέρουν κι αυτά στον θεατή την αίσθηση του αχανούς που γεννά η φύση. Στις τοπιογραφίες του Hopper πολύ συχνά σχηματίζει κάποιος την εντύπωση ότι ολόκληρη η σύνθεση εμπλέκεται σε μια απροσδόκητη –ίσως και λίγο ύποπτη‒ συναλλαγή με κάτι το αόρατο για τον θεατή, το οποίο βρίσκεται εκτός του κάδρου της εικόνας.

Ο Edward Hopper στην εξοχή: Μια έκθεση με τα «παραμελημένα» έργα του Facebook Twitter
Edward Hopper, «Πρωί στο Cape Code», 1950, λάδι σε καμβά, 86,7 x 102,3 cm - Smithsonian American Art Museum, Δωρεά της Sara Roby Foundation© Heirs of Josephine Hopper / 2019, ProLitteris, Zurich Φωτο: Smithsonian American Art Museum, Gene Young

Ένα παράδειγμα αποτελεί το έργο του 1950 με τίτλο «Πρωί στο Cape Code», όπου μια γυναίκα κοιτάζει έξω από το παράθυρο ενός σπιτιού. Το πρόσωπό της λούζεται από το φως του ήλιου, ενώ εκείνη κοιτάζει κάτι που ο θεατής δεν μπορεί να δει, επειδή βρίσκεται εκτός της περιοχής που αναπαριστά ο πίνακας. Τι θα μπορούσε να είναι άραγε; Αυτό είναι κάθε φορά το ερώτημα που αναδύεται. Στις τοπιογραφίες του Hopper ό,τι είναι ορατό έχει και ένα υποκειμενικό αόρατο αντίβαρο, του οποίου ο ορισμός εναπόκειται στον θεατή.

Όπως συμβαίνει με όλα τα έργα ζωγραφικής του Hopper, έτσι και οι τοπιογραφίες του είναι διαποτισμένες με μελαγχολία και μοναχικότητα. Συχνά μεταφέρουν μια αίσθηση παραδοξότητας και ανησυχίας που μερικές στιγμές θα μπορούσε να αγγίζει ακόμα και τα όρια του τρόμου. Επειδή όλα αυτά υπάρχουν στα έργα του, θεωρείται μείζων διαμορφωτής της έννοιας «μελαγχολική Αμερική».

Επίσης, η αίσθηση του τεράστιου και απεριόριστου φυσικού χώρου που πρότεινε με τις τοπιογραφίες του είχε τεράστια επίδραση στον κινηματογράφο. Τρεις πολύ γνωστές και δημοφιλείς ταινίες, που θεωρείται ότι παρουσιάζουν το φυσικό τοπίο μέσα από την αισθητική που διαμόρφωσε ο Hopper με τις τοπιογραφίες του, είναι οι εξής: «Στη σκιά των τεσσάρων γιγάντων» του Alfred Hitchcock (1959), «Παρίσι, Τέξας» του Wim Wenders (1984) και «Χορεύοντας με τους λύκους» του Kevin Costner (1990). Η λίστα με ανάλογα παραδείγματα ταινιών θα μπορούσε να μην τελειώσει ποτέ.

Και επειδή είναι τόσο μεγάλη η επιρροή του Hopper στο σινεμά, το Ίδρυμα Beyeler ανάθεσε στον Wim Wenders να δημιουργήσει μια ταινία μικρού μήκους, ταξιδεύοντας στην Αμερική για να αναζητήσει το «πνεύμα των έργων του». Η ταινία έχει τίτλο «Δύο ή τρία πράγματα που γνωρίζω για τον Edward Hopper» και έχει γυριστεί με τεχνολογία 3D. Ο Wenders λέει ότι αποτελεί μια πολύ προσωπική αναφορά του στον ζωγράφο και ότι αυτή προέκυψε από «ποιητική πύκνωση βιντεοσκοπημένου υλικού».

Το τρέιλερ είναι πραγματικά εντυπωσιακό και επιβεβαιώνει όλα τα παραπάνω. Όσοι θα έχουν την τύχη να επισκεφτούν την έκθεση θα μπορέσουν να δουν εκεί και την ταινία, που προβάλλεται καθημερινά.

 

"Two or Three Things I Know about Edward Hopper" by Wim Wenders / Trailer

Ο Hopper γεννήθηκε στις 22 Ιουλίου του 1882 στο Nyack, μια κωμόπολη που βρίσκεται περίπου 31 χιλιόμετρα βόρεια από το Manhattan, στην όχθη του ποταμού Hudson, και θεωρείται πλέον προάστιο της Νέας Υόρκης. Την εποχή εκείνη η οικονομία του βασιζόταν κυρίως στα τοπικά ναυπηγεία και η μεγάλη σημασία που είχαν για την πόλη έκανε τον Hopper να λέει ότι θα γίνει ναυπηγός μεγαλώνοντας.

Η οικογένειά του ήταν μεσοαστική και οι γονείς του μορφωμένοι. Χάρη στην παρότρυνση του πατέρα του, ο Hopper απέκτησε μεγάλο ενδιαφέρον για την αγγλική, γαλλική, ρωσική και γερμανική λογοτεχνία. Χάρη στην ενθάρρυνση της μητέρας του εκείνος και η μία και μοναδική αδελφή του ακολούθησαν την καλλιτεχνική τους φύση και καλλιέργησαν το ταλέντο τους. Η εντυπωσιακή ικανότητα του Hopper στο σχέδιο είχε φανεί από τότε που ήταν μόλις πέντε ετών.

Ωστόσο, και επειδή η ζωή ενός ζωγράφου δεν ήταν ποτέ και πουθενά εύκολη, o Hopper, τελειώνοντας το σχολείο, γράφτηκε το 1899 σε σχολή εικονογράφων με στόχο να αποκατασταθεί επαγγελματικά σε εφημερίδες και περιοδικά. Όμως, έναν χρόνο αργότερα έγινε η μετεγγραφή στη Σχολή Καλών Τεχνών της Νέας Υόρκης. Πολύ γρήγορα αναγνωρίστηκε και εκεί το ταλέντο του.

Ο Edward Hopper στην εξοχή: Μια έκθεση με τα «παραμελημένα» έργα του Facebook Twitter
Edward Hopper «Τετράγωνος Βράχος, Ogunquit», 1914, 61,8 x 74,3 cm - Whitney Museum of American Art, New York, Κληροδότημα Josephine N. Hopper © Heirs of Josephine Hopper / 2019, ProLitteris, Zurich Φωτό: © 2019. Digital image Whitney Museum of American Art / Licensed by Scala

Παρ' όλα αυτά, από το 1905 και για 20 συναπτά έτη εργάστηκε πράγματι ως εικονογράφος για να εξασφαλίζει τα προς το ζην. Δεν τον ευχαριστούσε αυτή η δουλειά, επειδή εκτελούσε παραγγελίες άλλων και δεν σχεδίαζε ελεύθερα.

Τον Οκτώβριο του 1906 ταξίδεψε για πρώτη φορά στο Παρίσι και έμεινε εκεί για έναν χρόνο περίπου. Είχε την τύχη να μπορεί να συναναστραφεί όλους τους αβανγκάρντ καλλιτέχνες και διανοούμενους της εποχής. Ωστόσο, προτιμούσε να κάνει παρέα μόνο με έναν πρώην συμφοιτητή του που βρισκόταν εκεί. Παρ' όλα αυτά, παρακολουθούσε την εικαστική κίνηση στην πόλη και ζωγράφιζε σκηνές των παρισινών δρόμων, ακολουθώντας το στυλ και τη χρωματική παλέτα του ιμπρεσιονισμού.

Τα επόμενα χρόνια επέστρεψε άλλες δύο φορές στο Παρίσι. Τη δεύτερη φορά, το 1909, επισκέφτηκε και την εξοχή γύρω από την πόλη, όπου ανακάλυψε το παιχνίδι του φωτός και της σκιάς στην τοπιογραφία ως ένα πανίσχυρο μέσο έκφρασης.


Το 1913 παρουσίασε το έργο του «Ιστιοπλοΐα» στη διεθνή έκθεση σύγχρονης τέχνης της Νέας Υόρκης που σήμερα είναι γνωστή ως «Τhe Armory Show». Απ' όλες τις εκθέσεις στις οποίες είχε συμμετάσχει μέχρι τότε, ήταν η πρώτη φορά που πουλήθηκε έργο του (ακόμα χειρότερα, δεν πούλησε κανένα άλλο έργο τη δεκαετία που ακολούθησε). Την ίδια χρονιά εγκαταστάθηκε στη Washington Square North, στο Μανχάταν, μια περιοχή γεμάτη συγγραφείς, καλλιτέχνες και διανοούμενους, αλλά και πάλι προτίμησε να ζει αποτραβηγμένος απ' όλα.


Η δεκαετία του 1920 ήταν αυτή κατά την οποία το έργο του έγινε περισσότερο γνωστό, κυρίως γιατί η επίσημη κριτική αναφερόταν σε αυτό συχνά‒ και εκθειαστικά. Το 1924, σε ηλικία 42 ετών παντρεύτηκε την Josephine Verstille Nivison, που ήταν επίσης καλλιτέχνις. Η αγαπημένη τους δραστηριότητα ήταν να πηγαίνουν εκδρομές και να ζωγραφίζουν τοπία.

Η δεκαετία του 1950 ήταν εκείνη της απόλυτης αποθέωσής του. Οι τίτλοι, οι τιμές και οι διακρίσεις που δέχτηκε τότε έφταναν με τόσο καταιγιστικό ρυθμό, που έδειχναν σαν να ήθελαν να αντισταθμίσουν την αδιαφορία που γνώρισε εκείνος και το έργο του στην αρχή της καριέρας του.

Ο Hopper πέθανε σε ηλικία 84 ετών το 1967. Όσα έργα του τού ανήκαν κληροδοτήθηκαν στο Whitney Museum of American Art, στη Νέα Υόρκη ‒ υπερέβαιναν τα 3.000. Η επιλογή του Μουσείου Whitney σχετίζεται με το ότι οι ιδρύτριες του Gertrude Vanderbilt Whitney και Juliana Force υποστήριζαν τον Hopper και συνέλεγαν έργα του ήδη από τη δεκαετία του 1910.

Είναι σαφές ότι η συμβολή του Whitney Museum of American Art υπήρξε καθοριστικής σημασίας για την επιτυχία της τωρινής έκθεσης, μια και χάρη στον πλούτο της δικής του συλλογής κυρίως συγκεντρώθηκε ο διόλου ευκαταφρόνητος αριθμός των 65 έργων του Hopper, της περιόδου μεταξύ 1909 και 1965, που εκτίθενται στο μουσείο του Ιδρύματος Beyeler.

Ο Edward Hopper στην εξοχή: Μια έκθεση με τα «παραμελημένα» έργα του Facebook Twitter
Edward Hopper «Βενζίνη», 1940, λάδι σε καμβά, 66,7 x 102,2 cm - Συλλογή του Museum of Modern Art, New York / Mrs. Simon Guggenheim Fund© Heirs of Josephine Hopper / 2019, ProLitteris, Zurich © 2019 Digital image, The Museum of Modern Art, New York / Scala, Florence
Ο Edward Hopper στην εξοχή: Μια έκθεση με τα «παραμελημένα» έργα του Facebook Twitter
Edward Hopper, «Το σπίτι του Burly Cobb, στο South Truro», 1930-33, λάδι σε καμβά, 64,1 x 92,1 cm - Whitney Museum of American Art, New York, Κληροδότημα Josephine N. Hopper © Heirs of Josephine Hopper / 2019, ProLitteris, Zurich Φωτό: © 2019. Digital image Whitney Museum of American Art / Licensed by Scala
Ο Edward Hopper στην εξοχή: Μια έκθεση με τα «παραμελημένα» έργα του Facebook Twitter
Edward Hopper, «Ο Γρανίτης του Ακρωτηρίου Cape Ann», 1928, λάδι σε καμβά, 73,5 Χ 102,3 cm – Ανήκει σε ιδιωτική συλλογή.© Heirs of Josephine Hopper / 2019, ProLitteris, Zurich
Ο Edward Hopper στην εξοχή: Μια έκθεση με τα «παραμελημένα» έργα του Facebook Twitter
Edward Hopper «Οι σιταποθήκες του Cobb, South Truro», 1930–1933, λάδι σε καμβά, 87,2 x 127,2 cm – Ο Hopper νοίκιαζε κατά διαστήματα το σπίτι του Burly Cobb, στο South Truro, της Μασαχουσέτης. Του άρεσε να ζωγραφίζει τοπία της περιοχής. Οι σιταποθήκες είναι ένα θέμα που επανεμφανίζεται στις τοπιογραφίες του εκείνη την εποχή. Τα κτίσματα αυτά έφεραν τότε όλα τα σημάδια της παρακμής και της εγκατάλειψης που προκάλεσε η εποχή της Μεγάλης Ύφεσης στις αγροτικές περιοχές. Το έργο ανήκει στη συλλογή του Whitney Museum of American Art, New York, Κληροδότημα της Josephine N. Hopper © Heirs of Josephine Hopper / 2019, ProLitteris, Zurich Φωτό: © 2019. Digital image Whitney Museum of American Art / Licensed by Scala.
Ο Edward Hopper στην εξοχή: Μια έκθεση με τα «παραμελημένα» έργα του Facebook Twitter
Edward Hopper «Οι σιταποθήκες του Cobb, South Truro» (μακρινή άποψη), 1930–1933, λάδι σε καμβά, 74 x 109,5 cm - Ανήκει στη συλλογή του Whitney Museum of American Art, New York, Κληροδότημα της Josephine N. Hopper © Heirs of Josephine Hopper / 2019, ProLitteris, Zurich Φωτό: © 2019. Digital image Whitney Museum of American Art / Licensed by Scala.
Ο Edward Hopper στην εξοχή: Μια έκθεση με τα «παραμελημένα» έργα του Facebook Twitter
Edward Hopper «Ο λόφος του φάρου», 1927, λάδι σε καμβά, 73,8 x 102,2 cm - Dallas Museum of Art, Δωρεά των κου & κας Maurice Purnell / © Heirs of Josephine Hopper / 2019, ProLitteris, Zurich Φωτό: Dallas Museum of Art, Photo by Brad Flowers
Ο Edward Hopper στην εξοχή: Μια έκθεση με τα «παραμελημένα» έργα του Facebook Twitter
Edward Hopper «Άποψη της Ορλεάνης», 1950, λάδι σε καμβά, 66 x 101,6 cm. Ο Hopper και η σύζυγός του Josephine (που την φώναζε Jo) πήγαιναν τακτικά στην Ορλεάνη, της Μασαχουσέτης, «αναζητώντας τον σωστό ουρανό για το έργο». Μία φορά, χωρίς να έχει μεγάλη όρεξη να το κάνει, άφησε τη σύζυγό του να οδηγήσει. Στην επιστροφή εκείνη έκανε μια στραβοτιμονιά για να αποφύγει ένα αυτοκίνητο και τότε ο Hopper, κατατρομαγμένος, της άρπαξε το τιμόνι από τα χέρια και εξαιτίας της φούριας της στιγμής κατέληξαν να πέσουν πάνω σε ένα στύλο. Το τρακάρισμα δεν ήταν τόσο τραγικό, όμως ο Hopper έβγαλε με νεύρα την Jo από το αυτοκίνητο, την απόθεσε στο έδαφος και ενώπιον όσων είχαν μαζευτεί τργύρω άρχισε να την χτυπά. Τελικά, στο έργο αυτό, που δείχνει ήρεμο εκ πρώτης μόνο όψεως, εξαιτίας του περιστατικού αυτού, δεν χρησιμοποίησε κανέναν «ουρανό» από τις σπουδές που είχε συγκεντρώσει κατά τα ταξίδια του με την Jo εκεί. Δημιούργησε έναν ο ίδιος. - Συγλλογή των Fine Arts Museums of San Francisco, δωρεά των Jerrold και June Kingsley © Heirs of Josephine Hopper / 2019, ProLitteris, Zurich Φωτό: Randy Dodson, The Fine Arts Museums of San Francisco.
Ο Edward Hopper στην εξοχή: Μια έκθεση με τα «παραμελημένα» έργα του Facebook Twitter
Edward Hopper «Ηλιοβασίλεμα στην σιδηροδρομική γραμμή», 1929, λάδι σε καμβά, 74,5 x 122, 2 cm Whitney Museum of American Art, New York; Κληροδότημα Josephine N. Hopper Αριθ. μητρώου: 70.1170. © Heirs of Josephine Hopper / 2019, ProLitteris, Zurich / Φωτό: © 2019. Digital image Whitney Museum of American Art / Licensed by Scala
Ο Edward Hopper στην εξοχή: Μια έκθεση με τα «παραμελημένα» έργα του Facebook Twitter
Edward Hopper «Δρόμος και σπίτια στο South Truro», 1930–1933, λάδι σε καμβά, 68,4 x 109,7 cm - Whitney Museum of American Art, New York, Κληροδότημα Josephine N. Hopper © Heirs of Josephine Hopper / 2019, ProLitteris, Zurich Φωτό: © 2019. Digital image Whitney Museum of American Art / Licensed by Scala
Ο Edward Hopper στην εξοχή: Μια έκθεση με τα «παραμελημένα» έργα του Facebook Twitter
Edward Hopper «Λιακάδα δευτέρου ορόφου», 1960, λάδι σε καμβά, 102,1 x 127,3 cm - Whitney Museum of American Art, New York. Το έργο αγοράστηκε με χρηματοδότηση από τους Φίλους του Μουσείου (αριθ. Καταλόγου 60.54) © Heirs of Josephine Hopper / 2019, ProLitteris, Zurich Φωτό: © 2019. Digital image Whitney Museum of American Art / Licensed by Scala
Ο Edward Hopper στην εξοχή: Μια έκθεση με τα «παραμελημένα» έργα του Facebook Twitter
Στιγμιότυπο από την ταινία του Wim Wenders «Δύο ή τρία πράγματα που γνωρίζω για τον Edward Hopper», 2020 © Road Movies
Ο Edward Hopper στην εξοχή: Μια έκθεση με τα «παραμελημένα» έργα του Facebook Twitter
Στιγμιότυπο από την ταινία του Wim Wenders «Δύο ή τρία πράγματα που γνωρίζω για τον Edward Hopper», 2020 © Road Movies

Edward Hopper

Fondation Beyeler

26 Ιανουαρίου – 17 Μαΐου 2020

www.fondationbeyeler.ch

Εικαστικά
0

Γιάννης Κωνσταντινίδης

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Βιολογία και Γεωλογία στη Γαλλία και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην Παλαιοντολογία. Το 1992, εγκατέλειψε την επιστήμη του για να ασχοληθεί κυρίως με μεταφράσεις και επιμέλειες λογοτεχνικών κειμένων, καθώς και με την αρθρογραφία συνεργαζόμενος ως ανεξάρτητος δημοσιογράφος με διάφορα έντυπα, αποκλειστικά και μόνο ποικίλης ύλης.
ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Άνοιξε το πολυαναμενόμενο πρώτο μουσείο μετανάστευσης

Εικαστικά / Fenix: Το πρώτο μουσείο μετανάστευσης άνοιξε στο Ρότερνταμ

Τι κοινό έχουν ένα πλοίο που κατασχέθηκε από τη Λαμπεντούζα, ένα κομμάτι του Τείχους του Βερολίνου και δύο γιγάντιες φωτεινές μπλε παντόφλες; Όλα βρίσκουν τη θέση τους στο νέο μουσείο της Ολλανδίας που επικεντρώνεται εξ ολοκλήρου στη μετανάστευση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

Εικαστικά / O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος είναι δυο νεαροί ζωγράφοι και δυο πολύ καλοί φίλοι. Τους έφερε κοντά η αγάπη για τη μυθολογία, την τέχνη και μια ανεξήγητη εμμονή με την Τζένη Χειλουδάκη. Τα έργα τους πραγματεύονται το τραύμα με τρόπο ωμό και βαθύ. Παρά τα όσα θα πίστευαν πολλοί, διαψεύδουν τις φήμες που τους θέλουν ζευγάρι…
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Εικαστικά / Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Η έκθεση με τίτλο «Κοσμική Σκόνη/Άγνωστες Γαίες» αντλεί έμπνευση από την προσωπικότητα και το έργο του Γερμανού αστρονόμου Ιούλιου Σμιτ, διευθυντή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατά τον 19ο αι., και μας προσκαλεί να περιηγηθούμε ανάμεσα σε μακρινούς πλανήτες και σε γήινα, απτά υλικά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Guest Editors / Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Η έκθεση «Caravaggio 2025» αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία για τους λάτρεις της τέχνης να έρθουν σε επαφή με τον ρεαλισμό και τη συναισθηματική δύναμη του ανυπέρβλητου καλλιτέχνη του μπαρόκ, ο οποίος επαναπροσδιόρισε την εικαστική αφήγηση και έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης ζωγραφικής.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Ο Άγγελος Παπαδημητρίου ανάγει το κοινό γούστο σε καλλιτεχνική χειρονομία μεγάλης δυναμικής 

Εικαστικά / Το νέο έργο του Άγγελου Παπαδημητρίου είναι ένα εικονοστάσι για τα όνειρά μας

Ο αγαπημένος καλλιτέχνης επιστρέφει με ένα νέο έργο-εγκατάσταση στην Πινακοθήκη του Μουσείου Βορρέ, έναν χαιρετισμό στην Ελλάδα της Κάλλας και του Καβάφη, του Αττίκ και της Στέλλας Γκρέκα· μιας εποχής μεγάλης ευαισθησίας που έχει πια χαθεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή

Εικαστικά / Η πρώτη μεγάλη έκθεση για τα δικαιώματα των ζώων στο ΕΜΣΤ

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει το ΕΜΣΤ και για την πρώτη μεγάλη έκθεση με θέμα την ευημερία των ζώων διεθνώς, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 60 καλλιτέχνες από 25 χώρες (από Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Αμερική) – πάνω από 200 έργα καταλαμβάνουν όλους τους ορόφους του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Romaine Brooks: Συμφωνία σε γκρι από μια ξεχασμένη κυρία της ζωγραφικής

Εικαστικά / Romaine Brooks: Η ζωγράφος με το ανδρόγυνο στυλ που έσπασε όλα τα ταμπού της εποχής της

Μια πρωτοπόρος καλλιτέχνιδα που έζησε μια συναρπαστική και αντισυμβατική ζωή, μέσα στη δίνη των «Roaring Twenties», δημιουργώντας τέχνη πέρα από τα κυρίαρχα ρεύματα του καιρού της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Εικαστικά / «Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Ο Michael Rakowitz, χρησιμοποιώντας αντισυμβατικές προσεγγίσεις, ανοίγει έναν διάλογο με έργα συγκινητικά, φανερά πολιτικά, υπενθυμίζοντάς μας την επανάληψη οδυνηρών γεγονότων της Ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατερίνα Βαγενά: «Δεν καταλαβαίνω γιατί φερόμαστε λες και το να μεγαλώνεις είναι αρρώστια»

Οι Αθηναίοι / «Δεν έκανα την Κιμωλία για τα λεφτά αλλά για να δείξω αυτό που είμαι»

Eίναι η ιδιοκτήτρια της Κιμωλίας, του art café που έγινε σημείο αναφοράς στην Πλάκα. Δηλώνει αυτοδίδακτη στα πάντα και πιστεύει στη δύναμη των ανθρώπων να ξαναγεννιούνται. Η Κατερίνα Βαγενά είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
CHECK ANTISOCIAL

Εικαστικά / Antisocial: Η Φρόσω Πίνη έφερε την τέχνη σε ένα θρυλικό αθηναϊκό αφτεράδικο

Στη στοά της Λεωκορίου, στου Ψυρρή, η Φρόσω με αφοσίωση δίνει ζωή σε έναν χώρο τέχνης που κάνει τους Αθηναίους να φτάνουν στην Cantina Social πιο νωρίς απ’ ό,τι είχαν συνηθίσει — και έτσι, τουλάχιστον, έχουν μαζί τους τα γυαλιά ηλίου· just in case.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola»

Εικαστικά / «Τα έργα μου δεν είναι φωτογραφίες, ούτε καρτ ποστάλ»

Η 26χρονη Μεξικανή ζωγράφος Ximena Maldonado Sánchez παρουσιάζει σε μία νέα έκθεση στην γκαλερί Bernier/Eliades στην Αθήνα μια τοπιογραφία με κάκτους, υπόγεια νερά και το κόκκινο του πάθους, που θυμίζει έντονα την πατρίδα της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ
Η Κιμώνα τα μεσάνυχτα γίνεται γάτα

Εικαστικά / Όταν η Κιμώνα ήταν μικρή έκλεβε τους μαγνήτες του παππού της, του γλύπτη Takis

Η τοσοδούλα γκαλερί Red Carpet, με το τέλειο γκράφιτι στον τοίχο, ξεχωρίζει από μακριά στην οδό Σολωμού. Κόρη της εικαστικού Λυδίας Βενιέρη και εγγονή του γλύπτη Takis, η ιδιοκτήτριά της, η Κιμώνα, φιλοξενεί 7 καλλιτέχνες σε 15 τετραγωνικά. Όταν της μιλούν για τα Eξάρχεια τα μάτια της βγάζουν καρδούλες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Άγγελος Μεργές: Οff season παραθεριστές με χρώματα που εκπέμπουν ηλεκτρισμένη ενέργεια

Εικαστικά / Παραθεριστές ή πρόσφυγες; Οι αινιγματικές φιγούρες του Άγγελου Μεργέ

Ο 36χρονος Έλληνας ζωγράφος, με έδρα τη Ζυρίχη, εκθέτει στην γκαλερί Καλφαγιάν έργα του με διφορούμενες –έντονα χρωματισμένες και ηλεκτρισμένες– ανθρώπινες φιγούρες σε off season παραλίες, που θυμίζουν ήρωες του Αντονιόνι.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT