H κρυμμένη αυτοπροσωπογραφία ενός Φλαμανδού ζωγράφου βρέθηκε σε πίνακα του 17ου αιώνα Facebook Twitter
Ο πίνακας A Vanitas, του Pieter Gerritsz. van Roestraten

H κρυμμένη αυτοπροσωπογραφία ενός Φλαμανδού ζωγράφου βρέθηκε σε πίνακα του 17ου αιώνα

0

Ένας πίνακας νεκρής φύσης του 17ου αιώνα που αποτελεί μέρος της Βασιλικής Συλλογής έκρυβε μια μεγάλη έκπληξη για τους υπεύθυνους της Πινακοθήκης της Βασίλισσας στα Ανάκτορα του Μπάκινγχαμ.

Εκ πρώτης όψεως επρόκειτο για άλλον ένα χαρακτηριστικό πίνακα Φλαμανδού ζωγράφου που απεικονίζει ένα σύνολο αντικειμένων και ανήκει στην κατηγορία των Vanitas. Πρόκειται για συμβολικά έργα των οποίων ο σκοπός ήταν να υπενθυμίζουν την της ζωής, την ματαιότητα των απολαύσεων και τη βεβαιότητα του θανάτου. Παρείχαν επίσης στους ζωγράφους του 16ου και του 17ου αώνα μια πρώτης τάξεως ηθική δικαιολογία για να ζωγραφίζουν ελκυστικά και πολύτελή αντικείμενα. 

Ωστόσο κατά τη διάρκεια εργασιών συντήρησης του πίνακα A Vanitas, του Pieter Gerritsz. van Roestraten, αποκαλύφθηκε ένα νέο, εντυπωσιακό και μέχρι σήμερα κρυφό στοιχείο: την αυτοπροσωπογραφία του καλλιτέχνη. 

Κατά τις εργασίες αφαίρεσης του βερνικιού οι συντηρητές αποκάλυψαν την μεγέθους 3 εκατοστών εικόνα του ζωγράφου μπροστά στο καβαλέτο του, που έχει ενσωματωθεί στον πίνακα ως αντανάκλαση στην γυάλινα σφαίρα.

Οι εργασίες συντήρησης πραγματοποιούνταν ώστε να προετοιμαστούν τα έργα για την πρώτη έκθεση πορτραίτων καλλιτεχνών που ανήκουν στην Βασιλική Συλλογή και ο εν λόγω πίνακας του Roestraten είναι ένα από τα 150 έργα που θα εκτεθούν τον επόμενη μήνα στη Πινακοθήκη του Μπάκινγχαμ στην έκθεση Portrait of the Artist.  

H κρυμμένη αυτοπροσωπογραφία ενός Φλαμανδού ζωγράφου βρέθηκε σε πίνακα του 17ου αιώνα Facebook Twitter
Η γυάλινη σφαίρα πριν τις εργασίες συντήρησης

Οι πίνακες Vanitas αποτελούσαν αγαπημένο θέμα των Φλαμανδών ζωγράφων του 17ου αιώνα που χρησιμοποιούσαν τις νεκρές φύσεις για να υπογραμμίσουν την ματαιότητα των φευγαλέων γήινων απολαύσεων. Ο συγκεκριμένος απεικονίζει διάφορα αντικείμενα πάνω σε ένα έπιπλο: τα νομίσματα και το ασημένιο ρολόι τσέπης πάνω σε μεταξωτή κορδέλα υποδεικνύουν την επιθυμία για υλικά αποκτήματα, η γυάλινη σφαίρα που κρέμεται συμβολίζει την ευθραυστότητα της ζωής ενώ το ανθρώπινο κρανίο δηλώνει με σαφήνεια το αναπόφευκτο τέλος όλων. Ένα βιβλίο στηρίζεται σε αναλόγιο και είναι ανοιγμένο σε μια σελίδα που είναι τυπωμένη μια εικόνα του φιλοσόφου Δημόκριτου ο οποίος γελάει, ενώ από κάτω υπάρχει η επιγραφή  "Όλοι είναι άρρωστοι εκ γενετής / η ματαιότητα καταστρέφει τον κόσμο." 

Κατά τις εργασίες αφαίρεσης του βερνικιού οι συντηρητές αποκάλυψαν την μεγέθους 3 εκατοστών εικόνα του ζωγράφου μπροστά στο καβαλέτο του, που έχει ενσωματωθεί στον πίνακα ως αντανάκλαση στην γυάλινα σφαίρα. Ο Roestraten διακρίνεται στο στούντιο του, να κοιτάζει απευθείας τον θεατή και προς το κρανίο και το ασημένιο δοχείο που βρίσκεται στο προσκήνιο του πίνακα.

H κρυμμένη αυτοπροσωπογραφία ενός Φλαμανδού ζωγράφου βρέθηκε σε πίνακα του 17ου αιώνα Facebook Twitter
Η γυάλινη σφαίρα μετά τις εργασίες συντήρησης, όπου αντικατοπτρίζεται η κρυμμένη αυτοπροσωπογραφία του ζωγράφου.

Ο Roestraten υπήρξε μαθητής του σπουδαίου ζωγράφου Frans Hals, παντρεύτηκε μάλιστα σε πρώτο γάμο την κόρη του δασκάλου του Adriaentje. Αρχικά έζησε με την σύζυγο του στο Άμστερνταμ αλλά σύντομα μετακόμισε στο Λονδίνο όπου και εδραιώθηκε ως ζωγράφος νεκρών φύσεων. Κατά τη Μεγάλη Πυρκαγιά του 1666 λέγεται πως τραυμάτισε σοβαρα το πόδι του και για τον λόγο αυτό χώλαινε στην υπόλοιπη ζωή του. Έγινε κυρίως γνωστός για την δεξιοτεχνία του στην αναπαράσταση πολυτελών αντικειμένων και αγαπούσε να παίζει με όσους έβλεπαν τους πίνακες του, κρύβοντας στοιχεία στα έργα του. Ως τα τώρα τουλάχιστον εννέα αυτοπροσωπογραφίες του κρυμμένες ως αντανακλάσεις έχουν ανακαλυφθεί στις νεκρές φύσεις του.

Η Anna Reynolds, Επιμελήτρια Ζωγραφικών Έργων της Βασιλικής Συλλογής αναφέρθηκε στην ανακάλυψη της αντανάκλασης του Roestraten ως ένα παιχνίδι που ενθαρρύνει το φιλότεχνο κοινό να εξερευνήσει με μεγαλύτερη προσοχή τα έργα.

Υπάρχει μια μακρά παράδοση καλλιτεχνώνπου ενσωματώνουν την εικόνα τους σε έργα τους με υπόγειους τρόπους, είτε ως αντανακλάσεις σε επιφάνειες είτε "ενδυόμενοι" βιβλικές και ιστορικές προσωπικότητες. Στο έργο του Sebastiano Ricci "Ο Ιησούς Ανάμεσα στους Ιατρούς στον Ναό", ο καλλιτέχνης εμφανίζεται ως γιατρός με μεγενθυντικό φακό ενώ ο Cristofano Allori στον πίνακα του "Η Ιουδήθ με το κεφάλι του Ολοφέρνη" (1613) κρατάει για τον εαυτό του πρωταγωνιστικό ρόλο δανείζοντας την μορφή του στον αποκεφαλισμένο Ολοφέρνη. 

Η έκθεση Portrait of the Artist εξετάζει την διαρκώς μεταβαλλόμενη εικόνα των δημιουργών σε περισσότερα από 150 έργα. Πρόκειται για ζωγραφικούς πίνακες, σχέδια, εκτυπώσεις, φωτογραφίες και εφαρμογές διακοσμητικών τεχνών που συμπεριλαμβάνονται στην Βασιλική Συλλογή. Ανάμεσα στα έργα που εκτίθενται είναι και αυτοπροσωπογραφίες της Αρτεμησίας Τζεντιλέσκι και του Σερ Πήτερ Πολ Ρούμπενς, καθώς και το σχέδιο με κιμωλία του Francesco Melzi που απεικονίζει τον δάσκαλο του Λεονάρντο ντα Βίντσι. 

* Η έκθεση Portrait of the Artist ανοίγει τις πόρτες της στις 4 Νοεμβρίου στην Queen's Gallery του Ανακτόρου του Μπάκινγχαμ και θα διαρκέσει ως τις 17 Απριλίου 2017. 

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«ΤΕΧΝΗ – ΔΙΑΓΩΝΙΟΣ»: Η διαρκής συμβολή των δύο ομάδων στην ανεπανάληπτη πολιτισμική κίνηση της Θεσσαλονίκης

Εικαστικά / «Διαγώνιος» και «Τέχνη»: Πρόσφεραν παιδεία στη Θεσσαλονίκη. Τώρα συναντιούνται ξανά σε μια έκθεση

Η «Διαγώνιος» του Ντίνου Χριστιανόπουλου και η Καλλιτεχνική Εταιρεία «Τέχνη» επιστρέφουν στο προσκήνιο μέσα από ένα αφιέρωμα στο Τελλόγλειο Ίδρυμα, που αναδεικνύει δύο ιστορικές ομάδες της πνευματικής ζωής της Θεσσαλονίκης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η «λίστα Τραμπ» και τα «απαράδεκτα έργα τέχνης» οδηγούν σε μια άλλη Αμερική

Εικαστικά / Tο μένος του Τραμπ για το Smithsonian: Λογοκρισία, ρατσισμός, λίστες με «απαράδεκτα» έργα

Με στόχο το μεγαλύτερο συγκρότημα μουσείων και ερευνητικών κέντρων στον κόσμο, ο Τραμπ επιχειρεί να ασκήσει έλεγχο και λογοκρισία σε έργα τέχνης και στο περιεχόμενο εκθέσεων, κατηγορώντας το Smithsonian ως «woke» και απειλώντας με περικοπές της χρηματοδότησής του.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το σπίτι-μουσείο της Πολίν Καρπίδα βγάζει τους θησαυρούς του στο σφυρί (μέχρι κεραίας)

Εικαστικά / Το σπίτι-μουσείο της Πολίν Καρπίδα βγάζει τους θησαυρούς του στο σφυρί (μέχρι κεραίας)

Μια από τις πιο εξέχουσες συλλέκτριες στην Ευρώπη, η οποία έχει αφήσει το αποτύπωμά της και στην Ύδρα, αποφάσισε να πουλήσει τη συλλογή σουρεαλιστικής και μεταπολεμικής τέχνης που στεγάζει στο σπίτι της στο Λονδίνο -τη μεγαλύτερη αυτού του είδους- σε μια δημοπρασία-ορόσημο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Χάρις Επαμεινώνδα: Η γλώσσα μου δεν είναι οι λέξεις

Εικαστικά / Χάρις Επαμεινώνδα: «Η γλώσσα μου δεν είναι οι λέξεις»

Η βραβευμένη με Αργυρό Λέοντα Κύπρια εικαστικός συνθέτει έναν κόσμο θραυσμάτων, αποκομμάτων της εσωτερικότητας, με ελλειπτικές εικόνες, τον οποίο μας προκαλεί να ανακατασκευάσουμε μέσα από τη σταδιακή του αποκάλυψη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
 Μαρία Λοϊζίδου και Πέτρος Μώρης στη 13η Μπιενάλε του Λίβερπουλ

Εικαστικά / Μαρία Λοϊζίδου και Πέτρος Μώρης στη 13η Μπιενάλε του Λίβερπουλ

Οι δύο καλλιτέχνες με καταγωγή από Κύπρο και Ελλάδα αντίστοιχα, παρουσιάζουν νέα έργα τους σε μια από τις σημαντικότερες εικαστικές διοργανώσεις της Βρετανίας που φιλοξενεί 30 καλλιτέχνες και συλλογικότητες, με αναθέσεις και θεματικές που έχουν να κάνουν με τη γεωγραφία και τις αξίες που διαπερνούν την πόλη αυτή: καταγωγή και μνήμη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια έκθεση για την πολύχρωμη, πολύπλοκη Αθήνα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Εικαστικά / Μια έκθεση για την πολύχρωμη και πολύπλοκη Αθήνα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Ο Τόνι Μιλάκης καταγράφει μια πόλη που η πραγματικότητα προσφέρει τις καλύτερες ζωγραφικές λύσεις, που ακόμη και το πιο ευφάνταστο μυαλό ενός καλλιτέχνη δεν μπορεί να τις επινοήσει.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
CHECK Ο Ζαν Φρανσουά Μιλέ και η ατέρμονη γοητεία της φύσης και των εργατών της γης

Εικαστικά / Ζαν Φρανσουά Μιλέ: ο ζωγράφος που ο Βαν Γκογκ αποκαλούσε «πρωτοπόρο»

«Όσο το σκέφτομαι, τόσο περισσότερο νομίζω ότι ο Μιλέ πίστευε σε κάτι ανώτερο» έγραφε ο Βαν Γκογκ για τον «ζωγράφο των χωρικών» αλλά και έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του γαλλικού ρεαλισμού. Η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου τον τιμά με μια μεγάλη έκθεση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το Μοναστήρι του Καρόλου: Το μουσείο του «κομμωτή των σταρ»

Εικαστικά / Κάρολος: O «κομμωτής των σταρ» έχει πλέον δικό του μουσείο στα Χανιά

Το «Μοναστήρι του Καρόλου», ένα ενετικό κτίσμα του 1583 και κατοικία του αυτοδίδακτου δημιουργού από το 1991, έχει μετατραπεί σε ένα μοναδικό καταφύγιο όπου συνυπάρχουν η ιστορία της κομμωτικής, έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών μαζί με μνήμες της Μαρίας Κάλλας, της Μπριζίτ Μπαρντό αλλά και της Μαντάμ Ορτάνς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιγάντιοι φαλλοί, το σεξ ως ζωτική δύναμη: Τα «ερωτικά» του Takis αναστατώνουν ακόμα

Εικαστικά / Γιγάντιοι φαλλοί, το σεξ ως ζωτική δύναμη: Τα «ερωτικά» του Takis αναστατώνουν ακόμα

«Τα έργα του αποθεώνουν την ικανότητα του έρωτα να μας αποσπά από την ιδέα του θανάτου». Και έχουμε την ευκαιρία να τα δούμε στην αναδρομική έκθεση του Ιδρύματος Γουλανδρή στην Άνδρο, και στην Αθήνα. Όλα σχεδόν, εκτός από το πιο γνωστό του, το οποίο οι επιμελητές απέρριψαν ως «κραυγαλέο»...
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το Fondation Louis Vuitton υποδέχεται 270 έργα του Gerhard Richter σε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση

Εικαστικά / Gerhard Richter: «Τώρα που δεν απέμειναν ιερείς ή φιλόσοφοι, οι καλλιτέχνες είναι οι σημαντικότεροι άνθρωποι στον κόσμο»

270 έργα ενός από τους σημαντικότερους εν ζωή ζωγράφους θα εκτεθούν το φθινόπωρο στο Fondation Louis Vuitton σε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια αθέατη ως τώρα πλευρά της Φρίντα Κάλο στη Θεσσαλονίκη

Εικαστικά / Μια αθέατη ως τώρα πλευρά της Φρίντα Κάλο στη Θεσσαλονίκη

Μια διεθνής έκθεση με 241 φωτογραφίες, που μέχρι πρόσφατα δεν είχαν δει το φως δημοσιότητας και αποκαλύπτουν άγνωστες πτυχές της ζωής της πιο διάσημης ζωγράφου του 20ού αιώνα, κάνει στάση το φθινόπωρο στη συμπρωτεύουσα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Έκθεση αφισών στην Ύδρα μιας Ελλάδας ανόθευτης και ταπεινής

Εικαστικά / Πώς διαφήμιζε η Ελλάδα τον εαυτό της στο εξωτερικό από το ’30 έως το ’60;

Μια σειρά αφισών του ΕΟΤ, σε μια έκθεση που φιλοξενείται στην οικία Λαζάρου Κουντουριώτη, αποκαλύπτει τις πρώτες απόπειρες και τα αρχικά βήματα του ελληνικού τουρισμού, με την υπογραφή σημαντικών Ελλήνων καλλιτεχνών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Τρανός: «Η τέχνη είναι ένα πολύ αποτελεσματικό αντικαταθλιπτικό» 

Εικαστικά / Νίκος Τρανός: «Η τέχνη είναι ένα πολύ αποτελεσματικό αντικαταθλιπτικό» 

Έχει βοσκήσει πρόβατα, έχει πουλήσει κουλούρια και έχει δουλέψει στην οικοδομή, μέχρι που αποφάσισε ότι το μόνο που ήθελε να γίνει είναι καλλιτέχνης. Τελικά, εξελίχθηκε σε έναν από τους κορυφαίους και διεθνώς αναγνωρισμένους Έλληνες δημιουργούς. Ο πρώην πρύτανης της ΑΣΚΤ είναι άνθρωπος από σπάνια πάστα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Οι πρώτοι ομοφυλόφιλοι» και η γέννηση μιας νέας ταυτότητας

Εικαστικά / «Οι πρώτοι ομοφυλόφιλοι» και η γέννηση μιας νέας ταυτότητας

Μια μεγάλη έκθεση στο Σικάγο εξετάζει την γκέι ταυτότητα ως ιστορικό φαινόμενο μέσα από 300 έργα που δημιουργήθηκαν κυρίως στην περίοδο μεταξύ του 1869, όταν δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά η λέξη «ομοφυλόφιλος», και του 1939
THE LIFO TEAM
Η Χίλμα αφ Κλιντ έβρισκε γαλήνη ζωγραφίζοντας λουλούδια

Εικαστικά / Η Χίλμα αφ Κλιντ έβρισκε γαλήνη ζωγραφίζοντας λουλούδια

Σε μια σειρά έργων που παρουσιάζει το θαύμα της ανθοφορίας των λουλουδιών και των φυτών, μια από τις πιο αξιοσέβαστες καλλιτέχνιδες της Σουηδίας στρέφεται σε έναν κόσμο ομορφιάς, γαλήνης και ισορροπίας για να αποκαλύψει αλήθειες για την ανθρώπινη κατάσταση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ