Εξουσία και πάθος στα μεγαλειώδη μπρούτζινα γλυπτά

Εξουσία και πάθος στα μεγαλειώδη μπρούτζινα γλυπτά Facebook Twitter
Head of an Apoxyomenos, 2nd–1st century B.C.GreekBronzeObject: H: 29.2 x W: 21 x D: 27.3 cm (11 1/2 x 8 1/4 x 10 3/4 in.)Image courtesy of Kimbell Art Museum, Fort Worth, Texas/Scala,FirenzeEX.2015.1.50
1
Εξουσία και πάθος στα μεγαλειώδη μπρούτζινα γλυπτά Facebook Twitter
Kεφαλή άνδρος, περίπου 100 π. Χ. ΔήλοςΕθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθήνας / Photo: Maurie Mauzy / Art Resource, NY

  

Επί τρεις αιώνες, από τη βασιλεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου μέχρι αυτή του Αυγούστου, καλλιτέχνες από τη Μεσόγειο δημιούργησαν καινοτόμα ρεαλιστικά γλυπτά που χαρακτηρίζονται από τη σωματική τους δύναμη και τη ρεαλιστική τους ένταση. Τα χάλκινα αγάλματα, αριστουργήματα της λεπτομέρειας, των εφέ που κάνουν σε παιχνίδι με το φως, την ανάδειξη κάθε μικρής λεπτομέρειας σε δυναμική σύνθεση, την μεγαλειώδη  έκθεση του γυμνού σώματος, και λεπτομερείς εκφράσεις της ηλικίας και του χαρακτήρα. Η ανθρώπινη μορφή παρουσιάζεται με τον πιο εκθαμβωτικό τρόπο. Στο μουσείο Γκετί, θα παρουσιαστεί η πρώτη μεγάλη διεθνής έκθεση που συγκεντρώνει περισσότερα από 50 αρχαία χάλκινα αγάλματα, εξαιρετικά σπάνια,  από την περιοχή της μεσογείου από τον 4ο αιώνα π.Χ. μέχρι τον 1ο αιώνα μ.Χ.

«Η αναπαράσταση της ανθρώπινης μορφής είναι κεντρικής σημασίας για την τέχνη σχεδόν σε όλους τους αρχαίους πολιτισμούς, αλλά πουθενά δεν έχει μεγαλύτερη σημασία και μεγαλύτερη επιρροή στην μετέπειτα ιστορία της τέχνης από όσο στην Ελλάδα»,  δήλωσε ο Timothy Potts, διευθυντής του μουσείου J. Paul Getty.

Τα μεγάλης κλίμακας μπρούτζινα γλυπτά είναι από τα σπανιότερα που έχουν σωθεί από την αρχαιότητα. Ο λόγος είναι απλός. Ο χαλκός ως πολύτιμο υλικό, έλιωνε προκειμένου να ξαναχρησιμοποιηθεί. Σειρές από άδεια βάθρα σε πολλούς αρχαιολογικούς χώρους αποτελούν μια σκληρή μαρτυρία για την παρουσία και την καταστροφή των χάλκινων αγαλμάτων της ελληνιστικής εποχής

Οι γλύπτες κατά την περίοδο των ελληνιστικών χρόνων ανέδειξαν με τον πιο δραματικό τρόπο τις πτυχές, έπλασαν τα μαλλιά, τις λεπτομερείς απεικονίσεις των φλεβών, τις ρυτίδες τους τένοντες και τους μύες, δημιουργώντας τα πιο αληθοφανή και συναισθηματικά φορτισμένα γλυπτά που έγιναν ποτέ και εξακολουθούν μέχρι σήμερα να γοητεύουν και να εντυπωσιάζουν τους θεατές, ενώ κατέχουν μια περίοπτη θέση στην ιστορία της τέχνης. Με το μουσείο Γκετί συνεργάζονται το Palazzo Strozzi της Φλωρεντίας, το Εθνικό Αρχαιολογικό μουσείο της Ιταλίας, η αρχαιολογική υπηρεσία της Τοσκάνης και η Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσιγκτον.

 

Εξουσία και πάθος στα μεγαλειώδη μπρούτζινα γλυπτά Facebook Twitter
Κεφαλή ηγεμόνα 3ος αιώνας π. Χ.. Βρέθηκε στα ανοιχτά της Καλύμνου. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθήνας / Υπουργείο Πολιτισμού

 

Τα μεγάλης κλίμακας μπρούτζινα γλυπτά είναι από τα σπανιότερα που έχουν σωθεί από την αρχαιότητα. Ο λόγος είναι απλός. Ο χαλκός ως πολύτιμο υλικό, έλιωνε προκειμένου να ξαναχρησιμοποιηθεί. Σειρές από άδεια βάθρα σε πολλούς αρχαιολογικούς χώρους αποτελούν μια σκληρή μαρτυρία για την παρουσία και την καταστροφή των χάλκινων αγαλμάτων της ελληνιστικής εποχής. Κατά ένα ειρωνικό τρόπο πολλά χάλκινα αγάλματα εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμα και σήμερα, μόνο και μόνο επειδή χάθηκαν σε ναυάγια, βρίσκονταν επί αιώνες στο βυθό της θάλασσας και έτσι μπόρεσαν να ανακτηθούν.

 

Συνήθως τα χάλκινα αγάλματα τα βλέπουμε να εκτίθενται ανάμεσα σε άλλα εκθέματα από άλλα υλικά. Σπανίως εκτίθενται το ένα δίπλα στο άλλο, ώστε να καταλάβουμε τόσο την ποικιλία των μορφών, των τεχνικών που χρησιμοποιούνται από τους αρχαίους γλύπτες, αλλά και αντικείμενα του ίδιου τύπου και από το ίδιο εργαστήριο, την ίδια εποχή. Για παράδειγμα υπάρχουν δυο ερμαί του Διονύσου, η Mahdia από το Εθνικό Μουσείο Bardo, της Τυνησία και αυτή του μουσείου Getty που έγιναν στο ίδιο εργαστήριο και δεν έχουν εκτεθεί μαζί ποτέ. Η Mahdia βρέθηκε στα ανοικτά των ακτών της Τυνησίας το 1907, μαζί με ένα φορτίο αρχαίου πλοίου που μετέφερε πολλά έργα τέχνης από την Ελλάδα και είναι το μόνο αρχαίο χάλκινο της εποχής υπογεγραμμένο από τον καλλιτέχνη (Boëthos της Καλχηδόνας). Αυτή που ανήκει στο Γκετί προέρχεται από το ίδιο εργαστήριο και είναι ένα μείγμα χαλκού, κασσίτερου, μολύβδου, και άλλα ιχνοστοιχεία που είναι σαν το DNA των μπρούντζινων γλυπτών. Οι πληροφορίες που παίρνουμε από αυτά τα δυο χάλκινα γλυπτά μας επιτρέπουν να μελετήσουμε σε βάθος τόσο την κατασκευή όσο και την μέθοδο αναπαραγωγής.

 

Εξουσία και πάθος στα μεγαλειώδη μπρούτζινα γλυπτά Facebook Twitter
Statue of Aule Metelle, 2nd–1st century B.C. Image courtesy of the Soprintendenza per i Beni Archeologicidella Toscana - Museo Archeologico Nazionale, FirenzeEX.2015.1.20

 

Τα αριστουργήματα αυτά που βλέπουμε συνήθως μεμονωμένα, παρουσιάζονται εδώ στο ευρύτερο πλαίσιό τους και έχουν να αφηγηθούν μια πλούσια ιστορία, όχι μόνο για το καλλιτεχνικό επίτευγμα, αλλά και για τις πολιτικές και πολιτιστικές ανησυχίες των ανθρώπων που τα παρήγγειλαν αλλά και τα δημιούργησαν περισσότερο από δυο χιλιάδες χρόνια πριν. Ανάμεσα στα πολλά και διάσημα γλυπτά είναι και η λεγόμενη κεφαλή ενός άνδρα από τη Δήλο που προέρχεται από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας. Η δραματικά εκφραστική αυτή προτομή άγνωστου άνδρα με το επιτακτικό βλέμμα χρονολογείται από το τέλος του δεύτερου ή τις αρχές του πρώτου αιώνα π.Χ.. Ο «Παλαιστής», προέρχεται από το Εθνικό Μουσείο της Ρώμης και στην μορφή του διαγράφονται με τον πιο ρεαλιστικό τρόπο ουλές και μώλωπες. Ξεχωρίζει ως η επιτομή της κατανόησης της ελληνιστικής τέχνης, η οποία επιχειρούσε να συλλάβει κάθε λεπτομέρεια.  Ο κουρασμένος μαχητής εξαντλημένος από τον βίαιο αγώνα περιγράφει με την έκφρασή του την δύναμη και το πάθος της μοναδικής ελληνιστικής γλυπτικής.

 

Σπάνια επιβίωσαν, αλλά οι πολλαπλές εκδόσεις του ίδιου έργου ήταν ο κανόνας στην αρχαιότητα. Ένα καλό παράδειγμα είναι η φιγούρα ενός αθλητή που φαίνεται να κρατάει ένα στλεγγίδα, μια καμπύλη λεπίδα που χρησιμοποιείται για να ξύσει το πετρέλαιο και τις ακαθαρσίες από το δέρμα του , γνωστή στα ελληνικά ως «ξύστρα». Είναι ένα από τα πιο διάσημα αντίγραφα που έγιναν εκείνη την περίοδο. Στην έκθεση υπάρχουν επίσης τρία χάλκινα αγάλματα της Ύστερης Ελληνιστικής ή Πρώιμης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορικής περιόδου, γύρω στα 300π.Χ .από έναν κορυφαίο γλύπτη της εποχής.

 

Εξουσία και πάθος στα μεγαλειώδη μπρούτζινα γλυπτά Facebook Twitter
Signed by Apollonios of Athens (Greek, active 1st century B.C.)Herm bust of the Doryphoros of Polykleitos, 1st century B.C., fromthe Villa dei Papiri at HerculaneumSu concessione Ministero dei Beni e delle Attività Culturali e delTurismo - Soprintendenza per i Beni Archeologici di Napoli - FotoLuigi SpinaEX.2015.1.24

 

Εξουσία και πάθος στα μεγαλειώδη μπρούτζινα γλυπτά Facebook Twitter
Terme Boxer, 3rd–2nd century B.C.Greek, from HerculaneumMuseo Nazionale Romano - Palazzo Massimo alle TermeSu concessione del Ministero dei beni e delle attività culturali edel turismo - Soprintendenza Speciale per il Colosseo, il MuseoNazionale Romano e l’area archeologica di Roma. Photo © VanniArchive/Art Resource, NYEX.2015.1.30

 

Εξουσία και πάθος στα μεγαλειώδη μπρούτζινα γλυπτά Facebook Twitter
Head of an Apoxyomenos, 2nd–1st century B.C.Image courtesy of Kimbell Art Museum, Fort Worth, Texas/Scala,FirenzeEX.2015.1.50

 

Εξουσία και πάθος στα μεγαλειώδη μπρούτζινα γλυπτά Facebook Twitter
Workshop of Boethos of Kalchedon (Greek, active about 200–100 B.C.)Herm of Dionysos, about 200 - 100 B.C.Bronze, calcitic stoneThe J. Paul Getty Museum, Villa Collection, Malibu, California79.AB.138

 

Εξουσία και πάθος στα μεγαλειώδη μπρούτζινα γλυπτά Facebook Twitter
Sleeping Eros, 3rd century B.C.–1st century A.D.GreekBronzeThe Metropolitan Museum of Art, Rogers Fund, 1943 (43.11.4)Image © The Metropolitan Museum of Art/Scala, FirenzeEX.2015.1.55

 

 

1

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο ζωοπλάστης γλύπτης Ευριπίδης Βαβούρης (1911-1987) 

Εικαστικά / Ευριπίδης Βαβούρης: Πέρα από το «Λαγωνικό» της Φωκίωνος Νέγρη

Ο δημιουργός του γνωστού αγάλματος της Κυψέλης υπήρξε ένας στοχαστικός γλύπτης της Αθήνας με αξιόλογη πορεία, που απέδιδε πειστικά και με μεγάλη ευαισθησία τα κατοικίδια ζώα. Μια επίσκεψη στο ατελιέ του, που έχει διατηρηθεί σε άψογη κατάσταση, αποτέλεσε το ερέθισμα για να τον ανακαλύψουμε και να τον επανεκτιμήσουμε. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Εικαστικά / Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Μια σειρά από εκθέσεις σημαντικών καλλιτεχνών χαρακτηρίζουν την έναρξη του καλοκαιριού. Από τα Plásmata 3 της Στεγης έως την αναδρομική έκθεση του Takis κι από τη Marlene Dumas έως την Charline von Heyl.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μαρλέν

Εικαστικά / Marlene Dumas: «Η τέχνη είναι πάντοτε μια πράξη εναντίον της βίας»

Η κορυφαία Νοτιοαφρικανή ζωγράφος παρουσιάζει την πρώτη ατομική της έκθεση στην Ελλάδα, στην οποία τα έργα της διαλέγονται με αρχαιότητες από τις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πρόδρομος Τσιαβός: «Στην παρουσία μας στον δημόσιο χώρο ο στόχος μας δεν είναι απλά να κάνουμε μια έκθεση αλλά να ακούσουμε, να συζητήσουμε, να αφήσουμε κάτι πίσω μας»

Plāsmata 3 / Πρόδρομος Τσιαβός: «Στόχος μας δεν είναι απλά να κάνουμε μια έκθεση, αλλά να αφήσουμε κάτι πίσω μας»

Ο επικεφαλής Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας του Ιδρύματος Ωνάση μιλά με υπόκρουση τα ασταμάτητα τιτιβίσματα των πουλιών που έρχονται από τα σκιερά δέντρα του Πεδίου του Άρεως.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Ραλλού Μάνου, ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο και η Ναυσικά Πάστρα σε μια συνάντηση με τη σύγχρονη τέχνη σε ένα εργοστάσιο στον Πειραιά

Εικαστικά / Η Ραλλού Μάνου, ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο και η Ναυσικά Πάστρα «συνομιλούν» με τη σύγχρονη τέχνη

Οι τρεις Έλληνες πρωτοπόροι καλλιτέχνες που στιγμάτισαν την ελληνική δημιουργία, σε μια απρόσμενη διαγενεακή συνάντηση με τη Sagg Napoli και τον Mungo Thomson, σε ένα εργοστάσιο στον Πειραιά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
PLASMATA 3 TOPIC

Plāsmata 3 / Plāsmata 3: «Ο πιο σύντομος δρόμος είναι πάντα ο λιγότερο ενδιαφέρων»

Η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, καλλιτεχνική διευθύντρια του Ιδρύματος Ωνάση, επιμελείται μαζί με την ομάδα της Στέγης μια έντυπη «ξενάγηση» στην έκθεση «Plāsmata 3: We’ve met before, haven’t we?», που παρουσιάζεται στο Πεδίον του Άρεως.
THE LIFO TEAM
O Jean Tinguely σατίριζε την εξάρτησή μας από την τεχνολογία πολύ πριν το AI

Εικαστικά / O Jean Tinguely σατίριζε την εξάρτησή μας από την τεχνολογία πολύ πριν το AI

Τα παράξενα μηχανικά γλυπτά του πρωτοποριακού καλλιτέχνη –του οποίου φέτος γιορτάζονται τα 100 χρόνια από τη γέννησή του με εκθέσεις σε όλο τον κόσμο– αποτελούν ένα σαρδόνιο σχόλιο και για τη σύγχρονη κοινωνία.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Αφροδίτη 5.

Onassis Stegi / Ξενάγηση στα Plāsmata: Κεφάλαιο 5

«Και έχεις τόσα να πεις με τα έργα που θα συναντήσεις. Σαν τα ταξίδια. Τα αληθινά ταξίδια, όχι αυτά που κάνεις για δουλειά. Τα άλλα. Εκείνα που κάνεις με παρέα και πιάνετε κουβέντα με αγνώστους χωρίς βιασύνη. Εκείνα που παίρνεις τον χρόνο σου για να χορτάσεις τις λεπτομέρειες».
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ
2ο κομμάτι Αφροδίτη

Onassis Stegi / Ξενάγηση στα Plāsmata: Κεφάλαιο 2

«Μας αρέσει η παρέκκλιση και η απόκλιση. Στη ζωή, γενικά. Στους ανθρώπους. Και στην τέχνη. Και εδώ. Από τον Ροδώνα στη Γαρδένια, από τις Αριές στο θέατρο Αλίκη. Οι σπείρες έχουν φτιαχτεί για να τις περπατήσεις και τα παρτέρια για να σταθείς».
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ

σχόλια

1 σχόλια