O Γιώργος Ζώης έχει κάνει δυο μικρού μήκους ταινίες, το Casus Belli και το Τίτλοι Τέλους, και μια μεγάλου μήκους με τίτλο «Interruption». Το Casus Belli (10 min, 146 ηθοποιοί) μια ταινία για την κρίση, χωρίς λόγο, αλλά με εξαιρετικά δυνατή εικόνα, που βασίζεται στην κίνηση και ως προς το θέμα της σε μια «χορικότητα» της αναμονής, στη δραματική αξία ανθρώπων που περιμένουν στην ουρά σε εντελώς διαφορετικούς χώρους. Έκανε πρεμιέρα στο διαγωνιστικό του Φεστιβάλ Βενετίας 2010 και μέχρι σήμερα έχει αποσπάσει πλήθος βραβείων σε διεθνή φεστιβάλ (και 7 βραβεία στο Φεστιβάλ Δράμας: καλύτερης ταινίας, σεναρίου, σκηνοθεσίας, κ.λπ) και καλύτερης ταινίας από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου.
Η δεκάλεπτη Τίτλοι Τέλους είναι μια ποιητική ταινία της ήττας και της παρακμής μέσω των εγκαταλελειμμένων διαφημιστικών πινακίδων και χώρων, χωρίς ηθοποιούς. Έκανε πρεμιέρα στο διαγωνιστικό του Φεστιβάλ Βενετίας 2012, όπου και διακρίθηκε με το βραβείο καλύτερης ευρωπαϊκής ταινίας από την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κινηματογράφου για την πρωτοτυπία στη φόρμα και την ξεχωριστή αφήγησή της.
Η πρώτη μεγάλη ταινία του, με τίτλο Interruption, προβλήθηκε για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Βενετίας 2015 και χάρισε στον νεαρό σκηνοθέτη το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου. Εκτυλίσσεται μέσα σε ένα θέατρο κατά τη διάρκεια μιας παράστασης της Ορέστειας όπου νεαρά παιδιά με όπλα ανεβαίνουν στην σκηνή και συστήνονται ως ο Χορός της τραγωδίας. Η σύζευξη της θεατρικής φόρμας μέσα από τον κινηματογραφικό κώδικα έκανε εντύπωση σε πολλούς ανθρώπους του θεάτρου. Είναι χαρακτηριστικό το σχόλιο του Δημήτρη Δημητριάδη, ότι «τo Interruption είναι μια ταινία, πιστεύω, ανήθικη, επειδή είναι παρεκκλίνουσα, κατ' αρχάς διότι θέτει το ριζικό ερώτημα τι είναι το σινεμά, ιδίως σήμερα όπου η εικόνα έχει εξαντλήσει την εικόνα».
Από τη χρονιά 2015-16 διδάσκει το μάθημα του κινηματογράφου στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Ο Γιώργος Ζώης είναι ο δημιουργός του καινούργιου, καθόλα εντυπωσιακού, σποτ του Εθνικού, το οποίο ντύνει ιδανικά η μουσική της Μαριέττας Φαφούτη, που συμβάλλει με ένα νέο μουσικό κομμάτι που δημιούργησε αποκλειστικά για το Εθνικό Θέατρο. Το σχεδόν ονειρικό αποτέλεσμα αυτού του συνδυασμού είναι η αφορμή για τη μικρή συζήτηση που ακολουθεί με τον δημιουργό.
— Η πρώτη μου εμπειρία με το θέατρο ήταν στα 13 μου, όταν επαναστατήσαμε στο γυμνάσιο για να μην πάμε να δούμε αρχαία τραγωδία. Η δεύτερη ήταν στην Β΄ Λυκείου όταν ο καθηγητής των μαθηματικών μας πήγε στο θέατρο του Αρμένη στα Εξάρχεια. Εκεί είδαμε μια σκηνή βασανισμού ενός εξόριστου από τον φύλακα του και ο κολλητός μου όρμησε στην σκηνή για να τον σώσει. Η παράσταση διεκόπη και κάναμε πολύ ώρα για να τον συνεφέρουμε, εξηγώντας του ότι δεν είναι αλήθεια αυτό που συνέβη και ότι όλα είναι θέατρο. Η τρίτη μου εμπειρία ήταν όταν σπούδαζα στο Βερολίνο όπου είδα την παράσταση AlexanderPlatz στην Volksbuhne. Εκεί ένα Audi στριφογύριζε στην σκηνή παρασύροντας τους ηθοποιούς. Κάποιοι από το κοινό σηκώθηκαν έντρομα όρθιοι και θυμήθηκα τον κολλητό μου από το φροντιστήριο: Λες το θέατρο να είναι αλήθεια;
— Ενάμιση χρόνο μετά την πρεμιέρα της πρώτης μεγάλης ταινίας μου (Interruption) στη Βενετία εξακολουθώ να ταξιδεύω με την ταινία σε όλο τον κόσμο. Είναι ένα απίστευτο ανθρωπολογικό πείραμα πώς αντιλαμβάνονται μια ταινία διαφορετικοί άνθρωποι και εθνότητες. Στην Ινδία, λ.χ., όπου οι θεατές ήταν εκατοντάδες σινεφίλ νεαρής ηλικίας, βρήκαν τεράστιες ομοιότητες του Ορέστη με έναν δικό τους μυθολογικό ήρωα. Αντίθετα στo Palm Springs, στο Los Angeles όπου οι περισσότεροι θεατές ανήκαν στην λευκή wealthy intellectual τάξη, διάβασαν την ταινία σε σχέση με το θέαμα και την κυριαρχία των media πάνω στο αμερικάνικο κοινό. Είναι συγκινητικό και ερεθιστικό να διαπιστώνεις πόσο διαφορετικά μπορεί να ερμηνευθεί το έργο σου ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του κοινού που το βλέπει κάθε φορά.
Το σινεμά από τη γέννηση του είναι συνδεδεμένο με το φανταστικό, το εξωπραγματικό, το αφαιρετικό και το μαγικό. Και αυτός ο ομφάλιος λώρος δεν κόβεται από κανένα αίτημα ρεαλισμού που φωνάζει για την αληθοφάνεια του επίκαιρου, χωρίς να συλλαμβάνει την ποίηση που έχει αυτό μέσα του.
— Η σχέση της ταινίας με το θέατρο είναι από μόνη της ξεχωριστό κεφάλαιο. Στο Sarajevo Film Festival όπου η προβολή του Interruption έγινε μέσα σε ένα παλιό αριστοκρατικό θέατρο, η εμπειρία ταύτισης ήταν μοναδική. Υπήρχαν στιγμές που δεν ήξερες αν οι ήχοι που ακούγονταν ήταν από το sound design της ταινίας ή από τους θεατές και τους φυσικούς ήχους μέσα στην αίθουσα. Πολλοί θεατές μου είπαν ότι αισθάνονταν σαν να ήταν οι ίδιοι παγιδευμένοι στο θέατρο της ταινίας!
— Ιδιαίτερη εμπειρία ήταν τα open debates για το Interruption που διοργανώθηκαν στο πανεπιστήμιο Columbia και στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Είχα την ευκαιρία να έρθω σε επαφή με φοιτητές όχι μόνο από τη σχολή κινηματογράφου, αλλά και από θεατρικούς και επιστημονικούς φορείς. Όλο αυτό το απίστευτο μείγμα νεότητας και ζωντανής κριτικής σκέψης που αμφισβητεί και βλέπει ακομπλεξάριστο ό,τι νέο, αλλόκοτο και ξένο υπάρχει, ήταν για μένα μια πραγματικά αναζωογονητική εμπειρία.
— Ο κριτικός κινηματογραφικός λόγος στην Ελλάδα, με ελάχιστες εξαιρέσεις, έχει ξεπέσει είτε σε υπερφίαλα λιβανίσματα σε προσκείμενους φίλους σκηνοθέτες είτε σε αφοριστικούς φθηνούς λίβελλους. Με αυτές τις δυο εκ διαμέτρου αντίθετες κατευθύνσεις, ένας σκηνοθέτης είτε αναπαύεται στις ψεύτικες δάφνες του είτε οχυρώνεται μόνος του εναντίον όλων. Κανένα από τα δυο, όμως, δεν τον βοηθά να γίνει καλύτερος σκηνοθέτης.
— Υπάρχει τον τελευταίο καιρό μια συζήτηση σε σχέση με τον ρεαλισμό VS conceptual σινεμά, που βλέπω ότι έχει επεκταθεί και στο θέατρο. Για μένα είναι ψευδοδίλημμα. Σινεμά-ντοκουμέντο δεν υπάρχει. Όλα είναι δραματοποιημένες καταστάσεις μέσα από το υποκειμενικό βλέμμα ενός δημιουργού. Υπάρχουν ρεαλιστικές ταινίες που είναι αριστουργήματα, αλλά και ρεαλιστικές ταινίες που αναπαράγουν τα χείριστα κλισέ και στερεότυπα - μοιάζουν πιο ψεύτικες και τεχνητές από την ίδια την διαφήμιση. Τα ίδια ισχύουν και για το μη αφηγηματικό σινεμά, που μπορεί να φτάσει στα όρια ενός ελιτίστικου αυτισμού αλλά και να δώσει απόλυτα μοντέρνες ταινίες, αποκομμένες από το ιστορικό τους γίγνεσθαι. Ας μη ξεχνάμε, όμως, ότι το σινεμά από την γέννηση του είναι συνδεδεμένο με το φανταστικό, το εξωπραγματικό, το αφαιρετικό και το μαγικό. Και αυτός ο ομφάλιος λώρος δεν κόβεται από κανένα αίτημα ρεαλισμού που φωνάζει για την αληθοφάνεια του επίκαιρου, χωρίς να συλλαμβάνει την ποίηση που έχει αυτό μέσα του.
— Το σποτ του Εθνικού γυρίστηκε μέσα σε έξι ημέρες με ένα ολιγομελές συνεργείο. Οι τεχνικοί και η διοίκηση του Εθνικού στάθηκαν δίπλα μας σε ό,τι και να ζητήσαμε και είχαμε απεριόριστη δημιουργική ελευθερία. Από τη μεριά μου αισθάνομαι τυχερός που συνεργάστηκα με τόσους ταλαντούχους ηθοποιούς και κινηματογράφησα το κτίριο Τσίλερ στις πιο ιδιαίτερες γωνιές του. Μακάρι να μπορούσα να κινηματογραφήσω όλους τους ηθοποιούς που ήθελα, αλλά τα γυρίσματα κάποτε έπρεπε να τελειώσουν και δεν ήταν εφικτό.
— Έχει να συμβεί κάτι το πραγματικά δυνατό σε συλλογικό επίπεδο από τον Δεκέμβρη του 2008. Σήμερα με σκόρπια ξεσπάσματα, δηλητηριάζουμε την ίδια μας την φωλιά, από την περιοχή που μένουμε μέχρι τους τοίχους των σπιτιών μας. Νιώθω πολλές φορές ότι στο μόνο που μπορούμε να βασιστούμε είναι η ανωριμότητα μας και αυτό το αναρχικό και απροσδόκητο θυμικό. Θα ήθελα, μέσα απ' αυτήν την παράνοια του πολιτικού μας συστήματος, μια βασική ανάγκη να ενώσει τον κόσμο σε μια συλλογική αντίδραση. Η αφορμή μπορεί να είναι ασήμαντη. Δεν ξέρω αν μπορεί κάτι τέτοιο να συμβεί στον πραγματικό κόσμο σήμερα, σκέφτομαι το θέατρο που είναι ψέμα, αλλά καμιά φορά ξεσηκώνει το κοινό ή έναν τρελό και πηδάει στην σκηνή. Χωρίς καμιά προειδοποίηση.
CREDIT VIDEO
ΣΥΛΛΗΨΗ- ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΩΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΝΑΚΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΡΩΤΑ
ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΟΣ: ΜΥΡΤΩ ΛΑΜΠΡΟΥ
ΒΟΗΘΟΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ: ΜΙΛΤΟΣ ΤΖΟΥΝΗΣ
Β'ΒΟΗΘΟΙ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΑΛΑΠΑΤΗΣ, ΤΖΩ ΚΑΠΡΑΛΟΥ
ΜΟΝΤΑΖ: ΣΜΑΡΩ ΠΑΠΑΕΥΑΓΓΕΛΟΥ
MOTION GRAPHICS: ΘΟΔΩΡΗΣ ΖΙΓΚΙΡΗΣ
COLOR CORRECTION: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΠΙΔΑΚΗΣ
ΒΟΗΘΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΡΑΜΠΑΤΣΟΣ, ΘΟΔΩΡΗΣ ΠΑΣΠΑΛΙΑΡΗΣ
ΒΟΗΘΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: ΤΖΩ ΚΑΠΡΑΛΟΥ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΝΑΣΗΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΑΛΑΠΑΤΗΣ
ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ: ΧΑΡΗΣ ΠΟΥΡΝΙΑΣ
ΜΑΚΙΓΙΑΖ: ΙΩΑΝΝΑ ΛΥΓΙΖΟΥ, ΔΗΜΗΤΡΑ ΦΑΦΑΛΙΟΥ, ΚΑΚΙΑ ΠΕΤΡΕΑ
ΚΟΜΜΩΣΕΙΣ: ΧΡΟΝΗΣ ΤΖΙΜΟΣ, ΙΟΥΛΙΑ ΣΙΓΡΙΝΗ
SOUND DESIGN: ΝΙΚΟΣ ΤΣΙΝΕΣ
ΜΟΥΣΙΚΗ: ΜΑΡΙΕΤΤΑ ΦΑΦΟΥΤΗ
ΣΤΙΧΟΙ-ΦΩΝΗ: ΑΡΗΣ ΤΣΙΓΑΡΑΣ
ΚΙΘΑΡΕΣ-ΜΠΑΣΟ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΙΑΜΠΟΣ
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΟΥΣΙΚΗΣ: ΜΑΡΙΕΤΤΑ ΦΑΦΟΥΤΗ- ΡΕΝΟΣ ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΣ
ΜΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΗΣ MUSOU MUSIC
ΠΑΙΖΟΥΝ :
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΒΑΡΙΚΙΩΤΗΣ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΒΑΛΑΒΑΝΙΔΗΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΑΡΔΑΞΟΓΛΟΥ, ΦΡΕΝΤΥ ΓΚΙΖΑΣ, ΑΛΕΞΙΑ ΚΑΛΤΣΙΚΗ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΕΝΤΡΟΣ, ΜΑΡΙΑ ΚΙΤΣΟΥ, ΣΤΑΘΗΣ ΚΟΙΚΑΣ, ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΛΟΒΟΣ, ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΡΑΦΑΕΛΑ ΚΟΝΙΔΗ, ΝΙΚΟΣ ΚΥΡΙΑΛΛΙΔΗΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΖΩΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΤΟΥ, ΣΤΑΘΗΣ ΛΙΒΑΘΙΝΟΣ, ΥΡΩ ΜΑΝΕ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΝΙΑΡΡΟΣ, ΜΑΡΙΑΝΑ ΠΑΝΑ, ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΥΡΠΑΣΟΠΟΥΛΟΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΡΟΓΚΟΣΚΟΒΑ, ΕΛΙΝΑ ΡΙΖΟΥ, ΕΥΗ ΣΑΟΥΛΙΔΟΥ, ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ, ΔΗΜΗΤΡΑ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ, ΧΡΟΝΗΣ ΤΖΙΜΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΟΥΡΗΣ, ΈΛΛΗ ΤΡΙΓΓΟΥ, ΑΙΝΕΙΑΣ ΤΣΑΜΑΤΗΣ, ΜΑΡΙΑ ΤΣΙΩΤΗ
σχόλια