Βιμ Βέντερς: Το σινεμά δεν λέει πια ιστορίες· πουλάει πληροφορίες

Βιμ Βέντερς: Το σινεμά δεν λέει πια ιστορίες· πουλάει πληροφορίες Facebook Twitter
0

ΝΟΜΙΖΩ ΟΤΙ ΖΟΥΜΕ σε μια εποχή τεράστιων αλλαγών της κοινωνίας μας, της δικής μας ψυχολογίας, τού ποιοι είμαστε ως άνθρωποι, του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζουμε ο ένας τον άλλον. Συνειδητοποιούμε ότι η ψηφιακή εποχή, η οποία ξεκίνησε τόσο ελπιδοφόρα («Ω, τι... Είναι αδιανόητο τι μπορούμε να κάνουμε όλοι μας τώρα και πόσο γρήγορα μπορούμε να ανταλλάξουμε πληροφορίες και να είμαστε σε επαφή») στράφηκε προς μια άλλη κατεύθυνση απ' ό,τι περιμέναμε. Και η αφήγηση ιστοριών εξαφανίζεται. Αντί να λέμε ιστορίες, πουλάμε ιστορίες. Έχουμε συνηθίσει να αντιμετωπίζουμε κάθε εικόνα ως πληροφορία, αλλά και οι ταινίες γίνονται πληροφορίες. Τα πάντα πλέον είναι πληροφορίες και τα πάντα είναι ψηφιακά. Και έχουμε χάσει την επαφή με πολλά πράγματα με τα οποία είχαμε επαφή πριν από 20, 30 χρόνια. Και αυτό αφορά όλους μας, και είμαστε όλοι εθισμένοι σε αυτό το μηχάνημα, και όλοι χάνουμε πολλές από τις δικές μας ικανότητες και τις μεταβιβάσαμε σε αυτό το πράγμα. Αυτό είναι τώρα η μνήμη μας, και έχει αντικαταστήσει τη δική μας μνήμη. Έχουμε παραδώσει τις μνήμες μας στον υπολογιστή, οτιδήποτε χρησιμοποιούμε.

Πρόκειται για μια τεράστια αλλαγή. Και φυσικά, ο κινηματογράφος είναι μέρος αυτής της αλλαγής. Και ο κινηματογράφος, από πολλές απόψεις, για μια ολόκληρη νέα γενιά, είναι μια μορφή πληροφόρησης και όχι πλέον μια μορφή αφήγησης. Και αν δείτε μια ταινία στο κινητό σας τηλέφωνο ή στον υπολογιστή σας, βλέπετε κάτι άλλο. Βλέπεις κάτι που ισοπεδώνεται από όλα τα άλλα που προβάλλονται σε αυτή την πλατφόρμα. Και οι ταινίες δεν είναι πια, δεν έχουν πια την αθωότητα της αφήγησης.

H αφήγηση ιστοριών εξαφανίζεται. Αντί να λέμε ιστορίες, πουλάμε ιστορίες. Έχουμε συνηθίσει να αντιμετωπίζουμε κάθε εικόνα ως πληροφορία, αλλά και οι ταινίες γίνονται πληροφορίες.

Οι σειρές είναι εικόνες προς κατανάλωση· δεν σχετίζονται με την αφήγηση του σινεμά

Η αφήγηση ιστοριών είναι μια από τις αρχαιότερες μορφές επικοινωνίας για τους ανθρώπους, και όλοι μας χάνουμε την υπομονή για την αφήγηση ιστοριών γιατί οι ιστορίες χρειάζονται χρόνο. Και αρχίζουμε να βλέπουμε τις ταινίες σαν να ήταν απλώς μια άλλη μορφή πληροφορίας, και αυτό αλλάζει όλο το παιχνίδι. Και χαίρομαι τόσο πολύ που είναι γεμάτο το θέατρο, και τις προάλλες το θέατρο στο Λονδίνο επίσης. Εκπλήσσομαι με το πόσο πολύς κόσμος στην Ινδία εξακολουθεί να πηγαίνει να δει ταινίες στους κινηματογράφους, και είναι σχεδόν ένα όνειρο που γίνεται πραγματικότητα για κάποιον που ζει στην Ευρώπη, όπου πολλά θέατρα αντιμετωπίζουν πολύ δύσκολες στιγμές, επειδή η πανδημία βοήθησε στο να απομακρυνθεί το κοινό από τους κινηματογράφους, να μείνει στα σπίτια του, όπου βλέπει όλες τις πληροφορίες που θέλει.

Οι άνθρωποι έχουν συνηθίσει να βλέπουν σειρές  πολύ περισσότερο από ταινίες. Και οι σειρές είναι μια άλλη μορφή αφήγησης, αλλά με τον τρόπο που καταναλώνονται, εντείνουν την ιδέα ότι οι εικόνες υπάρχουν για να καταναλώνονται. Η κατανάλωση είναι ο εχθρός της αφήγησης. Έτσι, ζούμε σε αυτή την εποχή στην οποία ο κινηματογράφος πρέπει να τα αντιμετωπίσει όλα αυτά... Δεν νομίζω ότι όλα έχουν τελειώσει... Νομίζω ότι ο κινηματογράφος έχει  πολλή μεταμορφωτική δύναμη, και το έχει αποδείξει στα 130 χρόνια του. 'Εχει επίσης μια θεραπευτική δύναμη, και μερικές φορές σήμερα, αισθάνομαι ότι πρέπει να βασιστούμε στη θεραπευτική δύναμη της θεατρικής εμπειρίας και του κινηματογράφου- οι ταινίες ως μορφή αφήγησης για να μας επαναφέρουν σε μια διαφορετική σφαίρα από την υπερφόρτωση, το τσουνάμι πληροφοριών στο οποίο είμαστε εκτεθειμένοι.
 

Η θανατηφόρα ψηφιακή μοναξιά

Το ίδιο συμβαίνει και με τον «Αμερικανό φίλο» για τον οποίο μιλάμε σήμερα. Η φιλία έχει αλλάξει το νόημά της. Τώρα οι άνθρωποι έχουν εκατομμύρια φίλους, αλλά δεν γνωρίζουν κανέναν από αυτούς, και όταν χρειάζονται κάποιον, δεν έχει μείνει κανείς γιατί όλοι είναι στα κινητά τους τηλέφωνα. Έτσι, όπως γνωρίζετε, πολλές από τις ταινίες μου ασχολούνται με το θέμα της μοναξιάς. Σήμερα, υπάρχει μια εντελώς νέα μορφή μοναξιάς, μια πολύ άρρωστη μορφή μοναξιάς. Με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γινόμαστε όλο και πιο αντικοινωνικοί και αποξενωνόμαστε όλο και περισσότερο από τις εμπειρίες από πρώτο χέρι. Νομίζω ότι ακόμη και οι ταινίες πρέπει να αρχίσουν να αντιμετωπίζουν το θέμα της μοναξιάς με διαφορετικό τρόπο, επειδή υπάρχει μια νέα ασθένεια, μια νέα, θανατηφόρα μορφή μοναξιάς ― η ψηφιακή μοναξιά.

Oι «αναλογικές» Perfect Days

Ζούμε μέσα σε αυτή την τεράστια αλλαγή και φυσικά ο κινηματογράφος βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της αλλαγής. Αλλά πιστεύω ότι ο κινηματογράφος έχει μεγάλη δύναμη αναγέννησης και  τη δύναμη να πείσει ότι είναι καλύτερο μέσο από τα κοινωνικά μας μέσα. Έκανα το Perfect Days, για παράδειγμα, χωρίς να σκέφτομαι ότι αυτή ήταν μια ταινία που θα είχε μεγάλη επιτυχία στις κινηματογραφικές αίθουσες, και ποτέ δεν είχα μια ταινία με περισσότερους θεατές από το Perfect Days. Και ήταν μια ταινία για έναν άνθρωπο που καθαρίζει τουαλέτες, που δεν είναι στο διαδίκτυο, που δεν έχει τηλεόραση, που δεν γνωρίζει καν κανένα ψηφιακό μέσο. Και οι άνθρωποι αισθάνονται ότι ζει μια διαφορετική ζωή από ό,τι αυτοί, και ότι έχει κάτι που αποζητούν απεγνωσμένα. Έτσι, πιστεύω ότι ο κινηματογράφος έχει τη δύναμη να εξακολουθεί να είναι ένα θεραπευτικό μέσο και να ξεπεράσει την επίθεση των ψηφιακών μέσων. Σας ευχαριστώ.

Οθόνες
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κατερίνα Γιουλάκη (1938-2025): «Η θεία όλων μας»

Απώλειες / Κατερίνα Γιουλάκη (1938-2025): «Η θεία όλων μας»

Η αγαπημένη ηθοποιός, που έφυγε πλήρης ημερών πριν από λίγες ημέρες, υπήρξε η επιτομή της Ελληνίδας θείας, τόσο στην τηλεόραση όσο και στον κινηματογράφο. Ο ανιψιός της, Φώτης Σεργουλόπουλος, θυμάται στιγμές μαζί της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να δει κανείς το «Φοινικικό σχέδιο» αν δεν είναι φαν του Γουές Άντερσον;

The Review / Γιατί να δει κανείς το «Φοινικικό σχέδιο» αν δεν είναι φαν του Γουές Άντερσον;

O Χρήστος Παρίδης συζητά με τη Βένα Γεωργακοπούλου για την τελευταία ταινία του Τεξανού δημιουργού. Πρόκειται, τελικά, για μια αντικαπιταλιστική αλληγορία της εποχής μας;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Army of Lovers», όπως «Στρατός Εραστών»

Οθόνες / «Army of Lovers»: Μια ταινία για τα ζευγάρια εραστών του Ιερού Λόχου

Ο σκηνοθέτης Λευτέρης Χαρίτος εξηγεί πώς αποφάσισε να θίξει ένα θέμα που για αιώνες θεωρείται ταμπού: τις ερωτικές σχέσεις μεταξύ αντρών στην Αρχαία Ελλάδα, ακόμη και στο πεδίο της μάχης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Tsoula Festival

Μουσική / Tsoula Festival: Το πιο φρέσκο νησιώτικο φεστιβάλ στήνεται στην Αστυπάλαια

Με όνομα εμπνευσμένο από το παραδοσιακό φυλαχτό του νησιού, το φεστιβάλ που οραματίστηκαν τρεις δημοσιογράφοι στρέφει τα βλέμματα στην «πεταλούδα του Αιγαίου» – και έχουμε αποκλειστικά το πλήρες πρόγραμμά του.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Τζόυς Ευείδη

Οι Αθηναίοι / Τζόυς Ευείδη: «Φαίνομαι πολύ κουλ; Μπα, ρόλος είναι»

Αν της είχαν κάνει στο θέατρο όσες επαγγελματικές προτάσεις είχε ως σερβιτόρα, θα ήταν η Βουγιουκλάκη – όπως λέει. Κι αν και συχνά αυτολογοκρίνεται, δεν κρύβεται πίσω από τις λέξεις. Είναι μια αγαπητή κωμική ηθοποιός, που κάποτε ήθελε να παίξει δραματικούς ρόλους. Και είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Sonny boy: Ο Αλ Πατσίνο με τα δικά του λόγια

Pulp Fiction / Sonny boy: Ο Αλ Πατσίνο με τα δικά του λόγια

Mε αφορμή την βιογραφία του που μόλις κυκλοφόρησε στα Ελληνικά, ανατρέχουμε στη ζωή και την καριέρα του κορυφαίου σταρ, που προσπάθησε πολύ να αποφύγει τη διασημότητα, αλλά, ευτυχώς για εμάς, απέτυχε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Είναι «καταραμένη» η κινηματογραφική βιογραφία του Μάικλ Τζάκσον;

Οθόνες / Είναι «καταραμένη» η κινηματογραφική βιογραφία του Μάικλ Τζάκσον;

Νέα αναβολή πήρε η ταινία «Michael» ενώ η παραγωγή ανακοίνωσε την έναρξη επιπλέον γυρισμάτων, τα οποία ενδεχομένως θα επιχειρήσουν να ασχοληθούν με τις βαριές κατηγορίες εις βάρος του αείμνηστου «Βασιλιά της ποπ».
THE LIFO TEAM
Τι είναι το IMAX που, μετά τη Θεσσαλονίκη, έρχεται και στην Αθήνα

Οθόνες / Τι είναι το IMAX που, μετά τη Θεσσαλονίκη, έρχεται και στην Αθήνα

Η ανακοίνωση των Village Cinemas γεμίζει χαρά τους Αθηναίους σινεφίλ που πρόκειται να αποκτήσουν τη δική τους αίθουσα IMAX. Τι είναι, όμως, η τεχνολογία IMAX και γιατί μέχρι πρότινος είχε μόνο η Θεσσαλονίκη πιστοποιημένη αίθουσα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Ερωτικές ιστορίες κάτω από τα αστέρια στο Cine Paris

Οθόνες / Ερωτικές ιστορίες κάτω από τα αστέρια στο Cine Paris

Ένα υπέροχο κινηματογραφικό αφιέρωμα στο στέκι της Πλάκας, με παλιές δόξες, όπως το «Brief Encounter» και το «Roman Holiday» αλλά και πιο σύγχρονες, όπως το κομψοτέχνημα «In the Mood for Love» και το σπαραχτικό «Cold War».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Βασίλη και Δάφνη, πώς γυρίσατε την πιο αφοπλιστική ερωτική σκηνή του ελληνικού σινεμά;

Lifo Videos / Βασίλη και Δάφνη, πώς γυρίσατε την πιο αφοπλιστική ερωτική σκηνή του ελληνικού σινεμά;

Ο βραβευμένος σκηνοθέτης και σεναριογράφος Βασίλης Κεκάτος, μαζί με την πρωταγωνίστριά του, Δάφνη Πατακιά, μιλούν για όσα έζησαν στα γυρίσματα της ταινίας «Οι άγριες μέρες μας» – μιας ιστορίας με χαρακτήρες που είναι «γλυκά τσογλανάκια».
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
«Made in Vain»: Γιατί ένας άνθρωπος θέλει να γίνει bodybuilder;

Οθόνες / «Made in Vain»: Γιατί ένας άνθρωπος θέλει να γίνει bodybuilder;

Ένα αποκαλυπτικό ελληνικό ντοκιμαντέρ που αποτυπώνει την ωμή αλήθεια για το άθλημα του bodybuilding –έναν κόσμο όπου δοκιμάζονται τα όρια σώματος και πνεύματος– έρχεται στις αίθουσες την Πέμπτη 29 Μαΐου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ