Βιμ Βέντερς: Το σινεμά δεν λέει πια ιστορίες· πουλάει πληροφορίες

Βιμ Βέντερς: Το σινεμά δεν λέει πια ιστορίες· πουλάει πληροφορίες Facebook Twitter
0

ΝΟΜΙΖΩ ΟΤΙ ΖΟΥΜΕ σε μια εποχή τεράστιων αλλαγών της κοινωνίας μας, της δικής μας ψυχολογίας, τού ποιοι είμαστε ως άνθρωποι, του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζουμε ο ένας τον άλλον. Συνειδητοποιούμε ότι η ψηφιακή εποχή, η οποία ξεκίνησε τόσο ελπιδοφόρα («Ω, τι... Είναι αδιανόητο τι μπορούμε να κάνουμε όλοι μας τώρα και πόσο γρήγορα μπορούμε να ανταλλάξουμε πληροφορίες και να είμαστε σε επαφή») στράφηκε προς μια άλλη κατεύθυνση απ' ό,τι περιμέναμε. Και η αφήγηση ιστοριών εξαφανίζεται. Αντί να λέμε ιστορίες, πουλάμε ιστορίες. Έχουμε συνηθίσει να αντιμετωπίζουμε κάθε εικόνα ως πληροφορία, αλλά και οι ταινίες γίνονται πληροφορίες. Τα πάντα πλέον είναι πληροφορίες και τα πάντα είναι ψηφιακά. Και έχουμε χάσει την επαφή με πολλά πράγματα με τα οποία είχαμε επαφή πριν από 20, 30 χρόνια. Και αυτό αφορά όλους μας, και είμαστε όλοι εθισμένοι σε αυτό το μηχάνημα, και όλοι χάνουμε πολλές από τις δικές μας ικανότητες και τις μεταβιβάσαμε σε αυτό το πράγμα. Αυτό είναι τώρα η μνήμη μας, και έχει αντικαταστήσει τη δική μας μνήμη. Έχουμε παραδώσει τις μνήμες μας στον υπολογιστή, οτιδήποτε χρησιμοποιούμε.

Πρόκειται για μια τεράστια αλλαγή. Και φυσικά, ο κινηματογράφος είναι μέρος αυτής της αλλαγής. Και ο κινηματογράφος, από πολλές απόψεις, για μια ολόκληρη νέα γενιά, είναι μια μορφή πληροφόρησης και όχι πλέον μια μορφή αφήγησης. Και αν δείτε μια ταινία στο κινητό σας τηλέφωνο ή στον υπολογιστή σας, βλέπετε κάτι άλλο. Βλέπεις κάτι που ισοπεδώνεται από όλα τα άλλα που προβάλλονται σε αυτή την πλατφόρμα. Και οι ταινίες δεν είναι πια, δεν έχουν πια την αθωότητα της αφήγησης.

H αφήγηση ιστοριών εξαφανίζεται. Αντί να λέμε ιστορίες, πουλάμε ιστορίες. Έχουμε συνηθίσει να αντιμετωπίζουμε κάθε εικόνα ως πληροφορία, αλλά και οι ταινίες γίνονται πληροφορίες.

Οι σειρές είναι εικόνες προς κατανάλωση· δεν σχετίζονται με την αφήγηση του σινεμά

Η αφήγηση ιστοριών είναι μια από τις αρχαιότερες μορφές επικοινωνίας για τους ανθρώπους, και όλοι μας χάνουμε την υπομονή για την αφήγηση ιστοριών γιατί οι ιστορίες χρειάζονται χρόνο. Και αρχίζουμε να βλέπουμε τις ταινίες σαν να ήταν απλώς μια άλλη μορφή πληροφορίας, και αυτό αλλάζει όλο το παιχνίδι. Και χαίρομαι τόσο πολύ που είναι γεμάτο το θέατρο, και τις προάλλες το θέατρο στο Λονδίνο επίσης. Εκπλήσσομαι με το πόσο πολύς κόσμος στην Ινδία εξακολουθεί να πηγαίνει να δει ταινίες στους κινηματογράφους, και είναι σχεδόν ένα όνειρο που γίνεται πραγματικότητα για κάποιον που ζει στην Ευρώπη, όπου πολλά θέατρα αντιμετωπίζουν πολύ δύσκολες στιγμές, επειδή η πανδημία βοήθησε στο να απομακρυνθεί το κοινό από τους κινηματογράφους, να μείνει στα σπίτια του, όπου βλέπει όλες τις πληροφορίες που θέλει.

Οι άνθρωποι έχουν συνηθίσει να βλέπουν σειρές  πολύ περισσότερο από ταινίες. Και οι σειρές είναι μια άλλη μορφή αφήγησης, αλλά με τον τρόπο που καταναλώνονται, εντείνουν την ιδέα ότι οι εικόνες υπάρχουν για να καταναλώνονται. Η κατανάλωση είναι ο εχθρός της αφήγησης. Έτσι, ζούμε σε αυτή την εποχή στην οποία ο κινηματογράφος πρέπει να τα αντιμετωπίσει όλα αυτά... Δεν νομίζω ότι όλα έχουν τελειώσει... Νομίζω ότι ο κινηματογράφος έχει  πολλή μεταμορφωτική δύναμη, και το έχει αποδείξει στα 130 χρόνια του. 'Εχει επίσης μια θεραπευτική δύναμη, και μερικές φορές σήμερα, αισθάνομαι ότι πρέπει να βασιστούμε στη θεραπευτική δύναμη της θεατρικής εμπειρίας και του κινηματογράφου- οι ταινίες ως μορφή αφήγησης για να μας επαναφέρουν σε μια διαφορετική σφαίρα από την υπερφόρτωση, το τσουνάμι πληροφοριών στο οποίο είμαστε εκτεθειμένοι.
 

Η θανατηφόρα ψηφιακή μοναξιά

Το ίδιο συμβαίνει και με τον «Αμερικανό φίλο» για τον οποίο μιλάμε σήμερα. Η φιλία έχει αλλάξει το νόημά της. Τώρα οι άνθρωποι έχουν εκατομμύρια φίλους, αλλά δεν γνωρίζουν κανέναν από αυτούς, και όταν χρειάζονται κάποιον, δεν έχει μείνει κανείς γιατί όλοι είναι στα κινητά τους τηλέφωνα. Έτσι, όπως γνωρίζετε, πολλές από τις ταινίες μου ασχολούνται με το θέμα της μοναξιάς. Σήμερα, υπάρχει μια εντελώς νέα μορφή μοναξιάς, μια πολύ άρρωστη μορφή μοναξιάς. Με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γινόμαστε όλο και πιο αντικοινωνικοί και αποξενωνόμαστε όλο και περισσότερο από τις εμπειρίες από πρώτο χέρι. Νομίζω ότι ακόμη και οι ταινίες πρέπει να αρχίσουν να αντιμετωπίζουν το θέμα της μοναξιάς με διαφορετικό τρόπο, επειδή υπάρχει μια νέα ασθένεια, μια νέα, θανατηφόρα μορφή μοναξιάς ― η ψηφιακή μοναξιά.

Oι «αναλογικές» Perfect Days

Ζούμε μέσα σε αυτή την τεράστια αλλαγή και φυσικά ο κινηματογράφος βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της αλλαγής. Αλλά πιστεύω ότι ο κινηματογράφος έχει μεγάλη δύναμη αναγέννησης και  τη δύναμη να πείσει ότι είναι καλύτερο μέσο από τα κοινωνικά μας μέσα. Έκανα το Perfect Days, για παράδειγμα, χωρίς να σκέφτομαι ότι αυτή ήταν μια ταινία που θα είχε μεγάλη επιτυχία στις κινηματογραφικές αίθουσες, και ποτέ δεν είχα μια ταινία με περισσότερους θεατές από το Perfect Days. Και ήταν μια ταινία για έναν άνθρωπο που καθαρίζει τουαλέτες, που δεν είναι στο διαδίκτυο, που δεν έχει τηλεόραση, που δεν γνωρίζει καν κανένα ψηφιακό μέσο. Και οι άνθρωποι αισθάνονται ότι ζει μια διαφορετική ζωή από ό,τι αυτοί, και ότι έχει κάτι που αποζητούν απεγνωσμένα. Έτσι, πιστεύω ότι ο κινηματογράφος έχει τη δύναμη να εξακολουθεί να είναι ένα θεραπευτικό μέσο και να ξεπεράσει την επίθεση των ψηφιακών μέσων. Σας ευχαριστώ.

Οθόνες
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Είναι η «Κιούκα» η «ελληνική ταινία της χρονιάς»;

The Review / Τι είναι αυτό που κάνει την ταινία «Κιούκα» να συζητιέται τόσο;

O Χρήστος Παρίδης συνομιλεί με τη Βένα Γεωργακοπούλου για την ταινία «Κιούκα: Πριν το τέλος του καλοκαιριού» του 31χρονου Κωστή Χαραμουντάνη. Πώς καταφέρνει το όραμα ενός millennial σκηνοθέτη να ξεχωρίζει στο σύγχρονο ελληνικό σινεμά — και γιατί αξίζει την προσοχή μας;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ρίτσαρντ Γκιρ: Η αβάσταχτη γοητεία της σεμνότητας 

Οθόνες / Ρίτσαρντ Γκιρ: Η αβάσταχτη γοητεία της σεμνότητας 

Με αφορμή την έξοδο του «Oh, Canada» στις εγχώριες αίθουσες, ανατρέχουμε στο σύνολο της καριέρας ενός σταρ που οι περισσότεροι θεωρούμε δεδομένο, ίσως επειδή όσα κάνει στην οθόνη φαντάζουν τόσο ανεπιτήδευτα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Κάν’ το όπως ο Γκοντάρ

Ανταπόκριση από τις Κάννες / Κάν’ το όπως ο Γκοντάρ

Ως άλλος Αμερικανός στο Παρίσι του ’60, ο Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ με τη φετινή του συμμετοχή, το ασπρόμαυρο «Nouvelle Vague», αποτίνει φόρο τιμής στον θρυλικό auteur του γαλλικού Νέου Κύματος, υπενθυμίζοντάς μας την τέχνη (και το θράσος) της νεότητας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στις σχολικές γιορτές ο Θοδωρής Σελέκος ζήλευε τα φτερά αγγέλου που είχε ο φίλος του ο Παναγιώτης

Οθόνες / Στις σχολικές γιορτές ο Θοδωρής Σελέκος ζήλευε τα φτερά αγγέλου που είχε ο φίλος του ο Παναγιώτης

Ο Θοδωρής Σελέκος μεγάλωσε στο Νέο Ηράκλειο και ασχολείται με τον κινηματογράφο . Στα πρώτα του βήματα ήταν μέρος της κολεκτίβας ATH KIDS. Έχει σκηνοθετήσει βιντεοκλίπ για καλλιτέχνες όπως ο Ethismos, ο Saske, οι Sworr και διαφημιστικά για brands όπως η Muerte Inc. Παλιότερα άκουγε περισσότερη hip-hop μουσική. Τώρα ακούει jazz και soul. Η πρώτη ταινία μικρού μήκους του ονομάζεται «Can you water a garden with tears?». Του αρέσει η ησυχία και οι αργές ταινίες.
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΚΟΥΛΑΚΗ
Χολιγουντιανή απόβαση στην Κρουαζέτ, μια πολιτική διαμαρτυρία αλλά και «ψαλίδι» στο γυμνό

Κάννες 2025 / Χολιγουντιανή απόβαση στην Κρουαζέτ, μια πολιτική διαμαρτυρία αλλά και «ψαλίδι» στο γυμνό

Στην τελετή έναρξης του Φεστιβάλ Καννών, ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο εξαπέλυσε για ακόμη μία φορά σφοδρή κριτική κατά της αμερικανικής πολιτικής, μια μικρή γαλλική ταινία εγκαινίασε το φεστιβάλ, ενώ οι λαμπερές σταρ υποχρεώθηκαν να περιορίσουν τις ημίγυμνες εμφανίσεις τους στο κόκκινο χαλί.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ποιος είναι τελοσπάντων αυτός ο Λεός Καράξ;

Οθόνες / Λεός Καράξ: Ποιος είναι ο σκηνοθέτης του Holy Motors;

«Δεν είμαι εγώ», δηλώνει ο ασυμβίβαστος Γάλλος δημιουργός στον τίτλο της φιλμικής του αυτοβιογραφίας, εντείνοντας το μυστήριο γύρω από το πρόσωπό του και προσθέτοντας ακόμη μία ψηφίδα σε ένα συναρπαστικό καλλιτεχνικό work in progress.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Ένκε Φεζολλάρι

Μυθολογίες / «Όποτε θέλω να κλάψω, βλέπω το The Hours»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Ένκε Φεζολλάρι

Το πρώτο ερωτικό σκίρτημα ήρθε με το Persona του Μπέργκμαν. Όταν είδε το Happy Together του Wong Kar-Wai, ήθελε να ουρλιάξει. Τα παθιασμένα συναισθήματα έχουν τον πρώτο λόγο στην κινηματογραφική λίστα του ηθοποιού και σκηνοθέτη.
«Becoming Led Zeppelin»: Το χρονικό του βαρύτερου ροκ συγκροτήματος όλων των εποχών

Pulp Fiction / Led Zeppelin: Ένα ντοκιμαντέρ για το «βαρύτερο» ροκ συγκρότημα όλων των εποχών

Το ντοκιμαντέρ «Becoming Led Zeppelin» του Μπέρναρντ ΜακΜάχον παρουσιάζει την ιστορία του θρυλικού hard rock συγκροτήματος, φωτίζοντας το background των μελών του και τις περιστάσεις που οδήγησαν στην ίδρυσή του, φτάνοντας μέχρι και την κυκλοφορία του δεύτερου άλμπουμ τους και την απαρχή της απόλυτης δόξας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
movies

Οθόνες / Η Σταχτοπούτα αλλιώς και 5 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Το διάσημο παραμύθι γίνεται ταινία τρόμου, εφηβικά δράματα και η καινούργια σκηνοθετική δουλειά του διεθνούς φήμης Έλληνα διευθυντή φωτογραφίας Φαίδωνα Παπαμιχαήλ – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
Φαίδων Παπαμιχαήλ: «Παντού με περνούν για ξένο, δεν έχω πλέον μητρική γλώσσα»

Pulp Fiction / «Παντού με περνούν για ξένο, δεν έχω πλέον μητρική γλώσσα»

Με αφορμή τη νέα του ταινία, ο σημαντικός διευθυντής φωτογραφίας και σκηνοθέτης Φαίδων Παπαμιχαήλ αφηγείται στον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο τη συναρπαστική διαδρομή της ζωής του από τα πρώτα του βήματα μέχρι τις μεγαλύτερες στιγμές της καριέρας του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
El Eternauta: Το θρυλικό κόμικ μεταφέρθηκε στο Netflix σε μια σειρά υψηλών προδιαγραφών

Daily / El Eternauta: Το θρυλικό κόμικ μεταφέρθηκε στο Netflix σε μια σειρά υψηλών προδιαγραφών

«Ο κοσμοναύτης του απείρου» έκανε πρεμιέρα πριν από μερικές μέρες, σε μια μεταφορά αντάξια του θρύλου που συνοδεύει τόσο το έργο όσο και τον δημιουργό του, ο οποίος βρήκε τραγικό τέλος στα χέρια της αργεντινής χούντας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ