Βιμ Βέντερς: Το σινεμά δεν λέει πια ιστορίες· πουλάει πληροφορίες

Βιμ Βέντερς: Το σινεμά δεν λέει πια ιστορίες· πουλάει πληροφορίες Facebook Twitter
0

ΝΟΜΙΖΩ ΟΤΙ ΖΟΥΜΕ σε μια εποχή τεράστιων αλλαγών της κοινωνίας μας, της δικής μας ψυχολογίας, τού ποιοι είμαστε ως άνθρωποι, του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζουμε ο ένας τον άλλον. Συνειδητοποιούμε ότι η ψηφιακή εποχή, η οποία ξεκίνησε τόσο ελπιδοφόρα («Ω, τι... Είναι αδιανόητο τι μπορούμε να κάνουμε όλοι μας τώρα και πόσο γρήγορα μπορούμε να ανταλλάξουμε πληροφορίες και να είμαστε σε επαφή») στράφηκε προς μια άλλη κατεύθυνση απ' ό,τι περιμέναμε. Και η αφήγηση ιστοριών εξαφανίζεται. Αντί να λέμε ιστορίες, πουλάμε ιστορίες. Έχουμε συνηθίσει να αντιμετωπίζουμε κάθε εικόνα ως πληροφορία, αλλά και οι ταινίες γίνονται πληροφορίες. Τα πάντα πλέον είναι πληροφορίες και τα πάντα είναι ψηφιακά. Και έχουμε χάσει την επαφή με πολλά πράγματα με τα οποία είχαμε επαφή πριν από 20, 30 χρόνια. Και αυτό αφορά όλους μας, και είμαστε όλοι εθισμένοι σε αυτό το μηχάνημα, και όλοι χάνουμε πολλές από τις δικές μας ικανότητες και τις μεταβιβάσαμε σε αυτό το πράγμα. Αυτό είναι τώρα η μνήμη μας, και έχει αντικαταστήσει τη δική μας μνήμη. Έχουμε παραδώσει τις μνήμες μας στον υπολογιστή, οτιδήποτε χρησιμοποιούμε.

Πρόκειται για μια τεράστια αλλαγή. Και φυσικά, ο κινηματογράφος είναι μέρος αυτής της αλλαγής. Και ο κινηματογράφος, από πολλές απόψεις, για μια ολόκληρη νέα γενιά, είναι μια μορφή πληροφόρησης και όχι πλέον μια μορφή αφήγησης. Και αν δείτε μια ταινία στο κινητό σας τηλέφωνο ή στον υπολογιστή σας, βλέπετε κάτι άλλο. Βλέπεις κάτι που ισοπεδώνεται από όλα τα άλλα που προβάλλονται σε αυτή την πλατφόρμα. Και οι ταινίες δεν είναι πια, δεν έχουν πια την αθωότητα της αφήγησης.

H αφήγηση ιστοριών εξαφανίζεται. Αντί να λέμε ιστορίες, πουλάμε ιστορίες. Έχουμε συνηθίσει να αντιμετωπίζουμε κάθε εικόνα ως πληροφορία, αλλά και οι ταινίες γίνονται πληροφορίες.

Οι σειρές είναι εικόνες προς κατανάλωση· δεν σχετίζονται με την αφήγηση του σινεμά

Η αφήγηση ιστοριών είναι μια από τις αρχαιότερες μορφές επικοινωνίας για τους ανθρώπους, και όλοι μας χάνουμε την υπομονή για την αφήγηση ιστοριών γιατί οι ιστορίες χρειάζονται χρόνο. Και αρχίζουμε να βλέπουμε τις ταινίες σαν να ήταν απλώς μια άλλη μορφή πληροφορίας, και αυτό αλλάζει όλο το παιχνίδι. Και χαίρομαι τόσο πολύ που είναι γεμάτο το θέατρο, και τις προάλλες το θέατρο στο Λονδίνο επίσης. Εκπλήσσομαι με το πόσο πολύς κόσμος στην Ινδία εξακολουθεί να πηγαίνει να δει ταινίες στους κινηματογράφους, και είναι σχεδόν ένα όνειρο που γίνεται πραγματικότητα για κάποιον που ζει στην Ευρώπη, όπου πολλά θέατρα αντιμετωπίζουν πολύ δύσκολες στιγμές, επειδή η πανδημία βοήθησε στο να απομακρυνθεί το κοινό από τους κινηματογράφους, να μείνει στα σπίτια του, όπου βλέπει όλες τις πληροφορίες που θέλει.

Οι άνθρωποι έχουν συνηθίσει να βλέπουν σειρές  πολύ περισσότερο από ταινίες. Και οι σειρές είναι μια άλλη μορφή αφήγησης, αλλά με τον τρόπο που καταναλώνονται, εντείνουν την ιδέα ότι οι εικόνες υπάρχουν για να καταναλώνονται. Η κατανάλωση είναι ο εχθρός της αφήγησης. Έτσι, ζούμε σε αυτή την εποχή στην οποία ο κινηματογράφος πρέπει να τα αντιμετωπίσει όλα αυτά... Δεν νομίζω ότι όλα έχουν τελειώσει... Νομίζω ότι ο κινηματογράφος έχει  πολλή μεταμορφωτική δύναμη, και το έχει αποδείξει στα 130 χρόνια του. 'Εχει επίσης μια θεραπευτική δύναμη, και μερικές φορές σήμερα, αισθάνομαι ότι πρέπει να βασιστούμε στη θεραπευτική δύναμη της θεατρικής εμπειρίας και του κινηματογράφου- οι ταινίες ως μορφή αφήγησης για να μας επαναφέρουν σε μια διαφορετική σφαίρα από την υπερφόρτωση, το τσουνάμι πληροφοριών στο οποίο είμαστε εκτεθειμένοι.
 

Η θανατηφόρα ψηφιακή μοναξιά

Το ίδιο συμβαίνει και με τον «Αμερικανό φίλο» για τον οποίο μιλάμε σήμερα. Η φιλία έχει αλλάξει το νόημά της. Τώρα οι άνθρωποι έχουν εκατομμύρια φίλους, αλλά δεν γνωρίζουν κανέναν από αυτούς, και όταν χρειάζονται κάποιον, δεν έχει μείνει κανείς γιατί όλοι είναι στα κινητά τους τηλέφωνα. Έτσι, όπως γνωρίζετε, πολλές από τις ταινίες μου ασχολούνται με το θέμα της μοναξιάς. Σήμερα, υπάρχει μια εντελώς νέα μορφή μοναξιάς, μια πολύ άρρωστη μορφή μοναξιάς. Με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γινόμαστε όλο και πιο αντικοινωνικοί και αποξενωνόμαστε όλο και περισσότερο από τις εμπειρίες από πρώτο χέρι. Νομίζω ότι ακόμη και οι ταινίες πρέπει να αρχίσουν να αντιμετωπίζουν το θέμα της μοναξιάς με διαφορετικό τρόπο, επειδή υπάρχει μια νέα ασθένεια, μια νέα, θανατηφόρα μορφή μοναξιάς ― η ψηφιακή μοναξιά.

Oι «αναλογικές» Perfect Days

Ζούμε μέσα σε αυτή την τεράστια αλλαγή και φυσικά ο κινηματογράφος βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της αλλαγής. Αλλά πιστεύω ότι ο κινηματογράφος έχει μεγάλη δύναμη αναγέννησης και  τη δύναμη να πείσει ότι είναι καλύτερο μέσο από τα κοινωνικά μας μέσα. Έκανα το Perfect Days, για παράδειγμα, χωρίς να σκέφτομαι ότι αυτή ήταν μια ταινία που θα είχε μεγάλη επιτυχία στις κινηματογραφικές αίθουσες, και ποτέ δεν είχα μια ταινία με περισσότερους θεατές από το Perfect Days. Και ήταν μια ταινία για έναν άνθρωπο που καθαρίζει τουαλέτες, που δεν είναι στο διαδίκτυο, που δεν έχει τηλεόραση, που δεν γνωρίζει καν κανένα ψηφιακό μέσο. Και οι άνθρωποι αισθάνονται ότι ζει μια διαφορετική ζωή από ό,τι αυτοί, και ότι έχει κάτι που αποζητούν απεγνωσμένα. Έτσι, πιστεύω ότι ο κινηματογράφος έχει τη δύναμη να εξακολουθεί να είναι ένα θεραπευτικό μέσο και να ξεπεράσει την επίθεση των ψηφιακών μέσων. Σας ευχαριστώ.

Οθόνες
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γιάννης Σολδάτος: «Ο μεγαλύτερος εχθρός μου είναι ο μικροαστισμός» ή «Το σινεμά ως μαζικό λαϊκό θέαμα έχει σχεδόν τελειώσει»

Βιβλίο / Γιάννης Σολδάτος: «Το σινεμά ως μαζικό λαϊκό θέαμα έχει σχεδόν τελειώσει»

Μια συζήτηση με τον σκηνοθέτη, εκδότη και συγγραφέα της συνοπτικής «Ιστορίας του Ελληνικού Κινηματογράφου» που πρόσφατα επανακυκλοφόρησε εμπλουτισμένη και σε ενιαία μορφή από τις εκδόσεις Αιγόκερως.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Aν είχα Πόδια θα σε Κλωτσούσα». Σιγά ρε φίλε, ένα σινεμά ήρθαμε!

Οθόνες / «Aν είχα Πόδια θα σε Κλωτσούσα». Σιγά ρε φίλε, ένα σινεμά ήρθαμε!

Κάνουμε χιούμορ, αλλά η ταινία της Μπρόνστιν παίρνει τα περισσότερα αστέρια της εβδομάδας (με ντεμπούτο A$AP Rocky). Άλλες πέντε ταινίες «βγαίνουν» στα σινεμά από σήμερα και υπάρχει κάτι για όλους.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ποια είναι η καλύτερη και ποια η χειρότερη σειρά του 2025;

Pulp Fiction / Ποια είναι η καλύτερη και ποια η χειρότερη σειρά του 2025;

Pluribus ή All is Fair; Έχουν και τα δύο φανατικούς θαυμαστές που τους χωρίζει μία άβυσσος. Τα βρίσκουν στη μέση ίσως με τον τελευταίο κύκλο του Stranger Things. Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος και Γιάννης Βασιλείου μιλούν για τις τρεις πολυσυζητημένες σειρές στο studio της LifO.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους

Οθόνες / Όσα παιδιά βρέθηκαν στην Ολυμπία 29/11-6/12 είδαν πολύ καλό σινεμά

Το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους ταξίδεψε για μια εβδομάδα τους θεατές του σε κάθε γωνιά της Γης, από τους καταυλισμούς της Παλαιστίνης μέχρι τις Φιλιππίνες και τα νησιά Γκαλάπαγκος.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Τζον Κασσαβέτης, εξέχων δημιουργός της αμερικανικής αβάν-γκαρντ

Οθόνες / Τζον Κασσαβέτης: «Το καλύτερο location στον κόσμο είναι το ανθρώπινο πρόσωπο»

Γεννήθηκε σαν σήμερα ο Ελληνοαμερικανός σκηνοθέτης και ηθοποιός που έγραψε ιστορία στον κινηματογράφο με σπουδαίες ταινίες όπως οι «Μια γυναίκα εξομολογείται», «Νύχτα Πρεμιέρας», «Γκλόρια» και πολλές ακόμα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η συγκλονιστική «Φωνή της Χιντ Ρατζάμπ» ακούγεται από σήμερα και στην Αθήνα

Οθόνες / Η συγκλονιστική «Φωνή της Χιντ Ρατζάμπ» ακούγεται από σήμερα και στην Ελλάδα

Ένα 6χρονο κορίτσι «φωνάζει» το πιο δυνατό αντιπολεμικό μήνυμα, οι Έλληνες διασκευάζουν Ντίκενς (και το κάνουν πολύ καλά) και άλλες πέντε ταινίες που μπορείτε να δείτε από σήμερα στα σινεμά.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Σινεμά από το μέλλον, για δύο εβδομάδες στην Αθήνα

Οθόνες / Σινεμά από το μέλλον, για δύο εβδομάδες στην Αθήνα

Το Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας επιστρέφει. Για δύο εβδομάδες θα δούμε μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες ταινίες σύχρονων δημιουργών, παράλληλα με αποκατεστημένες κλασικές που άφησαν εποχή.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Beatles νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων

Daily / Beatles νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων

Η μυθική σειρά οκτώ (συν ένα) επεισοδίων που διασχίζει ολόκληρη την εξωπραγματική διαδρομή του πιο σημαντικού και πιο λατρεμένου συγκρότημα στην ιστορία, επέστρεψε στο Disney + σε νέα, αποκατεστημένη εκδοχή με πεντακάθαρη εικόνα και κρυστάλλινο ήχο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Barry Lyndon»: Η μεγαλειώδης ύβρις ενός όμορφου αριβίστα

Οθόνες / «Barry Lyndon»: Η μεγαλειώδης ύβρις ενός όμορφου αριβίστα

Πενήντα χρόνια μετά την πρώτη προβολή της, η ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ παραμένει ένα μεγάλο εικαστικό αριστούργημα και σίγουρα μία από τις ωραιότερες ταινίες που γυρίστηκαν ποτέ.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Νταβίντ Πάμπλος: « Το Μεξικό βυθίζεται στη βία εδώ και πολλά χρόνια»

Οθόνες / Νταβίντ Πάμπλος: «Το Μεξικό βυθίζεται στη βία εδώ και πολλά χρόνια»

Βία, καρτέλ ναρκωτικών, τρόμος παντού, σκλάβοι του σεξ αλλά και queer έρωτες στο Μεξικό του σήμερα. Αυτό είναι το σκηνικό της συγκλονιστικής ταινίας «Στον δρόμο» που είδαμε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Ο Μεξικανός σκηνοθέτης μίλησε στη LiFO για τη ζωή στο Μεξικό αλλά και για την τόλμη που χρειάστηκε να γυρίσει μια ταινία με ένα τόσο επικίνδυνο για τη χώρα του θέμα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το μέλλον που προφήτευσε το «Ghost in the shell» είναι εδώ

Μουσική / Το μέλλον που προφήτευσε το «Ghost in the shell» είναι εδώ

Το 1995, όταν βγήκε στους κινηματογράφους το διάσημο άνιμε του Mamoru Oshii, οι αναφορές του στην ΑΙ ακούγονταν εξωγήινες. Σήμερα, μοιάζει πιο επίκαιρο και σύγχρονο από ποτέ. Το ίδιο και το σάουντρακ του Kenji Kawai. Σε λίγες μέρες προβάλλεται ξανά στην Αθήνα.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Βιμ Βέντερς: «Είμαι αισιόδοξος για το σινεμά, ο κόσμος σιχάθηκε το streaming»

Οθόνες / Βιμ Βέντερς στη LifO: «O κόσμος σιχάθηκε το streaming»

Με αφορμή το αφιέρωμα στο έργο του που είδαμε στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, ο Γερμανός σκηνοθέτης μάς μίλησε για την εκλεκτική συγγένεια που νιώθει με την Ιαπωνία και για τον τρόπο που του αρέσει να κάνει ταινίες, ενώ εξέφρασε την αισιοδοξία του για την επιστροφή του κοινού στις κινηματογραφικές αίθουσες.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ