Το Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, το μακροβιότερο κινηματογραφικό φεστιβάλ της Αθήνας, ξεκίνησε τις φετινές προβολές και θα συνεχίσει μέχρι τις 2 Φεβρουαρίου.
Στα τριάντα τέσσερα χρόνια που διεξάγεται έχει προβάλει σε πρώτη προβολή μερικούς από τους πιο αγαπημένους (πια) τίτλους του ευρωπαϊκού κινηματογράφου, έχει κάνει αφιερώματα σε μεγάλους δημιουργούς, έχει φέρει και το αθηναϊκό κοινό σε επαφή με προσωπικότητες όπως ο Κρίστοφερ Λι, ο Εμίρ Κουστουρίτσα και η Βαλέρια Γκολίνο, που μας επισκέφτηκαν κατά καιρούς ως καλεσμένοι του.
Φέτος, λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών της πανδημίας του κορωνοϊού, η διοργάνωση έλαβε την απόφαση για πρώτη φορά οι προβολές του προγράμματος να πραγματοποιηθούν αποκλειστικά διαδικτυακά μέσω του CINESQUARE.
Αν έπρεπε να ξεχωρίσουμε κάποιες ταινίες από το διαγωνιστικό πρόγραμμα του φεστιβάλ, θα καταλήγαμε στο Sisterhood, το Californie και το Τroubled Minds.
Από τις ειδικές προβολές, που περιλαμβάνουν και τις ελληνικές «εξορμήσεις» των Μπίλι Γουάιλντερ και Βέρνερ Χέρτζογκ με τα Fedora και Signs of Love αντίστοιχα, ξεχωρίζει το Dune του Nτέιβιντ Λιντς.
Το Sisterhood έρχεται από το Κόσσοβο και προστίθεται σε μια σειρά από ταινίες που γυρίστηκαν στην περιοχή, κυκλοφόρησαν μέσα στο 2021 και πραγματεύονται ποικιλοτρόπως το ζήτημα της γυναικείας ενδυνάμωσης. Μπορεί το Hive, που βρίσκεται στην προεπιλογή των δεκαπέντε ταινιών από τις οποίες θα προκύψουν οι πέντε υποψήφιες για το Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας, να είναι η καλύτερη ανάμεσά τους, μα, όπως λέγεται, το Sisterhood ακολουθεί σε απόσταση αναπνοής.
Στο Californie οι δημιουργοί Αλεσάντρο Κασίγκολι και Κέισι Κάουφμαν δανείζονται μερικά tips από το Up του Μάικλ Άπτεντ και το Boyhood του Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ και ακολουθούν ένα νεαρό κορίτσι από την ηλικία των εννέα ως εκείνη των δεκατεσσάρων, καταγράφοντας τις αλλαγές που παρατηρούνται πάνω της και μέσα της κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, πάντα σε συνάρτηση με τις καταβολές της και το περιβάλλον γύρω της – η ηρωίδα προέρχεται από οικογένεια Αλγερινών μεταναστών.
Στο Troubled Minds δύο αδέρφια καλλιτέχνες ετοιμάζονται για μια μεγάλη έκθεση και έρχονται σε σύγκρουση λόγω των διαφορετικών τους χαρακτήρων. Κάποιες κριτικές συγκρίνουν το έργο με το σινεμά του Γκασπάρ Νοέ, οι θεατές που βρίσκουν ελκυστικό το οριακό σινεμά του τελευταίου ίσως βρουν κάτι να τους ενδιαφέρει εδώ.
Στο πλαίσιο του διαγωνιστικού τμήματος προβάλλονται επίσης τρεις ελληνικές ταινίες, η Βοή του Κόσμου του Πέτρου Σεβαστίκογλου, το REM: Tαχείες Κινήσεις Οφθαλμού του Κάρολου Ζωναρά και το Musa του Νίκου Νικολόπουλου, καθώς και μία ελληνοκυπριακή, το Patchwork του Πέτρου Χαραλάμπους, στο οποίο πρωταγωνιστεί η Αγγελική Παπούλια.
Οι φαν του κλασικού κινηματογράφου έχουν πάντα έναν λόγο να περιμένουν το Πανόραμα, καθώς κατά καιρούς έχει φέρει στις αίθουσες αληθινά διαμαντάκια, είτε ως μεμονωμένες επιλογές είτε με εκτεταμένα αφιερώματα σε δημιουργούς είδους σαν τον Σάμουελ Φούλερ.
Το φετινό σχετικό αφιέρωμα τιτλοφορείται «Οι μοιραίες γυναίκες του φιλμ νουάρ», το επιμελείται ο σκηνοθέτης Δημήτρης Παναγιωτάτος και περιλαμβάνει επιλογές με δύο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Το ένα είναι ότι σε όλες τους η femme fatale, αυτό το δομικό στοιχείο του είδους, λαμβάνει την πρωτοκαθεδρία, το άλλο ότι αποτελούν ιδιαίτερες, «εξειδικευμένες» επιλογές, αρκετές εκ των οποίων προβάλλονται για πρώτη φορά στη χώρα μας. Τα Strange Love of Martha Ivers, Sudden Fear και Decoy είναι οι γνωστότερες ανάμεσά τους, ακόμα κι αυτές, όμως, δύσκολα θα τις έχουν δει σινεφίλ που δεν ανήκουν στους σκληροπυρηνικούς οπαδούς του είδους.
Το άλλο μεγάλο αφιέρωμα του φεστιβάλ αφορά τον Σταύρο Τσιώλη, αυτόν τον Έλληνα δημιουργό που έφυγε από τη ζωή το 2019 και πήρε μαζί του το φιλμικό του ιδίωμα, το οποίο τον έκανε τόσο αγαπητό σε κοινό και κριτικούς.
Ο Τσιώλης ξεκίνησε στα τέλη των ‘60s πλάι στον Φίνο, για λογαριασμό του οποίου γύρισε μερικές επαγγελματικές δουλειές, απογοητευμένος, όμως, από τα project που του ανέθεταν έκανε ένα διάλειμμα πολλών ετών, για να επιστρέψει στα ‘80s με την ταινία Μια τόσο Μακρινή Απουσία –καθόλου τυχαίος ο τίτλος– και να φύγει με τρία βραβεία από το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.
Τόσο αυτή όσο και το Σχετικά με τον Βασίλη, που κυκλοφόρησε την επόμενη χρονιά, αποτελούν αμιγώς δραματικές δουλειές, με τη δεύτερη να αποτελεί κατά κάποιο τρόπο προάγγελο των φαινομενικά σουρεαλιστικών, μα πέρα για πέρα αληθινών (και ελληνικών) οδοιπορικών που θα ακολουθούσαν.
Με τους Ακατανίκητους Εραστές, που επίσης προβάλλονται στο πλαίσιο του φεστιβάλ, ο Τσιώλης κάνει το πέρασμα στην κωμωδία. Από τον Έρωτα στη Χουρμαδιά και έπειτα θα ξεκινήσει αυτό το απίθανο σερί ταινιών που ανέδειξε την «εθνική μας κωμωδία» μέσα από επεισόδια ανεκδοτολογικού χαρακτήρα, χωρίς ποτέ, όμως, να αντιμετωπίζει τους ήρωές του ως ανέκδοτα, εντοπίζοντας ταυτόχρονα την ποίηση σε εκείνο που λογαριάζουμε για πεζό και καθημερινό.
Κορυφαία στιγμή αυτής της ιδιάζουσας «εποποιίας», στην οποία είχε για συνοδοιπόρο του πάντα τον Αργύρη Μπακιρτζή, αποτελεί το Ας Περιμένουν οι Γυναίκες, που ξεκινά να προβάλλεται την Τρίτη 01/02.
Από τις ειδικές προβολές, που περιλαμβάνουν και τις ελληνικές «εξορμήσεις» των Μπίλι Γουάιλντερ και Βέρνερ Χέρτζογκ με τα Fedora και Signs of Love αντίστοιχα, ξεχωρίζει το Dune του Nτέιβιντ Λιντς. Είδαμε πριν μερικούς μήνες την ατμοσφαιρική κατάθεση του Ντενί Βιλνέβ πάνω στο σύμπαν που έπλασε η πένα του Φρανκ Χέρμπερτ, περιμένουμε να δούμε και το απαραίτητο sequel της, καθώς η ταινία αποτελούσε έναν μακρύ πρόλογο, επί της ουσίας. Αυτή, όμως, δεν ήταν η πρώτη φορά που κάποιος προσπάθησε να μεταφέρει το δημοφιλές μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας στο σελιλόιντ.
Πρώτος το είχε επιχειρήσει ο Αλεχάντρο Γιοντορόφσκι, ο οποίος είχε συμφωνήσει, μεταξύ άλλων, με τους Pink Floyd για τη μουσική, με τον Σαλβαδόρ Νταλί (!) να υποδυθεί τον Αυτοκράτορα και με τον H.R.Giger για τον σχεδιασμό της παραγωγής, μα το όραμά του τρόμαξε το χολιγουντιανό στούντιο και το project ματαιώθηκε – περισσότερες πληροφορίες για αυτή την απρόσφορη απόπειρα θα βρείτε στο απίθανο ντοκιμαντέρ Jodorowsky’s Dune.
Τα δικαιώματα για την κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου πέρασαν στα χέρια του θρυλικού παραγωγού Ντίνο Ντε Λαουρέντις, ο οποίος θα βρει έπειτα από χρόνια τον σκηνοθέτη που έψαχνε στο πρόσωπο του Ντέιβιντ Λιντς, που μόλις είχε κάνει επιτυχία με το Elephant Man.
Η ταινία κυκλοφόρησε στις αίθουσες το 1984 και αποτέλεσε καλλιτεχνική και εμπορική αποτυχία. H εμπειρία υπήρξε τόσο επώδυνη για τον Λιντς που μέχρι σήμερα αποφεύγει να μιλήσει εκτεταμένα για την ταινία και αρνείται πεισματικά τη συμμετοχή του στις κατά καιρούς ειδικές εκδόσεις της για την αγορά του DVD.
Πρόκειται ασφαλώς για αποσπασματικό, camp θέαμα, το οποίο όμως έχει τη γοητεία του σε σημεία και σίγουρα δεν είναι χειρότερο από ανάλογα εγχειρήματα της εποχής, όπως πχ. το Flash Gordon του Μάικ Χότζες. Το φεστιβάλ σας δίνει τη δυνατότητα να το δείτε και να βγάλετε τα δικά σας συμπεράσματα.
Οι ταινίες ανεβαίνουν στο CINESQUARE από τις 10 π.μ. της εκάστοτε ημέρας και παραμένουν εκεί μέχρι τη λήξη του φεστιβάλ.
Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα του 34ου Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου θα βρείτε στην ιστοσελίδα του φεστιβάλ panoramafest.org.
σχόλια