Οι αρχαίοι άνθρωποι εξαφανίστηκαν λόγω τεμπελιάς;

Οι αρχαίοι άνθρωποι εξαφανίστηκαν λόγω τεμπελιάς; Facebook Twitter
Ο Ceri Shipton, αρχαιολόγος στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας, δήλωσε ότι ο «τεμπέλικος» τρόπος με τον οποίο ο H. Erectus έφτιαχνε εργαλεία και συγκέντρωνε πόρους έπαιξε κάποιο ρόλο στην εξαφάνιση του είδους.
2

Στη σύγχρονη κοινωνία, κάποιος μπορεί να είναι τεμπέλης και να μη χρειαστεί ποτέ να αντιμετωπίσει σοβαρές συνέπειες γι' αυτό. Αν δε μπορείς να μαγειρέψεις, παραγγέλνεις απ' έξω. Αν θες να πας οπουδήποτε, καλείς ένα ταξί. Αλλά σύμφωνα με μία νέα αμφιλεγόμενη μελέτη, δεν θα μπορούσαμε να πούμε το ίδιο για τον Homo erectus, έναν αρχαίο συγγενή του είδους μας. Στην εν λόγω μελέτη επιστήμονες ισχυρίζονται ότι ήταν η νωθρότητα που οδήγησε τον H. erectus στην εξαφάνιση.


Ένας από τους συντάκτες της μελέτης και αρχαιολόγος στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας, ο Ceri Shipton, εξήγησε σε μία δήλωση ότι ο «τεμπέλικος» τρόπος με τον οποίο ο H. erectus έφτιαχνε εργαλεία και συγκέντρωνε πόρους έπαιξε κάποιο ρόλο στην εξαφάνιση του είδους.

Λέει ότι «φαίνεται πως δεν πίεζαν τον εαυτό τους» και ισχυρίζεται ότι οι αυτοί οι πρώτοι άνθρωποι «δεν είχαν την ίδια αίσθηση περιέργειας που έχουμε εμείς». Αυτός ο ισχυρισμός, βέβαια, είναι προβληματικός για πολλούς λόγους.

Ανάλυση του σχεδίου και του βάρους των πέτρινων εργαλείων όπως αιχμηρές πέτρες, τσεκούρια και μπαλτάδες που βρέθηκαν στο Saffaqah έδειξαν ότι οι ανθρωπίνοι που τα χρησιμοποιούσαν ήταν «δυνατοί και επιδέξιοι» αλλά συγχρόνως και «τεχνολογικά συντηρητικοί και χρησιμοποιούσαν στρατηγικές με την λιγότερη δυνατή προσπάθεια για εύρεση τροφή και μεταφορά εργαλείων».


Το άρθρο, που δημοσιεύτηκε στο PLOS One στα τέλη Ιουλίου, περιλαμβάνει μία ανάλυση πέτρινων εργαλείων που βρέθηκαν στην αραβική χερσόνησο, αλλά όπως έχουν τονίσει κριτικοί του, δεν αποδεικνύει ότι τα εργαλεία ανήκαν όντως στον H. erectus.

Ο Chris Stringer, επικεφαλής ερευνών για την ανθρώπινη εξέλιξη στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, που δεν έλαβε μέρος στη συγκεκριμένη έρευνα, εξηγεί ότι ο ισχυρισμός πως ο H. erectus ήταν τεμπέλης «φαίνεται σαν μία πολύ μεγάλη εξαγωγή συμπεράσματος από μία μόνο περιοχή» και συμπληρώνει ότι «χωρίς ανθρώπινα απολιθώματα και με ανακριβή χρονολόγηση, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ποιο είδος έφτιαξε αυτά τα εργαλεία».

Εν τω μεταξύ, ο Huw Groucutt, μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και ένας από τους επιστήμονες που συνέταξαν τη μελέτη, εξήγησε στο Twitter ότι ο σχολιασμός που έκανε ο Shipton στη δήλωση του πανεπιστημίου δεν αντανακλούσε τη δική του ερμηνεία για τα ευρήματα.

Στο άρθρο δηλώνεται ότι θα γίνουν νέες επιτόπιες έρευνες στη περιοχή Saffaqah στην κεντρική Αραβία με σκοπό να «γίνει γνωστό το πώς οι ανθρωπίνοι (σ.σ. ευρύτερη ταξινομική βαθμίδα στην οποία ανήκει και ο σύγχρονος Homo sapiens) προσαρμόστηκαν σε αυτή τη περιοχή».

Ανάλυση του σχεδίου και του βάρους των πέτρινων εργαλείων όπως αιχμηρές πέτρες, τσεκούρια και μπαλτάδες που βρέθηκαν στο Saffaqah έδειξαν ότι οι ανθρωπίνοι που τα χρησιμοποιούσαν ήταν «δυνατοί και επιδέξιοι» αλλά συγχρόνως και «τεχνολογικά συντηρητικοί, χρησιμοποιώντας στρατηγικές με τη λιγότερη δυνατή προσπάθεια για εύρεση τροφή και μεταφορά εργαλείων».

Με λίγα λόγια, ενώ υπήρχαν καλύτερες πέτρες τριγύρω για την κατασκευή των εργαλείων, οι ανθρωπίνοι που έφτιαξαν αυτά τα αντικείμενα στο Saffaqah είδαν τις πέτρες κοντά στον καταυλισμό τους και αποφάσισαν ότι ήταν αρκετά καλές.

Οι αρχαίοι άνθρωποι εξαφανίστηκαν λόγω τεμπελιάς; Facebook Twitter
O Dr. Ceri Shipton σε ανασκαφή στο Saffaqah στην κεντρική Αραβία.


Οι ανθρωπίνοι αυτοί κατασκεύαζαν πέτρινα εργαλεία – ειδικά τα τσεκούρια που οι αρχαιολόγοι έχουν συνδέσει με τον Homo erectus. Από την οπτική του Shipton, η χαμηλή ποιότητα αυτών των εργαλείων υποδεικνύει ότι οι δημιουργοί τους –που πιστεύει ότι ήταν Homo erectus– δεν είχαν ροπή προς την τεχνολογική πρόοδο.


«Για να φτιάξουν τα πέτρινα εργαλεία τους θα χρησιμοποιούσαν ό,τι πέτρες έβρισκαν γύρω από τον καταυλισμό τους, που ήταν σχετικά χαμηλής ποιότητας σε σχέση με αυτά που έφτιαξαν άλλου κατασκευαστές εργαλείων αργότερα», είπε ο Shipton. «Στον χώρο που ερευνήσαμε, υπήρχε μια βραχώδης προεξοχή με ποιοτική πέτρα σε μικρή απόσταση, σε έναν μικρό λόφο... ήξεραν ότι ήταν εκεί, αλλά επειδή είχαν επαρκείς πόρους φαίνεται να σκέφτηκαν "γιατί να ασχοληθούμε;"».

Αν και το σχέδιο αυτών των τσεκουριών συνήθως συνδέεται με τον Homo erectus, κριτικοί της μελέτης διατείνονται ότι δεν παρουσιάζονται επαρκή στοιχεία για να πούμε ότι ο H. erectus έφτιαξε τα εργαλεία στο Saffaqah, πόσο μάλλον να υποστηρίξουμε ότι ήταν τεμπέληδες.

Όταν ρωτήθηκε αν είναι ασφαλές να προβούμε στο συμπέρασμα ότι οι αρχαίοι άνθρωποι ήταν τεμπέληδες και αν γίνεται να το κάνουμε αυτό με βάση την ποιότητα κάποιων εργαλείων, ο καθηγητής ανθρώπινης εξέλιξης στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσινγκτον, Bernard Wood, απάντησε «όχι» και «όχι».

 
Η ερμηνεία του Shipton συγκρούεται και με μία άλλη αμφιλεγόμενη μελέτη για τον Homo erectus, που στην ουσία ισχυρίζεται ότι οι άνθρωποι αυτοί ταξίδευαν στη θάλασσα, σε όλο το κόσμο, και μιλούσαν ο ένας με τον άλλο – κάτι που δεν φαίνεται καθόλου τεμπέλικο. Αλλά οι περισσότεροι επιστήμονες δεν συμφωνούν ούτε και με αυτή την υπόθεση.


Έτσι γυρίζουμε εκεί που ξεκινήσαμε: Γνωρίζουμε ότι οι αρχαίοι άνθρωποι έζησαν 1,89 εκατομμύρια με 143.000 χρόνια πριν, πιθανόν είχαν κάποια διασταύρωση με τον αρχαίο Homo sapiens, και κατά τη διάρκεια της ύπαρξής τους, έγιναν ψηλότεροι, λεπτότεροι και απέκτησαν μεγαλύτερο εγκέφαλο από τους προηγούμενους. Τα υπόλοιπα παραμένουν ένα μυστήριο.

Το εάν ήταν τεμπέληδες ή όχι παραμένει υπό συζήτηση, αλλά ο H. erectus θεωρείται γενικά το πρώτο ανθρώπινο είδος που έζησε περισσότερο. Εάν ισχύει αυτό, τότε, όσο νωθροί κι αν ήταν, κάτι πρέπει να έκαναν σωστά.

Με πληροφορίες από Inverse / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΟΦΙΑ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ

Αρχαιολογία & Ιστορία
2

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το πρώτο ντοκιμαντέρ για την ηρωίνη γυρίστηκε σε αστυνομικό τμήμα

Αρχαιολογία & Ιστορία / Το πρώτο ντοκιμαντέρ για την ηρωίνη γυρίστηκε σε αστυνομικό τμήμα

Ο αστυνομικός ρεπόρτερ της εφημερίδας «Ακρόπολις» αφηγείται σε φύλλο του Γεννάρη του 1931 όσα συνέβησαν σε παράρτημα ασφαλείας της Αθήνας και κατέγραψε η κάμερα του σκηνοθέτη Δημήτρη Γαζιάδη.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
To ξενοδοχείο InterContinental στην Καμπούλ είναι ένα μέρος που τα έχει δει όλα

Αρχαιολογία & Ιστορία / To ξενοδοχείο InterContinental στην Καμπούλ είναι ένα μέρος που τα έχει δει όλα

Από την εποχή που η πρωτεύουσα του Αφγανιστάν ήταν το σταυροδρόμι των χίπις μέχρι τους Ταλιμπάν, το θρυλικό InterContinental της Καμπούλ καταφέρνει, με κάποιον αξιοθαύμαστο τρόπο, να παραμείνει ανοιχτό μέχρι σήμερα.
THE LIFO TEAM
Ο σκανδαλώδης, πολυτελής και θαυμαστός κόσμος της Μαρίας Αντουανέτας

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ο σκανδαλώδης, πολυτελής και θαυμαστός κόσμος της Μαρίας Αντουανέτας

Είδωλο της ποπ κουλτούρας, fashion icon, influencer προτού καν εφευρεθεί ο όρος, εξακολουθεί να επηρεάζει τη μόδα με την απαράμιλλη γοητεία της. Μια έκθεση στο μουσείο V&A, η πρώτη για τη Γαλλίδα βασίλισσα στο Ηνωμένο Βασίλειο, μας το υπενθυμίζει.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ζαφείρης Γκούσιος: Ο κοινωνικός ονειροπόλος που πυροβόλησε τον πρώτο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τι σκεφτόταν ο άνθρωπος που πυροβόλησε τον πρώτο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας;

Ο Ζαφείρης Γκούσιος, που αυτοχαρακτηριζόταν «κοινωνικός ονειροπόλος», το 1927 αποπειράται να δολοφονήσει τον Παύλο Κουντουριώτη. Το πώς και το γιατί μέσα από τον Τύπο της εποχής.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Μετέφρασε το Συμπόσιο του Πλάτωνα. Τον κατηγόρησαν και τον κυνήγησαν ανελέητα. Αυτοκτόνησε

Ιστορία / Μετέφρασε το Συμπόσιο του Πλάτωνα. Τον κυνήγησαν ανελέητα. Αυτοκτόνησε

Αυτή είναι η ιστορία του Ιωάννη Συκουτρή, ενός μεγάλου πνευματικού Έλληνα που κατηγορήθηκε ως άθεος για τη μετάφραση του «Συμποσίου» του Πλάτωνα εξ αιτίας της αναφοράς του στις «γενετήσιες σχέσεις στην αρχαία Ελλάδα».
ΣΠΥΡΟΣ ΣΤΑΒΕΡΗΣ
Ο άλυτος γρίφος της Ιερουσαλήμ

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ο άλυτος γρίφος της Ιερουσαλήμ

Η απροσδόκητη κατάκτησή της από τους Ισραηλινούς στον πόλεμο των έξι ημερών. Ο Νταγιάν, ο Σαρόν και ο Χουσέιν της Ιορδανίας. Η Ιντιφάντα, ο PLO και η συντριβή τους. Το Τείχος, το Ορος του Ναού και οι υπόγειες σήραγγες. Μια συναρπαστική σύνοψη της ιστορίας μιας εκρηκτικής πόλης από τον Σάιμον Σίμπαγκ Μοντεφιόρε.
Ρήνεια: Το νησί των νεκρών απέναντι από τη Δήλο

Ιστορία μιας πόλης / Ρήνεια, η άλλη Δήλος

Ένα νησί που δεν προοριζόταν για ζωή αλλά για θάνατο. Απέναντι από τη λαμπρή Δήλο, η Ρήνεια κουβαλά τα πιο σιωπηλά –και ίσως πιο ανθρώπινα– μυστικά του Αιγαίου. Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την αρχαιολόγο Ζώζη Παπαδοπούλου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Δήλος: H καρδιά των Κυκλάδων

Ιστορία μιας πόλης / Δήλος: H καρδιά των Κυκλάδων

Στη μέση των Κυκλάδων, σ’ ένα νησί χωρίς μόνιμους κατοίκους, η γη κρύβει ακόμη φωνές. Αν ξέρεις πού να κοιτάξεις, η Δήλος αρχίζει να σου μιλά για θεούς που λατρεύτηκαν, εμπορικές αυτοκρατορίες που γεννήθηκαν, λαούς που ήρθαν και έφυγαν, και τελετές που παραμένουν μυστήριο. Το νησί αυτό υπήρξε κάποτε το κέντρο του κόσμου – και ακόμη κρατά μυστικά. Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την αρχαιολόγο Ζώζη Παπαδοπούλου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Εν μέσω των γυναικών της αμαρτίας. Μια επίσκεψη στα Βούρλα τον Φλεβάρη του 1936

Αρχαιολογία & Ιστορία / Εν μέσω των γυναικών της αμαρτίας. Μια επίσκεψη στα Βούρλα τον Φλεβάρη του 1936

Η συγγραφέας, δημοσιογράφος και φεμινίστρια Λιλίκα Νάκου επισκέφθηκε το –υπό κρατική διαχείριση– πορνείο των Βούρλων τον Φλεβάρη του 1936, συνομίλησε με τις «γυναίκες της αμαρτίας» και μετέφερε τις εντυπώσεις της.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Μέλι, Ρόδια, Aμβροσία: Τι έτρωγαν τελικά στον Όλυμπο οι Θεοί;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μέλι, Ρόδια, Aμβροσία: Τι έτρωγαν τελικά στον Όλυμπο οι Θεοί;

Τόσο οι γραπτές πηγές όσο και η εικονογραφία της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας αποκαλύπτουν ότι οι θεοί και οι ήρωες ήταν μάλλον εκλεκτικότεροι των θνητών ως προς τη διατροφή τους. Και τα φαγητά τους έκρυβαν κίνητρα πέρα από την πείνα...
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ματίας Ρουστ: Μια ατέλειωτη ιστορία των ’80s

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ματίας Ρουστ: Μια ατέλειωτη ιστορία των ’80s

Το βράδυ της 28ης Μαΐου 1987 ο 18χρονος Γερμανός προσγειώνεται με ένα Cessna στην Κόκκινη Πλατεία για να αποδείξει ότι «αν κάποιος σαν εμένα μπορεί να περάσει σώος και αβλαβής στην άλλη πλευρά, τότε δεν υπάρχει τόσο μεγάλος κίνδυνος, και ίσως να μπορούμε να τα βρούμε όλοι μεταξύ μας».
ΜΑΚΗΣ ΜΑΛΑΦΕΚΑΣ
Η Μεγαλόχαρη ως αστυνομικό λαγωνικό 

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τα «αντιλωποδυτικά θαύματα» της Παναγίας

Μια δημοσιογραφική έρευνα που έκανε το 1933 ο αστυνομικός ρεπόρτερ Ευστάθιος Θωμόπουλος κατέγραψε τους άθλους της Παναγίας· από την Κρήτη μέχρι τη Ροδόπη, οι πιστοί «έβλεπαν» τη δράση της, ένιωθαν ευγνώμονες και τη μαρτυρούσαν.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ

σχόλια

1 σχόλια