Η πικρή αλήθεια του ποιητή Παλλαδά

Η πικρή αλήθεια του ποιητή Παλλαδά Facebook Twitter
6

Ἂν μὴ γελῶμεν τὸν βίον τὸν δραπέτην
Τύχην τε πόρνης ῥεύμασιν κινουμένην,
ὀδύνην ἑαυτοῖς προξενοῦμεν πάντοτε
ἀναξίους ὁρῶντες εὐτυχεστέρους.

Αν δεν γελάμε με το βίο το δραπέτη

και με την πόρνη τύχη που κινείται με τα ρεύματα,

πάντοτε οδύνη θα προξενούμε στους εαυτούς μας
βλέποντας τους ανάξιους ευτυχέστερους.

Ερωτιδείς σε βάρκα. Λινό και μάλλινο ύφασμα, Αίγυπτος, 4ος αι. μ.Χ. 

Ο ποιητής Παλλαδάς έζησε στην Αλεξάνδρεια στο τέλος του 4ου και τις αρχές του 5ου αι. μ.Χ. και ήταν γνωστός επιγραμματογράφος. Στην Παλατινή ανθολογία του αποδίδονται με ασφάλεια 151 επιγράμματα. Εργαζόταν ως δάσκαλος, ήταν παντρεμένος αλλά αναφέρεται με πικρία στην συζυγική ζωή και έμεινε εθνικός σε ένα περιβάλλον χριστιανικό. 

Το παραπάνω επίγραμμα βρέθηκε γραμμένο και στους τοίχους μιας τουαλέτας στην Έφεσο, αλλά ο δεύτερος, πιό τολμηρός στίχος είχε αντικατασταθεί με αυτόν: "πίνοντες ἢ τρυφῶντες ἢ λελουμένοι", δηλαδή "πίνοντας, κάνοντας τρυφηλή ζωή και λουτρά". 

Ο Παλλαδάς είναι τολμηρός στιχοπλόκος, ενίοτε αθυρόστομος και συχνά καυστικός. Να μερικά ακόμη ποίηματά του:

Πᾶς τις ἀπαίδευτος φρονιμώτατός ἐστι σιωπῶν,

τὸν λόγον ἐγκρύπτων ὡς πάθος αἰσχρότατον.

Ο κάθε αμόρφωτος φρονιμώτερο είναι να σιωπά, 

κρύβοντας τα λόγια του σαν πάθος αισχρότατο

Τμήμα πετάσματος με πλήθος εικονογραφικών στοιχείων από τη Ρωμαϊκή και τη Χριστιανική παράδοση: οικοδόμημα με καμάρες και μετάλλια, έφιπποι κυνηγοί, άγγελοι, άνθη και φρούτα σε καλάθια. Ύφασμα από λινό και μαλλί. Αίγυπτος, 5ος αι. μ.Χ.

 Σκηνὴ πᾶς ὁ βίος καὶ παίγνιον· ἢ μάθε παίζειν

τὴν σπουδὴν μεταθεὶς, ἢ φέρε τὰς ὀδύνας.

Θέατρο είναι όλη η ζωή μα και παιχνίδι. Ή μάθε να παίζεις

κάνοντας στην άκρη τη σοβαρότητα, ή υπέμεινε τα βάσανα. 

Προσωποποίηση της γης ή μιας εκ των τεσσάρων εποχών. Υφαντό μάλλινο ύφασμα, Αίγυπτος 4ος αι. μ.Χ.

 

 

Εἰπέ, πόθεν σύ μετρεῖς κόσμον καὶ πείρατα γαίης
ἐξ ὀλίγης γαίης σῶμα φέρων ὀλίγον.
σαυτὸν ἀρίθμησον πρότερον καὶ γνῶθι σεαυτόν,
καὶ τότ' ἀριθμήσεις γαῖαν ἀπειρεσίην.
εἰ δ' ὀλίγον πηλὸν τοῦ σώματος οὑ καταριθμεῖς,
πῶς δύνασαι γνῶναι τῶν ἀμέτρων τὰ μέτρα;

 

Πες μου, από πού μετράς τον κόσμο και τα πέρατα της γης

που έχεις σώμα μικρό φτιαγμένο από λίγο χώμα;

Μέτρησε πρώτα και γνώρισε τον εαυτό σου,

κι έπειτα να μετρήσεις την απέραντη τη γη. 

Αν δεν μπορείς να υπολογίσεις ούτε το λίγο χώμα του κορμιού σου

πώς θα μπορέσεις τα μέτρα των αμέτρων να γνωρίσεις;

Αρχαιολογία & Ιστορία
6

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ρήνεια: Το νησί των νεκρών απέναντι από τη Δήλο

Ιστορία μιας πόλης / Ρήνεια, η άλλη Δήλος

Ένα νησί που δεν προοριζόταν για ζωή αλλά για θάνατο. Απέναντι από τη λαμπρή Δήλο, η Ρήνεια κουβαλά τα πιο σιωπηλά –και ίσως πιο ανθρώπινα– μυστικά του Αιγαίου. Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την αρχαιολόγο Ζώζη Παπαδοπούλου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Δήλος: H καρδιά των Κυκλάδων

Ιστορία μιας πόλης / Δήλος: H καρδιά των Κυκλάδων

Στη μέση των Κυκλάδων, σ’ ένα νησί χωρίς μόνιμους κατοίκους, η γη κρύβει ακόμη φωνές. Αν ξέρεις πού να κοιτάξεις, η Δήλος αρχίζει να σου μιλά για θεούς που λατρεύτηκαν, εμπορικές αυτοκρατορίες που γεννήθηκαν, λαούς που ήρθαν και έφυγαν, και τελετές που παραμένουν μυστήριο. Το νησί αυτό υπήρξε κάποτε το κέντρο του κόσμου – και ακόμη κρατά μυστικά. Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την αρχαιολόγο Ζώζη Παπαδοπούλου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Εν μέσω των γυναικών της αμαρτίας. Μια επίσκεψη στα Βούρλα τον Φλεβάρη του 1936

Αρχαιολογία & Ιστορία / Εν μέσω των γυναικών της αμαρτίας. Μια επίσκεψη στα Βούρλα τον Φλεβάρη του 1936

Η συγγραφέας, δημοσιογράφος και φεμινίστρια Λιλίκα Νάκου επισκέφθηκε το –υπό κρατική διαχείριση– πορνείο των Βούρλων τον Φλεβάρη του 1936, συνομίλησε με τις «γυναίκες της αμαρτίας» και μετέφερε τις εντυπώσεις της.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Μέλι, Ρόδια, Aμβροσία: Τι έτρωγαν τελικά στον Όλυμπο οι Θεοί;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μέλι, Ρόδια, Aμβροσία: Τι έτρωγαν τελικά στον Όλυμπο οι Θεοί;

Τόσο οι γραπτές πηγές όσο και η εικονογραφία της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας αποκαλύπτουν ότι οι θεοί και οι ήρωες ήταν μάλλον εκλεκτικότεροι των θνητών ως προς τη διατροφή τους. Και τα φαγητά τους έκρυβαν κίνητρα πέρα από την πείνα...
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ματίας Ρουστ: Μια ατέλειωτη ιστορία των ’80s

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ματίας Ρουστ: Μια ατέλειωτη ιστορία των ’80s

Το βράδυ της 28ης Μαΐου 1987 ο 18χρονος Γερμανός προσγειώνεται με ένα Cessna στην Κόκκινη Πλατεία για να αποδείξει ότι «αν κάποιος σαν εμένα μπορεί να περάσει σώος και αβλαβής στην άλλη πλευρά, τότε δεν υπάρχει τόσο μεγάλος κίνδυνος, και ίσως να μπορούμε να τα βρούμε όλοι μεταξύ μας».
ΜΑΚΗΣ ΜΑΛΑΦΕΚΑΣ
Η Μεγαλόχαρη ως αστυνομικό λαγωνικό 

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τα «αντιλωποδυτικά θαύματα» της Παναγίας

Μια δημοσιογραφική έρευνα που έκανε το 1933 ο αστυνομικός ρεπόρτερ Ευστάθιος Θωμόπουλος κατέγραψε τους άθλους της Παναγίας· από την Κρήτη μέχρι τη Ροδόπη, οι πιστοί «έβλεπαν» τη δράση της, ένιωθαν ευγνώμονες και τη μαρτυρούσαν.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Γιατί έθαβαν βρέφη μέσα σε αγγεία στο Βαθύ της Αστυπάλαιας;

Ιστορία μιας πόλης / Γιατί έθαβαν βρέφη μέσα σε αγγεία στο Βαθύ της Αστυπάλαιας;

Τι το ιδιαίτερο συμβαίνει στο Βαθύ της Αστυπάλαιας και τι συνεχίζει να αποκαλύπτει η αρχαιολογική έρευνα στην περιοχή; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Ανδρέα Βλαχόπουλο.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
«ΒΙΑΣ»: Τα αρχαιολογικά τοπία ως ζωντανά οικοσυστήματα

Αρχαιολογία & Ιστορία / Καμπανούλες στους Δελφούς, Πέρδικες στο Σούνιο. Ό,τι φυτρώνει και ζει στους αρχαιολογικούς χώρους

Μια πρωτοποριακή επιστημονική προσέγγιση του πολιτιστικού τοπίου αποκαλύπτει έναν άγνωστο κόσμο χιλιάδων ζώων και φυτών σε είκοσι εμβληματικούς αρχαιολογικούς χώρους της χώρας. 
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Βασίλης Λαμπρινουδάκης: Ο αρχαιολόγος πίσω από το νέο μουσείο της Επιδαύρου

Οι Αθηναίοι / Βασίλης Λαμπρινουδάκης: Ο αρχαιολόγος πίσω από το νέο μουσείο της Επιδαύρου

Από τις ανασκαφές στην Επίδαυρο και τη Νάξο, ο ομότιμος καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας αφηγείται μια ζωή αφιερωμένη στην ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Και όπως λέει, το πιο πολύτιμο εύρημα δεν ήταν αρχαιολογικό – ήταν η γυναίκα του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Δεσποτόπουλος και το αθηναϊκό όνειρο του μοντερνισμού

Ιστορία μιας πόλης / Ο Δεσποτόπουλος και το αθηναϊκό όνειρο του μοντερνισμού

Από το Ωδείο Αθηνών έως τη Σουηδία της εξορίας, ο Ιωάννης Δεσποτόπουλος δεν υπήρξε μόνο ένας σπουδαίος αρχιτέκτονας, αλλά και ένας διανοούμενος που οραματίστηκε μια πιο δημοκρατική, λειτουργική και πολιτισμένη πόλη. Ποια είναι η παρακαταθήκη του στη σύγχρονη Ελλάδα; Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με τον Λουκά Μπαρτατίλα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ

σχόλια

4 σχόλια
οι πρώτοι στίχοι μοιάζουν με κάποιους απο την Βίβλο, συγκεκριμέναΙερεμίας 12:1Δίκαιος εἶ, Κύριε, ὅτι ἀπολογήσομαι πρὸς σέ, πλὴν κρίματα λαλήσω πρὸς σέ· τί ὅτι ὁδὸς ἀσεβῶν εὐοδοῦται, εὐθήνησαν πάντες οἱ ἀθετοῦντες ἀθετήματα;Δηλαδή: Δικαιος είσαι, Κυριε, και το δίκαιον ευρίσκεται πάντοτε με το μέρος σου. Εν τούτοις τολμώ να συνομιλήσω μαζή σου. Θα θέσω ενώπιόν σου μερικά ερωτήματα, τα οποίά μου φαίνονται δίκαια. Διατί οι δρόμοι της ζωής των ασεβών ευοδώνονται; Διατί ευτυχούν όλοι εκείνοι, οι οποίοι συνεχώς και αναιδώς καταπατούν το άγιόν σου θέλημα;Η προσέγγιση πάντως είναι διαφορετική επειδή ο μεν Παλλαδάς (ως cool άτομο) παροτρύνει τους άλλους να το αντιμετωπίζουν με χιούμορ ο δε Ιερεμίας παροτρύνει τον θεό να τους σφάξει, (ναι να τους σφάξει) and i quote Ιερεμίας 12:3 καὶ σύ, Κύριε, γινώσκεις με, δεδοκίμακας τὴν καρδίαν μου ἐναντίον σου· ἅγνισον αὐτοὺς εἰς ἡμέραν σφαγῆς αὐτῶν.Απαράδεκτος ο Ιερεμίας τς τς τςοπότε Παλλαδάς > Ιερεμίας**************** Παλλαδάς Φορ δε γουίν ********************
Πάντα διαβάζω τη στήλη σου με μεγάλο ενδιαφέρον, Βασιλική, αλλά νομίζω ότι η πικρή αλήθεια της σημερινής ανάρτησης με έκανε πραγματικά να αναστενάξω με κατανόηση-χρήζει απομνημόνευσης ολόκληρη! :)
Πολυ ωραιο! Καπου διαβασα οτι ο Παλλαδας σχετιζοταν φιλικα με την τελευταια ελληνιδα φιλοσοφο , την Υπατία. Θα ηταν σίγουρα πολυ ενδιαφερουσα η Αλεξανδρεια εκεινης της τελευταιας εποχης προ τελικης επικρατησης του χριστιανισμου!
Υπάρχει πράγματι ένα διάσημο επίγραμμα από την Παλατινή Ανθολογία (ΙΧ.400) που εξυμνεί την Υπατία και αποδόθηκε από τον Μάξιμο Πλανούδη στον Παλλαδά: ὅταν βλέπω σε, προσκυνῶ, καὶ τους λόγουςτῆς παρθένου τὸν οἶκον ἀστρῷον βλέπωνεἰς οὐρανὸν γάρ ἐστι σοῦ τὰ πράγματα,Yπατία σεμνή, τῶν λόγων εὐμορφία,ἄχραντον ἄστρον τῆς σοφῆς παιδεύσεως. Δυστυχώς η νεότερη έρευνα δεν επιβεβαιώνει την πατρότητα του επιγράμματος στον Παλλαδά και διατυπώνεται η σκέψη ότι για λίγα χρόνια ίσως δεν συνέπεσαν. Νομίζω ότι είναι από αυτές τις περιπτώσεις που προτιμούμε να πιστέψουμε ότι αυτοί οι δύο εξαιρετικοί άνθρωποι συναντήθηκαν :)