Η πικρή αλήθεια του ποιητή Παλλαδά

Η πικρή αλήθεια του ποιητή Παλλαδά Facebook Twitter
6

Ἂν μὴ γελῶμεν τὸν βίον τὸν δραπέτην
Τύχην τε πόρνης ῥεύμασιν κινουμένην,
ὀδύνην ἑαυτοῖς προξενοῦμεν πάντοτε
ἀναξίους ὁρῶντες εὐτυχεστέρους.

Αν δεν γελάμε με το βίο το δραπέτη

και με την πόρνη τύχη που κινείται με τα ρεύματα,

πάντοτε οδύνη θα προξενούμε στους εαυτούς μας
βλέποντας τους ανάξιους ευτυχέστερους.

Ερωτιδείς σε βάρκα. Λινό και μάλλινο ύφασμα, Αίγυπτος, 4ος αι. μ.Χ. 

Ο ποιητής Παλλαδάς έζησε στην Αλεξάνδρεια στο τέλος του 4ου και τις αρχές του 5ου αι. μ.Χ. και ήταν γνωστός επιγραμματογράφος. Στην Παλατινή ανθολογία του αποδίδονται με ασφάλεια 151 επιγράμματα. Εργαζόταν ως δάσκαλος, ήταν παντρεμένος αλλά αναφέρεται με πικρία στην συζυγική ζωή και έμεινε εθνικός σε ένα περιβάλλον χριστιανικό. 

Το παραπάνω επίγραμμα βρέθηκε γραμμένο και στους τοίχους μιας τουαλέτας στην Έφεσο, αλλά ο δεύτερος, πιό τολμηρός στίχος είχε αντικατασταθεί με αυτόν: "πίνοντες ἢ τρυφῶντες ἢ λελουμένοι", δηλαδή "πίνοντας, κάνοντας τρυφηλή ζωή και λουτρά". 

Ο Παλλαδάς είναι τολμηρός στιχοπλόκος, ενίοτε αθυρόστομος και συχνά καυστικός. Να μερικά ακόμη ποίηματά του:

Πᾶς τις ἀπαίδευτος φρονιμώτατός ἐστι σιωπῶν,

τὸν λόγον ἐγκρύπτων ὡς πάθος αἰσχρότατον.

Ο κάθε αμόρφωτος φρονιμώτερο είναι να σιωπά, 

κρύβοντας τα λόγια του σαν πάθος αισχρότατο

Τμήμα πετάσματος με πλήθος εικονογραφικών στοιχείων από τη Ρωμαϊκή και τη Χριστιανική παράδοση: οικοδόμημα με καμάρες και μετάλλια, έφιπποι κυνηγοί, άγγελοι, άνθη και φρούτα σε καλάθια. Ύφασμα από λινό και μαλλί. Αίγυπτος, 5ος αι. μ.Χ.

 Σκηνὴ πᾶς ὁ βίος καὶ παίγνιον· ἢ μάθε παίζειν

τὴν σπουδὴν μεταθεὶς, ἢ φέρε τὰς ὀδύνας.

Θέατρο είναι όλη η ζωή μα και παιχνίδι. Ή μάθε να παίζεις

κάνοντας στην άκρη τη σοβαρότητα, ή υπέμεινε τα βάσανα. 

Προσωποποίηση της γης ή μιας εκ των τεσσάρων εποχών. Υφαντό μάλλινο ύφασμα, Αίγυπτος 4ος αι. μ.Χ.

 

 

Εἰπέ, πόθεν σύ μετρεῖς κόσμον καὶ πείρατα γαίης
ἐξ ὀλίγης γαίης σῶμα φέρων ὀλίγον.
σαυτὸν ἀρίθμησον πρότερον καὶ γνῶθι σεαυτόν,
καὶ τότ' ἀριθμήσεις γαῖαν ἀπειρεσίην.
εἰ δ' ὀλίγον πηλὸν τοῦ σώματος οὑ καταριθμεῖς,
πῶς δύνασαι γνῶναι τῶν ἀμέτρων τὰ μέτρα;

 

Πες μου, από πού μετράς τον κόσμο και τα πέρατα της γης

που έχεις σώμα μικρό φτιαγμένο από λίγο χώμα;

Μέτρησε πρώτα και γνώρισε τον εαυτό σου,

κι έπειτα να μετρήσεις την απέραντη τη γη. 

Αν δεν μπορείς να υπολογίσεις ούτε το λίγο χώμα του κορμιού σου

πώς θα μπορέσεις τα μέτρα των αμέτρων να γνωρίσεις;

Αρχαιολογία & Ιστορία
6

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Οι Αθηναίοι και η εμμονή με το πώς θα τους θυμούνται

Ιστορία μιας πόλης / «Έτσι θέλω να σε θυμάμαι»: Η ταφική τέχνη στην αρχαία Αθήνα

Η αρχαιολόγος Κάτια Μαργαρίτη εξηγεί πώς δηλώνεται η θλίψη και το πένθος στα επιτύμβια ανάγλυφα και τι είδους αγάλματα χρησιμοποιούσαν οι Αθηναίοι για τη σήμανση των τάφων.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μια επίσκεψη στο Άσυλο Ανιάτων το 1932

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Άνθρωπος ή τέρας; Άγνωστον»: Επίσκεψη στο Άσυλο Ανιάτων το 1932

Ο ρεπόρτερ της εφημερίδας «Ακρόπολις», κατόπιν έκκλησης των υπευθύνων του ασύλου, επισκέπτεται τα διαμερίσματα της «στεγασμένης αυτής αθηναϊκής κολάσεως» στην Κυψέλη και περιγράφει όσα είδε με λέξεις που σήμερα ξενίζουν. 
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Κάτια Σπορν: Η αρχαιολόγος που διευθύνει το Γερμανικό Ινστιτούτο της Αθήνας

Αρχαιολογία & Ιστορία / Κάτια Σπορν: Η αρχαιολόγος που διευθύνει το Γερμανικό Ινστιτούτο της Αθήνας

Η πρώτη γυναίκα αρχαιολόγος που διευθύνει το Γερμανικό Ινστιτούτο της Αθήνας μιλάει στη LiFO για τη δραστηριότητα του ινστιτούτου και τη σύνδεσή της με την Ελλάδα. Πάντα ως φιλέλληνας και «ορκισμένη» Αθηναία.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ηριδανός: Ο αόρατος ποταμός της Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Ηριδανός: Ο αόρατος ποταμός της Αθήνας

Ένα ποτάμι που άλλοτε διέσχιζε την καρδιά της αρχαίας πόλης, σήμερα όμως περνάμε από πάνω του, αγνοώντας οι περισσότεροι την ύπαρξή του. Ο Ηριδανός, ένα από τα πιο αινιγματικά κομμάτια του φυσικού τοπίου της Αθήνας, αποκαλύπτει την ιστορία του μέσα από αρχαιολογικά ευρήματα, μύθους και τις υπόγειες διαδρομές του.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Χαλκίδα. Ένα μικρό κέντρο του κόσμου την Εποχή του Σιδήρου

Ιστορία μιας πόλης / Χαλκίδα. Ένα μικρό κέντρο του κόσμου την Εποχή του Σιδήρου

Στην Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου, η Χαλκίδα και τα γειτονικά της κέντρα –το Λευκαντί, η Ερέτρια, η Αμάρυνθος– σχημάτισαν ένα ζωντανό δίκτυο ανταλλαγών γύρω από τον Ευβοϊκό Κόλπο. Ο στενός Εύριπος δεν χώριζε αλλά ένωνε κοινότητες που μοιράζονταν τεχνογνωσία, εμπορική δραστηριότητα και κοινωνικές δομές που θα καθόριζαν τον ελληνικό κόσμο των αρχών της πρώιμης αρχαιότητας.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Δαφνί: «To βασίλειο της αναποδογυρισμένης λογικής»

Αρχαιολογία & Ιστορία / Δαφνί: «To βασίλειο της αναποδογυρισμένης λογικής»

«Ένα φρενοκομείον είναι σαν την άλλη κοινωνία. Με τη διαφορά ότι είναι από την ανάποδη!» Ένα ρεπορτάζ της εφημερίδας «Πατρίς» αποκαλύπτει τις εφιαλτικές συνθήκες που επικρατούσαν στο Δημόσιο Ψυχιατρείο τη δεκαετία του 1920.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Ασκληπιείο της Κω: Πώς ανακαλύφθηκε ένα από τα σπουδαιότερα ιερά του ελληνιστικού κόσμου

Ιστορία μιας πόλης / Ασκληπιείο της Κω: Πώς ανακαλύφθηκε το σπουδαίο ιερό του ελληνιστικού κόσμου

Ανάμεσα στα μεγάλα ιερά της δωρικής εξάπολης, το Ασκληπιείο της Κω ξεχωρίζει όχι μόνο για τη λαμπρότητά του αλλά και για την περιπετειώδη ιστορία της ανακάλυψής του.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Διεθνείς σπείρες διακίνησης Ελλήνων λαθρομεταναστών στον Μεσοπόλεμο

Αρχαιολογία & Ιστορία / Στον Μεσοπόλεμο οι Έλληνες ήταν οι λαθρομετανάστες της εποχής

Το 1930 υπήρχαν στην Αθήνα περισσότερες από πενήντα «μεταναστευτικαί σπείραι», «λαθροπράκτορες» που εκμεταλλεύονταν το όνειρο για μια καλύτερη ζωή στις ΗΠΑ. Ο ημερήσιος αθηναϊκός Τύπος κατέγραψε τη δράση τους.  
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Έπος του ’40: Σπάνιες φωτογραφίες από το αρχείο του Πολεμικού Μουσείου

Αρχαιολογία & Ιστορία / Όσα ξέρει το Πολεμικό Μουσείο για το έπος του ’40. Σπάνιες εικόνες

Iστορικά ντοκουμέντα από τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο εκτίθενται στο Πολεμικό Μουσείο, αποκαλύπτοντας ιστορίες αντίστασης και προσωπικής υπέρβασης. Μιλούν στη LiFO ο πρόεδρος του Δ.Σ. του μουσείου, Κωνσταντίνος Καραμεσίνης, και ο επιμελητής του Ιστορικού Αρχείου, Θεοφάνης Βλάχος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Απόδραση από την Πομπηία

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πομπηία: Αυτοί που επέζησαν για να πουν την ιστορία της καταστροφής

Στο νέο του βιβλίο ο διαπρεπής καθηγητής Κλασικών Σπουδών Στίβεν Τακ αναζητά όσους επέζησαν από την τρομακτική έκρηξη του Βεζούβιου και επανίδρυσαν τις κοινότητές τους.
THE LIFO TEAM
Οκτώ συναρπαστικοί μήνες της ζωής του Μιχάλη Μπεζεντάκου

Αρχαιολογία & Ιστορία / Καρέ-καρέ η μυθιστορηματική απόδραση του Μιχάλη Μπεζεντάκου

Το 1931 συνελήφθη ως ύποπτος για τον φόνο του αστυφύλακα Γυφτοδημόπουλου και η απόδρασή του λίγο καιρό μετά από τις φυλακές Συγγρού πήρε διαστάσεις θρύλου. Το χρονικό της, όπως το κατέγραψε η εφημερίδα «Ακρόπολις». 
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Βιβλίο / Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Σαν σήμερα γεννήθηκε το 1854 ο Αρθούρος Ρεμπό. Ο ποιητής, μουσικός και μπλόγκερ Aidan Andrew Dun έπεσε τυχαία σε δύο εντελώς άγνωστες φωτογραφίες, βγαλμένες στην Place Vendôme, και βρέθηκε μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη: ο έφηβος Αρτίρ Ρεμπό, όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ

σχόλια

4 σχόλια
οι πρώτοι στίχοι μοιάζουν με κάποιους απο την Βίβλο, συγκεκριμέναΙερεμίας 12:1Δίκαιος εἶ, Κύριε, ὅτι ἀπολογήσομαι πρὸς σέ, πλὴν κρίματα λαλήσω πρὸς σέ· τί ὅτι ὁδὸς ἀσεβῶν εὐοδοῦται, εὐθήνησαν πάντες οἱ ἀθετοῦντες ἀθετήματα;Δηλαδή: Δικαιος είσαι, Κυριε, και το δίκαιον ευρίσκεται πάντοτε με το μέρος σου. Εν τούτοις τολμώ να συνομιλήσω μαζή σου. Θα θέσω ενώπιόν σου μερικά ερωτήματα, τα οποίά μου φαίνονται δίκαια. Διατί οι δρόμοι της ζωής των ασεβών ευοδώνονται; Διατί ευτυχούν όλοι εκείνοι, οι οποίοι συνεχώς και αναιδώς καταπατούν το άγιόν σου θέλημα;Η προσέγγιση πάντως είναι διαφορετική επειδή ο μεν Παλλαδάς (ως cool άτομο) παροτρύνει τους άλλους να το αντιμετωπίζουν με χιούμορ ο δε Ιερεμίας παροτρύνει τον θεό να τους σφάξει, (ναι να τους σφάξει) and i quote Ιερεμίας 12:3 καὶ σύ, Κύριε, γινώσκεις με, δεδοκίμακας τὴν καρδίαν μου ἐναντίον σου· ἅγνισον αὐτοὺς εἰς ἡμέραν σφαγῆς αὐτῶν.Απαράδεκτος ο Ιερεμίας τς τς τςοπότε Παλλαδάς > Ιερεμίας**************** Παλλαδάς Φορ δε γουίν ********************
Πάντα διαβάζω τη στήλη σου με μεγάλο ενδιαφέρον, Βασιλική, αλλά νομίζω ότι η πικρή αλήθεια της σημερινής ανάρτησης με έκανε πραγματικά να αναστενάξω με κατανόηση-χρήζει απομνημόνευσης ολόκληρη! :)
Πολυ ωραιο! Καπου διαβασα οτι ο Παλλαδας σχετιζοταν φιλικα με την τελευταια ελληνιδα φιλοσοφο , την Υπατία. Θα ηταν σίγουρα πολυ ενδιαφερουσα η Αλεξανδρεια εκεινης της τελευταιας εποχης προ τελικης επικρατησης του χριστιανισμου!
Υπάρχει πράγματι ένα διάσημο επίγραμμα από την Παλατινή Ανθολογία (ΙΧ.400) που εξυμνεί την Υπατία και αποδόθηκε από τον Μάξιμο Πλανούδη στον Παλλαδά: ὅταν βλέπω σε, προσκυνῶ, καὶ τους λόγουςτῆς παρθένου τὸν οἶκον ἀστρῷον βλέπωνεἰς οὐρανὸν γάρ ἐστι σοῦ τὰ πράγματα,Yπατία σεμνή, τῶν λόγων εὐμορφία,ἄχραντον ἄστρον τῆς σοφῆς παιδεύσεως. Δυστυχώς η νεότερη έρευνα δεν επιβεβαιώνει την πατρότητα του επιγράμματος στον Παλλαδά και διατυπώνεται η σκέψη ότι για λίγα χρόνια ίσως δεν συνέπεσαν. Νομίζω ότι είναι από αυτές τις περιπτώσεις που προτιμούμε να πιστέψουμε ότι αυτοί οι δύο εξαιρετικοί άνθρωποι συναντήθηκαν :)