Η ιστορικός Μαρία Ευθυμίου ξεκίνησε να γυρίζει την Ελλάδα και δίνει δωρεάν διαλέξεις «από απελπισία»

Η ιστορικός Μαρία Ευθυμίου ξεκίνησε να γυρίζει την Ελλάδα και δίνει δωρεάν διαλέξεις «από απελπισία» Facebook Twitter
«Νιώθω αμαθέστατη... Και η αμάθειά μου επιβεβαιώνεται μέσα μου κάθε φορά που διαβάζω έναν νέο συναρπαστικό πόνημα ιστορίας.»
2

Η Μαρία Ευθυμίου διδάσκει Ιστορία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Σπούδασε Ιστορία στην Αθήνα και στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, στο Παρίσι. Έχει συγγράψει και επιμεληθεί βιβλία Ιστορίας καθώς και περί τα εξήντα άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά. Τον Δεκέμβριο του 2013 τιμήθηκε με το "Βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας Βασίλης Ξανθόπουλος – Στέφανος Πνευματικός".

Με αφορμή την επερχόμενη ομιλία της στο TEDxAcademy2017, στην οποία θα αναφερθεί στα τρία διαχρονικά δυνατότερα σημεία του Ελληνισμού τα τελευταία 4.000 χρόνια, συνομιλήσαμε με την κ. Ευθυμίου για την Ιστορία και τις κρίσεις που πέρασε η Ελλάδα...

Μια σημαντική παρανόηση; Η ανάγνωση των σχέσεών μας με τους Ευρωπαίους την οποία και καλλιεργούμε προς την κατεύθυνση που μας συμφέρει ώστε να φταίει πάντοτε κάποιος άλλος που μονίμως «μας επιβουλεύεται», και ποτέ εμείς. Η θεωρία του θύματος, όμως, ταιριάζει σε θρασύδειλους όχι σε γενναίους και αξιοπρεπείς.

— Αλήθεια, κυρία Ευθυμίου. Τι θέλατε να γίνετε όταν ήσασταν μικρή;

Ιστορικός ή τραγουδίστρια ή εθνογράφος ή αρχιτέκτων. Και τα τέσσερα αυτά πεδία με ελκύουν και με συγκινούν μέχρι σήμερα.

— Ποια ήταν η σχέση σας με την Ιστορία στο σχολείο;

Πολύ καλή. Ρόλο σε αυτό έπαιξε και μία εμπνευσμένη καθηγήτρια, στο Δημόσιο Γυμνάσιο όπου φοίτησα, που αγαπούσε την Ιστορία, τη δουλειά της και τους μαθητές της. Έτσι, εισέπραξα από αυτήν έναν πρότυπο που λειτουργεί μέσα μου ως σηματωρός. 

Δεν δυσκολεύτηκα να αποφασίσω τι θα σπουδάσω, γιατί είχα την κλίση στην Ιστορία.  Εξ άλλου, δεν ήμουν καλή στα μαθηματικά και, έτσι, δεν θα μπορούσα να υπηρετήσω τη δεύτερη επιθυμία μου, δηλαδή την αρχιτεκτονική. Δεν θα πετύχαινα σε εισαγωγικές εξετάσεις στο Πολυτεχνείο.


— Δίνετε διαλέξεις για ενήλικες και μάλιστα αφιλοκερδώς. Πώς σας ήρθε η ιδέα;

Μου ήλθε προ δωδεκαετίας περίπου, από απελπισία. Έβλεπα, από δεκαετίες, την κοινωνία μου να οδηγείται στην καταστροφή και αναζητούσα τρόπο να συμβάλω στην αποτροπή του κακού, θεωρώντας το υποχρέωση του καθενός μας ως πολίτη. Τελικά, την ιδέα αυτή την πραγματοποίησα για μια δεκαετία περίπου, από το 2006 έως το 2017.

Η ιστορικός Μαρία Ευθυμίου ξεκίνησε να γυρίζει την Ελλάδα και δίνει δωρεάν διαλέξεις «από απελπισία» Facebook Twitter
Η Ιστορία είναι ο μεγαλύτερος δάσκαλος των κοινωνιών τόσο σε ατομικό όσο και σε συνολικό επίπεδο. Άλλο εάν εμείς, στις κρίσιμες στιγμές δεν θέλουμε να τη συμβουλευτούμε.


— Υπάρχει ενδιαφέρον απ' τους Έλληνες για την Ιστορία;

Τεράστιο και γνήσιο. Στις διαλέξεις μου διαπίστωνα ότι υπάρχει μεγάλη φιλομάθεια - μερικές φορές, και ευρυμάθεια.

— Ποιες είναι οι μεγαλύτερες παρανοήσεις για την ελληνική ιστορία των τελευταίων 200 ετών;

Πολλές. Μία σημαντική, κατά τη γνώμη μου, είναι η ανάγνωση των σχέσεών μας με τους Ευρωπαίους την οποία και καλλιεργούμε προς την κατεύθυνση που μας συμφέρει ώστε να φταίει πάντοτε κάποιος άλλος που μονίμως «μας επιβουλεύεται», και ποτέ εμείς. Η θεωρία του θύματος, όμως, ταιριάζει σε θρασύδειλους όχι σε γενναίους και αξιοπρεπείς.

  

Τις παλαιότερες κρίσεις κλήθηκε να τις αντιμετωπίσει μία κοινωνία κατά κύριο λόγο μεροκαματιάρηδων γεωργών, τεχνιτών, εργατών, κτηνοτρόφων και ναυτικών. Όχι μία κοινωνία κατά κύριο λόγο δημοσίων δήθεν υπαλλήλων και ανθρώπων του «χειμώνα στην Αράχοβα, καλοκαίρι στη Μύκονο».

— Θυμάμαι πως κάποτε κατηγορηθήκατε ότι "βγάλατε τα 3/4 των Ελλήνων Αλβανούς". Πόσο δύσκολο είναι να διδάσκετε την ιστορική αλήθεια όταν σε κάθε γωνιά κάποιος μπορεί να σας κατηγορήσει για οτιδήποτε;

Κοιτάξτε, η Ιστορία αφορά τους ανθρώπους αυτής της Γης, οπότε είναι φυσικό να εγείρει ενδιαφέρον και ερωτήματα στον κάθε άνθρωπο, σε όλους μας. Βέβαια, υπάρχει και η πλευρά της ανοησίας, της αμάθειας, της διαστρέβλωσης και της κακοβουλίας που είναι κατά 4/4 επικίνδυνες. Αλλά, και οι ανοησίες και οι εμμονές μας είναι μέσα στο παιχνίδι. Τα έχουμε αυτά, άνθρωποι και κοινωνίες.

— Έχετε πει πως μαθαίνετε την ιστορία εδώ και δεκαετίες, όμως νιώθετε αμαθέστατη...

Η αμάθειά μου επιβεβαιώνεται μέσα μου κάθε φορά που διαβάζω έναν νέο συναρπαστικό πόνημα ιστορίας.

— Βλέποντας την άνοδο των νεοναζί σε διάφορες περιοχές του πλανήτη, αναρωτιέται κανείς, διδασκόμαστε ποτέ απ' την Ιστορία;

Η Ιστορία είναι ο μεγαλύτερος δάσκαλος των κοινωνιών τόσο σε ατομικό όσο και σε συνολικό επίπεδο. Άλλο εάν εμείς, στις κρίσιμες στιγμές δεν θέλουμε να τη συμβουλευτούμε.

 

— Η σημερινή κρίση έχει ανάλογο στην -μετά το 1821- ελληνική ιστορία; Κι αν ναι, τι θα μπορούσαμε να διδαχτούμε από την προηγούμενη ανάλογη περίπτωση.

Η κοινωνία μας έχει ζήσει πολλές κρίσεις. Καμία από αυτές δεν είχε τα χαρακτηριστικά της κρίσης που ζούμε τώρα, δηλαδή να καταρρεύσουμε οικονομικά και ηθικά αφού πρώτα είχαμε εκτοξευθεί σε υψηλά επίπεδα ευημερίας, κενόδοξης κατανάλωσης και ψευδεπίγραφης μόρφωσης. Τις παλαιότερες κρίσεις κλήθηκε να τις αντιμετωπίσει μία κοινωνία κατά κύριο λόγο μεροκαματιάρηδων γεωργών, τεχνιτών, εργατών, κτηνοτρόφων και ναυτικών. Όχι μία κοινωνία κατά κύριο λόγο δημοσίων δήθεν υπαλλήλων και ανθρώπων του «χειμώνα στην Αράχοβα, καλοκαίρι στη Μύκονο». Έχει μεγάλη διαφορά...

*Η κ. Ευθυμίου θα μιλήσει για τα τρία διαχρονικά δυνατότερα σημεία του Ελληνισμού στο TEDxAcademy2017 που θα πραγματοποιηθεί στις 30 Σεπτεμβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών – Αίθουσα «Α. Τριάντη».

Αρχαιολογία & Ιστορία
2

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τα Μυστικά του Θησαυροφυλακίου: Στο φως τα πολύτιμα αντικείμενα ενός άβατου για πρώτη φορά στο κοινό

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τα Μυστικά του Θησαυροφυλακίου: Στο φως τα πολύτιμα αντικείμενα ενός άβατου

Από το άβατο του θησαυροφυλακίου του Αρχαιολογικού Μουσείου Πατρών στις βιτρίνες: Χρυσά και ασημένια κοσμήματα υψηλής αρχαιολογικής και καλλιτεχνικής αξίας φωτίζουν την αρχαία Αχαΐα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ένας φεμινιστής (;) ζωγράφος και ένα πορτρέτο που αμφισβήτησε τις σεξουαλικές συμβάσεις της εποχής του

Πολιτισμός / Ο Σάρτζεντ ζωγράφιζε τις γυναίκες πέρα από τις σεξουαλικές συμβάσεις των καιρών τους

Κι όμως, υπήρχαν εποχές που τα πορτρέτα γυναικών θεωρούνταν προκλητικές, μόνο και μόνο επειδή εκείνες δεν έκρυβαν τη ζωντάνια, τη σεξουαλικότητα και τις επιθυμίες τους
NEWSROOM
100 χρόνια ΧΕΝ Αθηνών: Μια από τις πρώτες οργανώσεις που ενδιαφέρθηκαν για την εκπαίδευση των γυναικών

Αρχαιολογία & Ιστορία / 100 χρόνια ΧΕΝ Αθηνών: Μια από τις πρώτες οργανώσεις που ενδιαφέρθηκαν για την εκπαίδευση των γυναικών

«Μόνο θρησκευτική οργάνωση δεν είμαστε» λέει σήμερα η πρόεδρος της ΧΕΝ Αθηνών, εξηγώντας πώς μέσα στα χρόνια προσαρμόστηκαν στις σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Στα άδυτα του Τελεστηρίου: Τα Mεγάλα Ελευσίνια Μυστήρια

LiFO X 2023 ΕΛΕVΣΙΣ / Στα άδυτα του Τελεστηρίου: Τα Mεγάλα Ελευσίνια Μυστήρια

Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την αρχαιολόγο Καλλιόπη Παπαγγελή για τις διασημότερες μυσταγωγικές τελετές των αρχαίων Ελλήνων σε ένα podcast της σειράς LiFO x 2023 ΕΛΕVΣΙΣ, σε συνεργασία με τη 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Από τον μύθο στη λατρεία: Η Δήμητρα και η Κόρη στην Ελευσίνα

LiFO X 2023 ΕΛΕVΣΙΣ / Από τον μύθο στη λατρεία: Η Δήμητρα και η Κόρη στην Ελευσίνα

Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με την αρχαιολόγο Καλλιόπη Παπαγγελή για το Ιερό της Δήμητρας και της Κόρης, ένα από τα σημαντικότερα αρχαία λατρευτικά κέντρα της αρχαιότητας και τον ρόλο του στα Ελευσίνα Μυστήρια σε ένα podcast της σειράς LiFO x 2023 ΕΛΕVΣΙΣ, σε συνεργασία με τη 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
10 ντοκουμέντα για τα 50 χρόνια του Πολυτεχνείου

Αρχαιολογία & Ιστορία / 10 ντοκουμέντα για τα 50 χρόνια του Πολυτεχνείου

Τα βιβλία και τα ρεπορτάζ που έχουν φωτίσει τα γεγονότα είναι εκατοντάδες. Κατά καιρούς παρουσιάζονται άγνωστα ντοκουμέντα, ανακαλύπτονται αρχεία και κυκλοφορούν νέα, σημαντικά βιβλία. Τιμώντας την επέτειο, αναζητήσαμε και παρουσιάζουμε δέκα λιγότερο γνωστά ντοκουμέντα για το Πολυτεχνείο.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Στρατόπεδο Συγκέντρωσης Παύλος Μελάς: Ένας ξεχασμένος τόπος μνήμης

Ιστορία μιας πόλης / Στρατόπεδο Συγκέντρωσης Παύλος Μελάς: Ένας ξεχασμένος τόπος μνήμης

Ποια είναι η ιστορία του στρατοπέδου Παύλος Μελάς πριν από την Κατοχή και πώς μετατράπηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης την περίοδο από το 1941 μέχρι το 1944; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον ιστορικό Στράτο Δορδανά για τα ιστορικά γεγονότα που έλαβαν χώρα πίσω από τις βαριές πύλες του στρατοπέδου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Γιατί επισκεπτόμαστε σήμερα έναν αρχαιολογικό χώρο;

LiFO X 2023 ΕΛΕVΣΙΣ / Μυστήριο 20 Performing Arts Initiator – Αφηγηματική Αρχαιολογία

O Χρήστος Παρίδης συζητά με την ερμηνεύτρια, performer και ερευνήτρια Ελένη Μολέσκη για τη συμμετοχή της στη δράση, η οποία επιστρέφει μέσα στον Νοέμβριο, στο πλαίσιο της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Χαμογελαστός Ιππότης, το αριστούργημα που έγινε meme

Πολιτισμός / Ο Γελαστός Ιππότης, το αριστούργημα που έγινε meme

Ο κόσμος της Τέχνης και της pop κουλτούρας αγαπά με πάθος αυτόν τον πίνακα του Φρανς Χαλς, ενώ πολύ συχνά θεωρείται το αντίστοιχο της Μονα Λίζα, αναφορικά με το αινιγματικό χαμόγελο αυτού του παιχνιδιάρη άνδρα
NEWSROOM
Η συναρπαστική ιστορία της μούμιας της Θεσσαλονίκης

Ιστορία μιας πόλης / Η συναρπαστική ιστορία της μούμιας του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης

H Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με την Αγγελική Κουκουβού, προϊσταμένη του Τμήματος Εκθέσεων, Επικοινωνίας και Εκπαίδευσης του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, για μια αξιομνημόνευτη ταφή στην πόλη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μπέτανι Χιουζ: «Από την Εποχή του Χαλκού και μετά, κύριο γνώρισμα του πολιτισμού μας είναι η πλεονεξία, ένα ανδρικό κατά βάση γνώρισμα»  

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μπέτανι Χιουζ: «Το Συμπόσιο του Πλάτωνα ήταν ένα dinner party με μουσική, χορό, φλερτ και κρασί»

Μια γόνιμη κουβέντα με την επιφανή Βρετανίδα ιστορικό, συγγραφέα και παραγωγό, στο περιθώριο μιας διάλεξης για το «ευ ζην» που έδωσε πρόσφατα στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Το ανέκδοτο ημερολόγιο ενός στρατιώτη από το αλβανικό μέτωπο

Ντοκουμέντο / Το ανέκδοτο ημερολόγιο ενός στρατιώτη από το αλβανικό μέτωπο

Η LiFO δημοσιεύει για πρώτη φορά ένα καθηλωτικό ντοκουμέντο, το ημερολόγιο του στρατιώτη Ιωάννη Μπαρμπέρη που καταγράφει την πορεία, με τα πόδια, προς το αλβανικό μέτωπο αλλά και σκηνές πολέμου.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ