O σεισμός και ο καύσωνας: Πώς βίωσε η Αθήνα τις δύο μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές της

O σεισμός και ο καύσωνας: Πώς βίωσε η Αθήνα τις δύο μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές της Facebook Twitter
Τραγικός απολογισμός:143 νεκροί, 700 τραυματίες, 40.000 άστεγοι, 110 οικοδομές κατέρρευσαν στον σεισμό του 1999.
8

Ο σεισμός του 1999

Τρίτη 7 Σεπτεμβρίου 1999. Οι δείκτες των ρολογιών έδειχναν 14:57 κι εγώ μόλις είχα βγει από την πολυκατοικία των γονιών μου στη Νέα Σμύρνη. Θα πήγαινα για μπάνιο στη Βουλιαγμένη. Αυτό ήταν το σχέδιο.

Ξαφνικά, στη σιγαλιά ενός τυπικά αθηναϊκού, αποχαυνωτικού απομεσήμερου, ένας υπόκωφος θόρυβος σταμάτησε τον χρόνο. Σεισμός. Ο μεγάλος σεισμός της Αθήνας: 5,9 βαθμοί της κλίμακας Ρίχτερ. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη τραγωδία που έπληξε την Αττική στη μεταπολεμική της ιστορία.

Στις 7 Σεπτεμβρίου 5,9 Ρίχτερ συγκλονίζουν την Αθήνα, οδηγώντας στον θάνατο 143 ανθρώπους και αφήνοντας άστεγους πάνω από 50.000.

Είδα τις πολυκατοικίες να έρχονται και να πηγαίνουν. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, όταν η γη σταμάτησε να τρέμει, οι πρώτοι γείτονες στον δρόμο. Αλαφιασμένοι, άλλοι με σορτσάκια, με καλοκαιρινές πιτζάμες, μποξεράκια. Δεν υπάρχει πανικός, μόνο ανησυχία και ράδιο-αρβύλα. Ανεβαίνω στο διαμέρισμα των δικών μου. Είχαν πέσει να ξαπλώσουν κι «έβαζαν κάτι πάνω τους». Ο πατέρας μου σε ελεγχόμενο πανικό, η μητέρα μου σε ελεγχόμενη νιρβάνα. Κατεβαίνουμε κάτω. Εν τω μεταξύ, μαθαίνουμε τις πρώτες συγκεχυμένες πληροφορίες. Το επίκεντρο είναι στην Πάρνηθα, έχουν πέσει κτίρια στην εθνική οδό, υπάρχουν εγκλωβισμένοι, ίσως και νεκροί. Την τελευταία φορά που είχε δώσει μεγάλο σεισμό η περιοχή ήταν το... 1705.

Το τι πραγματικά είχε συμβεί θα το μάθουμε πολύ αργότερα. Τον πανικό των πρώτων λεπτών διαδέχονται οι απεγνωσμένες προσπάθειες των σωστικών συνεργείων να εντοπίσουν ζωές κάτω από τα χαλάσματα. Κοντά στους διασώστες της ΕΜΑΚ συνεργεία από δεκάδες χώρες που νυχθημερόν ψάχνουν για μια ένδειξη ζωής. Ανάμεσά τους και Τούρκοι διασώστες. Εκείνες τις ημέρες χτίζεται η λεγόμενη «διπλωματία των σεισμών», καθώς έχουν προηγηθεί ο σεισμός κοντά στην Κωνσταντινούπολη και οι αντίστοιχες αποστολές ελληνικών διασωστικών ομάδων. Ακολουθούν μετασεισμοί, οι Αθηναίοι περνάνε την πρώτη νύχτα στο ύπαιθρο. Όταν θα επιστρέψουν στα σπίτια τους θα παρακολουθούν από τις τηλεοράσεις τους τις δραματικές επιχειρήσεις διάσωσης εγκλωβισμένων στο εργοστάσιο της Ρικομέξ ή στην πολυκατοικία της Νέας Φιλαδέλφειας. Η ιστορία του 10χρονου τότε Τζαννή Πολυκανδριώτη θα συγκλονίσει. Ανασύρθηκε ζωντανός από τα συντρίμμια της πολυκατοικίας όπου διέμενε με την οικογένειά του ύστερα από 24 ώρες. Την ίδια τύχη, ωστόσο, δεν είχε ο πατέρας του. Έχασε τη ζωή του καλύπτοντας με το σώμα του τα δυο του παιδιά.

Ο τελικός απολογισμός τραγικός, καθώς άφησε πίσω του 143 νεκρούς, 700 τραυματίες, 40.000 άστεγες οικογένειες και πολλά κατεστραμμένα κτίρια. Κατέρρευσαν 110 οικοδομές, κρίθηκαν κατεδαφιστέες (κόκκινες) 5.222 και επισκευάσιμες (κίτρινες) 38.165. Το συνολικό οικονομικό κόστος του σεισμού ανήλθε στα 3 δισεκατομμύρια ευρώ και θεωρείται ο πιο δαπανηρός σεισμός που έγινε ποτέ στην Ελλάδα. Οι συγγενείς θυμάτων που προσέφυγαν για κακοτεχνίες σε κτίρια τα οποία κατέρρευσαν δεν δικαιώθηκαν ποτέ. Άπαντες κρίθηκαν αθώοι.

Ο καύσωνας του 1987

O σεισμός και ο καύσωνας: Πώς βίωσε η Αθήνα τις δύο μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές της Facebook Twitter

Είναι ίσως η πιο υποτιμημένη αθηναϊκή καταστροφή. Τον Ιούλιο του 1987 έχασαν τη ζωή τους στον Νομό Αττικής 1.115 άνθρωποι, οι περισσότεροι ηλικιωμένοι, εξαιτίας ενός αφόρητου, παρατεταμένου καύσωνα που κράτησε έξι ολόκληρες μέρες και νύχτες.

Ποιος να το περίμενε: λίγες εβδομάδες νωρίτερα όλη η πόλη ήταν στους δρόμους, αυτήν τη φορά για να πανηγυρίσει την κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Μπάσκετ. Ο καύσωνας έπληξε όλη τη χώρα το τρίτο και τελευταίο δεκαήμερο του Ιουλίου, περίοδο έναρξης διακοπών για χιλιάδες οικογένειες. Η θερμοκρασία σταμάτησε στους 44 βαθμούς. Πρόκειται σίγουρα για μία από τις μεγαλύτερες τιμές στην Αθήνα, αλλά όχι τη μεγαλύτερη: το καλοκαίρι του 1978 είχαμε πιάσει 48 βαθμούς χωρίς ούτε έναν νεκρό. Το 1987 τη «διαφορά» έκανε η διάρκεια και όχι η ένταση. Τα κλιματιστικά μηχανήματα ήταν άγνωστη λέξη για τους περισσότερους Αθηναίους, ενώ πολλά μεγάλα νοσοκομεία λειτουργούσαν κι αυτά χωρίς κλιματισμό. Το αποτέλεσμα ήταν εκατοντάδες ηλικιωμένοι, κυρίως, να προσβληθούν από θερμοπληξία (άλλη άγνωστη λέξη) και να καταλήξουν σε θαλάμους που έβραζαν. Η πιο τραγική διάσταση αυτής της ιστορίας ήταν η έλλειψη διαθέσιμων χώρων στα νεκροταφεία της πόλης, με αποτέλεσμα να παραμένουν άταφοι εκατοντάδες νεκροί. Από τα δελτία ειδήσεων γινόντουσαν ονομαστικές προσκλήσεις σε δεκάδες οικογένειες που βρίσκονταν στην εξοχή να επικοινωνήσουν με το αστυνομικό τμήμα της περιοχής τους «για σοβαρή οικογενειακή τους υπόθεση»...

Μετά το 1987 κανένα καλοκαίρι δεν ήταν ίδιο. Τα κλιματιστικά μπήκαν για τα καλά στη ζωή μας και η λέξη «καύσωνας» άρχισε να προκαλεί πανικό. Εν τω μεταξύ, το καλοκαίρι του ’87 ξεχάστηκε.

Αρχαιολογία & Ιστορία
8

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τι σήμαινε να είσαι ασθενής στο Αιγινήτειο στις αρχές του 20ου αιώνα;

Ιστορία μιας πόλης / Τι σήμαινε να είσαι ασθενής στο Αιγινήτειο στις αρχές του 20ού αιώνα;

Χάρη σε ένα κληροδότημα, ιδρύεται στις αρχές του 20ου αιώνα επί της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας ένα νοσοκομείο το οποίο στεγάζει την έδρα της Νευροψυχιατρικής του ΕΚΠΑ. Ένα νοσοκομείο του οποίου η σχέση με το Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά και με τις κοινωνικές μεταβολές στην πόλη και στη χώρα είναι άρρηκτες. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά για την ιστορία του Αιγινητείου με την ιστορικό Δέσπω Κριτσωτάκη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Αθηναϊκή οπερέτα: Ευρωπαϊκός αέρας και η μοντέρνα ζωή των αστών του Mεσοπολέμου

Ιστορία μιας πόλης / Αθηναϊκή οπερέτα: Ευρωπαϊκός αέρας στη ζωή των αστών του Mεσοπολέμου

Η οπερέτα στην Αθήνα ανθίζει και εξελίσσεται εν μέσω μεγάλων ιστορικών γεγονότων: Βαλκανικοί πόλεμοι, εθνικός διχασμός και αργότερα η Μικρασιατική Καταστροφή. Ήταν η οπερέτα μια διέξοδος για τους Αθηναίους της εποχής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Αλέξανδρο Ευκλείδη για την ιστορία και τους μεγάλους σταθμούς της αθηναϊκής οπερέτας.
THE LIFO TEAM
Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος και η έρευνα του για τους κατοίκους της Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος της Αθήνας

Πρωτοπορία, όραμα, κοσμοπολιτισμός: Τα υλικά με τα οποία ήταν φτιαγμένος ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την Μαριάννα Χαριτωνίδου για την δράση, την έρευνά του για τους κατοίκους της Αθήνας, την παρακαταθήκη του στην πόλη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ρεπορτάζ / Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ποιος είναι ο διαβόητος Βρετανός λαθρέμπορος από την εταιρεία του οποίου ανακτήθηκαν πρόσφατα εκατοντάδες αρχαιότητες μετά από μακροχρόνια διεκδίκηση από το ελληνικό Δημόσιο;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Σχέδια για τις Απόκριες του 1933 και τα έθιμα της Παλιάς Αθήνας

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Οι παληές αθηναϊκές Απόκρηες»: Πώς γιορτάζονταν πριν έναν αιώνα;

Μια σειρά από σχέδια που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Παναθήναια» σχετικά με τις Απόκριες και άρθρα από το περιοδικό «Μπουκέτο» για τα αποκριάτικα έθιμα της παλιάς Αθήνας.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Ιστορία μιας πόλης / Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Πού μπορούμε να δούμε το Ανάκτορο των Γιγάντων σε μια βόλτα μας στο κέντρο της πόλης και τι συμβολίζουν τα γλυπτά που υπάρχουν στο πρόπυλο; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον αρχαιολόγο Γιάννη Θεοχάρη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ιστορία μιας πόλης / ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ποια ήταν η ολιγομελής ομάδα ΠΕΑΝ που έμεινε στην ιστορία για τις ριψοκίνδυνες δράσεις της ενάντια στους Ναζί; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Ευάνθη Χατζηβασιλείου για την Πανελλήνιο Ένωση Αγωνιζομένων Νέων.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Ιστορία μιας πόλης / Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Στις 2 Αυγούστου του 338 π.Χ. ο Φίλιππος Β’ οδηγεί τους Μακεδόνες σε μία μάχη η έκβαση της οποίας θα αλλάξει τον κόσμο. Τι σήμανε για τη Μακεδονία, την Αθήνα και τον ελλαδικό χώρο η Μάχη της Χαιρώνειας; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Παναγιώτη Ιωσήφ, συνεπιμελητή της έκθεσης που έχει ως θέμα την ιστορική μάχη και τρέχει αυτό το διάστημα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια (πριν έναν αιώνα)

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, πριν από έναν αιώνα

Η LiFO, σε συνεργασία με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, θα παρουσιάσει μια σειρά από ανέκδοτα και σπάνια ντοκουμέντα για διάφορα θέματα από τη λαμπρή, ή και όχι τόσο, ιστορία του τόπου μας. Ξεκινάμε με τον ιστορικό σταθμό του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, που δεν ήταν πάντοτε υπόγειος.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ιστορία μιας πόλης / Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ποιοι κάνουν χρήση ναρκωτικών στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα στην Ελλάδα και ποιο είναι το κοινωνικό αποτύπωμα των ναρκωτικών στην Αθήνα της εποχής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον ιστορικό και ερευνητή Κωστή Γκοτσίνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες; Η καθημερινή ζωή των ανθρώπων πίσω απ’ την πολεμική μηχανή

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες; Η καθημερινότητα πίσω απ’ την πολεμική μηχανή

Μια νέα έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο αποκαλύπτει τη ζωή των Ρωμαίων που έζησαν μέσα στις τάξεις του στρατού της Αυτοκρατορίας και την υπηρέτησαν πιστά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το σώμα του Αλέξανδρου, όμως ο τάφος του είναι σίγουρα στην Αλεξάνδρεια»

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το σώμα του Αλέξανδρου, όμως ο τάφος του είναι σίγουρα στην Αλεξάνδρεια»

Η Καλλιόπη Λημναίου-Παπακώστα, διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου-Ιδρύματος Αλεξανδρινού Πολιτισμού, που σκάβει στην Αλεξάνδρεια από το 1998 μιλά για τις ανασκαφές που πραγματοποιεί εκεί, τα μέχρι στιγμής ευρήματα, τον Μεγαλέξανδρο, τη σχέση του με την Αίγυπτο και το πολυσυζητημένο ντοκιμαντέρ του Netflix, στο οποίο συμμετείχε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στοά Νικολούδη, Σαρόγλειο, Μέγαρο Υπατία: Τα έργα του Α. Νικολούδη έδωσαν ευρωπαϊκό αέρα στην Αθήνα

Ιστορία μιας πόλης / Στοά Νικολούδη, Σαρόγλειο, Μέγαρο Υπατία: Τα έργα του Α. Νικολούδη έδωσαν ευρωπαϊκό αέρα στην Αθήνα

Τα κτίρια του Αλέξανδρου Νικολούδη υπάρχουν παντού στην Αθήνα. Όμως γιατί γνωρίζουμε τόσο λίγα γι' αυτόν τον αρχιτέκτονα; Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με την Αμαλία Κωτσάκη.
THE LIFO TEAM
Βυζάντιο και Αφρική: Μια έκθεση με τα εκπληκτικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα ενός ανεξερεύνητου κόσμου

Αρχαιολογία & Ιστορία / Αφρική και Βυζάντιο: Τα εκπληκτικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα ενός ανεξερεύνητου κόσμου

Μέσα από σπάνια αντικείμενα η νέα έκθεση του Met αφηγείται την κεντρική θέση της Αφρικής στα διηπειρωτικά δίκτυα εμπορίου και πολιτιστικών ανταλλαγών με το Βυζάντιο.
THE LIFO TEAM
Οι δυτικοί λόφοι της αρχαίας Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Πνύκα, Νυμφών, Φιλοπάππου: Οι δυτικοί λόφοι της αρχαίας Αθήνας

H Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τη Λήδα Κωστάκη και τον Μάρκο Κατσιάνη για τους τρεις λόφους που βρίσκονται απέναντι από την Ακρόπολη (Πνύκας, Νυμφών και Μουσών-Φιλοπάππου) και καθόρισαν την εξέλιξη του αστικού ιστού της Αθήνας.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ

σχόλια

3 σχόλια