Τόλκιν εναντίον Τρίτου Ράιχ : 1-0

Τόλκιν εναντίον Τρίτου Ράιχ : 1-0 Facebook Twitter
2
Τόλκιν εναντίον Τρίτου Ράιχ : 1-0 Facebook Twitter

Το 'Χόμπιτ' εκδόθηκε το 1937 από τον εκδοτικό οίκο the George Allen and Unwin. Το βιβλίο έλαβε άμεσα λαμπρές κριτικές, και έγινε αμέσως δημοφιλές. Τόσο πολύ, που ο γερμανικός εκδοτικός οίκος Rütten & Loening εξέφρασαν ενδιαφέρον να μεταφραστεί στα γερμανικά. Οι Ναζί ήταν ήδη στην εξουσία, μαζί με τις θεωρίες τους περί Άριας φυλής και για να μεταφραστεί το βιβλίο από τα αγγλικά στα γερμανικά ο Τόλκιν έπρεπε να αποδείξει ότι ανήκει στην Άρια φυλή.

Τόλκιν εναντίον Τρίτου Ράιχ : 1-0 Facebook Twitter


Ο Τόλκιν δεν σκόπευε να διευκολύνει το Τρίτο Ράιχ. Σε ένα γράμμα του προς τον εκδότη του το 1938 εκφράζει την αγανάκτηση του:


«Πρέπει να πω ότι το γράμμα των Rütten and Loening είναι κάπως άκαμπτο. Πρέπει να υποστώ αυτό το θράσος επειδή πρόκειται για γερμανικό όνομα, ή αυτή η ανισόρροπη νομοθεσία απαιτεί αυτό το 'πιστοποιητικό' από ανθρώπους όλων των χωρών;

Κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε να αρνηθώ να παραδώσω οποιαδήποτε Bestätigung (πιστοποίηση) (αν και είμαι στη θέση να την παρέχω), και να πάει να πνιγεί η γερμανική μετάφραση. Σε κάθε περίπτωση είμαι εντελώς αντίθετος στο να εμφανιστεί μια τέτοιου είδους πιστοποίηση σε έντυπη μορφή. Δεν θεωρώ την απουσία εβραϊκού αίματος κάποιου είδους απόδειξη ανωτερότητας, και έχω πολλούς Εβραίους φίλους, και δεν θέλω να συμβάλω στην υπόνοια ότι συμφωνώ με αυτό το εντελώς ολέθριο και αντιεπιστημονικό δόγμα.

Επειδή αυτή η υπόθεση σας αφορά, δεν μπορώ να θέσω σε κίνδυνο την πιθανότητα μιας γερμανικής έκδοσης χωρίς την έγκριση σας. Έτσι παραθέτω δύο εκδοχές πιθανών απαντήσεων.»

Τόλκιν εναντίον Τρίτου Ράιχ : 1-0 Facebook Twitter


Μια από τις δύο επιστολές ήταν η εξής:

25 Ιουλίου 1938


Αγαπητοί κύριοι,


Σας ευχαριστώ για το γράμμα σας... Λυπάμαι αλλά δεν καταλαβαίνω πλήρως τι εννοείτε με το 'Άριος'. Δεν είμαι Άριας καταγωγής: αυτό σημαίνει Ινδο – Ιρανικής, και από όσο ξέρω κανείς από τους προγόνους μου δεν μιλούσε Περσικά, στην γλώσσα των Τσιγγάνων, ή κάποια τέτοια διάλεκτο. Αλλά αν εννοείτε ότι θέλετε να μάθετε αν είμαι εβραϊκής καταγωγής ή όχι, μπορώ να σας δηλώσω με λύπη ότι όπως φαίνεται, δεν φαίνεται να έχω προγόνους που ήταν μέλη αυτής της χαρισματικής φυλής. Ο προ-προ-προπαππούς μου ήρθε στην Αγγλία τον 18ο αιώνα από τη Γερμανία – άρα η κυρίως καταγωγή μου είναι από την Αγγλία, και είμαι Άγγλος υπήκοος – και αυτό θα έπρεπε να είναι αρκετό. Φυσικά, φέρω το γερμανικό μου όνομα με υπερηφάνεια, και θα συνεχίσω να το κάνω καθ΄ όλη τη διάρκεια αυτού του λυπηρού πολέμου, στον οποίον υπηρέτησα στον στρατό της Αγγλίας. Δεν αντέχω να σχολιάσω όμως ότι αν αυτού του είδους οι άσχετες και θρασείς έρευνες γίνουν ο κανόνας στη λογοτεχνία, ο καιρός που το γερμανικό μου όνομα δεν θα μου φέρνει υπερηφάνεια, δεν θα είναι μακριά.


Το ερώτημα σας είναι αναμφίβολα σε συμμόρφωση με τους νόμους της χώρας σας, αλλά ότι θεωρείτε ότι αυτός ο νόμος ισχύει και τους υπηκόους άλλων χωρών δεν θα έπρεπε να είναι σωστό, ακόμα και αν αυτό είχε σχέση (αλλά δεν έχει) με την αξία του έργου μου και την καταλληλότητα του για δημοσίευση, για την οποία αποφασίσατε χωρίς να ξέρετε κάτι για την καταγωγή μου. Θεωρώ ότι αυτή η απάντηση θα σας ικανοποιήσει, και σας βεβαιώνω για την βαθύτατη εκτίμηση μου,


Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν

Δεν είναι γνωστό ποιο από τα δύο γράμματα έστειλε τελικά στους εκδότες. Αυτό που ξέρουμε είναι ότι το Χόμπιτ μεταφράστηκε στα γερμανικά το 1957.

Τόλκιν εναντίον Τρίτου Ράιχ : 1-0 Facebook Twitter
Η τελευταία φωτογραφία του Τόλκιν, που έβγαλε ο εγγονός του στις 9 Αυγούστου 1973. Ο συγγραφέας είναι στον Βοτανικό Κήπο της Οξφόρδης δίπλα σε ένα από τα αγαπημένα του δέντρα, Pinus Nigra, που αποκαλούσε Laocoon.
2

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Βιβλίο / «Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Το πρωτότυπο science fiction μυθιστόρημα «Οι υπάλληλοι» της Δανής Όλγκα Ράουν κερδίζει υποψηφιότητα για Booker, προβλέποντας εικόνες από τη ζωή αλλόκοτων υπαλλήλων στο μέλλον, βγαλμένες από το πιο ζοφερό παρόν.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει – και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Βιβλίο / Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Ο πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας μιλά στη LiFO με αφορμή το βιβλίο του «Πέρα από τη συναίνεση» για μερικά από τα πιο δύσκολα ζητήματα της εποχής: τη βία μέσα στη φαντασίωση, τον νέο πουριτανισμό, τα όρια της επιθυμίας και την εύθραυστη, συνεχώς μεταβαλλόμενη έννοια του τι σημαίνει να είσαι άνδρας σήμερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Lgbtqi+ / Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Στο εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο «Τρανσφοβία» που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά, η τρανσφεμινίστρια Μοντ Ρουαγιέ επιχειρεί να καταγράψει τη νέα πραγματικότητα για την τρανς συνθήκη και τα τρανς δικαιώματα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
H παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πύλες της

Αποκλειστικές φωτογραφίες / Η παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πόρτες της

Η LiFO μπήκε στο ιστορικό Βαλλιάνειο Μέγαρο το οποίο, μετά την ολοκλήρωση των αναγκαίων εργασιών αποκατάστασης και συντήρησης, θα υποδεχθεί ξανά το κοινό στις αρχές του 2026.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Βιβλίο / «Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Τι είναι το gaslighting; Το επίκαιρο και διαφωτιστικό δοκίμιο της Kέιτ Άμπραμσον αποτελεί μια διεξοδική, εις βάθος ανάλυση ενός όρου που έχει κατακλύσει το διαδίκτυο και την ποπ κουλτούρα και χρησιμοποιείται πλέον ευρέως.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Το woke στο «καναβάτσο»

Βιβλίο / Τι είναι τελικά το woke; Δύο βιβλία εξηγούν

Δύο αξιόλογα βιβλία που εστιάζουν στην πολυσυζητημένή και παρεξηγημένη σήμερα woke κουλτούρα κυκλοφόρησαν πρόσφατα στα ελληνικά, εμπλουτίζοντας μια βιβλιογραφία περιορισμένη και μάλλον αρνητικά διακείμενη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Σκοτ Φιτζέραλντ «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ»

Το πίσω ράφι / «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ». Ένα αριστούργημα. Δίχως υπερβολή

O Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ ζωντανεύει την εκλεπτυσμένη βαρβαρότητα της αμερικανικής αστικής τάξης, το κυνήγι του αμερικανικού ονείρου και μαζί τη διάλυση μιας κολοσσιαίας ψευδαίσθησης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Βιβλίο / Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Η μυθιστορηματική περίπτωση της Ντε Γουίτ αποδεικνύει ότι οι καλοί συγγραφείς πάντα δικαιώνονται. Και το βιβλίο της «Οι Άγγλοι καταλαβαίνουν το μαλλί», τη σπάνια ευφυΐα της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Προδημοσίευση / Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Μια αποκλειστική πρώτη δημοσίευση από το εν εξελίξει βιβλίο «Ανθός ΜεταΝοήματος» της Μαρίας Μήτσορα, μιας αθόρυβης πλην σημαντικότατης παρουσίας στην ελληνική λογοτεχνία, που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πατάκη μέσα στο 2026.
THE LIFO TEAM
«Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το πίσω ράφι / «Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το μυθιστόρημα «Δαμάζοντας το κτήνος» της Έρσης Σωτηροπούλου είναι χτισμένο στην εικόνα της «μοναξιάς που μοιράζονται πολλοί άνθρωποι μαζί». Επανεκδίδεται σε λίγες μέρες από τον Πατάκη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Βιβλίο / Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Μία από τις σημαντικότερες συγγραφείς της εποχής μας. Στη συνέντευξή της στη LifO δίνει (ανάμεσα σε άλλα) οδηγίες για το γράψιμο και τη ζωή, τη γνώμη της για τον Πλάτωνα αλλά και για την αξία των συμβολικών μύθων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Βιβλίο / Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Στο νέο βιβλίο του, που κυκλοφορεί δύο χρόνια μετά τον θάνατό του, ο Ρόμπι Ρόμπερτσον, ο ηγέτης του θρυλικού συγκροτήματος The Band, μιλάει για όσα έζησε με τον διάσημο σκηνοθέτη και κολλητό του στο ηδονιστικό Χόλιγουντ της δεκαετίας του '70.
THE LIFO TEAM
Ο «Θάνατος του Βιργιλίου» και τρία ακόμα λογοτεχνικά διαμάντια

Βιβλίο / Ο «Θάνατος του Βιργιλίου» και τρία ακόμα λογοτεχνικά διαμάντια

Τα έργα-σταθμοί της λογοτεχνίας, από την υψηλή ποίηση μέχρι τη μυθοπλασία, ανέκαθεν αποτύπωναν τα ακραία σημεία των καιρών, γι’ αυτό είναι επίκαιρα. Παραθέτουμε τέσσερα αντιπροσωπευτικά παραδείγματα που βγήκαν πρόσφατα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ζοζέ Σαραμάγκου: Η ζωή ενός αντισυμβατικού συγγραφέα

Βιβλίο / Ζοζέ Σαραμάγκου: «Πιστεύω πως ό,τι είναι να γίνει δικό μας, θα φτάσει τελικά στα χέρια μας»

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο σπουδαίος Πορτογάλος λογοτέχνης που ξεκίνησε να γράφει για να δοκιμάσει «τι στ’ αλήθεια μπορεί ν’ αξίζει ως συγγραφέας» και έφτασε να πάρει Νόμπελ Λογοτεχνίας.
ΕΛΠΙΔΑ ΜΟΥΡΚΑΚΟΥ

σχόλια

1 σχόλια