Το 2013 ο χορευτής και χορογράφος Φοστέν Λινιεκουλά παρουσίασε πρώτη φορά στην Αθήνα και στη Στέγη τη σόλο χορογραφία του Cargo, μια πραγματεία επάνω σε θέματα Ιστορίας, βίας και εκτοπισμού.
Ο Κονγκολέζος καλλιτέχνης, που στο παρελθόν έχει δηλώσει ότι «η μόνη μου πατρίδα είναι το σώμα μου», ξεκίνησε την καριέρα του στο Ναϊρόμπι της Κένυας, όπου το 1997 ίδρυσε την πρώτη ομάδα σύγχρονου χορού της χώρας, την Gàara Company. Από το 2001 έχει επιστρέψει στο Κονγκό. Αρχικά στην Κινσάσα, όπου πρωτοστάτησε στις παραστατικές τέχνες μέσα από τα Studios Kabako, και από το 2007 βρίσκεται στο Κισανγκάνι, στο βορειοανατολικό Κονγκό, όπου πειραματίζεται πια, εκτός από τον χορό, και με τον κινηματογράφο, το βίντεο και τη μουσική.
Έκτοτε έχει περιοδεύσει με έργα του σε ολόκληρο τον κόσμο, έχει συνεργαστεί με άλλους χορογράφους, όπως ο Raimund Hoghe (Sans-titre, 2009), για τα Μπαλέτα της Λορένης αναβίωσε τη Δημιουργία του Kόσμου, ενώ το καλοκαίρι του 2019, ως προσκεκλημένος καλλιτέχνης, ανέλαβε, μαζί με τον Νοτιοαφρικανό William Kentridge, την καλλιτεχνική διεύθυνση του Holland Festival.
Μπορώ να μιλήσω για τους Αφρικανούς και να πω ότι βρισκόμαστε στην Ευρώπη γιατί πρώτοι οι Ευρωπαίοι ήρθαν στη γη μας και έκαναν ξεκάθαρο ότι αποτελεί μέρος της Ευρώπης. Αυτή η παράσταση θέτει το συγκεκριμένο ζήτημα και θέλει να ξαναμιλήσει για την Ιστορία.
Το 2012 έπεσε τυχαία στα χέρια του το βιβλίο του βραβευμένου με Γκονκούρ Γάλλου συγγραφέα Éric Vuillard, Κονγκό (τα βιβλία του Ημερήσια Διάταξη και 14η Ιουλίου κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πόλις), σχετικά με τη γέννηση του αφρικανικού κράτους, συγκεκριμένα με την αιματηρή περίοδο του Λεοπόλδου Β' (1835-1909), βασιλιά του Βελγίου, ιδρυτή και προσωπικού ιδιοκτήτη (παγκόσμια πρωτοτυπία) του αφρικανικού Κονγκό, ο οποίος μετέτρεψε έναν επίγειο παράδεισο σε έναν τόπο κολασμένων. Εφαρμόζοντας τις πιο βίαιες πρακτικές, εξανάγκασε στην αμισθί συγκομιδή καουτσούκ τους ντόπιους, μετατρέποντάς τους σε σκλάβους. Το αποτέλεσμα ήταν να χάσουν τη ζωή τους περί τα 10 εκατομμύρια άνθρωποι από βασανιστήρια και άλλοι τόσοι να σακατευτούν.
Ο δραστήριος χορογράφος αποφάσισε ότι αυτή η αιματοβαμμένη ιστορία πρέπει να ξαναειπωθεί και να διαδοθεί στο διεθνές κοινό, που απειλείται σήμερα από σύγχρονες πρακτικές σκλαβιάς. Έτσι, δημιουργήθηκε η παράσταση Κονγκό.
Στην αφρικανική παράδοση οι παραμυθάδες ήταν ανέκαθεν και χορευτές και μουσικοί και τραγουδιστές, είτε συμπληρώνοντας είτε αντικαθιστώντας τον λόγο. Οπότε ο Λινιεκουλά επιστράτευσε την παράδοσή του και υιοθέτησε διαφορετικές φόρμες για να πει την ιστορία της πατρίδας του.
Ανέβασε στη σκηνή τρεις ερμηνευτές: τον ηθοποιό Daddy Kamono Moanda, ο οποίος, έχοντας ζήσει πολλά χρόνια στη Γαλλία, αφηγείται σημαντικά αποσπάσματα του βιβλίου του Vuillard, ιστορίες όχι άγνωστες στον κονγκολέζικο λαό, την τραγουδίστρια Pasco Losanganya, επίσης ηθοποιό, η οποία προέρχεται από το Βορειοδυτικό Κονγκό, συγκεκριμένα τη φυλή Μόνγκο, που υπέστη τις θηριωδίες των Βέλγων, και έχει άμεσες αναφορές στη μουσική παράδοση του τόπου της, και τέλος τον ίδιο, ως χορευτή σόλο. Οι τρεις δράσεις μπλέκουν μεταξύ τους και αλληλοσυμπληρώνονται σε μια ενιαία αφήγηση.
Λίγο πριν έρθει στην Αθήνα, σε επικοινωνία μαζί του, ο Φοστέν Λινιεκουλά μας είπε: «Γνωρίζουμε πραγματικά τη σύγχρονη Ιστορία; Έχουμε συνειδητοποιήσει την ιστορία της αποικιοκρατίας, όλα όσα συνέβησαν στην Ευρώπη από τις μεγάλες πρώην αποικιοκρατικές δυνάμεις; Κατά τη γνώμη μου, χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν αυτό που διάβασα πέρσι σε μια έκθεση της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, σύμφωνα με την οποία το 2% των παιδιών που τελειώνουν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο Βέλγιο δεν γνωρίζουν καν ότι το Κονγκό υπήρξε βελγική αποικία. Αυτό αποδεικνύει ότι η κοινή μας Ιστορία είναι άγνωστη, περιορισμένη, έστω, στη γενιά που μεγαλώνει σήμερα.
Γίνεται στις μέρες μας μεγάλη κουβέντα για τη μετανάστευση. Αναρωτιούνται πολλοί τι γυρεύουμε εδώ όλοι εμείς. Μπορώ να μιλήσω για τους Αφρικανούς και να πω ότι βρισκόμαστε στην Ευρώπη γιατί πρώτοι οι Ευρωπαίοι ήρθαν στη γη μας και έκαναν ξεκάθαρο ότι αποτελεί μέρος της Ευρώπης. Αυτή η παράσταση θέτει το συγκεκριμένο ζήτημα και θέλει να ξαναμιλήσει για την Ιστορία».
Faustin Linyekula
Congo
12-14/2, 20:30
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Κεντρική Σκηνή
Εισ.: €5-22
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
Δείτε περισσότερα
