Τζένη, κοιμήσου (ήσυχη)

Τζένη, κοιμήσου (ήσυχη) Facebook Twitter
Το Στέλλα Κοιμήσου μιλά για τη λαϊκή τάξη που ονειρεύεται να χωρέσει σε μια αστική κοινωνία που στη χώρα μας, για να είμαστε ιστορικά ειλικρινείς, δεν υπήρξε ποτέ και οδηγείται, σχεδόν αταβιστικά, σε μια αναπόφευκτη, σοφόκλεια τιμωρία.
1

Ίσα-ίσα που πρόλαβα να δω την, κατά πολλούς, παράσταση της δεκαετίας. Το Στέλλα Κοιμήσου είχε μεταφερθεί πλέον από το Εθνικό στο Θέατρο Τζένη Καρέζη και φέτος έκανε την τρίτη και τελευταία του σεζόν.

Είχα πολλά χρόνια να ανέβω τα σκαλιά της θρυλικής αίθουσας της οδού Ακαδημίας και με το που κάθισα το βλέμμα μου ασυναίσθητα έπεσε πάνω σε ένα στοιχείο του σκηνικού της Ιουλίας Σταυρίδου: ένα επιπλάκι με ποτά, ακροβολισμένο δεξιά στη σκηνή, με ταξίδεψε αστραπιαία 35 χρόνια πίσω, σε μια ιστορική παράσταση, το Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ σε σκηνοθεσία Ζιλ Ντασέν, μετάφραση Φασουλή και Καρέζη, και πρωταγωνιστές την ίδια και τον Κώστα Καζάκο, με διανομή στους δεύτερους ρόλους τον Γρηγόρη Βαλτινό και την Όλια Λαζαρίδου.

Επιστροφή και μαζί στροφή της Ελληνίδας ηθοποιού σε ρόλο υψηλών αξιώσεων, το talk of the town των θεατρικών '80s, πασπαλισμένο με σούσουρο στην κολωνακιώτικη θεατρόφιλη κοινότητα: η Καρέζη του Δεσποινίς Διευθυντής μεθάει και βρίζει! Ζευγάρι στη ζωή, εχθροί στη σκηνή. Μήπως το εννοούν;


«Ο Τζορτζ και η Μάρθα, κρίμα, κρίμα, κρίμα...» ήταν η ατάκα που μου έμεινε από ένα έργο που, φυσικά, είχα δει στην κινηματογραφική του μεταφορά από τον Μάικ Νίκολς με την Ελίζαμπεθ Τέιλορ και τον Ρίτσαρντ Μπέρτον.

Το Στέλλα Κοιμήσου, με τον τρόπο του, ήταν μια τραγική κωμωδία επίσης. Ψευδοαστική, ωστόσο. Και με αγοραίο λεξιλόγιο, χειμαρρώδες με το «καλημέρα», αρμόζον και ενωμένο με την ανατροφή και ίσως το DNA των ηρώων.

Στο κατάμεστο κάθε βράδυ θέατρο, Καζάκος και Καρέζη έσκιζαν ο ένας τα σωθικά του άλλου στους ρόλους του πανεπιστημιακού καθηγητή και της συζύγου, κόρης μεγαλοσχήμονα ακαδημαϊκού, με δόλωμα-ταμπού ένα παιδί που δεν μαθαίνουμε αν είχαν ποτέ ή τελικά έχασαν, θύματα δύο νεότερους προσκεκλημένους που καταλήγουν άναυδοι και ταπεινωμένοι, και καταλύτη το άφθονο αλκοόλ.

Τζένη, κοιμήσου (ήσυχη) Facebook Twitter
Στο κατάμεστο κάθε βράδυ θέατρο, Καζάκος και Καρέζη έσκιζαν ο ένας τα σωθικά του άλλου.

Από το μπαρ του διαμερίσματός τους, χαρακτηριστικό αξεσουάρ της αμερικανικής νοοτροπίας, όπως το έχουμε δει μυριάδες φορές στις ταινίες περασμένων δεκαετιών, γέμιζαν συνεχώς τα ποτήρια τους με σκληρό οινόπνευμα και πότιζαν συστηματικά και εξαντλητικά το άψητο ζευγαράκι που έντεχνα δελέασαν στην έδρα τους μετά από ένα άσκοπο πάρτι.

Ώσπου έγιναν λιάδα, αλλά, μέσα στο σπάραγμά τους, προλάβαιναν να αλληλοακυρωθούν, με ψήγματα χαδιών και απανωτά λεκτικά χαστούκια, σε μια ψυχική αποσύνθεση, ερμηνεύοντας έξοχα το κλασικό κείμενο του Έντουαρντ Άλμπι.


Έβριζαν, αλλά μη φανταστείτε... Οι μισοί από τους θεατές πήγαιναν να δουν την παράσταση για τους λάθος λόγους, δηλαδή για να αποδομήσουν ένα στερεωμένο είδωλο των παιδικών τους χρόνων σε έναν διαφορετικό δραματικό ρόλο, εκεί όπου η «αντίπαλος» Βουγιουκλάκη δεν είχε τολμήσει να διαβεί – ξεμύτιζε, τσέκαρε τις αντιδράσεις και πάραυτα επέστρεφε στο καβούκι της ξανθιάς γάτας. Και έφευγαν με μια εσωτερική διαδρομή σε τραγική κωμωδία, κατεξοχήν αστική.

Τζένη, κοιμήσου (ήσυχη) Facebook Twitter
Για τα νέα παιδιά του Στέλλα Κοιμήσου, την Κολλιοπούλου, τον Νιάρρο και την Τρίγγου, το ωραίο, μακρύ ταξίδι τώρα ξεκινάει.

Το Στέλλα Κοιμήσου, με τον τρόπο του, ήταν μια τραγική κωμωδία επίσης. Ψευδοαστική, ωστόσο. Και με αγοραίο λεξιλόγιο, χειμαρρώδες με το «καλημέρα», αρμόζον και ενωμένο με την ανατροφή και ίσως το DNA των ηρώων.

Στο ντεμπούτο του στο θέατρο, ο Γιάννης Οικονομίδης του Σπιρτόκουτου και του Η ψυχή στο στόμα ακτινογράφησε μια νεοελληνική οικογένεια που μοιάζει λούμπεν, αλλά διατηρεί ατόφια τη δυναμική και την παθογένεια του ελληνικού 21ου αιώνα.

Ένας επικείμενος γάμος που κινδυνεύει να δυναμιτίσει έναν χρήσιμο αρραβώνα γίνεται ο πόλος γύρω από τον οποίο εκτροχιάζεται μια επταμελής οικογένεια, αν υπολογίσουμε και δύο στενούς συγγενείς μαζί με τα τρία παιδιά, τη χαμένη στον κόσμο της μάνα και τον πάτερ-φαμίλια (δεν έχω λόγια για τον Στάθη Σταμουλακάτο).

Το πρώτο μέρος, πολύ αστείο μέσα στη σοβαρότητα των καταστάσεων που προετοιμάζει. Το δεύτερο, ανατρεπτικό και ουσιαστικά αιχμηρό. Γνώριζα πως το φινάλε αλλάζει σε κάθε παράσταση.

Δεν είδα καμία προσπάθεια συντονισμού, τόσο φυσικό και φυσιολογικό μου φάνηκε το συλλογικό αποτέλεσμα που προήλθε μετά από ομαδικές ταπεινώσεις με τη (δραματική, βεβαίως) βοήθεια ουσιών και ποτών, πάντα από το μπαρ στη δεξιά γωνία.

Ενθουσιάστηκα, όπως και τότε, με τη Βιρτζίνια Γουλφ. Και θυμήθηκα πως αν το θεατρικό βγει πραγματικά καλό και σε συλλάβει την κατάλληλη στιγμή, γίνεται αξέχαστη εμπειρία.

Τζένη, κοιμήσου (ήσυχη) Facebook Twitter
Από αριστερά: Όλια Λαζαρίδου, Κώστας Καζάκος, Τζένη Καρέζη, Γρηγόρης Βαλτινός και ο σκηνοθέτης της παράστασης Ζιλ Ντασέν.

Η ιδιαίτερη ειρωνεία στη σύγκριση των δύο έργων είναι πως η Βιρτζίνια Γουλφ είναι ένα καθαρόαιμα αστικό δράμα από έναν Αμερικανό εκπρόσωπο της γενιάς των δραματουργών που έγραφαν ψυχολογικά, αλλά ζήλευαν δραματουργικά την αρχαιοελληνική τραγωδία και τη λοξοκοιτούσαν συνεχώς, ενώ το Στέλλα Κοιμήσου μιλά για τη λαϊκή τάξη που ονειρεύεται να χωρέσει σε μια αστική κοινωνία που στη χώρα μας, για να είμαστε ιστορικά ειλικρινείς, δεν υπήρξε ποτέ και οδηγείται, σχεδόν αταβιστικά, σε μια αναπόφευκτη, σοφόκλεια τιμωρία.


Την Καρέζη την ξαναείδα ως Έντα Γκάμπλερ, όπου περισσότερο μόχθησε φιλότιμα παρά αφομοίωσε οργανικά, και για τελευταία φορά στο Διαμάντια και Μπλουζ της Λούλας Αναγνωστάκη, όπου ήταν συγκλονιστική, ίσως καλύτερη και από τη Μάρθα που είχε κάνει εντελώς δική της μερικά χρόνια νωρίτερα.

Για τα νέα παιδιά του Στέλλα Κοιμήσου, την Κολλιοπούλου, τον Νιάρρο και την Τρίγγου, το ωραίο, μακρύ ταξίδι τώρα ξεκινάει. Και μπορεί τα βραβεία τους να έχουν δοθεί στη μνήμη άλλων σπουδαίων Ελλήνων ηθοποιών, του Χορν και της Μελίνας, αλλά η παρουσία τους στο συγκεκριμένο θέατρο τιμά την προσπάθεια της Τζένης Καρέζη να ρισκάρει την όποια εικόνα είχε αποκτήσει, εν μέρει σε πείσμα των ονείρων της, και να προσπεράσει τα σίγουρα εργάκια για να σώσει την ψυχή της, χάνοντάς τη μέσα σε σαρκοφάγους, ψυχοφθόρους ρόλους.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO

 

Θέατρο
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ακούγεσαι Λυδία, Ακούγεσαι ίσαμε το στάδιο

Επίδαυρος / «Ακούγεσαι, Λυδία, ίσαμε το στάδιο ακούγεσαι»

Κορυφαίο πρόσωπο του αρχαίου δράματος, συνδεδεμένη με εμβληματικές παραστάσεις, ανατρέχει σε δεκαπέντε σταθμούς της καλλιτεχνικής της ζωής στην Επίδαυρο και αφηγείται προσωπικές ιστορίες, επιτυχίες και ματαιώσεις, εξαιρετικές συναντήσεις και συνεργασίες, σε μια πορεία που αγγίζει τις πέντε δεκαετίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Ούρλιχ Ράσε και το παρασκήνιο της ιστορίας της Ισμήνης

Θέατρο / Η σκηνή του Ούρλιχ Ράσε στριφογύριζε - και πέταξε έξω την Ισμήνη

Στην παράσταση που άνοιξε την Επίδαυρο, ο Γερμανός σκηνοθέτης επέλεξε να ανεβάσει μια Αντιγόνη χωρίς Ισμήνη. Η απομάκρυνση της Κίττυς Παϊταζόγλου φωτίζει τις λεπτές –και άνισες– ισορροπίες εξουσίας στον χώρο του θεάτρου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου μέσα στη γοητεία και στον τρόμο του Δράκουλα

Πρώτες Εικόνες / Dracula: Η υπερπαραγωγή που έρχεται το φθινόπωρο στην Αθήνα

Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου μιλά αποκλειστικά στη LiFO για την πιο αναμενόμενη παράσταση της επερχόμενης σεζόν, για τη διαχρονική γοητεία του μύθου που φαντάστηκε ο Μπραμ Στόκερ στα τέλη του 19ου αιώνα, για το απόλυτο και το αιώνιο μιας ιστορίας που, όπως λέει, τον «διαλύει».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ερωτευμένος με τον Κρέοντα

Θέατρο / Ο Rasche αγάπησε τον Κρέοντα περισσότερο από την Αντιγόνη

«Η εκφορά του λόγου παραδίδεται αμαχητί σε μια άκρατη δραματικότητα, σε ένα υπερπαίξιμο, σε μια βεβιασμένη εμφατικότητα, σε έναν στόμφο παλιακό που θα νόμιζε κανείς πως έχει εξαλειφθεί πλέον. Η σοβαροφάνεια σε όλο το (γοερό) μεγαλείο της». Έτσι ξεκίνησε φέτος η Επίδαυρος.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Πολεμικοί Ανταποκριτές: Ψάχνοντας την αλήθεια μέσα στο ζόφο του πολέμου

Θέατρο / Πολεμικοί Ανταποκριτές: Ψάχνοντας την αλήθεια μέσα στον ζόφο του πολέμου

Σε μια περίοδο που ο πόλεμος αποτελεί βασικό συστατικό της καθημερινότητάς μας, μια παράσταση εξετάζει όσα μεσολαβούν μεταξύ γεγονότος και πληροφορίας και πώς διαμορφώνουν την τελική καταγραφή και την ιστορική μνήμη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η τραγική ιστορία και η άγρια δολοφονία μιας θαρραλέας περφόρμερ

Θέατρο / Η τραγική ιστορία και η άγρια δολοφονία μιας θαρραλέας περφόρμερ

Όταν η Πίπα Μπάκα ξεκίνησε να κάνει oτοστόπ από την Ιταλία για να φτάσει στην Ιερουσαλήμ δεν φαντάστηκε ότι αυτό το ταξίδι-μήνυμα ειρήνης θα κατέληγε στον βιασμό και τη δολοφονία της. Mια παράσταση που θα δούμε στο Φεστιβάλ Αθηνών αναφέρεται στην ιστορία της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Σίμος Κακάλας ξορκίζει τα χάλια μας με μια κωμωδία γέλιου και αίματος

Θέατρο / Ο Σίμος Κακάλας ξορκίζει τα χάλια μας με μια κωμωδία γέλιου και αίματος

Τα «Κακά σκηνικά» είναι «μια κωμική κόλαση» αφιερωμένη στη ζοφερή ελληνική πραγματικότητα, μια απόδραση από τα χάλια της χώρας, του θεάτρου, του παγκόσμιου γεωπολιτικού γίγνεσθαι, ένα ξόρκι στην κατάθλιψη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Χρήστος Παπαδόπουλος: «Κάθε μορφή τέχνης χρειάζεται το εσωτερικό βάθος»

Θέατρο / Χρήστος Παπαδόπουλος: «Mε αφορά πολύ το "μαζί"»

Το «τρομερό παιδί» από τη Νεμέα που συμπληρώνει φέτος δέκα χρόνια στη χορογραφία ανοίγει το φετινό 31ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας με τους Dance On Ensemble και το «Mellowing», μια παράσταση για τη χάρη και το σθένος της ωριμότητας.  
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κάνεις χορό γιατί αυτή είναι η μεγάλη σου ανάγκη

Χορός / «Κάνουμε χορό γιατί αυτή είναι η μεγάλη μας ανάγκη»

Με αφορμή την παράσταση EPILOGUE, ο διευθυντής σπουδών της σχολής της Λυρικής Σκηνής Γιώργος Μάτσκαρης και έξι χορευτές/χορεύτριες μιλούν για το δύσκολο στοίχημα τού να ασχολείται κανείς με τον χορό στην Ελλάδα σήμερα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μαρία Κωνσταντάρου: «Ερωτεύτηκα αληθινά στα 58»

Οι Αθηναίοι / Μαρία Κωνσταντάρου: «Δεν παίζω πια γιατί δεν υπάρχουν ρόλοι για την ηλικία μου»

Μεγάλωσε χωρίς τη μάνα της, φώναζε «μαμά» μια θεία της, θυμάται ακόμα τις παιδικές της βόλτες στον βασιλικό κήπο. Όταν είπε πως θέλει να γίνει ηθοποιός, ο πατέρας της είπε «θα σε σφάξω». Η αγαπημένη ηθοποιός που έπαιξε σε μερικές από τις σημαντικότερες θεατρικές παραστάσεις αλλά και ταινίες της εποχής της είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Γιάννος Περλέγκας ανεβάζει τον «Κατσούρμπο» του Χορτάτση

Θέατρο / Γιάννος Περλέγκας: «Ο Κατσούρμπος μας είναι μια απόπειρα να γίνουμε πιο αθώοι»

Ο Γιάννος Περλέγκας σκηνοθετεί το έργο του Χορτάτση στο πλαίσιο του στο πλαίσιο του Κύκλου Ρίζες του Φεστιβάλ Αθηνών. Τον συναντήσαμε στις πρόβες όπου μας μίλησε για την αξία του Κρητικού συγγραφέα και του έργου του και την ανάγκη για περισσότερη λαϊκότητα στο θέατρο. Κάτι που φιλοδοξεί να μας δώσει με αυτό το ανέβασμα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Βασίλης Παπαβασιλείου

Απώλειες / Βασίλης Παπαβασιλείου (1949-2025): Ένας σπουδαίος διανοητής του ελληνικού θεάτρου

«Αυτό, λοιπόν, το οφείλω στο θέατρο: τη σωτηρία από την κακομοιριά μου»: Ο σκηνοθέτης, μεταφραστής, ηθοποιός και δάσκαλος Βασίλης Παπαβασιλείου πέθανε σε ηλικία 76 ετών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΚΟΤΣΟΠΟΥΛΟΣ

Θέατρο / Δημήτρης Γκοτσόπουλος: «Ήμουν ένα αγρίμι που είχε κατέβει από τα βουνά»

Ο ταλαντούχος ηθοποιός φέτος ερμηνεύει τον Νεοπτόλεμο στον «Φιλοκτήτη» του Σοφοκλή. Πώς κατάφερε από ένα αγροτικό περιβάλλον να πρωταγωνιστήσει σε μεγάλες τηλεοπτικές επιτυχίες και γιατί πέρασε ένα ολόκληρο καλοκαίρι στην Πολύαιγο, διαβάζοντας «Βάκχες»;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιάννης Χουβαρδάς: «Το κοινό που έρχεται να σε δει είναι ο καθρέφτης σου»

Θέατρο / Γιάννης Χουβαρδάς: «Το κοινό που έρχεται να σε δει είναι ο καθρέφτης σου»

Ο κορυφαίος Έλληνας σκηνοθέτης διασκευάζει φέτος τις τραγωδίες του Οιδίποδα σε ένα ενιαίο έργο και μιλά στη LiFO, για το πώς η μοίρα είναι μια παρεξηγημένη έννοια, ενώ σχολιάζει το αφήγημα περί «καθαρότητας» της Επιδαύρου, καθώς και τις ακραίες αντιδράσεις που έχει δεχθεί από το κοινό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΓΙΑ 28 ΜΑΙΟΥ Elena Souliotis: Η Ελληνίδα που θα γινόταν η επόμενη Κάλλας 

Θέατρο / Elena Souliotis: Η Ελληνίδα που θα γινόταν η επόμενη Κάλλας 

Σαν σήμερα, το 1943, γεννήθηκε η Ελληνίδα σοπράνο που διέπρεψε για μια ολόκληρη δεκαετία στην Ευρώπη και την Αμερική, αλλά κάηκε εξαιτίας μιας σειράς ιδιαίτερα απαιτητικών ρόλων, τους οποίους ερμήνευσε πολύ νωρίς. Ο κόντρα τενόρος Άρης Χριστοφέλλης, ένας από τους λίγους στην Ελλάδα που γνωρίζουν σε βάθος την πορεία της, περιγράφει την άνοδο και την πτώση της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Δημήτρης Καπουράνης: «Το αόρατο νήμα που ενώνει τα παιδιά μεταναστών είναι το πένθος»

Θέατρο / Δημήτρης Καπουράνης: «Το αόρατο νήμα που ενώνει τα παιδιά μεταναστών είναι το πένθος»

Από τους Αγίους Σαράντα της Αλβανίας μέχρι τη σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, η ζωή του βραβευμένου ηθοποιού, τραγουδιστή και σεναριογράφου είναι μια διαρκής προσπάθεια συμφιλίωσης με την απώλεια. Η παράσταση «Μια άλλη Θήβα» τον καθόρισε, ενώ ο ρόλος του στο «Brokeback Mountain» τού έσβησε κάθε ομοφοβικό κατάλοιπο. Δηλώνει πως αυτό που τον ενοχλεί βαθιά είναι η αδράνεια απέναντι σε όσα συμβαίνουν γύρω μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ