Τι μας λέει για το μέλλον της τέχνης αυτό το meme με την αραχτή Μόνα Λίζα στο άδειο Λούβρο;

Τι μας λέει για το μέλλον της τέχνης αυτό το meme με την αραχτή Μόνα Λίζα στο άδειο Λούβρο; Facebook Twitter
0

Το Λούβρο παραμένει κλειστό, όπως όλα τα μουσεία του κόσμου, προκαλώντας αυτό το χιουμοριστικό meme που δείχνει την Μόνα Λίζα να αράζει επιτέλους όπως και όλα τα υπόλοιπα εμβληματικά έργα τέχνης ανά τον κόσμο που πλέον δεν είναι υποχρεωμένα να μας παρακολουθούν εξαντλημένα να συνωστιζόμαστε εμπρός τους.

Το συγκεκριμένο meme όμως αποκαλύπτει και την τάση ανθρωπομορφισμού που μας διακατέχει όταν πρόκειται για διάσημα έργα τέχνης. Σε κάποιο βαθύ επίπεδο, δεν θέλουμε να πιστέψουμε ότι πρόκειται για άψυχα αντικείμενα κρεμασμένα στον τοίχο ενός μουσείου.

Τι μας λέει για το μέλλον της τέχνης αυτό το meme με την αραχτή Μόνα Λίζα στο άδειο Λούβρο; Facebook Twitter

Το 1936, στο κλασικό του δοκίμιο με τίτλο «Το έργο τέχνης στην εποχή της μηχανικής αναπαραγωγής», ο Βάλτερ Μπένγιαμιν εισήγαγε τον όρο «αύρα» για αυτήν την απόκοσμη σχεδόν ισχύ που εκπέμπει ένα «ζωντανό» έργο. Η διαρκής αναπαραγωγή έργων τέχνης σε βιβλία, φτηνά αντίγραφα, καρτ-ποστάλ και αφίσες επέτρεπε στο κοινό μια πρόσβαση στην τέχνη, απειλούσε όμως την «αύρα» του έργου που μπορούσε να αποκαλυφθεί μόνο στην πρωτότυπη εκδοχή του, από κοντά.

Η τέχνη μας μιλά. Μας προσκαλεί σε διάλογο. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι επιμελητές εκθέσεων δηλώνουν συχνά ότι τοποθετούν τα έργα έτσι ώστε να «συνδιαλέγονται μεταξύ τους». Συνεπώς, όταν ένα μουσείο κλείνει τις πόρτες και τα φώτα του τη νύχτα, μπαίνουμε στον πειρασμό να πιστέψουμε ότι τα έργα κοιμούνται όπως εμείς, δεν μένουν απλώς αδρανή πλην λειτουργικά όπως ο φούρνος μικροκυμάτων ή η τοστιέρα στην κουζίνα μας.

Τι γίνεται όμως μ' αυτήν την αύρα τώρα που όλος ο κόσμος είναι αποκλεισμένος από πρωτότυπα έργα, έχοντας πρόσβαση μόνο στην (ψηφιακή κυρίως) αναπαραγωγή τους; Να υποθέσουμε ότι ανασυντάσσεται; Ότι προετοιμάζεται για την επιστροφή μας σ΄ έναν κόσμο πιο μικρό, πιο θλιβερό αλλά ίσως και πιο εξαγνισμένο από πριν, όπως τα δελφίνια και οι κύκνοι που επέστρεψαν δήθεν στην Βενετία;

Τι μας λέει για το μέλλον της τέχνης αυτό το meme με την αραχτή Μόνα Λίζα στο άδειο Λούβρο; Facebook Twitter

Ωραίες οι φαντασιώσεις, η πραγματικότητα όμως είναι τούτη: Δεν θα επιστρέψουμε στην ίδια Μόνα Λίζα. Δεν μπορούμε ακόμα να διανοηθούμε όλες τις αλλαγές που θα υπάρξουν στην ζωή και στην αντίληψή μας. Το ταξίδι και ο τουρισμός μπορεί να επιστρέψουν, δεν θα είναι όμως προσβάσιμα σε τόσο μεγάλη κλίμακα ούτε σε τόσο μεγάλο κοινό, όπως ήταν πριν. Το πιθανότερο είναι ότι θα κατοχυρωθούν νέες ιεραρχίες και ανισότητες στον κόσμο της τέχνης. Οι ιδιωτικές ξεναγήσεις με αντάλλαγμα χορηγίες και δωρεές, που ήδη αποτελούν μέρος της οικονομίας πολλών μουσείων, είναι βέβαιο ότι θα πολλαπλασιαστούν: Πληρώστε προκαταβολικά για να δείτε τέχνη χωρίς το ενοχλητικό κοινό και τα παθογόνα του.

Από τη στιγμή που η κοινωνική απόσταση θα ενσωματωθεί στην συμπεριφορά μας, όπως αναμένεται να συμβεί, μπορεί να περάσει πολύς καιρός μέχρι να ξανανιώσει άνετα το κοινό, αλλά και τα ίδια τα ιδρύματα, να πλημμυρίσει τα μεγάλα μουσεία όπως πριν.

Η πιο σημαντική διαφορά όμως θα εντοπιστεί στο προσωπικό επίπεδο. Η τέχνη πάντα μοιάζει διαφορετική μετά από ένα μεγάλο σοκ, μετά από μια κρίσιμη περιπέτεια υγείας, μετά από μια βαριά ασθένεια, μετά από τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου. Υπάρχουν φορές που τα πράγματα που έμοιαζαν σημαντικά, ξαφνικά φαίνονται αδιάφορα. Ισχύει και το αντίστροφο.

Ίσως και να επιστρέψουμε σ' έναν κόσμο όπου τα μεγάλα έργα τέχνης, όπως η Μόνα Λίζα, θα έχουν διατηρήσει την προηγούμενη αύρα τους. Θα ήταν προτιμότερο όμως να μην συμβεί αυτό. Αν μπορούσαμε να μεταφέρουμε αυτή την φαντασίωση που συντηρούσαμε για την τέχνη – ότι υπάρχει κάτι μαγικό και μοναδικό στην φυσική της παρουσία – σε πραγματικούς ανθρώπους, θα ζούσαμε σε πολύ καλύτερο κόσμο. Σ' έναν κόσμο όπου τα κλασικά έργα τέχνης δεν αποτελούν κειμήλια ενός ιερού παρελθόντος, αλλά προάγγελοι ενός ανθρωπιστικού μέλλοντος.

Θα τους είμαστε ευγνώμονες που μας δίδαξαν να αποδίδουμε στους άλλους ανθρώπους την αξία που αποδίδουμε σ΄αυτά, και μόνο τότε ίσως θα μπορέσει να χαλαρώσει η Μόνα Λίζα εμφανίζοντας για πρώτη φορά ένα χαμόγελο ικανοποίησης, διόλου αινιγματικό.

Πηγή: The Washington Post

Εικαστικά
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση που μας ταξιδεύει στις διαχρονικές του συνδέσεις

Εικαστικά / Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση για τις διαχρονικές του συνδέσεις

Μπορεί η σύγχρονη τέχνη να συνομιλήσει δημιουργικά με την αρχαία πολιτιστική κληρονομιά; Στην ΕΦΑ Κυκλάδων πίστεψαν στο «στοίχημα» και έτσι προέκυψε μια έκθεση με ξεχωριστό ενδιαφέρον στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ίου.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Από τον Περικλή Βυζάντιο και τον Jean Tinguely μέχρι τον Robert McCabe

Εικαστικά / «Νήματα επιλογής»: Μια αθηναϊκή έκθεση δένει φωνές και γενιές

Μια ομαδική έκθεση στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, με έργα των Περικλή Βυζάντιου, Robert McCabe και Jean Tinguely, μεταξύ άλλων, φέρνει σε διάλογο Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες διαφορετικών αναφορών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Εικαστικά / Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Μια ρετροσπεκτίβα δεκαπέντε χρόνων η οποία αποτελείται από έναν καταιγισμό εικόνων που δημιούργησε με την κάμερά του ο γνωστός video artist για μια σειρά σημαντικών παραστάσεων, οι οποίες παρουσιάζονται αποδεσμευμένες από τη θεατρική τους υπόσταση.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ξεκινάει το Back to Athens 2025

Εικαστικά / Back to Athens: Ο ετήσιος εικαστικός θεσμός επιστρέφει στο Μέγαρο Ησαΐα

Με κεντρική θεματική «Η διαίρεση της ζωής», το Back to Athens 2025 παρουσιάζει 30 εκθέσεις, εγκαταστάσεις, performance και προβολές από καλλιτέχνες και επιμελητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Εικαστικά / Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Με μια μεγάλη έκθεση σε δύο μέρη, στην Αθήνα και στην Άνδρο, το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή γιορτάζει τα εκατό χρόνια του Takis, μίας από τις σημαντικότερες σημαντικότερες προσωπικότητες της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας εικαστικής σκηνής.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα τοιχογραφία με τη ζωή των σεξεργατριών σε έναν δρόμο του Μεταξουργείου

Εικαστικά / Μια νέα τοιχογραφία για την αόρατη ζωή των σεξεργατριών στην οδό Ιάσωνος

Η διεθνής εικαστικός Paulina Olowska δημιουργεί μια τοιχογραφία στον πεζόδρομο του Μεταξουργείου για τις γυναίκες και γειτόνισσές της με τις οποίες καλημερίζεται και πίνει καφέ.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο ζωοπλάστης γλύπτης Ευριπίδης Βαβούρης (1911-1987) 

Εικαστικά / Ευριπίδης Βαβούρης: Πέρα από το «Λαγωνικό» της Φωκίωνος Νέγρη

Ο δημιουργός του γνωστού αγάλματος της Κυψέλης υπήρξε ένας στοχαστικός γλύπτης της Αθήνας με αξιόλογη πορεία, που απέδιδε πειστικά και με μεγάλη ευαισθησία τα κατοικίδια ζώα. Μια επίσκεψη στο ατελιέ του, που έχει διατηρηθεί σε άψογη κατάσταση, αποτέλεσε το ερέθισμα για να τον ανακαλύψουμε και να τον επανεκτιμήσουμε. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Εικαστικά / Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Μια σειρά από εκθέσεις σημαντικών καλλιτεχνών χαρακτηρίζουν την έναρξη του καλοκαιριού. Από τα Plásmata 3 της Στεγης έως την αναδρομική έκθεση του Takis κι από τη Marlene Dumas έως την Charline von Heyl.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μαρλέν

Εικαστικά / Marlene Dumas: «Η τέχνη είναι πάντοτε μια πράξη εναντίον της βίας»

Η κορυφαία Νοτιοαφρικανή ζωγράφος παρουσιάζει την πρώτη ατομική της έκθεση στην Ελλάδα, στην οποία τα έργα της διαλέγονται με αρχαιότητες από τις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ