Ολοκληρώθηκε η συντήρηση της «Ουράς» του Ν. Κεσσανλή στον σταθμό του μετρό Ομόνοια

Ολοκληρώθηκε η συντήρηση της «Ουράς» του Ν. Κεσσανλή στον σταθμό του μετρό Ομόνοια Facebook Twitter
Πλέον, με την επιτυχημένη ολοκλήρωση των εργασιών, το έργο είναι και πάλι στη θέση του, συνοδεύοντας την καθημερινή μετακίνηση χιλιάδων Αθηναίων. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
1

Η τέχνη ως μέσο έκφρασης στον δημόσιο χώρο είναι συνυφασμένη με την ταυτότητα των σύγχρονων ευρωπαϊκών πόλεων. Μια πολύ καλή γεύση της παίρνουμε κατά τη διάρκεια των διαδρομών μας στο αθηναϊκό μετρό, όπου εκτίθεται μια μεγάλη συλλογή αρχαιολογικών ευρημάτων και σύγχρονων έργων τέχνης.


Έναν από τους πιο κεντρικούς σταθμούς του, εκείνον της Ομόνοιας, κοσμεί τα τελευταία δεκαεννιά χρόνια η εικαστική δημιουργία του πρωτοπόρου καλλιτέχνη Νίκου Κεσσανλή με τίτλο «Ουρά».


Ωστόσο, κατόπιν αυτοψίας που πραγματοποίησαν στον σταθμό υπεύθυνοι της Αττικό Μετρό και ειδικοί συντηρητές έργων τέχνης, διαπιστώθηκε ότι το έργο παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα.


«Παρατηρήθηκε χαλάρωση των υφασμάτινων υποστηριγμάτων από το τελάρο τους, αποχρωματισμός των επιφανειών, έντονη ρηγμάτωση στις φωτοευαίσθητες επιστρώσεις και σημαντική αισθητική αλλοίωση που οφείλεται κυρίως στους επιφανειακούς ρύπους, στην κάπνα και στην αιθάλη. Το έργο έχρηζε άμεσης προστασίας και σωστικών επεμβάσεων συντήρησης, τουλάχιστον για τη στερέωση των απολεπίσεων των επιστρώσεων. Επιπλέον, επειδή το έργο είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στο φως και ήδη παρουσίασε μη αντιστρεπτές οξειδώσεις που οφείλονται στο μικρο-περιβάλλον της προθήκης στο οποίο αναρτάται, προτάθηκε η αλλαγή των λαμπτήρων φθορισμού με λαμπτήρες που δεν παράγουν θερμότητα και υπεριώδη (UV) ακτινοβολία» λέει στη LiFO η συντηρήτρια έργων τέχνης Φωτεινή Κουσιάκη.

Σήμερα, ο επιβάτης που διασχίζει τον χώρο μετεπιβίβασης βλέπει ξανά τη δημιουργία του Νίκου Κεσσανλή. Αντικρίζει ξανά τους άνδρες, τις γυναίκες και τα παιδιά να περιμένουν, να κινούνται ή να φωνάζουν. Ουσιαστικά, διακρίνει ένα έργο που έχει στο επίκεντρό του τον άνθρωπο και το φευγαλέο είδωλό του.


Αποτέλεσμα αυτής της διαπίστωσης ήταν η άμεση δρομολόγηση της συντήρησής του. Πλέον, με την επιτυχημένη ολοκλήρωση των εργασιών, το έργο είναι και πάλι στη θέση του, συνοδεύοντας την καθημερινή μετακίνηση χιλιάδων Αθηναίων.

Ολοκληρώθηκε η συντήρηση της «Ουράς» του Ν. Κεσσανλή στον σταθμό του μετρό Ομόνοια Facebook Twitter
Kατόπιν αυτοψίας που πραγματοποίησαν στον σταθμό υπεύθυνοι της Αττικό Μετρό και ειδικοί συντηρητές έργων τέχνης, διαπιστώθηκε ότι το έργο παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα.


Να θυμίσουμε ότι ο καλλιτέχνης, δάσκαλος και πρύτανης της ΑΣΚΤ Νίκος Κεσσανλής (1930-2004) υπήρξε μία από τις πιο δραστήριες φυσιογνωμίες της ελληνικής τέχνης, με σημαντική διεθνή πορεία. Ακαταπόνητος πρεσβευτής της καλλιτεχνικής δημιουργίας, σπούδασε στην ΑΣΚΤ στο εργαστήριο του Γ. Μόραλη, μαθήτευσε στους Γ. Σπυρόπουλο και Γ. Τσαρούχη και έκανε τη μετεκπαίδευσή του σε Ρώμη και Παρίσι. Παρουσίασε το έργο του σε εκθέσεις στο εξωτερικό και στην Ελλάδα και τιμήθηκε με σημαντικά βραβεία. Έργα του βρίσκονται σε μεγάλα μουσεία και ιδιωτικές συλλογές σε όλο τον κόσμο. Πρωτοπορώντας, χρησιμοποίησε ως πρώτη ύλη μια σειρά από ανορθόδοξα ζωγραφικά υλικά (τσιμέντο, γύψο, ύφασμα, σύρματα, καλώδια) και ήταν από τους πρώτους διεθνώς καλλιτέχνες που οικειοποιήθηκαν το μέσο της φωτογραφίας.


«Η ονομασία του έργου παραπέμπει στην "ουρά" που περιμένεις στον μπακάλη ή για να αγοράσεις το εισιτήριό σου στο μετρό. Αποτελείται από έντεκα ξεχωριστούς πίνακες του ίδιου μεγέθους. Για να τους φτιάξω μου χρησίμευσαν άνθρωποι κοντινοί μου, φίλοι μου. Μπορεί να είναι και κανένας εχθρός μέσα, δεν ξέρω. Με έπιασε μανία με αυτό το έργο. Δεν είναι τα έντεκα ή δώδεκα τελάρα που θα πάνε στο μετρό, είναι τα άλλα τριάντα ή σαράντα που έχω δημιουργήσει παράλληλα. Η σειρά έχει συνοχή. Είναι άνθρωποι που περιμένουν» είχε δηλώσει γι' αυτό ο δημιουργός του.


«Ένα έργο αποτελούμενο από έντεκα ξεχωριστούς πίνακες του ίδιου μεγέθους, τοποθετημένους σε σειρά, στους οποίους απεικονίζονται σκιές ανθρώπινων μορφών σε κίνηση. Η τεχνική κατασκευής των πινάκων έγκειται σε "τελαρωμένο" ύφασμα πολλαπλών επιστρώσεων, με την τελευταία επίστρωση να είναι από ευαισθητοποιημένο χρώμα φωτοχρωμίας, ικανό να αποτυπώνει με την κλασική μέθοδο της φωτογραφίας μορφές και σχήματα» αναφέρει η αρχιτέκτονας της Αττικό Μετρό Πολυξένη Αντωνίου.

Ολοκληρώθηκε η συντήρηση της «Ουράς» του Ν. Κεσσανλή στον σταθμό του μετρό Ομόνοια Facebook Twitter
Καθαρίστηκε η πίσω πλευρά των υφασμάτινων επιφανειών, αφαιρέθηκαν οι ρύποι, επισκευάστηκαν σχισίματα και ενισχύθηκαν αδύναμα σημεία του υφάσματος, κυρίως στις ακμές του τελάρου.
Ολοκληρώθηκε η συντήρηση της «Ουράς» του Ν. Κεσσανλή στον σταθμό του μετρό Ομόνοια Facebook Twitter
Η όψη κάθε πίνακα από τους έντεκα συντηρήθηκε ανάλογα με τα προβλήματα που εμφάνιζε λόγω του διαφορετικού τρόπου προετοιμασίας που είχε ακολουθηθεί κατά τη φιλοτέχνησή του.


«Το έργο "Ουρά", κυριότητας της Αττικό Μετρό, μήκους περίπου 11 μέτρων, εκτίθεται μόνιμα στο επίπεδο μετεπιβίβασης, προστατευμένο σε γυάλινη προθήκη και διαθέτει θυρίδα πρόσβασης στο πλάι, προκειμένου να είναι δυνατή η επισκεψιμότητά του για λόγους συντήρησης» επισημαίνει η κ. Αντωνίου. «Στο πλαίσιο υλοποίησης της Β' φάσης της ένταξης έργων εικαστικών τεχνών στους σταθμούς του μετρό της Αθήνας, σύμφωνα με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της Αττικό Μετρό /1998, η Συμβουλευτική Επιτροπή Αισθητικής Πλαισίωσης εισηγήθηκε την ανάθεση φιλοτέχνησης έργου προορισμένου για τον σταθμό Ομόνοια στον Ν. Κεσσανλή, ο οποίος και διένυε εκείνη την εποχή την όψιμη καλλιτεχνική του περίοδο. Με την υπογραφή της σχετικής σύμβασης στις 25 Νοεμβρίου 2000 ολοκληρώθηκε από τον καλλιτέχνη και εγκαταστάθηκε στον σταθμό Ομόνοια».

Όσον αφορά τη διαδικασία της παραγωγής, συμμετείχαν φίλοι και παλιοί σπουδαστές του Κεσσανλή στην ΑΣΚΤ, κινούμενοι ως σκιές πίσω από τα πανιά που εκείνος φώτιζε κατάλληλα, πετυχαίνοντας έτσι τις φωτοσκιάσεις και τα περιγράμματα που επιδίωκε και φωτογραφίζοντάς τα.


«Αργότερα, επάνω σε "τελαρωμένο" ύφασμα, άλλοτε χωρίς προετοιμασία και άλλοτε καλυμμένο με μία έως τρεις επιστρώσεις, και μία τελευταία από ευαισθητοποιημένο χρώμα φωτοχρωμίας, δημιούργησε ένα φωτοευαίσθητο πανί, όπου με την κλασική μέθοδο της φωτογραφίας έχουν απεικονιστεί οι φωτοσκιάσεις από ανθρώπινες φιγούρες και σχήματα σε φυσικό μέγεθος» εξηγεί η κ. Φωτεινή Κουσιάκη.


Μάλιστα, τα τελάρα αποσπάστηκαν από τον μεταλλικό σκελετό στο πρώτο επίπεδο του σταθμού Ομόνοια και μεταφέρθηκαν στο εργαστήριο της κ. Κουσιάκη για συντήρηση. Εκεί αφαιρέθηκαν όλα τα έργα από τα τελάρα τους, ελέγχθηκε η λειτουργικότητα των τελάρων και παραγγέλθηκαν καινούργια, όπου ήταν απαραίτητο.

Ολοκληρώθηκε η συντήρηση της «Ουράς» του Ν. Κεσσανλή στον σταθμό του μετρό Ομόνοια Facebook Twitter
Η όψη κάθε πίνακα από τους έντεκα συντηρήθηκε ανάλογα με τα προβλήματα που εμφάνιζε λόγω του διαφορετικού τρόπου προετοιμασίας που είχε ακολουθηθεί κατά τη φιλοτέχνησή του.


«Καθαρίστηκε η πίσω πλευρά των υφασμάτινων επιφανειών, αφαιρέθηκαν οι ρύποι, επισκευάστηκαν σχισίματα και ενισχύθηκαν αδύναμα σημεία του υφάσματος, κυρίως στις ακμές του τελάρου. Η όψη κάθε πίνακα από τους έντεκα συντηρήθηκε ανάλογα με τα προβλήματα που εμφάνιζε λόγω του διαφορετικού τρόπου προετοιμασίας που είχε ακολουθηθεί κατά τη φιλοτέχνησή του. Για τον σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκαν αναλύσεις σε δείγματα που αποσπάστηκαν από τα υλικά κατασκευής και από περιοχές παλαιότερων επεμβάσεων και αποφασίστηκε, μετά τον στεγνό καθαρισμό, να εφαρμοστούν υδρογέλες, ενώ έγινε αποκατάσταση με μεθυλοκυτταρίνη και ζελατίνη» διευκρινίζει η κ. Κουσιάκη.


Ουσιαστικά, στον πολυπληθή σταθμό του μετρό Ομόνοια οι ανθρώπινες φιγούρες αντανακλούν τους επιβάτες του μετρό και τους χιλιάδες διερχόμενους που σχηματίζουν ουρές καθημερινά στους σταθμούς της Αθήνας και του κόσμου.


Σήμερα, ο επιβάτης που διασχίζει τον χώρο μετεπιβίβασης βλέπει ξανά τη δημιουργία του Νίκου Κεσσανλή. Αντικρίζει ξανά τους άνδρες, τις γυναίκες και τα παιδιά να περιμένουν, να κινούνται ή να φωνάζουν. Ουσιαστικά, διακρίνει ένα έργο που έχει στο επίκεντρό του τον άνθρωπο και το φευγαλέο είδωλό του.


Η «Ουρά», με την ολοκλήρωση των εργασιών συντήρησης, εκτός της αισθητικής αναβάθμισης, έρχεται να λειτουργήσει ως μια μορφή επικοινωνίας που συνομιλεί με το παρόν και το μέλλον.

Ολοκληρώθηκε η συντήρηση της «Ουράς» του Ν. Κεσσανλή στον σταθμό του μετρό Ομόνοια Facebook Twitter
Όσον αφορά τη διαδικασία της παραγωγής, συμμετείχαν φίλοι και παλιοί σπουδαστές του Κεσσανλή στην ΑΣΚΤ, κινούμενοι ως σκιές πίσω από τα πανιά που εκείνος φώτιζε κατάλληλα, πετυχαίνοντας έτσι τις φωτοσκιάσεις και τα περιγράμματα που επιδίωκε και φωτογραφίζοντάς τα.
Ολοκληρώθηκε η συντήρηση της «Ουράς» του Ν. Κεσσανλή στον σταθμό του μετρό Ομόνοια Facebook Twitter
Η «Ουρά», με την ολοκλήρωση των εργασιών συντήρησης, εκτός της αισθητικής αναβάθμισης, έρχεται να λειτουργήσει ως μια μορφή επικοινωνίας που συνομιλεί με το παρόν και το μέλλον.
Εικαστικά
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Αφιέρωμα: Νίκος Κεσσανλής, 11 χρόνια από το θάνατό του

Εικαστικά / Νίκος Κεσσανλής: Ένας ακτιβιστής, σχολιαστής, ακαταπόνητος πρεσβευτής της καλλιτεχνικής δημιουργίας

«Καλλιτέχνης ανήσυχος, που δεν έπαψε να πειραματίζεται με τεχνικές και μεθόδους, κατόρθωσε να υπερβεί τα παραδοσιακά ζωγραφικά μέσα και να βρίσκεται στο προσκήνιο της πρωτοπορίας καθ' όλη την πορεία του, από το informel και τη mec art έως τα φωτομηχανικά του έργα σε ευαισθητοποιημένο πανί ή τσιμέντο»
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τρεις εκθέσεις για την Κέτε Κόλβιτς που κατέγραψε τις πιο σκοτεινές στιγμές της ανθρώπινης εμπειρίας

Εικαστικά / Μέσα στο '24 θα τρέξουν όχι μία, όχι δύο, αλλά τρεις εκθέσεις για την Κέτε Κόλβιτς

Τρεις μεγάλες εκθέσεις αποκαλύπτουν τις πολλές μορφές του έργου μιας καλλιτέχνιδας που κατέγραψε τις πιο σκοτεινές στιγμές της ανθρώπινης εμπειρίας και αψήφησε την κατηγοριοποίηση.
NEWSROOM
ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2024

Εικαστικά / 28 εκθέσεις για έναν Μάρτιο γεμάτο τέχνη

Η συλλογή του Νίκου Αλεξίου στο Μουσείο Μπενάκη, ακόμα περισσότερες γυναίκες καλλιτέχνιδες στο ΕΜΣΤ, Marcel Duchamp στην Eleftheria Tseliou Gallery, Martin Margiela στην Bernier/Eliades, τρεις νέες προτάσεις στην Breeder και πολλές ακόμα επιλογές στο κορύφωμα της φετινής εικαστικής σεζόν.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Οι πολύχρωμοι κήποι της Hadassah Emmerich

Εικαστικά / Οι πολύχρωμοι κήποι της Hadassah Emmerich ανθίζουν στο ΕΜΣΤ

Η διεθνής καλλιτέχνιδα και δημιουργός της πολύχρωμης τοιχογραφίας «Επικούρειος Εδέμ» περιγράφει όσα κρύβονται στην εξωτική βλάστηση και στα λαμπερά χρώματα των έργων της, μιλά για την ερωτική τους διάσταση και απαντά στο αν την ενοχλεί που κάποιοι χαρακτηρίζουν τη δουλειά της περισσότερο ως διακοσμητική.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Στην πρώτη έκθεση με έργα του Μarcel Duchamp στην Ελλάδα

Εικαστικά / Στην πρώτη έκθεση με έργα του Μarcel Duchamp στην Ελλάδα

Η έκθεση «Re(a)Duchamp» μας προσκαλεί σε μια διανοητική συζήτηση με τα έργα του Duchamp, που περισσότερο από κάθε άλλου καλλιτέχνη του 20ού αιώνα επηρέασαν και συνεχίζουν να επηρεάζουν τους σύγχρονους δημιουργούς σε ένα ευρύ και σύνθετο πνευματικό πεδίο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O σουρεαλισμός κλείνει τα 100 και ο κόσμος μας μοιάζει πιο σουρεαλιστικός από ποτέ

Εικαστικά / O σουρεαλισμός κλείνει τα 100 και ο κόσμος μας μοιάζει πιο σουρεαλιστικός από ποτέ

Ένας αιώνας συμπληρώνεται φέτος από το «Σουρεαλιστικό Μανιφέστο» του Μπρετόν και μια σειρά από εκθέσεις και εκδηλώσεις ανά την υδρόγειο γιορτάζουν την επέτειο αναζητώντας τα ίχνη του κινήματος στις παράξενες μέρες μας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Η συναρπαστική ζωή της Λίζα Πόντι και τα σχέδιά της που θα δούμε στην Αθήνα

Εικαστικά / Η συναρπαστική ζωή της Λίζα Πόντι και τα σχέδιά της που θα δούμε στην Αθήνα

Ακολουθώντας το μότο της ζωής της «δεν χρειάζεται να κάνεις πολλά», η κόρη του διάσημου Ιταλού αρχιτέκτονα και εκδότη Τζίο Πόντι έκανε σχέδια που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στην γκαλερί The Breeder.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Bijoy Jain, ο αρχιτέκτονας της γης και της φιλοσοφίας του ελάχιστου

Εικαστικά / Bijoy Jain, ο ασυμβίβαστος αρχιτέκτονας της γης και της φιλοσοφίας του ελάχιστου

Οι καρέκλες του πωλούνται για χιλιάδες ευρώ, το έργο του παρουσιάζεται σε διεθνείς μπιενάλε και σε συλλογές μεγάλων μουσείων. Αντίθετα με τους αρχιτέκτονες-σταρ, ο Bijoy Jain δουλεύει μόνο με πελάτες που αποδέχονται τους όρους του και συνεργάζονται με ντόπιους τεχνίτες.
THE LIFO TEAM
Πέτρινες, μεταλλικές, εικαστικές: Οι πολυτραγουδισμένες γοργόνες της Ελλάδας

Εικαστικά / Πέτρινες, μεταλλικές, εικαστικές: Οι πολυτραγουδισμένες γοργόνες της Ελλάδας

Από την εντοιχισμένη στην πολυκατοικία της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας μέχρι αυτή στις Καβουρότρυπες Χαλκιδικής που της έκοψαν πρόστιμο, στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές, συχνά παραγνωρισμένες γοργόνες.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ