Οι έξοχες εικονογραφήσεις του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα σε βιβλία Facebook Twitter

Οι έξοχες εικονογραφήσεις του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα σε βιβλία

0

Η στενή σχέση του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα με το βιβλίο αναδύεται όχι μόνο από τη μεγάλη βιβλιοθήκη του, που διατηρείται σήμερα στο σπίτι του στην οδό Κριεζώτου 3, όπου στεγάζεται η Πινακοθήκη Γκίκα, αλλά και από το δικό του συγγραφικό έργο, το οποίο περιλαμβάνει πολλά ανέκδοτα διηγήματα, θεωρητικά κείμενα για την τέχνη και μεταφράσεις.


Ο Γκίκας δεν περιορίστηκε στη σχεδίαση συνθέσεων, αλλά συχνά συμμετείχε έμπρακτα στη συνολική παραγωγή των εκδόσεων, εκφέροντας άποψη για τον σχεδιασμό του εξωφύλλου, αναζητώντας τους κατάλληλους μεταφραστές, δουλεύοντας πάνω στα τυπογραφικά δοκίμια και ενσωματώνοντας πρωτότυπα χαρακτικά σε βιβλία και περιοδικά, κατά το γαλλικό πρότυπο των πολυτελών εκδόσεων εκτός εμπορίου.

Το κύριο ενδιαφέρον του Γκίκα υπήρξε η ποίηση. Σε συνέντευξή του το 1975, αναφέρει: «Δεν είμαι ποιητής, με την έννοια ότι γράφω στίχους, αλλά με ενδιαφέρουν οι στίχοι των ποιητών να τους διαβάζω. Πολλές φορές με εμπνέουν στη ζωγραφική μου».


Ήδη το 1937 κυκλοφορεί η ποιητική συλλογή «Μια δέσμη αχτίδες στο νερό» του Αναστάσιου Δρίβα, με προμετωπίδα ένα πρωτότυπο χαρακτικό του καλλιτέχνη. Αργότερα πραγματοποιεί προμετωπίδες για τον Σεφέρη και τον Ελύτη ενώ εικονογραφεί πλήρως την «Οδύσεια» του Νίκου Καζαντζάκη (1958), που αποτελεί σημείο αναφοράς για τη συνεργασία του με ξένους εκδοτικούς οίκους, τα «Ποιήματα» του Κ. Π. Καβάφη (1966), και την «Αμοργό» του Νίκου Γκάτσου (1969).

Οι έξοχες εικονογραφήσεις του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα σε βιβλία Facebook Twitter
Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Προσχέδιο για την εικονογράφηση του Δάφνης και Χλόη του Λόγγου, 1970. Μελάνι με πένα και ακουαρέλα, 32 x 21,8 εκ. Μουσείο Μπενάκη / Πινακοθήκη Γκίκα ©2018 Μουσείο Μπενάκη

Το κύριο ενδιαφέρον του Γκίκα υπήρξε η ποίηση. Σε συνέντευξή του το 1975, αναφέρει: «Δεν είμαι ποιητής, με την έννοια ότι γράφω στίχους, αλλά με ενδιαφέρουν οι στίχοι των ποιητών να τους διαβάζω. Πολλές φορές με εμπνέουν στη ζωγραφική μου».

 


Είναι χαρακτηριστικό ότι για τα «Ποιήματα» του Κ.Π. Καβάφη, που κυκλοφόρησαν από τις Εκδόσεις Ίκαρος το 1966, ο Γκίκας δεν σχεδίασε μόνο το εξώφυλλο –για το οποίο επέλεξε μια λιτή διακόσμηση με τις υπογραφές μόνο των δύο καλλιτεχνών–, αλλά επιμελήθηκε με λεπτομερή φροντίδα ολόκληρο το βιβλίο: διάλεξε τα πλάγια γράμματα για την εκτύπωση, επέλεξε ως υλικό τον αιματίτη και αποφάσισε για τη θέση όλων των σχεδίων, τα οποία άλλοτε είναι ολοσέλιδα και άλλοτε τοποθετούνται στο περιθώριο των ποιημάτων.


Το 1972 κυκλοφόρησε στο Μιλάνο από τον Αλέξανδρο Ιόλα το πολυτελές λεύκωμα «Λυρικά», που εικονογραφεί αρχαία ελληνικά ποιήματα με επτά έγχρωμες λιθογραφίες του Γκίκα και με αρχαιοπρεπές δέσιμο. Η έκδοση, την οποία ο Γκίκας σύμφωνα με την αλληλογραφία του σχεδίασε συνολικά, κυκλοφόρησε σε εκατό αντίτυπα με την υπογραφή του καλλιτέχνη, ορισμένα εκ των οποίων περιλάμβαναν και μια πρωτότυπη γκουάς.

Οι έξοχες εικονογραφήσεις του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα σε βιβλία Facebook Twitter
Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Ινδές με φορτία, 1958. Σινική μελάνη σε χαρτί Νεπάλ, 38 x 46 εκ. Μουσείο Μπενάκη / Πινακοθήκη Γκίκα ©2018 Μουσείο Μπενάκη


Η πιο στενή συνεργασία του Γκίκα με εκδοτικούς οίκους ήταν εκείνη με τον «Ίκαρο», με τον οποίο πραγματοποίησε δεκατρείς εκδόσεις. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν το λεύκωμα «Ινδία» (1959), στο οποίο για πρώτη φορά εικονογραφεί κείμενά του, τις προσωπικές του εντυπώσεις από το ταξίδι του στην Ινδία το 1958 συνοδευόμενες από δώδεκα σχέδια με σινική μελάνη, το «Δάφνης και Χλόη» του Λόγγου (1970), για το οποίο εκτός από το εξώφυλλο φιλοτεχνεί και τέσσερα σχέδια, τα διηγήματα της Λητούς Κατακουζηνού, με εξώφυλλα και εικονογραφήσεις που σχεδιάζει από το 1948 μέχρι το 1977.


Όσον αφορά στη συνεργασία του με άλλους εκδοτικούς οίκους, εικονογραφεί διηγήματα του Πέτρου Χάρη, της Μαργαρίτας Λυμπεράκη, του Νέστορα Μάτσα και άλλων. Το 1977 κυκλοφορεί η «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη με πενήντα σχέδια και μια βινιέτα στο εξώφυλλο.


Ξεχωριστή κατηγορία εικονογράφησης αποτελούν τα λογοτεχνικά περιοδικά, για τα οποία ο Γκίκας είτε σχεδίασε τα εξώφυλλα είτε χρησιμοποίησε παλαιότερα σχέδιά του για προμετωπίδες ή εικονογράφηση.


Ήδη από το 1935 επιμελήθηκε και σελιδοποίησε, μαζί με τον Δημήτρη Πικιώνη, το περιοδικό «Το 3ο Μάτι», ενώ το 1939 το τεύχος της «Νέας Εστίας» που ήταν αφιερωμένο στα πενηντάχρονα του Δημοτικισμού, κυκλοφόρησε με μια αυθεντική λιθογραφία του. Τα εξώφυλλα των περιοδικών, «Αιξωνή», «Φιλολογική Κυριακή», «Griffon», καθώς και άλλων, παρουσιάζονται μαζί με τα προσχέδια εικονογράφησής τους.

Οι έξοχες εικονογραφήσεις του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα σε βιβλία Facebook Twitter
Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Εικονογράφηση για το ποίημα του Κ. Π. Καβάφη, «Περιμένοντας τους βαρβάρους», 1963. Αιματίτης σε χαρτί, 11,5 x 17,5 εκ. Μουσείο Μπενάκη / Πινακοθήκη Γκίκα ©2018 Μουσείο Μπενάκη
Οι έξοχες εικονογραφήσεις του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα σε βιβλία Facebook Twitter
Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Σχέδιο για τη Λυσιστράτη του Αριστοφάνη, 1977. Σινική μελάνη σε χαρτί, 6 x 10,4 εκ. Μουσείο Μπενάκη / Πινακοθήκη Γκίκα ©2018 Μουσείο Μπενάκη
Οι έξοχες εικονογραφήσεις του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα σε βιβλία Facebook Twitter
Νίκος Καζαντζάκης, The Odyssey. A Modern Sequel, εκδ. Simon and Schuster, Νέα Υόρκη, 1958. Σελίδα της έκδοσης με εικονογράφηση του Ν. Χ .Γκίκα. Μουσείο Μπενάκη / Πινακοθήκη Γκίκα, Βιβλιοθήκη
Οι έξοχες εικονογραφήσεις του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα σε βιβλία Facebook Twitter
Οδυσσέας Ελύτης, Τα ετεροθαλή, εκδ. Ίκαρος, Αθήνα 1974, Προμετωπίδα του Ν. Χ. Γκίκα. Μουσείο Μπενάκη / Πινακοθήκη Γκίκα, Βιβλιοθήκη
Οι έξοχες εικονογραφήσεις του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα σε βιβλία Facebook Twitter
Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Προσχέδιο για τα Ρουμπαγιάτ του Ομάρ Καγιάμ, 1970-1971. Μολύβι σε διαφανές χαρτί, 31 x 20 εκ. Μουσείο Μπενάκη / Πινακοθήκη Γκίκα ©2018 Μουσείο Μπενάκη
Οι έξοχες εικονογραφήσεις του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα σε βιβλία Facebook Twitter
Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Εικονογράφηση για το λεύκωμα Λυρικά, 1972. Έγχρωμη λιθογραφία, 49 x 34,5 εκ. Μουσείο Μπενάκη / Πινακοθήκη Γκίκα ©2018 Μουσείο Μπενάκη
Οι έξοχες εικονογραφήσεις του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα σε βιβλία Facebook Twitter
Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Προσχέδιο για την Αμοργό του Νίκου Γκάτσου, 1964. Σινική μελάνη με πινέλο και χρωματιστά μελάνια σε χαρτί, 28 x 19 εκ. Μουσείο Μπενάκη / Πινακοθήκη Γκίκα ©2018 Μουσείο Μπενάκη
Οι έξοχες εικονογραφήσεις του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα σε βιβλία Facebook Twitter
Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Δοκίμιο εικονογράφησης για το ποίημα του Κ. Π. Καβάφη, «Να μείνει», 1963. Αιματίτης σε χαρτί, 25 x 16 εκ. Μουσείο Μπενάκη / Πινακοθήκη Γκίκα ©2018 Μουσείο Μπενάκη
Οι έξοχες εικονογραφήσεις του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα σε βιβλία Facebook Twitter
Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Εικονογραφημένο χειρόγραφο για την ποιητική συλλογή Nous avons του René Char. Ακουαρέλα σε χαρτί, 37,4 x 27 εκ. Μουσείο Μπενάκη / Πινακοθήκη Γκίκα ©2018 Μουσείο Μπενάκη
Οι έξοχες εικονογραφήσεις του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα σε βιβλία Facebook Twitter
Μαργαρίτα Καραπάνου - Λυμπεράκη, Τα ψάθινα καπέλα, Αθήνα 1946. Εξώφυλλο του Ν. Χ. Γκίκα. Μουσείο Μπενάκη / Πινακοθήκη Γκίκα, Βιβλιοθήκη
Οι έξοχες εικονογραφήσεις του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα σε βιβλία Facebook Twitter
Περ. Agenda, τχ. 1, Λονδίνο, Χειμώνας 1969. Εξώφυλλο του Ν. Χ. Γκίκα. Μουσείο Μπενάκη / Πινακοθήκη Γκίκα, Βιβλιοθήκη
Οι έξοχες εικονογραφήσεις του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα σε βιβλία Facebook Twitter
Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Εικονογράφηση για το βιβλίο Όμορφο καράβι μου - θύμησή μου της Λητώς Κατακουζηνού, 1977. Μελάνι σε χαρτί. Ιδιοκτησία αγνώστου. ©2018 Μουσείο Μπενάκη

 

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΥΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΙΣ 7.4.2018

Εικαστικά
0

Κορίνα Φαρμακόρη

Γεννήθηκε, μεγάλωσε και ζει στη Σαλαμίνα. Σπούδασε Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και εργάζεται ως εκπαιδευτικός.
ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τρεις εκθέσεις για την Κέτε Κόλβιτς που κατέγραψε τις πιο σκοτεινές στιγμές της ανθρώπινης εμπειρίας

Εικαστικά / Μέσα στο '24 θα τρέξουν όχι μία, όχι δύο, αλλά τρεις εκθέσεις για την Κέτε Κόλβιτς

Τρεις μεγάλες εκθέσεις αποκαλύπτουν τις πολλές μορφές του έργου μιας καλλιτέχνιδας που κατέγραψε τις πιο σκοτεινές στιγμές της ανθρώπινης εμπειρίας και αψήφησε την κατηγοριοποίηση.
NEWSROOM
ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2024

Εικαστικά / 28 εκθέσεις για έναν Μάρτιο γεμάτο τέχνη

Η συλλογή του Νίκου Αλεξίου στο Μουσείο Μπενάκη, ακόμα περισσότερες γυναίκες καλλιτέχνιδες στο ΕΜΣΤ, Marcel Duchamp στην Eleftheria Tseliou Gallery, Martin Margiela στην Bernier/Eliades, τρεις νέες προτάσεις στην Breeder και πολλές ακόμα επιλογές στο κορύφωμα της φετινής εικαστικής σεζόν.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Οι πολύχρωμοι κήποι της Hadassah Emmerich

Εικαστικά / Οι πολύχρωμοι κήποι της Hadassah Emmerich ανθίζουν στο ΕΜΣΤ

Η διεθνής καλλιτέχνιδα και δημιουργός της πολύχρωμης τοιχογραφίας «Επικούρειος Εδέμ» περιγράφει όσα κρύβονται στην εξωτική βλάστηση και στα λαμπερά χρώματα των έργων της, μιλά για την ερωτική τους διάσταση και απαντά στο αν την ενοχλεί που κάποιοι χαρακτηρίζουν τη δουλειά της περισσότερο ως διακοσμητική.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Στην πρώτη έκθεση με έργα του Μarcel Duchamp στην Ελλάδα

Εικαστικά / Στην πρώτη έκθεση με έργα του Μarcel Duchamp στην Ελλάδα

Η έκθεση «Re(a)Duchamp» μας προσκαλεί σε μια διανοητική συζήτηση με τα έργα του Duchamp, που περισσότερο από κάθε άλλου καλλιτέχνη του 20ού αιώνα επηρέασαν και συνεχίζουν να επηρεάζουν τους σύγχρονους δημιουργούς σε ένα ευρύ και σύνθετο πνευματικό πεδίο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O σουρεαλισμός κλείνει τα 100 και ο κόσμος μας μοιάζει πιο σουρεαλιστικός από ποτέ

Εικαστικά / O σουρεαλισμός κλείνει τα 100 και ο κόσμος μας μοιάζει πιο σουρεαλιστικός από ποτέ

Ένας αιώνας συμπληρώνεται φέτος από το «Σουρεαλιστικό Μανιφέστο» του Μπρετόν και μια σειρά από εκθέσεις και εκδηλώσεις ανά την υδρόγειο γιορτάζουν την επέτειο αναζητώντας τα ίχνη του κινήματος στις παράξενες μέρες μας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Η συναρπαστική ζωή της Λίζα Πόντι και τα σχέδιά της που θα δούμε στην Αθήνα

Εικαστικά / Η συναρπαστική ζωή της Λίζα Πόντι και τα σχέδιά της που θα δούμε στην Αθήνα

Ακολουθώντας το μότο της ζωής της «δεν χρειάζεται να κάνεις πολλά», η κόρη του διάσημου Ιταλού αρχιτέκτονα και εκδότη Τζίο Πόντι έκανε σχέδια που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στην γκαλερί The Breeder.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Bijoy Jain, ο αρχιτέκτονας της γης και της φιλοσοφίας του ελάχιστου

Εικαστικά / Bijoy Jain, ο ασυμβίβαστος αρχιτέκτονας της γης και της φιλοσοφίας του ελάχιστου

Οι καρέκλες του πωλούνται για χιλιάδες ευρώ, το έργο του παρουσιάζεται σε διεθνείς μπιενάλε και σε συλλογές μεγάλων μουσείων. Αντίθετα με τους αρχιτέκτονες-σταρ, ο Bijoy Jain δουλεύει μόνο με πελάτες που αποδέχονται τους όρους του και συνεργάζονται με ντόπιους τεχνίτες.
THE LIFO TEAM
Πέτρινες, μεταλλικές, εικαστικές: Οι πολυτραγουδισμένες γοργόνες της Ελλάδας

Εικαστικά / Πέτρινες, μεταλλικές, εικαστικές: Οι πολυτραγουδισμένες γοργόνες της Ελλάδας

Από την εντοιχισμένη στην πολυκατοικία της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας μέχρι αυτή στις Καβουρότρυπες Χαλκιδικής που της έκοψαν πρόστιμο, στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές, συχνά παραγνωρισμένες γοργόνες.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ