0
ΑΦΙΕΡΩΜΑ: 50 ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ (1973-2023)

Το έγχρωμο φιλμ του Πολυτεχνείου 16-17 Νοέμβρη 1973, του Νίκου Βερνίκου

Οι πολίτες αρχίζουν να συγκεντρώνονται και η περιοχή είναι γεμάτη κόσμο. Καθώς πέφτει η νύχτα στις 07:03 της ταινίας βλέπουμε την κάνη του πυροβόλου του τανκ. Στις 07:12 καθώς το τανκ κινείται, σπρώχνει ένα λεωφορείο στη μέση του δρόμου. Στις 07:45 καταφθάνουν τεθωρακισμένα οχήματα με στρατιώτες.
Στις 07:50, μια ομάδα νοσοκόμων μεταφέρει ένα φορείο. Στις 08:59, ο οδηγός του άρματος παίρνει θέση. Ο κινηματογραφιστής δεν καταγράφει τη στιγμή που το τανκ πέφτει στην πόρτα, αλλά αμέσως μετά βλέπουμε το τανκ να μπαίνει λίγο πιο πέρα και στρατιώτες να εισβάλλουν (11:03 )


Το φιλμ αυτό τραβήχτηκε από το παράθυρο ενός γωνιακού δωματίου στον 1ο όροφο του ξενοδοχείου "Ακροπόλ" που βρίσκεται απέναντι από το Εθνικό (Μετσόβιο) Πολυτεχνείο Αθηνών, από τον Νικόλα Α. Βερνίκο (NAB) μεταξύ 14 και 17 Νοεμβρίου 1973. Σε ένα διπλανό δωμάτιο βρισκόταν το ολλανδικό συνεργείο με επικεφαλής τον Albert Coerant (βραβευμένο για την ταινία για το Πολυτεχνείο), ο οποίος, ταυτόχρονα, κινηματογραφούσε τα γεγονότα! Είχα νοικιάσει το δωμάτιο για την υποστήριξη των φοιτητών-μελών της Ελληνικής Ευρωπαϊκής Κίνησης Νεολαίας. Ήταν μια οργάνωση για την κινητοποίηση του φοιτητικού κινήματος ενάντια στη δικτατορία. Ο αδελφός μου Γιώργος Α. Βερνίκος, ο οποίος είχε ηγετική θέση στην ΕΚΙΝ, ήταν επίσης μέλος της επιτροπής κατάληψης της Νομικής Σχολής τον Φεβρουάριο του 1973 και βρισκόταν σε συνεχή επαφή και συντονισμό με την επιτροπή κατάληψης του Πολυτεχνείου.
Από το δωμάτιο αυτό, εκτός από την τροφοδοσία των φοιτητών εντός του Πανεπιστημίου, γινόταν τηλεφωνική ενημέρωση (από τη Ντέμυ Βεζυρούλη και τoν ΝΑΒ) προς τα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης, κυρίως προς το BBC, τη Le Monde και τη Deutsche Welle, στα οποία ο αείμνηστος Παύλος Μπακογιάννης ήταν συνεργάτης για τα ελληνικά θέματα, όπως και οι δημοσιογράφοι Βάσος Μαθιόπουλος και Άγγελος Μαρόπουλος. Η κινηματογράφηση των επεισοδίων αυτών γύρω από το Πολυτεχνείο γινόταν μέσα από τις κατεβασμένες ξύλινες περσίδες με τα παράθυρα ανοιχτά και με κομμένη την ανάσα. Τα μεσάνυχτα της Παρασκευής 16 προς Σάββατο 17 Νοεμβρίου στη γωνία του ξενοδοχείου Ακροπόλ ήταν σταθμευμένο ένα τανκ το οποίο περίμενε να επέμβει. Το κράνος του όρθιου οδηγού έφτανε σχεδόν μέχρι το κάτω μέρος του γωνιακού παραθύρου. Λίγο πριν την επέμβαση στο Πολυτεχνείο και ενώ επικρατούσε απόλυτη ησυχία, ένας μικρός θόρυβος ακούστηκε στην αίθουσα από τους παρευρισκόμενους φίλους, συμφοιτητές και το τηλέφωνο. Ο στρατιώτης έστρεψε τον προβολέα του τεθωρακισμένου οχήματος στην πρόσοψη του ξενοδοχείου, προσπαθώντας να εντοπίσει την πηγή του θορύβου. Σταμάτησε για μια στιγμή στο παράθυρο πίσω του και λίγο πιο πάνω, ήταν το σκοτεινό, με κατεβασμένες περσίδες, παράθυρο του δωματίου μας. Οι ακτίνες του προβολέα μπήκαν μέσα από τις περσίδες. Ο στρατιώτης προσπαθούσε να καταλάβει από πού ερχόταν ο θόρυβος, που ήταν διαφορετικός από τον ήχο των πυροβολισμών. Καθώς κινούνταν, φώτιζε τους τοίχους και κυρίως το ταβάνι του δωματίου προς όλες τις κατευθύνσεις. Η αναπνοή όσων βρίσκονταν στο δωμάτιο, σταμάτησε. Ξάπλωσαν σαν το μαρμάρινο άγαλμα της Χαλεπά "Η Κοιμωμένη" στα κρεβάτια και στο πάτωμα. Αναπνεύσαμε όταν απομακρύνθηκε η δέσμη του φωτός. Το θωρακισμένο όχημα μετακινήθηκε λίγο και κάλυψε ένα άλλο τανκ που βρισκόταν κοντά του, απέναντι από την πόρτα του Πολυτεχνείου. Πυροβολισμοί, από ελεύθερους σκοπευτές ακούστηκαν από τους κάθετους δρόμους στην οδό Πατησίων. Γύρω στις 2.30, αφού οι πολιορκημένοι αρνήθηκαν να φύγουν το τανκ έπεσε στην είσοδο της πύλης του Πανεπιστημίου, μπήκε στο προαύλιο, πάνω από τα σταθμευμένα αυτοκίνητα και μπήκε ο στρατός. Οι φοιτητές φώναζαν "Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία. Είμαστε αδέλφια" και έτρεξαν έξω κυνηγημένοι από την αστυνομία και το στρατό, ενώ γύρω μας σφύριζαν σφαίρες. Πολλοί, μεταξύ των πρώτων ανθρώπων που τραυματίστηκαν από τις σφαίρες νωρίτερα, βρήκαν καταφύγιο στο ισόγειο του ξενοδοχείου Aκροπόλ. Μερικοί από αυτούς, που ήταν σοβαρά τραυματισμένοι, μεταφέρθηκαν στο δωμάτιό μας στο ξενοδοχείο. Η Torill Engleland Magreth, μια 22χρονη φοιτήτρια από το Molde της Νορβηγίας, δεν τα κατάφερε. Θανάσιμα τραυματισμένη από τους πυροβολισμούς, πέθανε από αιμορραγία στην καρωτίδα στα χέρια μου και στα χέρια του Γιώργου Λαζαρίδη, οδοντιάτρου, ο οποίος μετέφερε το πτώμα της στον κοντινό σταθμό Πρώτων Βοηθειών στην οδό 3ης Σεπτεμβρίου. Στιγμές που ο χρόνος συρρικνώνεται και τα δευτερόλεπτα μοιάζουν με αιώνες και μένουν για πάντα στη μνήμη μας.


- Νίκος Α. Βερνίκος 

________

Ο Βερνίκος συνελήφθη το μεσημέρι του Σαββάτου 17 Νοεμβρίου από τη Στρατιωτική Αστυνομία. Παρέμεινε στη φυλακή μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου, ανακρίθηκε και βασανίστηκε.

Lifo Picks

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΘΕΜΑΤΑ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

THE GOOD LIFO ΔΗΜΟΦΙΛΗ