Ο Ούγγρος σκηνοθέτης του "Λευκού Θεού", της έκτης και καλύτερης ταινίας του, που βραβεύτηκε στο διαγωνιστικό τμήμα "Ένα Κάποιο Βλέμμα" στις Κάννες και υποβλήθηκε από τη χώρα του στα επερχόμενα Όσκαρ, μιλάει αποκλειστικά στο LIFO.gr για τον τίτλο και τις θεματικές γραμμές της ταινίας του, τον Τζ. Μ. Κούτσι, τον φασισμό και τους άτιμους τους Γιάνκηδες...
Έχετε δηλώσει πως η έμπνευση για τον τίτλο της ταινίας σας προέρχεται από το μυθιστόρημα Ατίμωση του Νομπελίστα Νοτιοαφρικανού συγγραφέα, Τζ. Μ. Κούτσι. Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να έχετε ασυνείδητα επιλέξει το God του τίτλου ως αντιστροφή του Dog που πραγματεύεστε, παρά το γεγονός πως μέχρι το φεστιβάλ Καννών και την επισήμανση από κριτικούς, δεν είχατε δει ούτε καν ακούσει το White Dog του Σάμιουελ Φούλερ;
Είναι αλήθεια πως ο Κούτσι έχει υπάρξει πηγή έμπνευσης για μένα επί καιρό. Φυσικά είναι πολύ πιθανό ο τίτλος της ταινίας να υπονοεί αντιστροφή. Χωρίς να βρίσκεται στις προθέσεις μου, δεν το αποκλείω, και δεν με ενοχλεί. Αυτό που επιζητούσαμε ήταν ένας τίτλος αντιστικτικός, όχι περιγραφικός.
Δεν φαίνεται να έχουμε διδαχθεί σωστά την Ιστορία μας. Όλος ο κόσμος πρέπει να ξεκαθαρίσει χωρίς περιστροφές πως οι (φασιστικές) ιδέες δεν είναι επιτρεπτές, πως είναι αδύνατο να παραδοθούμε σε αυτές τις ιδέες. Δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε τη δημοκρατία, ακόμη κι αν έχει περιέλθει σε σοβαρή κρίση.
Θαύμασα τις δυνατές σκηνές στο καταφύγιο: με παρέπεμψαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Άουσβιτς, με τους φούρνους στο πίσω μέρος, τα συρματοπλέγματα, τους φρουρούς και τους εκτελεστές. Αυτό έγινε επίτηδες;
Ο γραφειοκρατικός χαρακτήρας του συστήματος αλλά και ο τρόπος μετατόπισης της ευθύνης στα θύματα υπενθυμίζουν σε κάποιον τη ναζιστική πρακτική.
Γεννιέται ή γίνεται βίαιος ο άνθρωπος; Γνωρίζω τη γενική κι αόριστη φύση της ερώτησης αλλά την θέτω διότι στον Λευκό Θεό η τέχνη, μέσω της μουσικής, γίνεται συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην έννοια του ανθρώπου και του κτήνους...
Η Λίλι αντιπροσωπεύει την αθωότητα. Η βίαιη κοινωνία των ενηλίκων την αναγκάζουν να γίνει αποφασιστική και δυνατή. την ίδια στιγμή που τα σκυλιά αποκτούν επιθετικότητα. Η μουσική, η πλέον υπερβατική μορφή τέχνης, εκφράζει το καλύτερο κομμάτι του ανθρώπου.
Η ταινία είναι μια ευθεία επίθεση στον ρατσισμό. Ποιά είναι η κατάσταση στην Ουγγαρία, όπως εσείς την αντιλαμβάνεσθε; Έχει επηρεάσει διακριτά την καλλιτεχνική έκφραση της κινηματογραφίας της χώρας;
Καθώς πραγματεύεται την ηθική, την ανεκτικότητα και την αλληλεγγύη, ο Λευκός Θεός δείχνει ορισμένες ακρότητες στην Ουγγρική κοινωνία. Εμείς, οι κινηματογραφιστές της χώρας μου, προσπαθούμε να δώσουμε επαρκείς απαντήσεις σε αυτά τα φαινόμενα.
Τι πιστεύετε για την επικίνδυνη άνοδο του ακροδεξιού κόμματος της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα;
Αυτά τα φαινόμενα όντως υπάρχουν και αυξάνονται σε σπουδαιότητα στην Ευρώπη. Δεν φαίνεται να έχουμε διδαχθεί σωστά την Ιστορία μας. Όλος ο κόσμος πρέπει να ξεκαθαρίσει χωρίς περιστροφές πως οι (φασιστικές) ιδέες δεν είναι επιτρεπτές, πως είναι αδύνατο να παραδοθούμε σε αυτές τις ιδέες. Δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε τη δημοκρατία, ακόμη κι αν έχει περιέλθει σε σοβαρή κρίση.
Έχετε δει τα πρόσφατα ελληνικά φιλμ, τα οποία ασχολούνται με την πολιτικοκοινωνική δομή της Ελλάδας με έναν σκληρό και αλληγορικό τρόπο;
Δυστυχώς, δεν είμαι και τόσο ενήμερος. Ωστόσο, έχω δει τον Κυνόδοντα του Γιώργου Λάνθιμου και εκτίμησα το συνεκτικό, δυνατό, δραματικό, θεατρικό κόσμο που δημιούργησε στην ταινία του. Ένα νέο κύμα σημαίνει και τη γέννηση μιας νέας γλώσσας και αυτό είναι πάντα καλό, διότι η κινηματογραφική σκηνή αποκτά πολυχρωμία.
Η χρήση της υφής στο Λευκό Θεό ποικίλει και εκπλήσσει θετικότατα. Ξεκινήσατε έχοντας συγκεκριμένα πλάνα και φιλοδοξίες, ή εξελίχθηκε το υλικό καθώς κάνατε τα γυρίσματα σας;
Χρειαζόμουν μια νέα κινηματογραφική γλώσσα, την οποία "επικαλέστηκε" η νέα κατάσταση. Η παραδοσιακή μελαγχολική προσέγγιση, η αργή και ζοφερή και συγκρατημένη στάση, δεν λειτουργούν πλέον. Ρισκάραμε εισάγοντας νέους τρόπους. Με την επιτυχία μας, μπορέσαμε να ξεκινήσουμε έναν νέα διάλογο με το κοινό.
Ο Λευκός Θεός είναι πιθανός διεκδικητής του ξενόγλωσσου Όσκαρ και ταυτόχρονα το διαβατήριο για το Χόλιγουντ, στο μέτρο που η αμερικανική βιομηχανία επιλέγει από την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο νέες, βραβευμένες φωνές που διαθέτουν στιλ και πρωτοτυπία. Θα το σκεπτόσασταν να δουλέψετε στις ΗΠΑ ακόμη και με υλικό που δεν είναι δικό σας;
Οι Γιάνκηδες μπορούν να αγοράσουν ότι υπάρχει στη Γη. Εγώ δεν είμαι προς πώληση. Ωστόσο, δεν πιστεύω πως το Χόλιγουντ είναι ταυτόσημο με τον Διάβολο. Στην ουσία, ξεκινώ να σκέφτομαι με τη διατύπωση των πραγματών που επιθυμώ να αποκαλύψω, και στη συνέχεια ρωτάω πόση ανεξαρτησία εγγυώνται, πόση ελευθερία μπορώ να έχω. Επομένως, παίρνει χρόνο μέχρι να αναλογιστώ αν υπάρχει όντως σοβαρό ενδεχόμενο να κάνω κάτι (στην άλλη άκρη του Ατλαντικού).
σχόλια