Τίνος είναι οι πυρκαγιές;

Τίνος είναι οι πυρκαγιές; Facebook Twitter
Η διαρκής δοκιμασία σε ακραία φαινόμενα βρίσκει ένα κράτος που δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Όχι όσο θα θέλαμε τουλάχιστον, για να είμαστε ακριβείς. Η οργανωμένη πολιτεία δείχνει πως δεν μπορεί να υπερασπιστεί τα δάση, τους τόπους και πολλές από τις υποδομές τους... EUROKINISSI
0


Η χώρα αντιμετωπίζει τις φλόγες των πυρκαγιών και μαζί άλλο ένα ανελέητο επεισόδιο στη συρροή των κρίσεων του τελευταίου διαστήματος. Ένα καλοκαίρι που είχε ήδη πάρει ανησυχαστική κλίση με τα κρούσματα και τις μεταλλάξεις του κορωνοιού, γίνεται θέατρο μιας καταστροφής που τη γνωρίζουμε, τη φοβόμαστε και την αναμένουμε κάθε χρόνο και παρόλα αυτά δεν παύει να μας ξαφνιάζει το πόσο μακριά μπορεί να φτάσει. «Καίγονται τα θεμέλια της ύπαρξής μας», όπως έγραψε η ποιήτρια Μαρία Τοπάλη, κι αυτό δεν είναι ρητορική υπερβολή, γιατί ό,τι συμβαίνει για μέρες με δεκάδες (154 ως χθες) πυρκαγιές φέρνει πιο κοντά μια βαθύτερη ερήμωση.
 

Η διαρκής δοκιμασία σε ακραία φαινόμενα βρίσκει ένα κράτος που δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Όχι όσο θα θέλαμε τουλάχιστον, για να είμαστε ακριβείς. Η οργανωμένη πολιτεία δείχνει πως δεν μπορεί να υπερασπιστεί τα δάση, τους τόπους και πολλές από τις υποδομές τους. Τα συστήματα συντονισμού, οι πόροι, οι σχέσεις μεταξύ τοπικών διοικήσεων και κεντρικού κράτους, δείχνουν τα όριά τους. Συγχρόνως όμως η γιγαντιαία καταστροφή δεν γίνεται απώλεια ανθρώπινων ζωών. Οι άνθρωποι προστατεύτηκαν αλλά πολλά απ’ όσα συγκροτούν την ζωή με την πλήρη σημασία του όρου χάνονται.

Ο χάρτης των πυρκαγιών απλώνεται από την Πορτογαλία ως την Τουρκία. Τούτο όμως δεν δικαιολογεί το να μην υπάρχουν αεροπλάνα για ώρες στη Βόρειο Εύβοια ή να μην έχουν φτιαχτεί πραγματικές αντιπυρικές ζώνες σε σημαντικά περάσματα της βορειοανατολικής Αττικής. Η ζοφερή γενική εικόνα σε πολλές περιοχές της γειτονιάς μας δεν αθωώνει κανέναν πολιτικά για αποφάσεις που δεν πάρθηκαν ή για λύσεις που δεν προχώρησαν.

Με μια έννοια, όσες πρόοδοι και εξαιρετικοί εκσυγχρονισμοί και αν έχουν συμβεί (με το σύστημα 112, την ενημέρωση των πολιτών για τις εκκενώσεις) η αλήθεια είναι ότι όλα σχεδόν τα κράτη και το δικό μας μαζί είναι failed state απέναντι στην κλιματική κρίση και στα επιμέρους φαινόμενά της. Στη δική μας περίπτωση χιλιάδες μελέτες και προτάσεις για τη διαχείριση των δασών, του νερού ή των απορριμμάτων που με τα γυαλιά, τα οικιακά γκαζάκια ή άλλα εύφλεκτα υλικά βρίσκονται πεταμένα παντού, παραμένουν πάντα στο στάδιο των εντυπωσιακών παρουσιάσεων σε ημερίδες και ενημερώσεις. Κουρασμένα τοπικά συστήματα εξουσίας αλλά και οι διαφορετικές προτεραιότητες των κυβερνήσεων μέσα στις άλλες κρίσεις (οικονομική, υγειονομική) έχουν παίξει το ρόλο τους.

Για την αξιωματική αντιπολίτευση φυσικά και τον κόσμο της, ιδίως για ένα σκληρό κομμάτι followers στα σόσιαλ μήντια, όλες οι καταστροφές, από τον  covid μέχρι τη συρροή μεγάλων πυρκαγιών είναι κρίματα της δεξιάς που κυβερνά και του ίδιου του Πρωθυπουργού. Συχνά μάλιστα υπονοείται πως αποτελούν και σχέδια ή βουλήσεις της κυβέρνησης ώστε να ηγεμονεύει στον πληθυσμό μέσω των φόβων, της ανασφάλειας και της επίκλησης της έκτακτης ανάγκης.

Ποια κυβέρνηση θέλει όμως να κινείται στην κόψη του ξυραφιού, συναντώντας την βέβαιη δυσαρέσκεια και στον θυμό των πολιτών; Αυτός που απλώς απολαμβάνει τα παθήματα του άλλου θεωρώντας ακόμα και τις φωτιές σαν πολιτική ευκαιρία, δεν μπορεί να ιεραρχήσει τα προβλήματα ούτε να προτείνει σοβαρά πράγματα. Το μόνο που τον καίει είναι ένα άσβεστο πολιτικό μίσος και από αυτό δεν μπορεί να προκύψει καμιά εναλλακτική ανασυγκρότησης και επούλωσης των πληγών.

Αυτό που συμβαίνει γύρω μας δεν είναι συγκυριακό και εποχιακό, οι «παραδοσιακές» φωτιές του ελληνικού καλοκαιριού. Συνδέεται με το μεγάλο κάδρο της ακραίας κλιματικής κατάστασης στην Ευρώπη και σε άλλα μέρη του κόσμου. Ο χάρτης των πυρκαγιών απλώνεται από την Πορτογαλία ως την Τουρκία. Τούτο όμως δεν δικαιολογεί το να μην υπάρχουν αεροπλάνα για ώρες στη Βόρειο Εύβοια ή να μην έχουν φτιαχτεί πραγματικές αντιπυρικές ζώνες σε σημαντικά περάσματα της βορειοανατολικής Αττικής. Η ζοφερή γενική εικόνα σε πολλές περιοχές της γειτονιάς μας δεν αθωώνει κανέναν πολιτικά για αποφάσεις που δεν πάρθηκαν ή για λύσεις που δεν προχώρησαν.

Η τηλεόραση δείχνει πλάνα από τις φωτιές στη Νεμούτα, στις Ροβιές, στους Θρακομακεδόνες. Ο φακός δεν μπορεί να εισχωρήσει στο βαθύ δάσος, να αποκαλύψει την ερήμωση που συντελείται αθέατη, μακριά από τις κατοικίες και τις εργασίες των ανθρώπων. Δεν μπορεί να φτάσει ως τον μαζικό θάνατο άγριων ζώων, και ας είναι η πρώτη φορά που έγιναν τεράστιες προσπάθειες από πολίτες, οργανώσεις και ένα μέρος του κράτους για τη διάσωση πολλών ζώων.

Το ότι οι άνθρωποι δεν πεθαίνουν αβοήθητοι είναι μια πολύ μεγάλη υπόθεση, κάτι που κανένας δεν μπορεί να το υποτιμήσει αν δεν θέλει να γελοιοποιηθεί. Όμως οι άνθρωποι δεν είναι γυμνοί από προϋποθέσεις γιατί δεν ξαναφτιάχνονται όλα με ευκολία. Οι ‘κάτοικοι’ είναι και οι τόποι τους, οι αναφορές τους, οι χώροι όπου αναπνέουν και κινούνται, οι διαδρομές που έκαναν για να επιστρέψουν σπίτι. Πρέπει η πολιτική συλλογικότητα – όχι απλώς η κυβέρνηση αλλά και όλοι οι θεσμοί που διοικούν και χειρίζονται πόρους– να μεριμνά για αυτή τη συνολική ζωή που ερημώνει, ακόμα κι αν διασώζεται η ζωή των κατοίκων; Ναι. Και παρά τα όσα έχουν γίνει, υπάρχει η αίσθηση ότι σημαντικά αγαθά της ζωής μας παραμένουν απροστάτευτα και ευάλωτα, ανάμεσα στη δική μας αδιαφορία και στις διαφορετικές προτεραιότητες της κρατικής μηχανής και των άλλων μηχανισμών.

Το ότι οι άνθρωποι δεν πεθαίνουν αβοήθητοι είναι μια πολύ μεγάλη υπόθεση, κάτι που κανένας δεν μπορεί να το υποτιμήσει αν δεν θέλει να γελοιοποιηθεί. Όμως οι άνθρωποι δεν είναι γυμνοί από προϋποθέσεις γιατί δεν ξαναφτιάχνονται όλα με ευκολία. Οι ‘κάτοικοι’ είναι και οι τόποι τους, οι αναφορές τους, οι χώροι όπου αναπνέουν και κινούνται.

Όταν θα έχουμε συστήματα εξουσίας ικανά να αναγνωρίσουν την σημασία όλων αυτών, με συνέπεια και όχι για συγκυριακούς λόγους, όταν θα συντονιστούμε στην προστασία της ζωής αλλά και των όρων που την κάνουν αξιοβίωτη, τότε θα μπορούμε να απαντάμε καλύτερα και στην βία των αιφνιδιαστικών γεγονότων και των έκτακτων καταστροφών. Δεν θα τα αποφεύγαμε γιατί η κλίμακα των κινδύνων είναι τεράστια και πάντα υπάρχουν και οι εμπρηστές, παρά το ότι η έκταση που παίρνει η καταστροφή δεν θα υπήρχε χωρίς τον καύσωνα και τη ξηρασία όσοι σκοτεινοί εμπρηστές και αν υπήρχαν. Θα είχαμε όμως καλύτερους τρόπους να αμυνθούμε προληπτικά.

Απέχουμε πολύ από αυτό. Ο πόνος αυτών των ημερών είναι πολύ μεγάλος για να μην εγερθεί το ερώτημα ‘γιατί’ και ‘πώς’, για να μην αναζητηθούν συγκεκριμένες ευθύνες. Πολλά από όσα έχουν σωρευτεί όμως και έκαναν τόσο επιθετικές και σαρωτικές τις πυρκαγιές δεν τα δημιούργησε κάποιο επιτελείο εξουσιαστών αλλά και τρόποι ζωής, πρακτικές και συμπεριφορές στο μικροεπίπεδο. Αν σταθεί κανείς  μόνο στο ένα επίπεδο, το κρατικό, κινδυνεύει να γίνει δημαγωγός του τουίττερ, ένας τοξικός εξυπνακισμός που περιμένει το κάζο του εχθρού. Αν πάλι στραφεί σε γενικόλογες κατάρες για το ‘ανθρώπινο είδος’ ή σε σαρωτικές ηθικές κρίσεις για τον πολιτισμό μας και το πως φερόμαστε στη φύση, κινδυνεύει να πέσει σε μια απολίτικη ηθικολογία. Αποφεύγοντας αυτές τις δυο συχνές και μάλλον βολικές στάσεις, μπορούμε να βρούμε συλλογικές απαντήσεις με κάποιο πρακτικό αποτέλεσμα. Γιατί αν καίγονται τα θεμέλια της ύπαρξής μας, δεν έχουμε άλλη λύση από το να χτίσουμε καινούρια θεμέλια και αυτό το κάνει η πολιτική, η κοινωνική συνεργασία και οι ατομικές ευθύνες από κοινού. Για να σωθούν τελικά και τα υπόλοιπα θεμέλια.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Ακροβατώντας / Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Αξιολογώντας ως πιο σημαντικό ένα τροχαίο από τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, τα κυρίαρχα μέσα αναδεικνύουν το ασήμαντο χάριν τηλεθέασης, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες που θα μετατοπίσουν το ενδιαφέρον της κοινωνίας από τα σημαντικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Joe Coughlin: «Η τρίτη ηλικία δεν είναι κρουαζιέρες ή πατερίτσες»

Οπτική Γωνία / Joe Coughlin: «Γηρατειά δεν είναι μόνο κρουαζιέρες, πατερίτσες και να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο»

Ο φιλέλληνας καθηγητής εξετάζει τις όψεις της μακροζωίας, πιστεύει πως στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδυαστεί άνετα με το lifestyle και μιλάει με τρόπο ασυνήθιστο για το γήρας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Κάποτε στην Αμερική…

Ακροβατώντας / Η αμερικανική δημοκρατία οδεύει προς το τέλος της

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει επιδοθεί σε ανελέητο κυνηγητό όσων αμφισβητούν την αλήθεια της. Κυνηγάει δημοσιογράφους, παρουσιαστές, ακτιβιστές, αντιφρονούντες, δικαστές, όποιον τολμήσει να την αμφισβητήσει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Χωρίς αναισθητικό, χωρίς δικαιώματα: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Χωρίς αναισθητικό: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές για halal και kosher στην Ελλάδα;

Παρά τις προσπάθειες νομιμοποίησης του εβραϊκού και ισλαμικού τρόπου σφαγής των ζώων χωρίς αναισθητοποίηση, το νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα δεν έχει αλλάξει. Η σχεδιαζόμενη Εθνική Στρατηγική Halal επαναφέρει το θέμα.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
H εξέγερση της «κανονικότητας»

Οπτική Γωνία / H εξέγερση της «κανονικότητας»

Μια τάση που θέλει να προσελκύσει μετριοπαθή ακροατήρια, αντλώντας από μια ψευδή εκδοχή της Ιστορίας, η οποία θέλει τον δυτικό πολιτισμό να υποφέρει ή να παρακμάζει γιατί τάχα έπεσε θύμα του ανθρωπισμού του.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
EPEJERGAS HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οπτική Γωνία / HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οι κρίσιμοι σταθμοί μιας δύσκολης πορείας που ξεκίνησε το 1981, οπότε πιστοποιήθηκαν τα πρώτα κρούσματα HIV, μέχρι σήμερα, που στόχος πια είναι η πλήρης ύφεση της νόσου, με ορίζοντα την επίτευξη της ίασης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Οπτική Γωνία / Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Επιστρατεύοντας το ύστατο μέσο πίεσης, ο Πάνος Ρούτσι ζητά δικαιοσύνη για τα Τέμπη και άδεια για να ξεθάψει το παιδί που έχασε στο μοιραίο τρένο, ώστε να ταυτοποιηθεί και να γίνουν τοξικολογικές εξετάσεις.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Από τα drones μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη: Η Κίνα αλλάζει την παγκόσμια ασφάλεια

Οπτική Γωνία / Από τα drones μέχρι το AI: Η Κίνα αλλάζει την παγκόσμια ασφάλεια

Πώς η στρατιωτική άνοδος της Κίνας και η στρατηγική σύμπλευση με τη Ρωσία διαμορφώνουν τις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες προκλήσεις για την ασφάλεια; Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τζέφρι Σακς: «Ο Τραμπ είναι διχαστικός και επικίνδυνος»

Οπτική Γωνία / Τζέφρι Σακς: «Ο Τραμπ είναι διχαστικός και επικίνδυνος»

Γιατί οι Ηνωμένες Πολιτείες μοιάζουν πιο διχασμένες από ποτέ; Και πού οφείλεται η άνοδος της πολιτικής βίας; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αντιδράσεις στην Πάρο για την τουριστική επένδυση στις Κολυμπήθρες ή Συλλογή υπογραφών κατά της στρατηγικής επένδυσης στην Πάρο

Ρεπορτάζ / Στις Κολυμπήθρες της Πάρου θα χτιστεί ένα τεράστιο ξενοδοχείο. Γιατί;

Η τοπική κοινωνία αντιδρά στην κατασκευή μεγάλου τουριστικού συγκροτήματος, προειδοποιώντας για αλλοίωση του τοπίου και επιβάρυνση των ήδη πιεσμένων υποδομών του νησιού.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Βαθαίνει η κρίση εμπιστοσύνης, αλλά κανένας δεν πτοείται 

Βασιλική Σιούτη / Βαθαίνει η κρίση εμπιστοσύνης, αλλά κανένας δεν πτοείται 

Στην Ελλάδα η κοινή γνώμη έχει τη χειρότερη άποψη για τα πολιτικά κόμματα της χώρας, αλλά αυτό δεν μοιάζει να πτοεί κανέναν, παρά τον υπαρκτό κίνδυνο απονομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ