Η σύνθετη επιλογή του «Μένουμε Ευρώπη»

Μένουμε Ευρώπη; Facebook Twitter
Το «Μένουμε Ευρώπη» είναι μια σύνθετη επιλογή, συχνά με διακριτές αξιακές και κοινωνικές προτεραιότητες.
0

ΟΙ «ΜΕΝΟΥΜΕΥΡΩΠΗΔΕΣ» ήταν ένας ειρωνικός χαρακτηρισμός που εκτοξευόταν για όλες και όλους εκείνους που στο δημοψήφισμα του 2015 ψήφισαν υπέρ του σχεδίου συμφωνίας της τρόικας και κινητοποιήθηκαν γι’ αυτό. Η εικονογράφηση του «μενουμευρωπαίου» τον παρουσίαζε ως έναν τύπο της ανώτερης μεσαίας τάξης που κινείται αμέριμνα στον χώρο πίνοντας Αperol, δεν πονάει τον λαό και, φυσικά, δεν νοιάζεται για τα βάσανά του.

Από εκείνο τον μακρινό Ιούλιο μέχρι τον Ιανουάριο του 2023 συνέβησαν πολλά. Ο «συμβιβασμός» του ΣΥΡΙΖΑ, ένα νέο μνημόνιο, μια θητεία τεσσάρων χρόνων με συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και Ανεξάρτητων Ελλήνων και από τον Ιούνιο του 2019 μια νέα πλειοψηφία της κεντροδεξιάς και του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Έχω την εντύπωση πως το ερωτηματικό του τίτλου «Μένουμε Ευρώπη;» μπήκε έτσι επίτηδες για να προκαλέσει, με την έννοια μιας κομμάτι «αυθάδικης» επικοινωνιακής χειρονομίας. Έτσι, για να τη σπάσει στους boomers ακροκεντρώους και να προξενήσει θόρυβο.

Εδώ και μήνες, ωστόσο, έχει αναδυθεί ένα σοβαρό και, όπως φαίνεται, ανοιχτό θέμα με τις υποκλοπές και τις άλλες παραβιάσεις της επικοινωνίας από παρακυβερνητικά ή ιδιωτικά(;) δίκτυα. Η υπόθεση έχει γεννήσει πολλές αντιπαραθέσεις, νομικές, πολιτικές και, φυσικά, προσωπικές.

Ένα τμήμα κεντρώων και κεντροαριστερών θεωρεί πως το πρωθυπουργικό περιβάλλον έχει παραβιάσει σημαντικούς όρους του φιλελεύθερου δημοκρατικού συμβολαίου. Μερικοί μέσα στην κεντροαριστερά τείνουν πλέον να υιοθετήσουν (ρητορικά τουλάχιστον) την πάγια αφήγηση του ΣΥΡΙΖΑ ότι ζούμε ένα καθεστώς μεταδημοκρατικής εκτροπής, μια αυταρχική ή ακόμα και ολοκληρωτική εξουσία.

Φυσικά, αν πάμε πίσω στον χρόνο τα ίδια λέγονταν από την τωρινή αξιωματική αντιπολίτευση για όλες τις κυβερνήσεις μετά το 2010 πλην αυτής του ΣΥΡΙΖΑ, πως δηλαδή ήταν καθεστώτα αντιδημοκρατικής εκτροπής.

Στην άλλη πλευρά, ένας κόσμος που είχε σημαντικό ρόλο –ενσώματης συμμετοχής και συναισθηματικής επένδυσης‒ στις κινητοποιήσεις του «Μένουμε Ευρώπη» του 2015 νιώθει πως συντελείται μια ιδεολογική και νοηματική λαθροχειρία. Με αφορμή ένα ερωτηματικό στον τίτλο αλλά και τη σύνθεση των προσώπων μιας εκδήλωσης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο (με τον Ευάγγελο Βενιζέλο, τον Νίκο Αλιβιζάτο, τον Ξενοφώντα Κοντιάδη, την Ιφιγένεια Καμτσίδου, τον Ανδρέα Τάκη και τον Δημήτρη Χριστόπουλο) τα πάθη άναψαν και ειπώθηκαν σκληρά και άδικα πράγματα, ιδίως για τον Ευάγγελο Βενιζέλο και τον Νίκο Αλιβιζάτο.

Όλα παραπέμπουν σε μια εύφλεκτη συγκυρία όπου το καθετί εγγράφεται «αντικειμενικά» στα ανταγωνιστικά κομματικά σχέδια και στους σχεδιασμούς των επιτελείων.

Μπορούμε να σκεφτούμε ακόμα ελεύθερα;

Έχω την εντύπωση πως το ερωτηματικό του τίτλου «Μένουμε Ευρώπη;» μπήκε έτσι επίτηδες για να προκαλέσει, με την έννοια μιας κομμάτι «αυθάδικης» επικοινωνιακής χειρονομίας. Έτσι, για να τη σπάσει στους boomers ακροκεντρώους και να προξενήσει θόρυβο.

Φυσικά, σκοπό έχει να δείξει ότι η ευρωπαϊκή αναφορά δεν ανήκει με κάποιο τίτλο κυριότητας στον κόσμο των «Μένουμε Ευρώπη» του 2015 ή σε εκείνους από εκείνη τη μαγιά που τάσσονται σήμερα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Υπαινίσσεται, ωστόσο, κάτι πιο σοβαρό: ότι η κυβέρνηση αυτή αποκλίνει πλήρως από το ευρωπαϊκό κεκτημένο, ότι ανήκει σε μια γκρίζα ζώνη της Ευρώπης, μαζί με την κυβέρνηση της Ουγγαρίας ή άλλων χωρών που παραβιάζουν το κράτος δικαίου. Είπαμε, το θέμα της εκδήλωσης είναι οι υποκλοπές και ευρύτερα η σχέση τους με το κράτος δικαίου.

Μπορεί να πει κανείς πως όλο αυτό είναι απολύτως θεμιτό. Στην πολιτική και στα κινήματα πολιτών δεν υπάρχουν τίτλοι κυριότητας και εσαεί επικαρπίες. Η πολιτική περιέχει την κίνηση, την αναθεώρηση, τη συγγνώμη, την αλλαγή στάσης. Περιέχει τον αναστοχασμό ή τη διόρθωση του βλέμματος. Τότε ποιο το πρόβλημα; Μήπως απλώς όλο αυτό είναι μια υπερβολή που έχει να κάνει με τη συγκυρία και τις ερχόμενες εκλογές που θα παιχτούν στη σφαίρα του πάθους και όχι τόσο των επιχειρημάτων;

Το ένα θέμα είναι πως, απ’ όσο ξέρω, δεν έχει υπάρξει από την αξιωματική αντιπολίτευση άλλη θέση και διαφορετική εκτίμηση για το δημοψήφισμα και τη στάση του καλοκαιριού του 2015. Ούτε έχει υπάρξει κάποια άλλη προσέγγιση στους «μενουμευρωπαίους» του 2015 που θεωρήθηκαν τότε ένας μη λαός, μια μάζα στην υπηρεσία των ελίτ. Δεν έχω δει καμία επανεκτίμηση γι’ αυτά.

Είναι όμως εύλογη η σκέψη πως το ανήκειν στην Ευρώπη δεν καλύπτει απλώς την παραμονή στην ευρωζώνη ή τις συμφωνίες με κάποιος εταίρους. Είναι επίσης οι πολιτικοί και συνταγματικοί κανόνες που έχουν πάντα διαφορετικές και ανταγωνιστικές ερμηνείες.

Το τραύμα των υποκλοπών είναι σοβαρό πλήγμα για πολλούς και πολλές που αισθάνονται (δικαίως) ότι η παραβίαση ενός συμβολαίου εμπιστοσύνης μέσα στο κράτος δημιουργεί κινδύνους και για άλλα ζητήματα στη διακυβέρνηση. Αλλά η Ευρώπη το 2023 είναι επίσης και κάποια άλλα θεμελιώδη ζητούμενα: έχουμε έναν βάρβαρο, ιμπεριαλιστή εισβολέα και πολλά σοβαρά μέτωπα με εξωτερικούς και εσωτερικούς αντιπάλους.

Η Ευρώπη και ευρύτερα η Δύση αγωνιά για τους όρους της συλλογικής της ασφάλειας. Ε, λοιπόν, η «επισπεύδουσα» δύναμη της αντιπολίτευσης στη χώρα μας, όπως και τα δίκτυά της στη διανόηση, προωθούν μια ατζέντα δικαιωμάτων, ενώ την ίδια στιγμή αντιμετωπίζουν ως τρίτης διαλογής θέματα όλα περίπου τα μεγάλα στρατηγικά θέματα όπου διακυβεύεται η τύχη και της δικής μας χώρας: τον ερντογανικό αναθεωρητικό επεκτατισμό, τη ρωσική επιθετικότητα, τη σοβαρή αντιμετώπιση του ενεργειακού προβλήματος.

Μένουμε Ευρώπη; Facebook Twitter
Στην Ευρώπη ανήκαν μέχρι πρότινος και ο Παντσιέρι και η Καϊλή και διάφορα άλλα πρόσωπα και συμφέροντα που απαξιώνουν εκ των ένδον τους θεσμούς της.

Το «Μένουμε Ευρώπη» είναι, λοιπόν, μια σύνθετη επιλογή, συχνά με διακριτές αξιακές και κοινωνικές προτεραιότητες. Το 2015 είχε ένα πολύ συγκεκριμένο νόημα. Σήμερα μπορούμε να πούμε πως έχει ένα ευρύτερο νόημα.

Στην Ευρώπη, άλλωστε, ανήκαν μέχρι πρότινος και ο Παντσιέρι και η Καϊλή και διάφορα άλλα πρόσωπα και συμφέροντα που απαξιώνουν εκ των ένδον τους θεσμούς της. Αλλά και οι Έλληνες αριστεροί ευρωβουλευτές που απείχαν ή ψήφισαν λευκό στην παραπομπή του Πούτιν, κι αυτοί δεν «μένουν Ευρώπη». Υπάρχει μια ασυνάρτητη και εξοργιστική πολιτική λογική που δεν αφορά φυσικά την εκδήλωση στο Πάντειο αλλά που δεν είναι και αδιάφορη ή «ανώδυνη» όταν σκεφτόμαστε τις συμπεριφορές του ΣΥΡΙΖΑ.

Η λοιδορία και η χλεύη για τους «μενουμευρώπηδες», οι εξυπνακισμοί που ακολούθησαν και η αντιστροφή νοήματος δεν είναι πράγματα που σβήνουν επειδή έχουν προκύψει καινούργια προβλήματα και μια διαφορετική ιστορική συγκυρία.

Ας συμφωνήσουμε όμως πως η πολιτική ζωή δεν είναι μόνο οι μνήμες και τα πικρά συμπεράσματά τους. Υπάρχει ένας πυρήνας νοήματος πέρα και πλάι από τα συναισθήματα, τους φόβους, τις υποψίες. Ο πυρήνας αυτός αφορά το πώς μένουμε πραγματικά στην Ευρώπη σε μια εποχή αλλεπάλληλων και σκληρών κρίσεων. Γι’ αυτό θα περιμένουμε να μιλήσουν τα κόμματα και όχι πια οι συνταγματολόγοι ή όσοι σχολιάζουμε, προσπαθώντας να βγάλουμε νόημα από μια συγκυρία γεμάτη αντιφάσεις και παγίδες.

Άλλωστε, ελάχιστους μήνες πριν από τις εκλογές, οτιδήποτε επιστημονικό γίνεται αυτομάτως πολιτικό και οτιδήποτε πολιτικό δεν γλιτώνει τη δίνη του κομματικού ανταγωνισμού.  

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«To TikTok πέτυχε γιατί σε διασκεδάζει»

Social Media / «To TikTok πέτυχε γιατί σε διασκεδάζει»

Ο επικεφαλής Κυβερνητικών Σχέσεων και Δημόσιας Πολιτικής του TikTok στη Νότια Ευρώπη, Enrico Bellini, περιγράφει το μυστικό της επιτυχίας της δημοφιλούς πλατφόρμας και εξηγεί γιατί η προστασία των δεδομένων των Ευρωπαίων χρηστών είναι υψίστης σημασίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Οπτική Γωνία / Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Ορθώς μας σοκάρει το «No Mercy» που «παίζει» με τον βιασμό και την αιμομιξία, όμως την ίδια στιγμή ζούμε σε μια κοινωνία όπου η γυναικεία υποταγή πλασάρεται ως κανονικότητα.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τα νέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Πολιτική / Nέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Η υπόθεση των Τεμπών επιστρέφει στη Βουλή μέσω της δικογραφίας για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή, αλλά στελέχη της κυβέρνησης υποστηρίζουν ότι αυτήν τη φορά είναι καλά προετοιμασμένοι. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
κωνσταντοπουλου

Βασιλική Σιούτη / Ποιος είναι, τελικά, αξιωματική αντιπολίτευση;

Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν πλέον στη δεύτερη θέση το κόμμα της Πλεύσης Ελευθερίας. Θα διατηρήσει η Ζωή Κωνσταντοπούλου τη δυναμική που απέκτησε; Θα αλλάξει σύντομα πάλι η σειρά των κομμάτων; Το σίγουρο είναι πως η ρευστότητα είναι η νέα πολιτική συνθήκη. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Tίτλος: Explainer: Το κίνημα "Cute Winter Boots" και το κριντζ της ψηφιακής πολιτικοποίησης

Explainer / «Cute Winter Boots»: Όσο κι αν το υποτιμάτε, το TikTok παράγει πολιτική

Το hashtag #CuteWinterBoots συγκεντρώνει τους προβληματισμούς των χρηστών για την άνοδο της παγκόσμιας ακροδεξιάς και για τον τρόπο που εφαρμόζεται η δημοκρατία σήμερα. Έχουμε αφήσει πίσω μας για πάντα το «για να συμμετέχω στην πολιτική πάω σε συνελεύσεις και γράφομαι σε κόμμα».
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τι μας δείχνουν τα πρώτα ίχνη ζωής εκτός της Γης;

Διάστημα / Βρέθηκαν όντως ίχνη εξωγήινης ζωής;

Τι ανακάλυψε ακριβώς το τηλεσκόπιο James Webb; Θα υπάρξει σύντομα κατοικήσιμος πλανήτης; Πόσο κοντά είμαστε στην κατάκτηση του Διαστήματος; Ο αστρονόμος και καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος Ξενοφών Μουσάς εξηγεί τι σηματοδοτεί η ανακάλυψη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Βασιλική Σιούτη / Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε ότι θα διεκδικήσει και τρίτη πρωθυπουργική θητεία και τα δίνει όλα με στόχο την άμεση αντιστροφή του αρνητικού πολιτικού κλίματος.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χριστόφορος Πισσαρίδης: «Με ενοχλεί που η Ελλάδα, σε όλες τις λίστες, βρίσκεται στην τελευταία θέση»

Χριστόφορος Πισσαρίδης / «Με ενοχλεί που η Ελλάδα βρίσκεται παντού στην τελευταία θέση»

Από τον Τραμπ και την AI μέχρι την ελληνική γραφειοκρατία και την παγκόσμια ύφεση, ο νομπελίστας καθηγητής Οικονομικών Σερ Χριστόφορος Πισσαρίδης μιλά στη LIFO για το μέλλον της εργασίας και την απειλή του λαϊκισμού, εξηγώντας γιατί η Ελλάδα χρειάζεται λιγότερο Δημόσιο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Οπτική Γωνία / Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Ο καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια σχολιάζει στη LiFO τη σύγκρουση που έχει ξεσπάσει μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και των αμερικανικών πανεπιστημίων και πώς βλέπει την επόμενη μέρα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αθήνα: Τα ηλεκτρικά πατίνια και το χάος της μικροκινητικότητας/ Πώς θα μπει τάξη στο χάος με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;/ «Δεν γίνεται να μην έχουμε πατίνια γιατί είναι επικίνδυνο να κυκλοφορήσουν»

Ρεπορτάζ / Τι θα γίνει επιτέλους με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;

Τα ηλεκτρικά πατίνια είναι η νέα τάση μετακίνησης στην πόλη αλλά προς το παρόν δημιουργούν αρκετά προβλήματα και προκαλούν αντιδράσεις. Πώς θα μπουν όρια στην άναρχη κυκλοφορία τους και τη στάθμευσή τους και ποιες υποδομές χρειάζονται;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Ρεπορτάζ / Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Νέοι αυτοκινητόδρομοι, νέες γραμμές μετρό, νοσοκομεία, σιδηρόδρομοι, αεροδρόμια. Στις μακέτες όλα φαίνονται φανταστικά. Πότε όμως στ' αλήθεια παραδίδονται, πόσο κοντά στις μακέτες θα είναι η πραγματικότητα; Και ποια οφέλη μπορεί να προσφέρουν στην κοινωνία και την οικονομία;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Απειλείται η οικονομία από νέο κραχ;

Οπτική Γωνία / Έρχεται νέο παγκόσμιο κραχ;

Εμπορικοί πόλεμοι, γεωπολιτικές απειλές και ο κίνδυνος παγκόσμιας ύφεσης. Πόσο θα επηρεαστεί η Ελλάδα από τη νέα εποχή Τραμπ; Ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, Κώστας Μήλας, μιλά στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Οπτική Γωνία / Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Υπάρχει τελικά ασυμβίβαστο μεταξύ χριστιανισμού και φεμινισμού; Μπορούν οι δύο ταυτότητες να συνυπάρξουν ή πρόκειται για έναν αδύνατο συνδυασμό; Δύο γυναίκες παραθέτουν τα επιχειρήματα κάθε πλευράς.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Ρεπορτάζ / Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Το πράσινο της πόλης μπορεί να είναι περιορισμένο, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι αξιόλογο - και η άνοιξη το φέρνει ξανά στο προσκήνιο, μαζί με τα προβλήματά του. Λύσεις υπάρχουν· το ζητούμενο είναι να εισακουστούν.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ