Η κριτική για τον Κώστα Σημίτη και ο θυμός που διαρκεί 

Η κριτική για τον Κώστα Σημίτη και ο θυμός που διαρκεί  Facebook Twitter
Ο Κώστας Σημίτης δεν παρίστανε ποτέ τον μεσσία και απεχθανόταν αυτό το μοντέλο του πολιτικού, το οποίο θεωρούσε επικίνδυνο. Φωτ.: Papadopoulos Charalambos/ Sygma/ Getty Images/ Ideal Image
0


«ΕΙΝΑΙ ΜΑΛΛΟΝ ΣΠΑΝΙΟ φαινόμενο πρόσωπα που θεωρήθηκαν μετριοπαθή και μετρημένα να γεννούν πάθη και αντιθέσεις», έγραψε ο Νικόλας Σεβαστάκης, διατυπώνοντας μια ενδιαφέρουσα παρατήρηση με αφορμή τον θάνατο του Κώστα Σημίτη. Κάτι άλλο που μπορεί να παρατηρήσει κανείς (και) αυτές τις μέρες με αφορμή τα σχόλια που γίνονται για τον Κώστα Σημίτη είναι ότι δεκαπέντε χρόνια μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2010 δεν έχουμε διδαχθεί και πολλά από αυτήν. Ούτε οι πολιτικοί, ούτε οι πολίτες.  

Τα κόμματα δεν προσπάθησαν να γίνουν καλύτερα, ούτε να διορθώσουν τις παθογένειες τους. Παραμένουν αρχηγικά, με αδιαφανή οικονομική διαχείριση και πολιτικό προσωπικό χαμηλής ποιότητας στην πλειοψηφία του, το οποίο βλέπει την πολιτική ως καριέρα και οικονομική εξασφάλιση. Οι κυβερνήσεις μετά την κρίση δεν έκαναν καμία σημαντική μεταρρύθμιση εκεί όπου υπάρχουν τα μεγάλα προβλήματα: στη δημόσια διοίκηση και τη Δικαιοσύνη. Και ας μην τους εμπόδισε κανείς σε αυτό, εκτός από τα συμφέροντα που θα θίγονταν.  

Ο Κώστας Σημίτης, για τον οποίο η κοινή γνώμη διχάζεται, αναμφισβήτητα θεωρούνταν στην Ε.Ε. ως ένας από τους πιο αξιόπιστους Ελληνες πολιτικούς, σε μια εποχή που η Ελλάδα, καλώς ή κακώς (κυρίως κακώς θα έλεγα), θεωρούνταν «μαύρο πρόβατο».

Η εύλογη λαϊκή οργή που προκάλεσε η κρίση το 2010, τόσο για τις αιτίες της όσο και για τον χειρισμό της, δεν μετουσιώθηκε στην πορεία σε κάτι πιο δημιουργικό και λιγότερο παθητικό. Πολλοί από αυτούς που θύμωσαν εκείνη την εποχή, έμειναν έκτοτε έτσι θυμωμένοι. Αντί να πιέσουν για συγκεκριμένες αλλαγές, αναζήτησαν έναν μεσσία για να του αναθέσουν τη δουλειά. Στην πολιτική όμως, ως γνωστόν, μεσσίες δεν υπάρχουν. Υπάρχουν δημαγωγοί που παριστάνουν τους μεσσίες και αρπάζουν την ευκαιρία όταν τους δοθεί. Αυτές οι ελπίδες κρατάνε λίγο και διαψεύδονται σύντομα. Και τότε πάλι ο λαός που τους πίστεψε αισθάνεται προδομένος. Αυτός είναι ένας φαύλος κύκλος που αν δεν σπάσει, μένεις εγκλωβισμένος σε αυτόν, αναζητώντας πάλι τον επόμενο μεσσία που θα σε διαψεύσει ξανά. 

Ο Κώστας Σημίτης δεν παρίστανε ποτέ τον μεσσία και απεχθανόταν αυτό το μοντέλο του πολιτικού, το οποίο θεωρούσε επικίνδυνο. Και είχε δίκιο σε αυτό. Δεν τα έκανε όλα σωστά, ούτε όμως και όλα λάθος. Όταν ένας πολιτικός φεύγει και κάνεις την αποτίμηση, οφείλεις να είσαι ψύχραιμος και δίκαιος. Δεν χρειάζεται ούτε αγιοποίηση ούτε δαιμονοποίηση. Επίσης, ένας πολιτικός κρίνεται μέσα στο ιστορικό πλαίσιο στο οποίο έδρασε και στις συγκεκριμένες συνθήκες της εποχής του, και συγκρίνεται κυρίως με τους προηγούμενους και τους επόμενους.

Ο Κώστας Σημίτης διαδέχθηκε τον Ανδρέα Παπανδρέου μετά από μια περίοδο παρακμής στην οποία επιχείρησε να βάλει τέλος. Αν δεν κέρδιζε εκείνος τις εσωκομματικές εκλογές, τον Παπανδρέου θα διαδεχόταν ο Άκης Τσοχατζόπουλος. Πιστεύει κανείς ότι ο Τσοχατζόπουλος θα ήταν καλύτερος πρωθυπουργός; Κι αν δεν κέρδιζε τις εθνικές εκλογές, πρωθυπουργός θα ήταν ο Μιλτιάδης Έβερτ. Αυτές ήταν οι εναλλακτικές επιλογές της εποχής εκείνης. Οι επόμενοι πρωθυπουργοί ήταν ο Κώστας Καραμανλής και ο Γιώργος Παπανδρέου, ο ένας με σημαντική ευθύνη για τον εκτροχιασμό της οικονομίας και ο άλλος για τον τρόπο που διαχειρίστηκε την κρίση. 

Ο Κώστας Σημίτης, για τον οποίο η κοινή γνώμη διχάζεται, αναμφισβήτητα θεωρούνταν στην Ε.Ε. ως ένας από τους πιο αξιόπιστους Ελληνες πολιτικούς, σε μια εποχή που η Ελλάδα, καλώς ή κακώς (κυρίως κακώς θα έλεγα), θεωρούνταν «μαύρο πρόβατο». Για κάποιους αυτό συνέβαινε επειδή ο Κώστας Σημίτης δεν προωθούσε αρκετά τα ελληνικά συμφέροντα. Η αλήθεια είναι ότι ήταν ευρωπαϊστής και δεν το έκρυβε.

Δεν ήταν ο πολιτικός που πήγαινε στην Ε.Ε. μόνο για να προωθήσει τα ελληνικά ζητήματα. Το έλεγε και ο ίδιος αυτό, πως για να κερδίσεις την εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων πρέπει να σε δουν να ενδιαφέρεσαι να δώσεις λύσεις και στα κοινά ευρωπαϊκά ζητήματα. Και το έκανε, από τότε που ήταν υπουργός Γεωργίας και σε όλη την κυβερνητική του καριέρα. Με τις θέσεις του και την πολιτική στάση του άλλοι διαφωνούσαν και άλλοι συμφωνούσαν. Γίνεται, επίσης, με άλλα να διαφωνείς και με άλλα να συμφωνείς. 

Η δημοσιογραφική αποτίμηση της πορείας ενός πολιτικού πρέπει να γίνεται με ψυχραιμία, αμεροληψία (όσο είναι δυνατό) και με βάση τα αντικειμενικά γεγονότα, όχι τις απόψεις μας, οι οποίες είναι θεμιτές μεν, αλλά συνιστούν την υποκειμενική κρίση μας.  

Ο Κώστας Σημίτης προειδοποίησε εγκαίρως και σε δραματικούς τόνους, που δεν συνήθιζε, για την κρίση που ερχόταν. Επίσης, παρότι δεν ήταν κανένας αντισυστημικός ριζοσπάστης, άσκησε κριτική στην πολιτική που οδήγησε στο μνημόνιο, επισήμανε τα λάθη και διαφώνησε με τους χειρισμούς. Θα ήταν καλύτερα αν η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ τον είχε συμβουλευτεί ή προσπαθήσει να αξιοποιήσει την εμπειρία και τις προσβάσεις του; Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα, όμως κάποιοι πιστεύουν ότι θα μπορούσε να είχε συμβάλει θετικά αν του το ζητούσαν και ο ίδιος το ήθελε, αλλά η τότε ηγεσία τον είχε στο περιθώριο. 

Η είσοδος της Ελλάδας στην ΟΝΕ είναι ένα αντικειμενικό γεγονός. Για πολλούς θετικό, αλλά για κάποιους αρνητικό. Η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. είναι επίσης άλλο ένα αντικειμενικό γεγονός. Και το «γκριζάρισμα» των Ιμίων είναι, μόνο που αυτό δεν το προκάλεσε ο ίδιος. Το προκάλεσαν άλλοι κι εκείνος δεν μπόρεσε να το αποτρέψει. Θα μπορούσαν να το αποτρέψουν άλλοι; Οι απαντήσεις εδώ είναι υποκειμενικές.

Αντικειμενικό γεγονός είναι και το ότι, αν και ο ίδιος ήταν εκσυγχρονιστής, δεν μπόρεσε να υλοποιήσει το μεταρρυθμιστικό του όραμα για την Ελλάδα. Όσο για τη διαφθορά των στελεχών της κυβέρνησής του, αυτή ήταν πραγματικά μεγάλη, αλλά δεν ήταν πρωτοφανής. Τα ίδια συνέβαιναν και πριν και μετά από αυτόν. Δημιούργησε, ωστόσο, πολύ αρνητικές εντυπώσεις και αναδείχθηκε επειδή η ανοχή που επέδειξε ερχόταν σε αντίθεση με όσα πρέσβευε ο ίδιος και υποστήριζε σε προσωπικό επίπεδο, δημιουργώντας προσδοκίες για μια άλλη στάση. 

Δυστυχώς, την πολιτική διαφθορά την έχουν ανεχθεί όλοι οι Έλληνες πρωθυπουργοί (κάποιοι δεν την ανέχτηκαν μόνο), χωρίς καμία εξαίρεση, στα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Αυτό δεν δικαιώνει τον Κώστα Σημίτη για την ανοχή του, καθώς από εκείνον υπήρχαν περισσότερες απαιτήσεις, αλλά είναι υποκριτικό να υποστηρίζουν κάποιοι ότι μόνο στην κυβέρνησή του υπήρχε διαφθορά. 

Υπάρχουν πολλά που μπορεί να πει κανείς για την προσωπικότητα και την πολιτική πορεία του Κώστα Σημίτη. Υπάρχουν οι υποκειμενικές απόψεις, ανάλογα με τις πολιτικές θέσεις του καθένα, υπάρχουν και τα αντικειμενικά δεδομένα. Δεν χρειάζεται να συμφωνούν όλοι με όλους, ούτε να έχουν τις ίδιες θέσεις. Τα πραγματικά δεδομένα, όμως, δεν αμφισβητούνται. 

Επίσης, θα ήταν ίσως χρήσιμο, καθώς συμπληρώνονται πλέον δεκαπέντε χρόνια από την κρίση, να σταματήσουμε να είμαστε θυμωμένοι και να αναζητάμε  κάποιον στα τυφλά για να του αναθέσουμε τη δουλειά. Η ελληνική κοινωνία πρέπει να διεκδικήσει τη συμμετοχή της στις αποφάσεις αντί να παραιτείται, να πιέσει την εξουσία και να της δείξει την κατεύθυνση. Η οργή, ειδικά όταν είναι μόνιμη, θολώνει την κρίση και δεν οδηγεί σε σωστές αποφάσεις. Ο δημοκρατικός διάλογος με επιχειρήματα, αντιθέτως, συμβάλλει στην ανάδειξη των καλύτερων λύσεων. Κι ας μάθουμε, όπως λέει ο ποιητής, «να κουβεντιάζουμε ήσυχα και απλά», «έτσι να λέμε πια τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη». 

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο Κώστας Σημίτης, ανάμεσα στις ιδέες και στα πράγματα

Οπτική Γωνία / Ο Κώστας Σημίτης ανάμεσα στις ιδέες και στα πράγματα

Η κληρονομιά του Κώστα Σημίτη δεν θα παιχτεί μόνο στις αναλύσεις και στις αποτιμήσεις των πολιτικών του επιλογών ή της πρωθυπουργίας του. Θα κριθεί εξίσου, αν όχι περισσότερο, και από τα συναισθήματα και τις δικές τους «χημικές» αντιδράσεις.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Κώστας Σημίτης (1936-2025): «Στις αλλαγές προχωράς με συναινέσεις, κόντρα στο ρεύμα»

Ελλάδα / Κώστας Σημίτης (1936-2025): «Στις αλλαγές προχωράς με συναινέσεις, κόντρα στο ρεύμα»

Πολιτικοί και ακαδημαϊκοί που συνεργάστηκαν στενά με τον πρώην πρωθυπουργό επιχειρούν μια αποτίμηση της παρακαταθήκης που άφησε ως μία απ’ τις πιο σημαντικές και πολύπλευρες πολιτικές προσωπικότητες της νεότερης ιστορίας μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Guest Editors / Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Η πατριαρχία είναι παντού: στην οικονομία, στην κοινωνία, στην ψυχολογία, στην αισθητική, στον πολιτισμό, σε ολόκληρη την ανθρώπινη κατάσταση. Όταν σκεφτόμαστε το πολιτικό, δεν γίνεται να μη σκεφτόμαστε το φεμινιστικό.
ΝΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
«Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οπτική Γωνία / «Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οι παγκόσμιες και περιφερειακές επιπτώσεις της σύγκρουσης στη Γάζα και τα αδιέξοδα του Παλαιστινιακού. Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Οπτική Γωνία / Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Τα Τέμπη συνεχίζουν να πυροδοτούν εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αντιθέτως στα ελληνοτουρκικά και στο θέμα της πώλησης των Eurofighter στην Τουρκία που απασχόλησε την επικαιρότητα, η κριτική για τη στάση της κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε χαμηλούς τόνους.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Aθήνα / Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Τα πεζοδρόμια στην καρδιά της πόλης έχουν παραδοθεί στα τουριστικά καταστήματα, αποκλείοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες, ενώ η Αθήνα χάνει τον βασικό λόγο ύπαρξής της: να είναι μια πόλη για ανθρώπους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Έχετε «επιστροφή φόρου»: Οι συχνότερες περιπτώσεις phishing

Οπτική Γωνία / «Έχετε επιστροφή φόρου, πατήστε εδώ»: Πώς να γλιτώσεις από το phishing

Παραπλανητικά μηνύματα, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων, χακάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Το phishing είναι πιο συχνό και πολύ πιο επικίνδυνο πιο επικίνδυνο απ' ό,τι νομίζουμε. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Κυβερνοασφάλειας στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας, Χρήστος Ξενάκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Οπτική Γωνία / Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Η υπόθεση των χαμένων βίντεο των Τεμπών αναδεικνύει, για ακόμη μία φορά, λανθασμένους χειρισμούς που έγιναν σε κρίσιμες φάσεις της ανακριτικής διαδικασίας, αφήνοντας πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ