Η Γροιλανδία που βγήκε από τον πάγο και έγινε viral

Τι «τρέχει» με τη Γροιλανδία; Facebook Twitter
Το ενδιαφέρον της Ουάσινγκτον για τη Γροιλανδία δεν είναι ακριβώς καινούργιο. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0


ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ νησί της υφηλίου, μια σωστή υποήπειρος με έκταση 2.166.086 τ.μ., το 81% της οποίας είναι μόνιμα καλυμμένο από πάγο – μόνο η Ανταρκτική έχει περισσότερο. Αυτόνομο έδαφος από το 1979 του βασιλείου της Δανίας, όπου ανήκει διοικητικά τα τελευταία 600 χρόνια, δηλαδή από τότε που ο θρυλικός Βίκινγκ εξερευνητής Κόκκινος Έρικ την αποίκισε για πρώτη φορά, και με συνολικό πληθυσμό περίπου όσο της… Καλαμάτας (γύρω στους 57.000 κατοίκους), η «Πράσινη Χώρα», όπως κατ’ ευφημισμόν ονομάστηκε (ίσως επειδή οι πρώτοι άποικοι αντίκρισαν τα νότια παράλιά της όπου υπάρχει πράγματι μια ζώνη πρασίνου, όπου και σήμερα υπάρχουν κάποιες γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες), ή Kalaallit Nunaat, όπως την ονομάζουν οι αυτόχθονες Ινουίτ στη δυσκολότερη, ίσως, γλώσσα του κόσμου, ελάχιστα απασχολούσε μέχρι πρότινος τη δημοσιότητα.

Τις σπάνιες φορές που γινόταν αυτό αφορούσε κυρίως την προβληματική της απεικόνιση στους κλασικούς μερκατορικούς γεωγραφικούς χάρτες, όπου εμφανίζεται δυσανάλογα μεγάλη αφενός (εξού και η έκφραση «The Greenland Problem»), τους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής αφετέρου: οι αιώνιοι πάγοι της λιώνουν με ανησυχητικούς ρυθμούς και παρότι θα χρειάζονταν αιώνες για να χάσει εντελώς το παγοκάλυμμά της, ο ρυθμός απώλειάς του είναι ένας σημαντικός δείκτης για την πλανητική υπερθέρμανση.

Ο «θείος Σαμ» θεωρεί ότι η Δανία, αν και επίσης μέλος του ΝΑΤΟ, είναι πολύ μικρή για να κατέχει ένα τόσο νευραλγικό «πόστο», άσε που κάτι «ανεύθυνοι» ιθαγενείς ζητούν πλήρη ανεξαρτησία και τρέχα γύρευε τι πολιτικό προσανατολισμό θα είχε μια ανεξάρτητη Δημοκρατία της Γροιλανδίας.

Αφότου, όμως, ο Ντόναλντ Τραμπ εξέφρασε ήδη από την πρώτη του θητεία την επιθυμία να την αγοράσει, κάτι που πρόσφατα επανέλαβε, απειλώντας μάλιστα με στρατιωτική εισβολή(!) αν η πρότασή του απορριφθεί, η Γροιλανδία έχει γίνει «viral», με συνέπεια να ακούμε και να διαβάζουμε όλο και συχνότερα γι’ αυτήν. Το ενδιαφέρον της Ουάσινγκτον για τη Γροιλανδία δεν είναι βέβαια ακριβώς καινούργιο. Ο Πρόεδρος Άντριου Τζόνσον, που το 1867 αγόρασε από την τσαρική Ρωσία την Αλάσκα, είχε επίσης ενδιαφερθεί για τη Γροιλανδία, ενώ ο Πρόεδρος Τρούμαν το 1947 προσέφερε στους Δανούς 100 εκατ. δολάρια σε χρυσό «έναντι», πρώτη φορά όμως το αίτημα της προσάρτησής της ως 51η Πολιτείας στις ΗΠΑ τίθεται με τόση επίταση και υπάρχουν, είναι αλήθεια, καλοί λόγοι γι’ αυτό.

Εκτός από την τεράστια γεωστρατηγική του σημασία, το αχανές αυτό νησί που σχεδόν «ακουμπά» την Αμερική είναι πλούσιο σε ορυκτά καύσιμα, μεταλλεύματα (σίδηρος, χαλκός, νικέλιο, τιτάνιο, πλατίνα, χρυσός, ουράνιο, βολφράμιο) και σπάνιες γαίες και αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη «τράπεζα» γλυκού νερού στον πλανήτη, ενώ η υποχώρηση του θαλάσσιου πάγου τους θερινούς μήνες έχει διευρύνει το χρονικό διάστημα που μπορούν να ταξιδεύουν τα πλοία στο Βόρειο Ημισφαίριο, χρησιμοποιώντας το λεγόμενο Βόρειο Πέρασμα.

Ως συνέπεια αυτού, η ναυσιπλοΐα στην Αρκτική αυξήθηκε κατά 37% την τελευταία δεκαετία και αναμένεται να πυκνώσει ακόμα περισσότερο. Ο «θείος Σαμ» θεωρεί ότι η Δανία, αν και επίσης μέλος του ΝΑΤΟ, είναι πολύ μικρή για να κατέχει ένα τόσο νευραλγικό «πόστο», άσε που κάτι «ανεύθυνοι» ιθαγενείς ζητούν πλήρη ανεξαρτησία και τρέχα γύρευε τι πολιτικό προσανατολισμό θα είχε μια ανεξάρτητη Δημοκρατία της Γροιλανδίας. Επιδιώκει επομένως να απλώσει για τα καλά τις φτερούγες του πάνω της, διαθέτει ήδη άλλωστε ένα προκεχωρημένο φυλάκιο εκεί.

O λόγος για τη στρατιωτική βάση Pittufik (πρώην Θούλη) που εγκατέστησαν το 1957 οι ΗΠΑ στη βορειοδυτική Γροιλανδία, η οποία συνδέθηκε με ένα ατύχημα που εξόργισε τόσο τους ντόπιους όσο και την Κοπεγχάγη, η οποία είχε συμφωνήσει με την Ουάσινγκτον να μην αποθηκεύσει πυρηνικά όπλα σε δανική επικράτεια. Στις 21/1/1968 ένα βομβαρδιστικό B-52 συνετρίβη έντεκα χιλιόμετρα από την εν λόγω βάση.

Τι «τρέχει» με τη Γροιλανδία; Facebook Twitter
H στρατιωτική βάση Pittufik (πρώην Θούλη) που εγκατέστησαν το 1957 οι ΗΠΑ στη βορειοδυτική Γροιλανδία.

Όλοι οι επιβαίνοντες πλην ενός διασώθηκαν, όμως από τις τέσσερις πυρηνικές βόμβες που μετέφερε βρέθηκαν μόνο θραύσματα. Οι Αμερικανοί ισχυρίστηκαν ότι η ραδιενέργεια που εκλύθηκε ήταν ακίνδυνη, αλλά ούτε οι πολικές αρκούδες σαν αυτή που κοσμεί το γροιλανδικό εθνόσημο δεν τους πίστεψαν – από τότε κρατάει το «beef» μεταξύ Δανών και Αμερικανών για τη Γροιλανδία.

Τι λένε, όμως, για όλα αυτά οι ίδιοι οι Γροιλανδοί; Δημοσκοπήσεις φέρουν τη μεγάλη πλειοψηφία τους, που είναι κατά 89% Ινουίτ ή μεικτής καταγωγής, να μη θέλει ούτε τους Δανούς, με τους οποίους είχαν «χαλαστεί», και δικαίως, όταν αποκαλύφθηκε το πρόγραμμα ελέγχου γεννήσεων που είχαν αυθαίρετα εφαρμόσει στους αυτόχθονες οι δανικές αρχές στη Γροιλανδία τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 (πολιτική αντίστοιχη με εκείνη των Καναδών στους εκεί αυτόχθονες αλλά και των Σουηδών στους Σάμι/Λάπωνες παλιότερα), ούτε τους Αμερικανούς. Μάλιστα η πρόσφατη ανεπίσημη επίσκεψη του Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ στο νησί δεν φαίνεται να τους έκανε πιο δημοφιλείς.

Τις τελευταίες δεκαετίες η χώρα έχει αναπτυχθεί αξιοσημείωτα, πρόσφατα δε εγκαινιάστηκε το νέο διεθνές αεροδρόμιο της πρωτεύουσας Νουούκ που αναμένεται να αυξήσει ακόμα περισσότερο την τουριστική προσέλευση η οποία έχει ξεπεράσει ήδη τις 130.000 αφίξεις ετησίως (το πόσο τουρισμό αντέχουν οι υποδομές και το σκληρό όσο και εύθραυστο περιβάλλον είναι, βέβαια, ένα ερώτημα) στο Νουούκ των 18.326 ψυχών, που μέχρι πανεπιστήμιο και Μουσείο Καλών Τεχνών διαθέτει∙ εκεί πλέον βρίσκεις τα πάντα, διοργανώνεται μέχρι και Pride. Παρά τον τεράστιο φυσικό πλούτο, όμως, η ντόπια οικονομία, που εξακολουθεί να στηρίζεται κυρίως στην αλιεία, παραμένει εξαρτημένη σε μεγάλο βαθμό από τις δανικές επιδοτήσεις.

Οι εξορύξεις δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, το κλίμα παραμένει ακραίο το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου, δρόμοι ουσιαστικά δεν υπάρχουν –η επικοινωνία μεταξύ των οικισμών γίνεται με μικρά αεροπλάνα– και η ανασφάλεια που δημιούργησαν οι δηλώσεις Τραμπ έκαναν τον σοσιαλδημοκράτη Γροιλανδό πρωθυπουργό Μούτε Έγκεντε να σπεύσει στην Κοπεγχάγη για διαβουλεύσεις με τον βασιλιά Φρειδερίκο Ι’. Η δανική κυβέρνηση ανακοίνωσε μέτρα στρατιωτικής ενίσχυσης στο νησί, δηλώνοντας ταυτόχρονα «ανοιχτή στον διάλογο» με τις ΗΠΑ.

Εξαιρετικά σημαντικό όσο και ευαίσθητο είναι όμως και το οικοσύστημά της, καθώς διαθέτει πλούσια πανίδα (ταράνδους, πολικές αρκούδες, αρκτικές αλεπούδες, λύκους, ερμίνες, μοσχοβόες, πολικούς λαγούς, πλήθος υδρόβια αποδημητικά πουλιά, φώκιες και θαλάσσια κήτη), ανάμεσά τους και σπάνια είδη που θα απειλούνταν περαιτέρω από την εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης των ορυκτών κοιτασμάτων και άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες, χώρια η κλιματική αλλαγή – οι παραδοσιακοί κυνηγοί όλο και λιγοστεύουν, το ίδιο και τα θηράματα, όπως παραπονιούνται.

Το να ζεις τώρα σε ένα τόσο εξτρίμ περιβάλλον, ακόμα και με τις ιδανικότερες συνθήκες, είναι σίγουρα μεγάλο ζόρι, κι ας μιλάμε για μία από τις καθαρότερες περιοχές του πλανήτη. Έτσι προφανώς εξηγείται ότι τα ποσοστά των αυτοκτονιών στη Γροιλανδία είναι από τα υψηλότερα στον κόσμο αναλογικά, ενώ μεγάλο πρόβλημα έχουν και με τον αλκοολισμό, όπως οι περισσότερες βόρειες χώρες.

Όσοι, πάντως, αποφασίσουν να επισκεφθούν την Kalaallit Nunaat (ταξιδιωτικά «πακέτα» υπάρχουν πλέον και από Ελλάδα) θα δουν, πιθανότατα, μόνο την ειδυλλιακή πλευρά της και μιλάμε για μια εμπειρία ανεκτίμητη – οι τολμηροί ας σπεύσουν προτού ο Τραμπ αποβιβαστεί φουριόζος, ανεμίζοντας την αστερόεσσα! Μία ακόμα ένδειξη του πόσο στη «μόδα» είναι η Γροιλανδία αλλά και ευκαιρία μιας πρώτης γνωριμίας με τον τόπο και τους ανθρώπους του είναι τα εξαιρετικά ντοκιμαντέρ «A Greenland Story» (2022) και «Exploring Gronland’s Arctic Majesty» (διαθέσιμο δωρεάν στο YouTube), η σειρά ντοκιμαντέρ «The Greenland Vikings: Land of the Midnight Sun» (2022) αλλά και η γαλλική κωμωδία «Journey to Greenland» (2016, διαθέσιμη στο Netflix).

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΗΠΑ: Αν προσαρτούσαν τον Καναδά, θα ήταν η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο, με αμέτρητους πόρους και κυριαρχία στην Αρκτική

Διεθνή / ΗΠΑ: Αν προσαρτούσαν τον Καναδά, θα ήταν η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο, με ατέλειωτους πόρους και κυριαρχία στην Αρκτική

Ο Καναδάς είναι η δεύτερη μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο με σχεδόν 10 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ οι ΗΠΑ καταλαμβάνουν 9,8 εκατομμύρια
LIFO NEWSROOM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Βαθαίνει η κρίση εμπιστοσύνης, αλλά κανένας δεν πτοείται 

Βασιλική Σιούτη / Βαθαίνει η κρίση εμπιστοσύνης, αλλά κανένας δεν πτοείται 

Στην Ελλάδα η κοινή γνώμη έχει τη χειρότερη άποψη για τα πολιτικά κόμματα της χώρας, αλλά αυτό δεν μοιάζει να πτοεί κανέναν, παρά τον υπαρκτό κίνδυνο απονομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Ο Γιάννης Σίνα Ούγκο Αντετοκούνμπο…

Ακροβατώντας / Ο Γιάννης Σίνα Ούγκο Αντετοκούνμπο και ο κάθε Γιάννης

Σαν αυτόν υπάρχουν χιλιάδες ακόμα άνθρωποι που ζουν στη χώρα μας, πολλές χιλιάδες «καταραμένοι» που για διάφορους λόγους έφτασαν και φτάνουν ως εδώ με κάτι καρυδότσουφλα, σε μια προσπάθεια να επιβιώσουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Η φωτιά στο Γηροκομείο Πατρών και τα πορίσματα που αλλάζουν τα δεδομένα

Ρεπορτάζ / Η φωτιά στο Γηροκομείο Πατρών και τα πορίσματα που αλλάζουν τα δεδομένα

Ενώ τα πορίσματα της Πυροσβεστικής δεν εντοπίζουν στοιχεία εμπρησμού, δύο φοιτητές εξακολουθούν να κρατούνται προσωρινά για τη φωτιά στην περιοχή του Γηροκομείου Πατρών, με την υπόθεση να ξυπνά μνήμες από παλαιότερες δικαστικές πλάνες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Η σάγκα της Μονής Σινά

Ρεπορτάζ / Μυστήριο, βία, σκάνδαλα και διαπλοκή: Η σάγκα της Μονής Σινά

Από την έρημο Σινά και την Ιερουσαλήμ μέχρι το Φανάρι, από το Κάιρο και την Αθήνα μέχρι τις Βρυξέλλες, εκτυλίσσεται μια εκκλησιαστική-διπλωματική υπόθεση που θα μπορούσε να γίνει ταινία.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί ο δήμος Αθηναίων αδιαφορεί για την αρχαία κοίτη του Ιλισού; 

Ρεπορτάζ / Γιατί ο δήμος Αθηναίων αδιαφορεί για την αρχαία κοίτη του Ιλισού; 

Αντί να απομακρύνει το Ολυμπιακό Κολυμβητήριο που έχει χτιστεί επάνω της, ο δήμαρχος το ανακαινίζει, παραβλέποντας αυτήν τη ζώνη τεράστιας ιστορικής, αρχαιολογικής και περιβαλλοντικής σημασίας. 
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Με αντιπολίτευση την ακρίβεια 

Οπτική Γωνία / Με αντιπολίτευση την ακρίβεια 

Ο πρωθυπουργός, με τα μέτρα που εξήγγειλε, έδωσε το καθαρό στίγμα της φιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής του, αφήνοντας το πεδίο ανοιχτό για μια πιο αριστερή αντιπολίτευση, της οποίας οι προτάσεις αναμένονται.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Τι κομίζει ο Αλέξης Τσίπρας;

Οπτική Γωνία / Τι κομίζει ο Αλέξης Τσίπρας;

Προβάλλοντας πλέον έναν ήπιο «κριτικο-μνημονιακό» τόνο, ο Αλέξης Τσίπρας καταλήγει σε ένα πενιχρό σχήμα: τη διαμάχη μεταξύ της αναπτυξιακής Ελλάδας και της κλεπτοκρατίας, την αντίθεση έντιμης-παραγωγικής χώρας με μια μικρή μερίδα διεφθαρμένων και τις προσβάσεις τους στο κράτος.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Τι ακριβώς συμβαίνει με τα αυγά στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Τι ακριβώς συμβαίνει με τα αυγά στην Ελλάδα – να ανησυχούμε ή όχι;

Μελέτη του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του ΕΚΠΑ καταγράφει για πρώτη φορά στην Ελλάδα την παρουσία PFAS σε αυγά ελευθέρας βοσκής, αναδεικνύοντας το ζήτημα των «παντοτινών χημικών».
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Μητσοτάκης στη ΔΕΘ: Απάντηση στη δυσαρέσκεια για την ανάπτυξη που δεν μοιράζεται

Πολιτική / Μητσοτάκης στη ΔΕΘ: Απάντηση στη δυσαρέσκεια για την ανάπτυξη που δεν μοιράζεται

Ο πρωθυπουργός με την ομιλία του στη ΔΕΘ θα προσπαθήσει να απαντήσει στους πολίτες που δεν έχουν δει ως τώρα την οικονομική ανάπτυξη που διαφημίζει η κυβέρνηση, παρουσιάζοντας τα μέτρα που θα ανακοινώσει ως απτή απόδειξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ