Αυτή που φεύγει και τα μηνύματα που ήρθαν

Αυτή που φεύγει και τα μηνύματα που ήρθαν Facebook Twitter
Για τους Γερμανούς η Άνγκελα Μέρκελ ήταν μια εξαιρετική καγκελάριος. Φωτ.: AP Photo
0



Η ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΗΤΕΙΑΣ της μακροβιότερης καγκελάριου της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας δεν είναι εύκολη. Λόγω του ειδικού διεθνούς βάρους της αξιολογείται με κριτήρια που υπερβαίνουν τις στενές εθνοκεντρικές αναφορές.

Για τους Γερμανούς η Άνγκελα Μέρκελ ήταν μια εξαιρετική καγκελάριος. Όχι μόνο επειδή κέρδισε τέσσερις εκλογές και διατήρησε υψηλή δημοτικότητα σε όλη τη θητεία της. Αλλά κυρίως επειδή επί των ημερών της, όπως ειπώθηκε, η Γερμανία έγινε «μια καλύτερη χώρα για να μεγαλώνει κάποιος σήμερα». Μια χώρα με ισχυρή οικονομία, στέρεες κοινωνικές δομές, υψηλή ποιότητα ζωής. Και επειδή, πάνω απ’ όλα, η Άνγκελα Μέρκελ την πρόοδο της Γερμανίας εκλήθη να διασφαλίσει, η θητεία της είναι σίγουρα αξιομνημόνευτη.

Ως πολιτικό πρότυπο επίσης πρέπει να της πιστωθεί ότι ήταν διαχρονικά πολιτικός του μέτρου. Κράτησε αποστάσεις από ακραίες φωνές και δημαγωγούς, κυρίως της ακροδεξιάς. Σε αρκετές περιπτώσεις έδειξε μεγάλη διορατικότητα. Η «πράσινη ατζέντα» της για την προστασία του περιβάλλοντος και την ενεργειακή μετάβαση, η οποία εν πολλοίς έγινε πολιτική και της Ε.Ε. συνολικά, καταγράφεται και αυτή στα θετικά της. Οι μεταρρυθμίσεις της στον τομέα της επαγγελματικής κατάρτισης νέων, μεταναστών κ.λπ. (η Γερμανία είναι χώρα-πρότυπο ως προς αυτό) έδειξαν επίσης υψηλή πολιτική προνοητικότητα.

Η ηγέτιδα χώρα της Ευρώπης επί των ημερών της Μέρκελ έκανε ελάχιστα για την εμβάθυνση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Ο γεωπολιτικός ρόλος της Ε.Ε. υποβαθμίστηκε. Αντιθέτως, ο ευρωσκεπτικισμός γιγαντώθηκε και αυτό δεν μπορεί παρά να αντανακλά και τις δικές της ευθύνες, καθώς το πάλαι ποτέ ευρωπαϊκό όνειρο εξέπεσε σε μια ανέμπνευστη διαχείριση.

Κάπου εδώ όμως αρχίζουν και τα «αλλά»… Εκτός από τις περιπτώσεις στις οποίες έδειξε διορατικότητα, υπάρχουν και εκείνες στις οποίες προέβη σε εσφαλμένες αρχικές εκτιμήσεις ή επέδειξε εντυπωσιακή ολιγωρία.

Η διαχείριση της προσφυγικής κρίσης ήταν χαρακτηριστική, καθώς από το «πρόσφυγες, καλωσορίσατε» που προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις, οδηγήθηκε στο πλήρες κλείσιμο των συνόρων και στη διαμόρφωση μεγάλου μέρους της εξωτερικής πολιτικής της Γερμανίας με βάση το μεταναστευτικό.

Στην οικονομική κρίση του 2008 άργησε να αντιληφθεί τις διεθνείς διαστάσεις του θέματος, καθυστερώντας να δώσει συστημικές λύσεις που θα βοηθούσαν στην καλύτερη διαχείριση του θέματος. Οι αναφορές στα απείθαρχα PIGS του ευρωπαϊκού Νότου –χωρίς αυτό φυσικά να απαλλάσσει τις χώρες αυτές από τα δικά τους λάθη– ήταν αναλυτικά ανεπαρκείς και εξαιρετικά κοντόφθαλμες. Η διαχείριση της επόμενης οικονομικής κρίσης, λόγω της πανδημίας, όταν η Ευρώπη είχε λάβει πλέον τα διδάγματά της, απέδειξε ότι κάποια ζητήματα θα μπορούσαν να είχαν τύχει εξαρχής καλύτερου χειρισμού.

Η ηγέτιδα χώρα της Ευρώπης επί των ημερών της Μέρκελ έκανε ελάχιστα για την εμβάθυνση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Ο γεωπολιτικός ρόλος της Ε.Ε. υποβαθμίστηκε. Αντιθέτως, ο ευρωσκεπτικισμός γιγαντώθηκε και αυτό δεν μπορεί παρά να αντανακλά και τις δικές της ευθύνες, καθώς το πάλαι ποτέ ευρωπαϊκό όνειρο εξέπεσε σε μια ανέμπνευστη διαχείριση.

Όπως αναμφίβολα τη βαραίνει και το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια ουσιαστικά ανέχθηκε –παρά τις όποιες φραστικές καταδίκες– την πολιτική Ερντογάν στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, σε βάρος μάλιστα δύο χωρών-μελών της Ε.Ε., της Ελλλάδας και της Κύπρου. Όσο σημαντικά και αν είναι τα γερμανικά συμφέροντα στην Τουρκία, υπολείπονται της θεμελιώδους αξίας της αλληλεγγύης και της συνεργασίας των μελών της, στην οποία στηρίζεται το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, από το οποίο η Γερμανία ωφελείται.

Αυτή που φεύγει και τα μηνύματα που ήρθαν Facebook Twitter
Αναμφίβολα τη βαραίνει και το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια ουσιαστικά ανέχθηκε την πολιτική Ερντογάν στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, σε βάρος μάλιστα δύο χωρών-μελών της Ε.Ε., της Ελλλάδας και της Κύπρου. Φωτ.: AP Photo

Αν, λοιπόν, ο εκάστοτε Γερμανός καγκελάριος κρίνεται με όρους διαχείρισης των του οίκου του, η Άνγκελα Μέρκελ μπαίνει αναμφίβολα πολύ ψηλά στη λίστα των επιτυχημένων πολιτικών της εποχής μας. Αν όμως αναγνωρίζουμε ότι η Γερμανία δεν είναι μια οποιαδήποτε χώρα αλλά η ατμομηχανή της Ενωμένης Ευρώπης, η οποία θα πρέπει να «ενηλικιωθεί» και να αποκτήσει γεωπολιτική ισχύ και επιρροή ανάλογη της ιστορίας και της οικονομικής ισχύος της, τα πεπραγμένα της είναι φτωχά.

Εκτός, όμως, από μια πιο ισχυρή Γερμανία και μια πιο αμήχανη Ευρώπη, η Άνγκελα Μέρκελ αφήνει πίσω της και ένα διαλυμένο κόμμα. Η ήττα των Χριστιανοδημοκρατών δεν ήταν μόνο προϊόν κόπωσης αλλά και λανθασμένων επιλογών της κας Μέρκελ, η οποία δεν κατάφερε να διασφαλίσει μια πετυχημένη διαδοχή, παρότι την προετοίμαζε τέσσερα χρόνια.

Μπερδεύοντας το «κεντρώος» με το άχρωμος, στήριξε υποψηφίους που δεν ανταποκρίθηκαν στις απαιτήσεις. Αρχικά στήριξε για πρόεδρο του CDU την Άνεγκρετ Κραμπ-Κάρενμπαουερ, η οποία παραιτήθηκε δεκατέσσερις μήνες μετά την εκλογή της, ενώ ο εκλεκτός της για την καγκελαρία Άρμιν Λάσετ έλαβε το χειρότερο ποσοστό στην ιστορία του κόμματος.

Μετά από πολλά χρόνια όπου η πολιτική στη Γερμανία επικεντρώθηκε σε ζητήματα διαχείρισης, ήταν αναμενόμενο οι πρόσφατες εκλογές να κριθούν στο πεδίο της τακτικής και των προσώπων.

Εκεί οι Σοσιαλδημοκράτες φάνηκαν να έχουν καλύτερο υποψήφιο και καλύτερα στρατηγικά αντανακλαστικά, φέρνοντας την αντιπαράθεση στα μέτρα τους. Καταφέρνοντας έτσι να ανατρέψουν ένα εκλογικό θέσφατο που θέλει το μικρό κόμμα ενός κυβερνητικού συνασπισμού να πληρώνει τη νύφη στις εκλογές. Είναι πιθανότατα η μοναδική περίπτωση στα εκλογικά χρονικά της Ευρώπης όπου ο μικρός κυβερνητικός εταίρος αποσπά οφέλη, σε βάρος μάλιστα του μεγάλου.

Κλείνοντας, φάνηκε και σε αυτή την αναμέτρηση ότι η μεγαλύτερη διαιρετική τομή σε ζητήματα εκλογικής συμπεριφοράς στις μέρες μας είναι η ηλικιακή. Στους κάτω των 30 πρώτο κόμμα ήταν οι Πράσινοι και δεύτερο οι Φιλελεύθεροι, με μεγάλη διαφορά από τα δύο πρώτα κόμματα, που πήγαν καλά στις μεγάλες ηλικίες.

Αν τα παραδοσιακά κόμματα δεν διαχειριστούν σε επίπεδο λόγου, ύφους, ατζέντας και προσώπων το ζήτημα της εκλογικής ριζοσπαστικοποίησης των νέων, ανάλογα φαινόμενα θα διαπιστωθούν σε πολλές χώρες και ιδίως εκεί που το πολιτικό σύστημα είναι πολυκερματισμένο.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Οι τελευταίες μέρες της Μέρκελ στην καγκελαρία

LiFO politics / Οι τελευταίες μέρες της Μέρκελ στην καγκελαρία

Ο δημοσιογράφος Παντελής Βαλασόπουλος μιλά στη Βασιλική Σιούτη, λίγο πριν από τις γερμανικές εκλογές, για τον αποχαιρετισμό που επιφυλάσσουν τα γερμανικά ΜΜΕ στην Άνγκελα Μέρκελ. Ποιοι είναι οι πιθανοί διάδοχοί της; Θα είναι ο Όλαφ Σολτς ο καινούριος καγκελάριος και τι αναμένεται εντέλει να αλλάξει;
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Άνγκελα Μέρκελ - Το τέλος μιας εποχής: Το όραμα, τα πεπραγμένα & η κληρονομιά της «σιδηράς κυρίας»

Διεθνή / Άνγκελα Μέρκελ - Το τέλος μιας εποχής: Το όραμα, τα πεπραγμένα & η κληρονομιά της «σιδηράς κυρίας»

Παρά τις αστοχίες και τις εκκρεμότητες της θητείας της, αναλυτές, δημοσιογράφοι και γερμανική κοινή γνώμη συμφωνούν πως η Άνγκελα Μέρκελ μάλλον σύντομα θα λείψει από την πολιτική σκηνή.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΑΓΡΙΜΑΝΑΚΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ