ΕΝ ΑΡΧΗ ΗΝ το “viral”. Όπως συμβαίνει όλο και πιο συχνά, όλα ξεκίνησαν από έναν «σάλο» στα social media, ο οποίος εν προκειμένω προκλήθηκε από την εικόνα ενός νεαρού τουρίστα (εκ προοιμίου ύποπτη ιδιότητα, πλέον), να ποζάρει καμαρωτός σηκώνοντας ψηλά μια μαρμάρινη πέτρα από τον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο στην Πορτάρα της Νάξου. Όταν την πέτυχα κι εγώ στην οθόνη μου, η εικόνα είχε ήδη φορτιστεί από τόνους οργής και καταγγελίας κατά την ξέφρενη περιφορά της στο διαδίκτυο. Ο άγνωστος, ημίγυμνος και πιθανόν «εν ευθυμία» διατελών, νεαρός άνδρας έφτασε από το πουθενά (ή απ΄ όπου είναι τέλος πάντων) να συμβολίσει με την ασεβή χειρονομία του όλα τα δεινά του υπερτουρισμού και όλες τις παθογένειες του ελληνικού συστήματος (ή μη συστήματος) διαχείρισης αρχαιολογικών χώρων.
Προσωπικά, μου είχαν φανεί κάπως υπερβολικές οι αντιδράσεις, ακόμα και για τα παροιμιωδώς ευέξαπτα για ψύλλου πήδημα social media. Δεν έκανε δα και κανέναν φοβερό βανδαλισμό, απλά επέδειξε την ασυγκράτητη επιπολαιότητά του. Και προφανώς, ένιωθε άνετα να το κάνει, καθώς πίσω του φαίνονται να έχουν στρογγυλοκάτσει (κολατσίζοντας κιόλας, σύμφωνα με μαρτυρίες) διάφοροι άλλοι επισκέπτες πάνω στα μάρμαρα (φταίει ίσως το απολλώνιο vibe του αρχαίου μνημείου που ενισχύει αυτή τη χαλάρωση). Μπροστά του, και με την πλάτη της στον φακό ο οποίος τράβηξε την εικόνα που κατέκλυσε το ελληνικό ίντερνετ, διακρίνεται μια κοπέλα που απαθανατίζει την «ξεκαρδιστική» πόζα του – κάπως σαν τους τουρίστες που παριστάνουν ότι στηρίζουν τον Πύργο της Πίζας, αλλά στο πιο «κάφρικο».
Η πλοκή τα έχει όλα: υπερτουρισμό, αρμόδιους σε κατάσταση θερμοπληξίας, local politics… Όπως φαίνεται, η Πορτάρα δεν θα είναι πια η ίδια καθώς «επανεξετάζεται το καθεστώς ελεύθερης πρόσβασης» στον αρχαιολογικό χώρο.
Σίγουρα θα είναι μια από τις αξέχαστες φωτογραφίες των φετινών διακοπών του, θα πάρει like και καρδούλες από φίλους και γνωστούς (ακόμα και από όσους την βρίσκουν μάλλον σαχλή, αλλά τι σόι διακοπές είναι αν δεν κάνεις και καμιά σαχλαμάρα;), “viral” όμως αποκλείεται να γίνει, ούτε και «ντοκουμέντο», ούτε και «έμβλημα» (τουριστικής καφρίλας) όπως έγινε η λίγο πιο μακρινή λήψη του περιστατικού την οποία είδαμε εμείς, συνοδευόμενη από κατάρες κι από χιλιάδες «έλεος» και «λυπάμαι» emoji.
Υποθέτω ότι έχουν υπάρξει πολύ πιο ειδεχθείς περιπτώσεις βανδαλισμού σε αρχαία μνημεία, τόσο από ξένους όσο και από ντόπιους επισκέπτες (ειδικά αν είσαι βαρεμένος έφηβος, μπαίνει ο διάολος μέσα σου να ασελγήσεις με κάποιο μικρό τρόπο πάνω σε τέτοιους χώρους, προσθέτοντας κι εσύ την βέβηλη «χαρακιά» σου στην αιωνιότητα), η «ετυμηγορία» όμως είχε ληφθεί. Κάτι έπρεπε να γίνει. Και έγινε – προκαλώντας όμως ακόμα μεγαλύτερο «σάλο».
Όπως διαβάζουμε, ο προϊστάμενός της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων προχώρησε σε «αυτοψία», τονίζοντας πως δεν υπήρξε φθορά, αλλά καταγράφηκε «προσβολή της ιερότητας του χώρου». Ακολούθως, η ΕΑΚ προέβη σε μήνυση κατά αγνώστων και στη συνέχεια προχώρησε στην τοποθέτηση μεταλλικού συρματοπλέγματος – κοινώς κοτετσόσυρμα – γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο, προκαλώντας νέο κύμα αντιδράσεων για την αγρίως αντιαισθητική αυτή παρέμβαση, αλλά και την καταγγελία του Δημάρχου Νάξου (και Μικρών Κυκλάδων) ο οποίος αναρωτιόταν κατά πόσο τηρήθηκαν οι προβλεπόμενες διαδικασίες από τους εμπλεκόμενους φορείς. Αυτοί που την πλήρωσαν τελικά ήταν οι εργάτες και τα στελέχη της ΕΑΚ που βρέθηκαν στο σωστό σημείο τη λάθος στιγμή και οδηγήθηκαν στο Αστυνομικό Τμήμα Νάξου για περαιτέρω έλεγχο και προανάκριση.
Και μόνο ένα σύντομο χρονικό αυτής της ιστορίας – που έχει κι άλλα επεισόδια – την κάνει να μοιάζει με μια κωμικοτραγική παραβολή για το σύγχρονο ελληνικό καλοκαίρι. Η πλοκή τα έχει όλα: υπερτουρισμό, αρμόδιους σε κατάσταση θερμοπληξίας, local politics… Όπως φαίνεται, η Πορτάρα δεν θα είναι πια η ίδια καθώς «επανεξετάζεται το καθεστώς ελεύθερης πρόσβασης» στον αρχαιολογικό χώρο. Που είναι κρίμα, γιατί είναι πλέον πάρα πολύ σπάνια αυτή η τόσο ιδιαίτερη και βαθιά και απόκοσμη εμπειρία – του να βρεθείς μέσα (όσο είναι δυνατόν και μη επιβλαβές) σ’ έναν αρχαιολογικό χώρο και να νιώσεις τις περίεργες «δονήσεις» του, αντί να τον παρατηρείς από απόσταση ασφαλείας.
