Φασισμός και γιόγκα: Η ανησυχητική αναβίωση μιας παλιάς ιστορίας

Φασισμός και γιόγκα: Η ανησυχητική αναβίωση μιας παλιάς ιστορίας   Facebook Twitter
Υπάρχει σε όλη αυτή την πολυδαίδαλη κουλτούρα της ευεξίας μια αφηρημένη διάσταση, μια διαρκώς μισάνοιχτη πόρτα που επιτρέπει την διείσδυση πάσης φύσεως ψευτο-γκουρού με υστερόβουλα κίνητρα και ύποπτη ατζέντα.
0

ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΔΙΑΒΑΣΕΙ κανείς τα εκατοντάδες σχετικά άρθρα και την εκτεταμένη βιβλιογραφία –ειδικά από την πανδημία και μετά– που έχει ασχοληθεί με το φαινόμενο για να έχει αντιληφθεί τις συνάφειες που έχουν αναπτυχθεί ανάμεσα στην κουλτούρα της (ασύλληπτα επικερδούς) μπίζνας της ευεξίας και της άσκησης και στη συνωμοσιολογική ακροδεξιά.

Οι περισσότεροι από εμάς κάποια στιγμή έχουμε ακούσει ή έχουμε γίνει οι ίδιοι μάρτυρες των «εναλλακτικών» αντιλήψεων και της «αντισυστημικής» ρητορικής κάποιου «χαρισματικού» δάσκαλου/κόουτς/γκουρού που κάνουν την τάξη του να θυμίζει περισσότερο σέκτα παρά χώρο οργανωμένης άσκησης και ευεξίας. 

Ο νεολογισμός που εφευρέθηκε για να αποκρυσταλλώσει αυτή την τάση –η οποία δεν ξεκίνησε από τη σπέκουλα και την «ψέκα» που οργίασε κατά την διετή βασιλεία του Covid αλλά έχει πολύ βαθύτερες ρίζες– είναι «conspirituality», όρος που προκύπτει από την συγχώνευση του πνευματισμού ή της πνευματικότητας (spirituality) με τη συνωμοσία (conspiracy). Δύο λέξεις και δύο έννοιες που θεωρούμε ίσως ότι προέρχονται από διαφορετικούς κόσμους αλλά τελικά έχουν πολλά κοινά, παρότι μέχρι και σχετικά πρόσφατα μια πρακτική σαν τη γιόγκα συνδεόταν με την αντικουλτούρα και τον χιπισμό.

Προφανώς, η γιόγκα με τις ποίκιλες υποδιαιρέσεις της είναι κάτι τόσο μαζικό –και τόσο ευεργετικό σε τόσες πολλές περιπτώσεις– που είναι γελοίο (και λάθος) να συνδέεται με οποιονδήποτε απόλυτο τρόπο με τις σκοτεινές δυνάμεις της αντίδρασης.

Οι ρίζες της χάνονται στα βάθη του χρόνου, η γιόγκα έχει περάσει όμως από σαράντα κύματα μέχρι τις μέρες μας, από την εποχή που αναγεννήθηκε και ανασκευάστηκε στον 20ό αιώνα από ποικίλους δυτικούς φορείς: Άγγλους και Γερμανούς ευγονιστές, αποκρυφιστές, αποικιοκράτες και υπέρμαχους της Αρίας φυλής την περίοδο του μεσοπολέμου κι ακόμα πιο πριν, μέχρι τους new age Καλιφορνέζους γκουρού που ξεπετάχτηκαν στα τέλη της δεκαετίας του ’60.  

Προφανώς, η γιόγκα με τις ποίκιλες υποδιαιρέσεις της είναι κάτι τόσο μαζικό –και τόσο ευεργετικό σε τόσες πολλές περιπτώσεις– που είναι γελοίο (και λάθος) να συνδέεται με οποιονδήποτε απόλυτο τρόπο με τις σκοτεινές δυνάμεις της αντίδρασης.

Υπάρχει όμως σε όλη αυτή την πολυδαίδαλη κουλτούρα της ευεξίας που υπόσχεται το ιδανικό τρία στα τρία –σωματική, ψυχική και πνευματική υγεία– μια αφηρημένη διάσταση, μια διαρκώς μισάνοιχτη πόρτα που επιτρέπει τη διείσδυση πάσης φύσεως ψευτο-γκουρού με υστερόβουλα κίνητρα και ύποπτη ατζέντα.

Αν προσθέσει κανείς στην εξίσωση και άλλα συγκοινωνούντα δοχεία –εναλλακτική ιατρική, αντι-επιστημονική ψέκα, νεοφασιστικές αντιλήψεις–, τότε το κοκτέιλ γίνεται επικίνδυνο, και για την ψύχη και για το μυαλό, αν όχι για το σώμα. 

Daily
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Περιμένοντας τον «τυφώνα» Κίμπερλι

Daily / Περιμένοντας τον «τυφώνα» Κίμπερλι

Μέχρι να επικυρωθεί και τυπικά ο διορισμός της και σε αναμονή του ερχομού της τον επόμενο μήνα, κυκλοφόρησε στα ελληνικά το βιβλίο της Κίμπερλι Γκίλφοϊλ «Κέρδισε κάθε μάχη» του 2015, ένα υβρίδιο απομνημονευμάτων και εγχειριδίου αυτοβοήθειας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η δυστοπία μπορεί να είναι εξαιρετικά ψυχαγωγική

Daily / Murderbot: Η δυστοπία μπορεί να είναι εξαιρετικά ψυχαγωγική

Η σειρά του Apple TV+ με πρωταγωνιστή έναν απολαυστικό Αλεξάντερ Σκάρσγκαρντ λειτουργεί συγχρόνως ως περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας, ως κωμωδία καταστάσεων και ως μια σαρκαστική εξερεύνηση του τι ακριβώς σημαίνει ελεύθερη βούληση.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Είδα τον Διονύση κάποτε

Daily / Είδα τον Διονύση κάποτε

Το εξαιρετικά εμπνευσμένο φιλμ που είχε γυρίσει πριν από μισό αιώνα ο Λάκης Παπαστάθης για να συστήσει ή να υπενθυμίσει στο τηλεοπτικό κοινό τον Διονύση Σαββόπουλο, βρίσκεται πλέον διαθέσιμο στο Ertflix ως πολύτιμο κειμήλιο μιας μοναδικής και ανεπανάληπτης στιγμής.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Τρολάροντας προς τον Ναζισμό 

Daily / Τρολάροντας προς τον ναζισμό 

Πριν από λίγες μέρες ο Kanye West κυκλοφόρησε ένα αγρίως προβοκατόρικο, ακόμα και για τα δικά του στάνταρ, τραγούδι που λέγεται «Heil Hitler» και καταλήγει με έναν προεκλογικό λόγο του Φίρερ από το –προφανώς όχι και τόσο μακρινό– 1936. 
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
You: Ό,τι αρχίζει ωραία τελειώνει με πόνο

Daily / You: Ό,τι αρχίζει ωραία τελειώνει με πόνο

Μάλλον άδοξα έληξε μετά από πέντε κύκλους και πενήντα επεισόδια μια από τις πιο ψυχαγωγικές σειρές των τελευταίων χρόνων, παρότι είχε να κάνει με τις αιμοσταγείς περιπλανήσεις ενός νοσηρά ρομαντικού κατά συρροή δολοφόνου — SPOILER ALERT.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
El Eternauta: Το θρυλικό κόμικ μεταφέρθηκε στο Netflix σε μια σειρά υψηλών προδιαγραφών

Daily / El Eternauta: Το θρυλικό κόμικ μεταφέρθηκε στο Netflix σε μια σειρά υψηλών προδιαγραφών

«Ο κοσμοναύτης του απείρου» έκανε πρεμιέρα πριν από μερικές μέρες, σε μια μεταφορά αντάξια του θρύλου που συνοδεύει τόσο το έργο όσο και τον δημιουργό του, ο οποίος βρήκε τραγικό τέλος στα χέρια της αργεντινής χούντας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
The Settlers: Αίσθηση, αν όχι έκπληξη, προκαλεί το ντοκιμαντέρ του BBC για τους εποίκους του Ισραήλ

Daily / The Settlers: Αίσθηση, αν όχι έκπληξη, προκαλεί το ντοκιμαντέρ του BBC για τους εποίκους του Ισραήλ

To εξαιρετικό ντοκιμαντέρ του Louis Theroux για το «κίνημα» των Ισραηλινών εποίκων που έχουν πλέον βάλει ως στόχο την ισοπεδωμένη Γάζα, και προβλήθηκε πριν από λίγες μέρες στο BBC, βρίσκεται και στο YouTube, προς το παρόν τουλάχιστον.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
American Psycho: Τα 25 κλείνει η παρεξηγημένη μεταφορά ενός παρεξηγημένου βιβλίου

Daily / American Psycho: Τα 25 κλείνει η παρεξηγημένη μεταφορά ενός παρεξηγημένου βιβλίου

Η ταινία του 2000 που βασίστηκε στο ομώνυμο, αγρίως αμφιλεγόμενο, μυθιστόρημα του Μπρετ Ίστον Έλις, με τον Κρίστιαν Μπέιλ στον ρόλο ενός σαλεμένου γιάπη, μοιάζει από πολλές απόψεις εξαιρετικά προφητική και ανησυχητικά επίκαιρη.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Your Friends & Neighbors: Και ο πλούσιος λευκός πενηντάρης έχει ψυχή

Daily / Your Friends & Neighbors: Και ο πλούσιος λευκός πενηντάρης έχει ψυχή

Ο Τζον Χαμ υποδύεται τον επιτυχημένο επενδυτή που χάνει ξαφνικά το έδαφος κάτω από τα πόδια του σ΄αυτή την εκλεκτικά διασκεδαστική, κατά τόπους δραματική και συχνά διεισδυτική σάτιρα ηθών της πλουτοκρατικής ελίτ.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ