Οι αθώοι άνθρωποι (δεν υπάρχουν)

Οι αθώοι άνθρωποι (δεν υπάρχουν) Facebook Twitter
Μια γυναίκα παίρνει το λουτρό της σε μια λακκούβα νερό. Είναι γυμνή σε ένα τοπίο που μοιάζει προϊστορικό. Θυμίζει την όαση της Σίβα, αλλά δεν είναι (η ταινία γυρίστηκε στο Ιράν, την Υεμένη και το Νεπάλ).
0

Κυκλοφόρησε σε Βlu-rayη Τριλογία της Ζωής του Παζολίνι και την είδα το Σαββατοκύριακο. Μεγαλύτερη εντύπωση μου έκαναν οι Σημειώσεις για μια Αφρικανική Ορέστεια, ένα ντοκιμαντέρ εργασίας που γύρισε το 1971 και υπήρχε ως extraσε έναν από τους τρεις δίσκους.

Πρώτα όμως η Τριλογία: δείτε αυτή την εικόνα από τις 1001 Νύχτες. Μια γυναίκα παίρνει το λουτρό της σε μια λακκούβα νερό. Είναι γυμνή σε ένα τοπίο που μοιάζει προϊστορικό. Θυμίζει την όαση της Σίβα, αλλά δεν είναι (η ταινία γυρίστηκε στο Ιράν, την Υεμένη και το Νεπάλ). Η γύμνια έχει τη φυσικότητα των αγαλμάτων κι αυτό προκαλεί ήδη κάτι παράξενο - διότι τα αγάλματα τα έχουμε συνδέσει με μια εκλεκτή στιγμή του πνεύματος, που μπόρεσε να διακρίνει στο κάλλος της σάρκας έναν κανόνα αξιοπρεπείας και ελευθερίας. Ενώ στην Αφρική έχουμε μάθει ότι κυριαρχούν τα ένστικτα, οι μαγγανείες και το υπερφυσικό. Η «σύγχυση» εντείνεται όταν μαθαίνουμε ότι αυτή ηγυναίκα, η απλή και απροσποίητη είναι βασίλισσα. Οι Ελληνίδες βασίλισσες πατούν με το ένα πόδι στον Όλυμπο - έχουν την ιδανική όψη των θεών. Αυτή εδώ θα μπορούσε να είναι μια οποιαδήποτε φελάχα.

Και οι τρεις ταινίες της Τριλογίας είναι ένα τέτοιο διαρκές παιχνίδι ασύμπτωτων εικόνων που η μια προβάλλεται πάνω στην άλλη. Χωριάτες με σπασμένα δόντια φορούν τη βασιλική πορφύρα, πρίγκιπες γίνονται τα «παιδιά της ζωής» (το υποπρολεταριάτο της Νάπολης και της Ρώμης, πριγκίπισσες είναι κάτι μικρές Αφρικάνες με λαγωχειλία και άσπρα, στραβά δόντια - μια είναι και λίγο αλλήθωρη!

Κι όμως. Το πράγμα λειτουργεί, αν και στηρίζεται σε μια εξωτική πεποίθηση: ότι στην Αφρική, στον ξεχασμένο Τρίτο Κόσμο, στην εσωστρεφή Μέση Ανατολή κ.λπ., ενδεχομένως να διασώζεται κάτι από την πρώτη αισθησιακή αυθεντικότητα των ανθρώπων, η αγνή χαρά και δόξα του σώματος - της καθαρής σαρκός η καθαρήη δονή. Ο Παζολίνι ταξιδεύει (με το μεγάλο μπάτζετ που του εξασφάλισε η τεράστια εμπορική επιτυχία του Δεκαήμερου - το οποίο παραναγνώστηκε ως πορνογράφημα και γέννησε 39 απομιμήσεις!) για να δώσει σάρκα και οστά στα ινδάλματα της ηδονής του. Δημιουργεί έτσι ένα από τα ωραιότερα παραμύθια του κινηματογράφου, έναν ιδιωτικό παράδεισο από ηδονές, γέλια και ευχαρίστηση - φιλιά και blowjobs κάτω από τον ίσκιο της ροδιάς. Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του σινεμά που γκρο πλαν από γεννητικά όργανα δείχνονται κάτω από τους ήχους από γελάκια δροσερά...

Αργότερα,θα πει ότι ήταν λάθος του αυτές οι ταινίες- το σώμα, ακόμα και των προλετάριων,φέρει μέσα του τον ιό της καταναλωτικής αρρώστιας, τα γυμνά σώματα που χαίρονται γίνονται εικόνες που πουλιούνται και αγοράζονται και ολόκληρη η αστική Τέχνη, ακόμα και η καταγγελτική, γίνεται ένα ευχάριστο χωνευτικό του καταναλωτισμού. Βρισκόμαστε στο 1974, ο Παράδεισος γίνεται Κόλαση: ο σαντικός κόσμος του Σαλό, όπου το σώμα γίνεται εστία ζόφου και εγκλήματος.

Μου αρέσουν εξίσου οι δυο φάσεις του Παζολίνι, γιατί στους καλλιτέχνες έχει σημασία να ακολουθείς το βλέμμα τους, όχι να βλέπεις μόνο αυτό στο οποίο φτάνουν. Αυτός είναι ο λόγος που οι Σημειώσεις για μια Αφρικανική Ορέστεια (μια ταινία που δεν γύρισε ποτέ) μου έκαναν τόσο εντύπωση. Με φωνή off του ίδιου, περιπλανάται σε αφρικανικές χώρες για να βρει τους τόπους και τους ήρωες του κορυφαίου έργου του Αισχύλου. Σε ένα νεοσκαμμένο τάφο της Τανζανίας, όπου ένας φύλαρχος με την κόρη του σκορπάνε αλάτι, κατά το έθιμο, διαβάζει off τα λόγια της Ηλέκτρας που κάνει σπονδές στον τάφο του πατέρα της. Οι Ερινύες καταδείχνονται ως καταιγίδα στα κλαδιά των γιγαντιαίων δέντρων. Σκηνές από τον αιματηρό εμφύλιο της περιοχής γίνονται μέρος του αρχαίου μύθου. Εκεί που τα πρώτα αφρικανικά κράτη αποκτούν την ανεξαρτησία τους (δεκαετίες ‘60 και ‘70) τοποθετεί το λόγο της Αθηνάς, στο τέλος της Ορέστειας, που θεσπίζει το Νόμο των δικαστηρίων και σπέρνει πρώτη φορά την ιδέα και έννοια της Δημοκρατίας.

Ξαναβλέποντας αυτά τα φιλμ, διαπίστωσα ξανά πόσο σημαντικός άνθρωπος ήταν ο Παζολίνι. Πόσο λίγο μιλάμε πια για τα πράγματα που αξίζουν. Και πόσο λίγο προσπαθούμενα ελέγξουμε τους κανόνες που ορίζουντη ζωή.

Editorial
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

To αριστουργηματικό Ran του Κουροσάβα και 8 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Οθόνες / To αριστουργηματικό Ran του Κουροσάβα και 8 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Μια ταινία βασισμένη σε βιβλίο του Στίβεν Κινγκ, η επιστροφή του Ντάρεν Αρονόφσκι, η καλύτερη ταινία του Κουροσάβα σε επανέκδοση και το τέταρτο μέρος της σειράς ταινιών θρίλερ «Το Κάλεσμα» – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
«Η φωνή της Χιντ Ρατζάμπ» ζωντανεύει στη Βενετία

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «Η φωνή της Χιντ Ρατζάμπ» ζωντανεύει στη Βενετία

Έκκληση από τους συντελεστές της ταινίας της Κάουτερ Μπεν Χάνια να σταματήσουν επιτέλους οι δολοφονίες παιδιών στη Γάζα, με αφορμή το σπαρακτικό τηλεφώνημα της 6χρονης Παλαιστίνιας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
A House of Dynamite

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «House of Dynamite»: Η Κάθριν Μπίγκελοου πατάει το κουμπί – και μας κόβει την ανάσα

Με χειρουργική ακρίβεια, η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με Όσκαρ σκηνοθεσίας μας πείθει ανατριχιαστικά για τον επικείμενο πυρηνικό όλεθρο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ο μάγος του Κρεμλίνου

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «Ο μάγος του Κρεμλίνου»: Ο ρυθμιστής του Πούτιν δεν χωρά σε ταινία

Πίσω από το ψυχρό πρόσωπο της εξουσίας, κρύβεται ο ψίθυρος ενός σύγχρονου Ρασπούτιν. Ο Ολιβιέ Ασαγιάς τον ακολουθεί – αλλά μήπως τον πρόδωσε η φόρμα;
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
No other choice

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «No other choice»: Η ταινία που θα οδηγήσει τον Παρκ Τσαν-γουκ στα Όσκαρ

Ο Κορεάτης σκηνοθέτης παραμένει ένας από τους μεγάλους σύγχρονους κινηματογραφιστές, αν και η αντικαπιταλιστική του σάτιρα «No other choice» δεν είναι η καλύτερή του ταινία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Είναι σαν να κάνεις τον Δράκουλα χορτοφάγο»: Γιατί το σέξι τέρας του Φρανκενστάιν που παίζει ο Τζέικομπ Ελόρντι είναι λάθος

Οθόνες / Γιατί το σέξι τέρας του νέου «Φρανκενστάιν» είναι λάθος

Στη διασκευή του κλασικού μυθιστορήματος της Μέρι Σέλεϊ από τον Γκιγιέρμο ντελ Τόρο πρωταγωνιστεί ο «εξωφρενικά όμορφος» Τζέικομπ Ελόρντι στον ρόλο του τέρατος – πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα μια ταινία χωρίς ειρμό. 
THE LIFO TEAM
O Στίβεν Κινγκ στο σινεμά: Οι 10 καλύτερες μεταφορές

Οθόνες / O Στίβεν Κινγκ στο σινεμά: Οι 10 καλύτερες μεταφορές

Είναι εντυπωσιακός ο αριθμός διασκευών του έργου του δημοφιλούς συγγραφέα που θα δούμε στο πανί, στο γυαλί και στο σανίδι, κι αυτό στάθηκε αφορμή για ένα αφιέρωμα στις καλύτερες ταινίες που ενέπνευσαν τα γραπτά του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Φρανκενστάιν: Ένα θεσπέσιο μελόδραμα που σε παρασύρει και σε ματώνει

Ανταπόκριση από τη Βενετία / Φρανκενστάιν: Ένα θεσπέσιο μελόδραμα που σε παρασύρει και σε ματώνει

O Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο θα έκανε την Μέρι Σέλεϊ περήφανη. Ο δικός του Φρανκενστάιν κατορθώνει να μην προδώσει το πνεύμα του πολυδιασκευασμένου μυθιστορήματός της.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
After the Hunt: Το #MeToo στα χέρια του Λούκα Γκουαντανίνο είναι μια μπερδεμένη υπόθεση

Ανταπόκριση από τη Βενετία / After the Hunt: Το #MeToo στα χέρια του Γκουαντανίνο είναι μια μπερδεμένη υπόθεση

Ο Λούκα Γκουαντανίνο νοσταλγεί τη χαμένη τέχνη του διαλόγου, αλλά το After the Hunt χάνει το δίκιο του στην ακαδημαϊκή φλυαρία και τις σεναριακές αστοχίες.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα του γάμου δύσκολα: 10 ταινίες για να δείτε μετά το «Ρόουζ εναντίον Ρόουζ»

Οθόνες / Όλα του γάμου δύσκολα: 10 ταινίες για να δείτε μετά το «Ρόουζ εναντίον Ρόουζ»

Από το «Awful Truth» του Λίο ΜακΚάρεϊ στο «Gone Girl» του Ντέιβιντ Φίντσερ κι από τις μπεργκμανικές «Σκηνές από έναν γάμο» στο «Revolutionary Road» του Σαμ Μέντες, ανατρέχουμε σε δέκα ταινίες για όσους ενώθηκαν ενώπιον Θεού κι ανθρώπων «μέχρι να τους χωρίσει ο θάνατος».   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
ΒΟΥΓΟΝΙΑ

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «Βουγονία»: Κριτική για τη νέα ταινία του Γιώργου Λάνθιμου

«Είναι περιπέτεια η "Βουγονία", fun και πιο περίπλοκη απ’ ότι δείχνει» - Ο Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος καταγράφει τις εντυπώσεις του από την παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας στο 82ο Φεστιβάλ Βενετίας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Terence Stamp (1938-2025): Ο μάγκας του Λονδίνου που θα γινόταν Τζέιμς Μποντ

Οθόνες / Terence Stamp (1938-2025): Ο μάγκας του Λονδίνου που θα γινόταν Τζέιμς Μποντ

«Το άτακτο αγόρι του βρετανικού σινεμά βρήκε τον δρόμο του σε ώριμες επιλογές, είτε παίζοντας κάποιον αδυσώπητο κακό είτε αφήνοντας τα λακωνικά του διακριτικά σαν στάμπα, όνομα και πράγμα, σε σύντομες εμφανίσεις – εννοείται πως έχει υποδυθεί και τον διάβολο!»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
The Karate Kid: Πώς η «ταινιούλα που δεν θα έβλεπε κανείς» εξελίχθηκε σε παγκόσμιο φαινόμενο

Οθόνες / The Karate Kid: Πώς η «ταινιούλα που δεν θα έβλεπε κανείς» εξελίχθηκε σε παγκόσμιο φαινόμενο

Η ταινία σημάδεψε μια γενιά εφήβων που φαντασιώνονταν ότι θα αντιστεκόντουσαν ηρωικά στους νταήδες που τους κακοποιούσαν καθημερινά. Και τώρα, ο μύθος επιστρέφει για έκτη φορά στην οθόνη, με πρωταγωνιστές τον Τζάκι Τσαν και τον Ραλφ Μάτσιο
THE LIFO TEAM
Ο άνθρωπος που έφερε την μαύρη μουσική κουλτούρα στο σαλόνι εκατομμυρίων σπιτιών

Daily / Ο άνθρωπος που έφερε τη μαύρη μουσική κουλτούρα στο σαλόνι εκατομμυρίων σπιτιών

Το ντοκιμαντέρ «Sunday Best: The untold story of Ed Sullivan» αναδεικνύει τη συμβολή του Εντ Σάλιβαν και της δημοφιλέστατης τηλεοπτικής εκπομπής του στην ανάδειξη τεράστιων μορφών της μαύρης μουσικής, από τη Nίνα Σιμόν και τον Τζέιμς Μπράουν μέχρι την Tίνα Τέρνερ και τον Στίβι Γουόντερ.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ