Το πολύωρο σερφάρισμα στο Διαδίκτυο «παχαίνει» τους εφήβους στην Ελλάδα

Η πολύωρη χρήση του Διαδικτύου αυξάνει την πιθανότητα παχυσαρκίας στους εφήβους, σύμφωνα με μεγάλη πανευρωπαϊκή έρευνα. 

Διαταραχές παρατηρούνται ήδη από τα παιδικά χρόνια, συνοδεύοντας αγόρια και κορίτσια μέχρι την ενηλικίωσή τους. Η χώρα μας, μαζί με την Ισπανία και την Βρετανία έχουν τα υψηλότερα ποσοστά υπέρβαρων και παχύσαρκων εφήβων στην Ευρώπη, ηλικίας 14-17 ετών, με το ποσοστό να κυμαίνεται από το 20% έως το 30%.

«Υπάρχει ισχυρή θετική συσχέτιση μεταξύ παχυσαρκίας και παρακολούθησης τηλεόρασης, χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή και βιντεοπαιχνιδιών, σε συνδυασμό βέβαια με κοινωνικούς παράγοντες», δήλωσε στην εφημερίδα «Καθημερινή» η αναπληρώτρια καθηγήτρια παιδιατρικής-εφηβικής ιατρικής στο ΕΚΠΑ, Aρτεμις Τσίτσικα.

Η ιατρική σχολή του ΕΚΠΑ συμμετείχε στην πανευρωπαϊκή έρευνα που κατέγραψε πως η καθημερινή χρήση του Διαδικτύου για περισσότερες από δύο ώρες αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα να γίνει ένας έφηβος υπέρβαρος ή και παχύσαρκος.

Ωστόσο η χρήση του Διαδικτύου για πάνω από δύο ώρες αποτελεί συνηθισμένη κατάσταση για μεγάλο μέρος των εφήβων και σύμφωνα με μεγάλη έρευνα της Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής, διαπιστώνεται πως το 37% των εφήβων εμφανίζει στοιχεία διαδικτυακής εξάρτησης (έναντι 13% το 2013).

Εξ αυτών το 8% παρουσιάζει μέτρια ή και σοβαρή εξάρτηση έναντι του 2% το 2013. Ενδεικτικό είναι πως το 30,9% παραδέχεται πως εξαιτίας αυτής της σχέσης με το Διαδίκτυο αμελεί να κάνει πράγματα που έχει προγραμματίσει, ενώ το 42,6% νιώθει κουρασμένο ή κοιμάται λιγότερο.

Μεγάλο μέρος των εφήβων παραμένει περισσότερο «καθηλωμένο» στον υπολογιστή ή στο κινητό, μειώνοντας τη φυσική δραστηριότητα και πολλοί είναι εκείνοι που ξενυχτούν παίζοντας στο διαδίκτυο, βλέποντας βίντεο ή επικοινωνώντας μέσω διαδικτυακών εφαρμογών.

Το ξενύχτι εντείνει την πιθανότητα παχυσαρκίας. «Οι έφηβοι καταναλώνουν κατά τη διάρκεια της νύχτας υπερθερμιδικά σνακ, ενώ παρουσιάζεται καθυστέρηση έκκρισης μελατονίνης και διαταραχή των επιπέδων γκρελίνης/λεπτίνης. Η χρήση ηλεκτρονικών συσκευών το βράδυ συσχετίζεται, επίσης, με καθυστέρηση του βαθύτερου ύπνου REM», σημειώνει η κ. Τσίτσικα. Απορρυθμίζεται ο συνολικός βιορυθμός των εφήβων.

«Ολα αυτά έχουν ισχυρότερη επίδραση στο περιβάλλον της οικονομικής κρίσης. Οι γονείς είναι συχνά πολύ απασχολημένοι με τα οικονομικά προβλήματα, ενώ εμφανίζουν και οι ίδιοι διαδικτυακή υπεραπασχόληση. Στις συνθήκες αυτές ευδοκιμούν ανθυγιεινά σνακ, τροφές που "χορταίνουν" και είναι πλούσιες σε λιπαρά», σημειώνει η κ. Τσίτσικα.

Οι τάσεις αυτές εμφανίζονται από την παιδική ηλικία. Σε ευρωπαϊκή έρευνα σε οκτώ χώρες μεταξύ παιδιών 10-12 ετών, στην οποία συμμετείχε και το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, η Ελλάδα εμφανίζει το υψηλότερο ποσοστό υπέρβαρων (30,3%) και παχύσαρκων (10,4%), συνολικά 40,7%.

Σε αντιπαραβολή, η Ισπανία δεν υπερβαίνει το 25% και η Νορβηγία και η Σουηδία το 15%. Στις προσχολικές ηλικίες, 4-5 ετών, το άθροισμα παχύσαρκων και υπέρβαρων παιδιών είναι επίσης το πιο υψηλό στην Ελλάδα (20,7%), αν και μικρότερο σε σχέση με τα επίπεδα που διαμορφώνονται εφτά χρόνια αργότερα.

«Στην έρευνα καταγράφηκε επίσης πως μεταξύ των παιδιών προσχολικής ηλικίας η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό όσων βρίσκονται από δύο ώρες και πάνω μπροστά σε μια οθόνη, τηλεόρασης, τάμπλετ ή άλλης συσκευής. Στην Ελλάδα είναι 12,8% έναντι 4,1% στην Ισπανία και 1,5% μόνο στη Γερμανία», λέει ο καθηγητής στο τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας, της Σχολής Επιστημών Υγείας του Χαροκόπειου, Ιωάννης Μανιός.

Τα παιδιά δεν περπατούν

Το πρόβλημα επιδεινώνεται και από το γεγονός ότι τα παιδιά στην Ελλάδα έχουν τα χαμηλότερα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Σύμφωνα με έρευνα που συμμετείχε το Χαροκόπειο, από τα παιδιά προσχολικής ηλικίας (4-5 ετών), μόνο το 29,9% στην Ελλάδα έχει την απαραίτητη φυσική δραστηριότητα, όταν στην Ισπανία είναι 32,3%, στο Βέλγιο 36,4%, στην Πολωνία 36,6%, στη Βουλγαρία 37,1% και στη Γερμανία 46,2%.

«Οι ιατρικές συστάσεις γι' αυτή την ηλικία κωδικοποιούνται σε μια ήπια φυσική δραστηριότητα των 12.000 βημάτων καθημερινά και σε μια πιο έντονη άσκηση τρεις φορές την εβδομάδα», λέει στην «Κ» ο κ. Ιωάννης Μανιός, καθηγητής στο τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας του Χαροκόπειου. «Το βασικό πρόβλημα είναι πως τα παιδιά στην Ελλάδα δεν περπατούν στην πόλη τους. Κάνουμε τα πάντα με το αυτοκίνητο. Για παράδειγμα, οι γονείς πηγαίνουν τα παιδιά στον παιδικό σταθμό, στο νηπιαγωγείο ή στο σχολείο με το Ι.Χ. Γιατί να μην πάνε με τα πόδια, όταν είναι κοντά;»

«Η υγιεινή διατροφή και η άσκηση δεν διδάσκονται στα παιδιά, αλλά υιοθετείται από τα κατάλληλα πρότυπα. Κι εδώ ο ρόλος των γονιών είναι κρίσιμος», τονίζει ο κ. Μανιός. Οι γονείς στην Ελλάδα και στην Ισπανία δεν ωθούν τα μικρά παιδιά σε φυσικές δραστηριότητες με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο που είναι να τις κάνουν από κοινού. Στην Ελλάδα, μόνο το 60% συνηθίζει να περπατά ή να παίζει έξω μαζί με το παιδί του, έναντι 78% σε Βέλγιο και Γερμανία.

Αντίθετα, το 22% των ελληνικών οικογενειών με παιδιά προσχολικής ηλικίας συνηθίζει να γευματίζει μπροστά στην τηλεόραση, κάτι που αποφεύγουν οι γονείς σε Βέλγιο (3%) και Γερμανία (2%).