Επιστήμονες με επικεφαλής μια Ελληνίδα «διάβασαν» το DNA του αρχαιότερου βακτηρίου της πανούκλας

Το DNA του αρχαιότερου βακτηρίου της πανούκλας κατάφεραν να «διαβάσουν» επιστήμονες, με επικεφαλής μια Ελληνίδα. 

Ειδικότερα, η μελέτη επικεντρώθηκε σε δύο σκελετούς που ήταν θαμμένοι μαζί σε ένα τάφο στην περιοχή της Σαμάρας στη Ρωσία. Ανήκουν σε δύο ανθρώπους που πέθαναν από βουβωνική πανώλη (πανούκλα) πριν από περίπου 3.800 χρόνια και αποτελούν τα αρχαιότερα γνωστά περιστατικά της τρομερής λοιμώδους νόσου. 

Είναι η πρώτη φορά που υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι η νόσος «θέριζε» ήδη από την Εποχή του Χαλκού, 1.000 χρόνια νωρίτερα από ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες έως τώρα.

Θύματα πανούκλας. Πηγή: V.V. Kondrashin and V.A. Tsybin-Spyrou et al.

Μια διεθνής ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής την Ελληνίδα επιστήμονα της διασποράς, δρα Μαρία Σπύρου του Τμήματος Αρχαιογενετικής του γερμανικού Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ για την Επιστήμη της Ανθρώπινης Ιστορίας, κατάφερε να «διαβάσει» το DNA του βακτήριου Yersinia pestis, το οποίο προκάλεσε τη θανατηφόρα πανώλη στο άτυχο ζεύγος.

Η αποκωδικοποίηση του γονιδιώματος του αρχαίου βακτηριακού στελέχους θα βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα την εξέλιξη της νόσου, που έγινε γνωστή ως «Μαύρος Θάνατος» στη μεσαιωνική Ευρώπη και η οποία έχει προκαλέσει μερικές από τις χειρότερες επιδημίες στο πέρασμα της ιστορίας.

Το αρχαίο βακτήριο ηλικίας 3.800 ετών είναι πρόγονος αυτού που προκάλεσε την Πανώλη του Ιουστινιανού (μέσα 6ου αιώνα μ.Χ.), τον Μαύρο Θάνατο και τις θανατηφόρες επιδημίες στην Κίνα τον 19ο αιώνα. Αρχικός φορέας της νόσου ήταν οι ψύλλοι, που τη μετέδωσαν στα τρωκτικά και αυτά στους ανθρώπους.

Όπως δήλωσε η Μαρία Σπύρου, «το Yersinia pestis είχε ήδη πριν από περίπου 4.000 χρόνια όλα τα γενετικά χαρακτηριστικά που επέτρεπαν την ταχεία εξάπλωση του βακτηρίου από τους ψύλλους στα τρωκτικά, στους ανθρώπους και στα άλλα θηλαστικά».

Η σχετική δημοσίευση των αποτελεσμάτων της έρευνας έγινε στο περιοδικό «Nature Communications».

Η πανούκλα - η καταγωγή της οποίας περιβάλλεται ακόμη με μυστήριο- δεν έχει εξαφανιστεί από τον κόσμο μέχρι σήμερα. Υπάρχει σε αρκετές χώρες και δεν εκλείπουν οι φόβοι για μια μελλοντική επανεμφάνισή της.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ