Κατώτατος μισθός: Στη «δεύτερη κατηγορία» της ΕΕ η Ελλάδα - Τι αλλάζει από το καλοκαίρι

Σημαντικές αποκλίσεις στο ύψος του κατώτατου μισθού, μεταξύ των 21 κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι θεσμοθετημένος, καταγράφουν τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Eurostat.

Συγκεκριμένα, από την 1η Ιανουαρίου 2021, 21 από τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε. έχουν θεσπίσει εθνικούς κατώτατους μισθούς που διαμορφώνονται κάτω από 700 ευρώ στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και πάνω από 1.500 ευρώ στα βορειοδυτικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Δέκα κράτη-μέλη που βρίσκονται στα ανατολικά της Ε.Ε., είχαν στις αρχές Ιανουαρίου του 2021 ελάχιστους μισθούς κάτω από 700 ευρώ τον μήνα και συγκεκριμένα, οι Βουλγαρία (332 ευρώ), Ουγγαρία (442 ευρώ), Ρουμανία (458 ευρώ), Λετονία (500 ευρώ), Κροατία (563 ευρώ), Τσεχία (579 ευρώ), Εσθονία (584 ευρώ), Πολωνία (614 ευρώ), Σλοβακία (623 ευρώ) και Λιθουανία (642 ευρώ).

Η Ελλάδα βρίσκεται στη δεύτερη ομάδα που αριθμεί 5 κράτη-μέλη, κυρίως στα νότια της Ε.Ε., όπου οι ελάχιστοι μισθοί κυμαίνονται μεταξύ 700 ευρώ και λίγο πάνω από 1.100 ευρώ τον μήνα. Σε αυτή την κατηγορία, η χώρα μας κατατάσσεται τελευταία, με 758 ευρώ και ακολουθούν Πορτογαλία (776 ευρώ), Μάλτα (785 ευρώ), Σλοβενία (1.024 ευρώ) και Ισπανία (1.108 ευρώ).

Στα υπόλοιπα έξι κράτη-μέλη, δυτικά και βόρεια της Ε.Ε., οι ελάχιστοι μισθοί είναι πάνω από 1.500 ευρώ τον μήνα: Γαλλία (1.555 ευρώ), Γερμανία (1.614 ευρώ), Βέλγιο (1.626 ευρώ), Ολλανδία (1.685 ευρώ), Ιρλανδία (1.724 ευρώ) και Λουξεμβούργο (2.202 ευρώ).

Σημειώνεται πως σε Δανία, Ιταλία, Κύπρο, Αυστρία, Φινλανδία και Σουηδία δεν εφαρμόζεται ο κατώτατος μισθός.

Αν οι μισθοί αυτοί εκφραστούν σε PPS (πρότυπα αγοραστικής δύναμης) το Λουξεμβούργο κατατάσσεται πρώτο με 1668 PPS, η Γερμανία δεύτερη με 1504, η Ολλανδία τρίτη με 1442, το Βέλγιο ακολουθεί με 1412 και η Γαλλία με 1370. Στο άλλο άκρο της κλίμακας βρίσκεται η Βουλγαρία με 623, η Λετονία 642, η Εσθονία 684, η Σλοβακία 721 και Ουγγαρία με 741. Η Ελλάδα είναι κοντά και κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ με 879 PPS.

Μέσα στις πρωτόγνωρες συνθήκες της πανδημίας, κοινωνικοί και ερευνητικοί φορείς καλούνται να εισηγηθούν το νέο κατώτατο μισθό. Συγκεκριμένα, η διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους, θα ενταθεί τον Μάρτιο με ορίζοντα τον επανακαθορισμό του κατώτατου μισθού τον Ιούλιο του 2021.

Το ύψος του κατώτατου μισθού και ημερομισθίου, σύμφωνα με τον νόμο, πρέπει να καθορίζεται «λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και τις προοπτικές της για ανάπτυξη από την άποψη της παραγωγικότητας, των τιμών, και της ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης, του ποσοστού της ανεργίας, των εισοδημάτων και μισθών».

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, συνολικά το 2020 το σύνολο των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας μειώθηκε. Ωστόσο, η αρνητική επίδραση στην απασχόληση και στις μέσες αμοιβές λόγω των περιοριστικών μέτρων και των γενικότερων οικονομικών συνεπειών της πανδημίας αντισταθμίζεται έως ένα βαθμό από τις ειδικές πολιτικές που ασκούνται. Επειδή η παραγωγικότητα αναμένεται επίσης να εμφανίσει μείωση το 2020, που μάλιστα θα είναι μεγαλύτερη από την υποχώρηση των μέσων αμοιβών, το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος θα αυξηθεί το 2020. Σύμφωνα με όσα μεταδίδει το iefimerida, αυτό αποτελεί ένα από τα «αγκάθια» στη διαδικασία για το νέο κατώτατο μισθό.

Από την άλλη, δεν μπορούν παρά να συνυπολογιστούν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις που ολοκληρώθηκαν το προηγούμενο διάστημα και κατέληξαν σε μισθολογικές αυξήσεις. Κατά το διάστημα Ιανουαρίου - Οκτωβρίου 2021, υπογράφηκαν 121 νέες επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας, που αφορούσαν 76.574 μισθωτούς. Από αυτές, 29 συμβάσεις προβλέπουν αυξήσεις μισθών, έξι προβλέπουν μείωση, ενώ με βάση τις υπόλοιπες οι αποδοχές παραμένουν αμετάβλητες. Επίσης, συγκρατημένες αυξήσεις προβλέπουν και ορισμένες κλαδικές συλλογικές συμβάσεις.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο υπουργείο Εργασίας αναμένεται να φτάσει από τους θεσμούς μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας, ενώ ετοιμάζεται και ένα σχέδιο πορίσματος από το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ).

Η διαδικασία

Σημειώνεται ότι έως την 30η Απριλίου θα πρέπει να υποβληθούν από τους επιστημονικούς φορείς σύμφωνα με το νέο χρονοδιάγραμμα οι εκθέσεις για την αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού.

Η Επιτροπή Διαβούλευσης σχηματίζει φάκελο με τις εκθέσεις των εξειδικευμένων ερευνητικών φορέων και των παραγόντων διαφοροποίησης του κατωτάτου μισθού και ημερομισθίου και τον στέλνει στους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων. Έως την 15η Μαΐου, η Επιτροπή Διαβούλευσης πρέπει να διαβιβάσει το υπόμνημα κάθε διαβουλευόμενου προς τους υπόλοιπους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων, με πρόσκληση για προφορική διαβούλευση σε σχέση με την τυχόν αναπροσαρμογή του εκάστοτε ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου.

Σημειώνεται ότι έως την 31 Μαΐου πρέπει να διαβιβαστούν όλα τα υπομνήματα και η τεκμηρίωση των διαβουλευομένων, καθώς και η έκθεση των εξειδικευμένων επιστημονικών και ερευνητικών φορέων στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) προς σύνταξη Σχεδίου Πορίσματος Διαβούλευσης.

Έως την 30η Ιουνίου ολοκληρώνεται το Σχέδιο του Πορίσματος Διαβούλευσης και υποβάλλεται στον υπουργό Οικονομικών και τον υπουργό Εργασίας. Στη συνέχεια πρέπει να δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εργασίας μαζί με όλες τις εκθέσεις, τα υπομνήματα και κάθε άλλο σχετικό έγγραφο.

Εντός του δεύτερου δεκαπενθημέρου του Ιουλίου ο υπουργός Εργασίας, θα πρέπει να εισηγηθεί στο υπουργικό Συμβούλιο, τον νέο κατώτατο μισθό υπαλλήλων και το κατώτατο ημερομίσθιο των εργατοτεχνιτών, λαμβάνοντας υπόψη το Πόρισμα Διαβούλευσης.