Πέθανε σε ηλικία 88 ετών η συγγραφέας Τόνι Μόρισον, η πρώτη Αφροαμερικανή που κέρδισε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας και γνωστή μεταξύ άλλων για το μυθιστόρημα «Αγαπημένη» (Beloved) που το 1988 τής χάρισε το Βραβείο Πούλιτζερ.
Η διάσημη και πολυδιαβασμένη Αμερικανή συγγραφέας άφησε την τελευταία της πνοή στο Ιατρικό Κέντρο Μοντεφιόρε της Νέας Υόρκης. «Η Τόνι Μόρισον απεβίωσε ειρηνικά την περασμένη νύχτα, έχοντας γύρω της την οικογένειά της και τους φίλους της», αναφέρεται στην ανακοίνωση των οικείων της. Στην ανακοίνωση επισημαίνεται ότι η Τόνι Μόρισον απεβίωσε έπειτα από μια σύντομη ασθένεια, χωρίς να διευκρινίζεται από ποια ακριβώς νόσο. «Η Τόνι Μόρισον ήταν μια απίστευτα αφοσιωμένη μητέρα, γιαγιά και θεία, που λάτρευε να κάθεται παρέα με την οικογένειά της και τους φίλους της», τονίζεται στην ανακοίνωση της οικογένειά της.
Την θλιβερή είδηση επιβεβαίωσε και ο εκδότης της Alfred A. Knopf μέσω ανάρτησης στα social media.
We are profoundly sad to report that Toni Morrison has died at the age of eighty-eight.
— Alfred A. Knopf (@AAKnopf) August 6, 2019
“We die. That may be the meaning of life. But we do language. That may be the measure of our lives.”
February 18, 1931 – August 5, 2019 pic.twitter.com/DWnElCpMKc
Απόγονος οικογένειας σκλάβων, η διαπρεπής ακαδημαϊκός έγραψε 11 μυθιστορήματα σε μια περίοδο 6 δεκαετιών, όπως επίσης δοκίμια, παιδικά βιβλία, δύο θεατρικά έργα και ένα λιμπρέτο. Εργάστηκε, επίσης, ως κριτικός λογοτεχνίας και εκδότρια.
Η Τόνι Μόρισον εξερεύνησε κάθε ιστορία των Αφροαμερικανών, από τα χρόνια της σκλαβιάς έως τη χειραφέτησή τους στους κόλπους της σύγχρονης αμερικανικής κοινωνίας. «Η αφήγησή της και η συναρπαστική γραφή της άφησαν ένα ανεξίτηλο αποτύπωμα στην κουλτούρα μας» σημείωσε ο Σόνι Μέτα, ο πρόεδρος του εκδοτικού οίκου Knopf, που εδρεύει στη Νέα Υόρκη και ανήκει στον όμιλο Random House.
From Sonny Mehta: “Toni Morrison’s working life was spent in the service of literature: writing books, reading books, editing books, teaching books. I can think of few writers in American letters who wrote with more humanity or with more love for language than Toni.” (1/2)
— Alfred A. Knopf (@AAKnopf) August 6, 2019
“Her narratives and mesmerizing prose have made an indelible mark on our culture. Her novels command and demand our attention. They are canonical works, and more importantly, they are books that remain beloved by readers.” (2/2)
— Alfred A. Knopf (@AAKnopf) August 6, 2019
Ο Μπαράκ Ομπάμα απέτισε επίσης φόρο τιμής στην Τόνι Μόρισον, χαρακτηρίζοντάς την «εθνικό θησαυρό». «Η γραφή της αντιπροσώπευε μια εξαίρετη και βαθιά πρόκληση στη συνείδησή μας και στην ηθική φαντασία μας» έγραψε ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, που είχε απονείμει το Μετάλλιο της Ελευθερίας στην Τόνι Μόρισον, σε μια τελετή στον Λευκό Οίκο τον Μάιο του 2012.
Toni Morrison was a national treasure, as good a storyteller, as captivating, in person as she was on the page. Her writing was a beautiful, meaningful challenge to our conscience and our moral imagination. What a gift to breathe the same air as her, if only for a while. pic.twitter.com/JG7Jgu4p9t
— Barack Obama (@BarackObama) August 6, 2019
Η Τόνι Μόρισον είχε κερδίσει το βραβείο Πούλιτζερ το 1988 για το αριστούργημά της «Αγαπημένη» (Beloved) ενώ το 1993 έγινε η πρώτη Αφροαμερικανή συγγραφέας που κέρδισε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου της.
Η Chloe Anthony Wofford, όπως ήταν το αληθινό της όνομα, γεννήθηκε στο Λορέιν του Οχάιο το 1931 και υπήρξε το δεύτερο από τα τέσσερα παιδιά μιας οικογένειας μαύρων της εργατικής τάξης. Από νωρίς είχε δείξει μεγάλο ενδιαφέρον για την λογοτεχνία και σπούδασε αγγλική φιλολογία στα Πανεπιστήμια Cornell και Howard, ενώ εργάστηκε επίσης ως ερευνήτρια στα Howard και το Yale.
Η Τόνι Μόρισον έχει γράψει πολλά μυθιστορήματα, ανάμεσά τους τα «The Bluest Eye» (Γαλάζια Μάτια, 1970), «Sula» (Σούλα, 1973), «Song of Solomon» (Το τραγούδι του Σόλομον, 1978, τιμημένο την ίδια χρονιά με το Εθνικό Βραβείο Κριτικών), «Tar Baby» (Παιδί από κάρβουνο, 1981), «Beloved» (Αγαπημένη, 1988, Βραβείο Πούλιτζερ του 1988), «Jazz» (Τζαζ, 1992), ενώ ασχολήθηκε επίσης με το δοκίμιο. Τα έργα της «Παίζοντας στο σκοτάδι: Το λευκό χρώμα και η λογοτεχνική φαντασία» και «Φυλετική δικαιοσύνη: Η δύναμη της ράτσας» είναι συλλογές δοκιμίων, στα οποία εξετάζονται θέματα φυλετικής συνείδησης και λογοτεχνικής έκφρασης.
Η Τόνι Μόρισον ήταν περισσότερο διάσημη για το μυθιστόρημά της «Αγαπημένη», ενώ άλλα εξίσου γνωστά έργα της ήταν τα «Jazz» (1992) και «Paradise» (1997). Πολλοί μάλιστα θεωρούν πως τα συγκεκριμένα μυθιστορήματα συνιστούν κάτι σαν «άτυπη τριλογία». Αμέσως μετά την έκδοσή τους, η ίδια βραβεύτηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας, και έγινε η πρώτη μαύρη γυναίκα οποιασδήποτε εθνικότητας που καταφέρνει κάτι τέτοιο. Ως τότε είχε ήδη γράψει άλλα έξι μυθιστορήματα και θα συνέχιζε γράφοντας πέντε ακόμη. Το τελευταίο της μυθιστόρημα με τίτλο «God Help the Child» εκδόθηκε το 2015.
Δεν σταμάτησε το γράψιμο ούτε στις δυσκολότερες περιόδους της ζωής της, όπως ο θάνατος του γιου της το 2010. «Σταμάτησα να γράφω μέχρι που άρχισα να σκέφτομαι, πως θα απογοητευόταν πάρα πολύ αν σκεφτόταν πως μου προκάλεσε το να σταματήσω να γράφω», είχε πει το 2012 σε συνέντευξή της στο περιοδικό Interview, κοντά στην κυκλοφορία του ένατου βιβλίου της, «Home».
Πριν γίνει μια παγκοσμίως καταξιωμένη συγγραφέας, η Τόνι Μόρισον είχε γράψει ιστορία καταρρίπτοντας τα στερεότυπα ως συντάκτρια του Random House, όπου εργάστηκε για 19 χρόνια, αφήνοντας έπειτα χώρο για μια νέα γενιά μαύρων συγγραφέων, ανάμεσά τους οι Toni Cade Bambara, Gayl Jones και Angela Davis.
«Πεθαίνουμε», είχε πει η Τόνι Μόρισον, κλείνοντας την ευχαριστήρια ομιλία της μετά την βράβευσή της με Νόμπελ Λογοτεχνίας. «Ίσως είναι αυτό το νόημα της ζωής. Αλλά δημιουργούμε γλώσσα. Αυτό ίσως είναι το μέτρο της ζωής μας».
σχόλια