Ο διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης Φίλιππος Τσιμπόγλου αποκαλύπτει τα σχέδιά του στη LΙFO

Ο διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης Φίλιππος Τσιμπόγλου αποκαλύπτει τα σχέδιά του στη LΙFO Facebook Twitter
0

Ο διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης Φίλιππος Τσιμπόγλου αποκαλύπτει τα σχέδιά του στη LΙFO Facebook Twitter
Ό,τι έχει εκδοθεί από το 2008 μέχρι χθες το έχουμε καταγράψει, αλλά δεν το έχουμε καταλογογραφήσει, επειδή, αντί για είκοσι ειδικούς που χρειαζόμαστε, έχουμε μόνο τρεις... Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO


«Σύμφωνοι, η Εθνική Βιβλιοθήκη απέχει πάρα πολύ από αυτό που θα έπρεπε να ήταν. Δεν μπορεί ακόμα να παίξει τον ρόλο που ταιριάζει σε ανάλογα ιδρύματα. Σας παρακαλώ, όμως, ας μην ελεεινολογούμε συνέχεια. Ας δούμε και ό,τι θετικό συμβαίνει, ας σταθούμε σε αυτά που γίνονται τώρα, έστω και χωρίς χρήματα...». Έπειτα από έναν χρόνο στο τιμόνι της Εθνικής Βιβλιοθήκης και παρά τα μύρια προβλήματα που χρειάστηκε ν' αντιμετωπίσει –«πάνω απ' όλα, την απουσία εξειδικευμένου προσωπικού»–, ο Φίλιππος Τσιμπόγλου ούτε το κουράγιο του έχει χάσει ούτε την αισιοδοξία του. Στις δικές του πλάτες έχει εναποτεθεί το βάρος της ομαλής μετεγκατάστασης από την Ακαδημίας στον γυάλινο πύργο του Ρέντσο Πιάνο και είναι αποφασισμένος να πείσει τους πάντες, από τους πλέον καχύποπτους έως τους πλέον αδιάφορους, ότι το στοίχημα του εκσυγχρονισμού της ΕΒΕ, σε όλα τα επίπεδα, όχι μόνο της στέγης, πρέπει οπωσδήποτε να κερδηθεί.

Πόσο πιο περήφανοι θα νιώθαμε αν γνωρίζαμε τι υπάρχει εδώ μέσα! Τι κρίμα που είμαστε ανύποπτοι για τις σπάνιες κι εκπληκτικής ομορφιάς συλλογές που διαθέτουμε!


«Ξέρετε με τι ασχολείται η κυρία που μόλις ξεπροβόδισα;» μου λέει όταν καταφέρνει να κλείσει την πόρτα πίσω του κι αφού, στον υποφωτισμένο διάδρομο που χωρίζει το γραφείο του από το επιβλητικό αναγνωστήριο της βιβλιοθήκης, έχει διευθετήσει ένα σωρό εκκρεμότητες που δεν σήκωναν αναβολή. «Είναι πανεπιστημιακός, καθηγήτρια στο Βιολογικό. Έξι μήνες τώρα παίρνει από δεκαπέντε διαφορετικά σημεία δείγματα από αερομύκητες και τα καλλιεργεί με τους φοιτητές της, για να δούμε κάτω από ποιες ακριβώς συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας πρέπει να μεταφερθούν τα βιβλία στο Φάληρο. Πρέπει να μελετήσουμε συστηματικά τον κύκλο της ζωής τους όπως έχει διαμορφωθεί εδώ κι έναν αιώνα και να προσαρμοστούμε ανάλογα. Δεν γίνεται αλλιώς. Αν τα μεταφέρουμε απότομα, θα καταστραφούν».

Ο διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης Φίλιππος Τσιμπόγλου αποκαλύπτει τα σχέδιά του στη LΙFO Facebook Twitter
Στιγμιότυπα από τις εργασίες ψηφιοποίησης των 300 αντιτύπων της Καινής Διαθήκης που διαθέτει η Εθνική Βιβλιοθήκη. Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO


Ο Φίλιππος Τσιμπόγλου δεν κουράζεται να το λέει: «Πόσο πιο περήφανοι θα νιώθαμε αν γνωρίζαμε τι υπάρχει εδώ μέσα! Τι κρίμα που είμαστε ανύποπτοι για τις σπάνιες κι εκπληκτικής ομορφιάς συλλογές που διαθέτουμε! Αν μη τι άλλο, μπήκαμε σε περίοδο εξωστρέφειας. Σε αυτό τον πλούτο στηρίζονται οι συνεργασίες μας με κέντρα του εξωτερικού». Η πιο προσοδοφόρα, για την ώρα, φαίνεται πως είναι εκείνη με το CSNTM (The Center for the Study of New Testament Manuscripts) για ένα πρόγραμμα ψηφιοποίησης που απαλλάσσει την Εθνική Βιβλιοθήκη από έξοδα εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ. Βασική αποστολή αυτού του μη κερδοσκοπικού οργανισμού που λειτουργεί από το 2002 στο Τέξας είναι η συντήρηση και ψηφιοποίηση των χειρογράφων της Καινής Διαθήκης, σε όποιο σημείο του πλανήτη κι αν βρίσκονται, με απώτερο σκοπό τη διάδοσή τους μέσω της ελεύθερης πρόσβασης στο Ίντερνετ. «Από τα 5.800 περίπου ελληνικά χειρόγραφα της Καινής Διαθήκης που έχουν διασωθεί σε όλο τον κόσμο», εξηγεί ο Φ. Τσιμπόγλου, «στην Εθνική Βιβλιοθήκη ανήκουν πάνω από 300 – κάθε άλλο παρά αμελητέο ποσοστό! Συμφωνήσαμε, λοιπόν, να προχωρήσει το CSNTM στην ψηφιοποίησή τους, καλύπτοντας εξ ολοκλήρου το κόστος –πάνω από 800.000 δολάρια–, με μοναδικό αντάλλαγμα το δικαίωμα να διαθέτει ελεύθερα στον χώρο του, για μελέτη, τρία ψηφιακά αντίγραφα των χειρογράφων αυτών. Επτά άτομα έρχονται εδώ από τις 15 Μαΐου σε καθημερινή βάση, στήνουνε τα μηχανήματά τους και δουλεύουνε. Τα ίδια τα χειρόγραφα, πάντως, παραμένουν στην απόλυτη δικαιοδοσία μας».


Σύμφωνα με τον ίδιο, ενδιαφέρον συνεργασίας έχει εκδηλώσει επίσης η κοινότητα των αριστοτελιστών φιλοσόφων της Γερμανίας με συντονιστή τον καθηγητή Ντίτερ Χαλφίνγκερ από το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, ο οποίος είχε χτυπήσει και παλιότερα την πόρτα της Εθνικής Βιβλιοθήκης, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Σ' αυτή την περίπτωση δεν τίθεται ζήτημα ανέξοδης για μας ψηφιοποίησης. Στήνονται όμως τα θεμέλια συνεργιών ανάμεσα σε Έλληνες και Γερμανούς ειδικούς για την αξιοποίηση των δεκάδων αριστοτελικών χειρογράφων που διαθέτει η ΕΒΕ στις συλλογές της και την τεκμηριωμένη προβολή τους διεθνώς.

Ο διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης Φίλιππος Τσιμπόγλου αποκαλύπτει τα σχέδιά του στη LΙFO Facebook Twitter
Στιγμιότυπα από τις εργασίες ψηφιοποίησης των 300 αντιτύπων της Καινής Διαθήκης που διαθέτει η Εθνική Βιβλιοθήκη. Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO


Ένας ακόμη φορέας με τον οποίο βρίσκεται σε στενή επαφή ο Τσιμπόγλου είναι το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών που λειτουργεί στο Ναύπλιο ως παράρτημα του Χάρβαρντ. Ο καθηγητής Γκρέγκορι Ναζ, επιφανής ομηριστής και «ψυχή» του Κέντρου, προσφέρθηκε να εγκαταστήσει στην Εθνική Βιβλιοθήκη –όπου φυλάσσονται πάνω από 40 ομηρικά χειρόγραφα– ένα μηχάνημα ιδανικό για πολύ παλαιά και ευαίσθητα βιβλία, το περίφημο Λίκνον, με το οποίο μάλιστα ψηφιοποιήθηκε πρόσφατα το αρχαιότερο αντίγραφο της Ιλιάδας, σωζόμενο επί πέντε αιώνες στη Μαρκιανή Βιβλιοθήκη της Βενετίας. «Δυστυχώς, στην Ακαδημίας δεν υπάρχει αρκετός χώρος για να το εγκαταστήσουμε. Μέχρι να μετακομίσουμε στο καινούργιο κτίριο, όπου δεν θα υπάρχει τέτοιο πρόβλημα, θα αρκεστούμε στα δικά μας μηχανήματα. Η δουλειά όμως έχει ξεκινήσει. Και εν τω μεταξύ, μας έστειλαν από το Χάρβαρντ μια πλήρη σειρά των εκδόσεων του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών, 60 τόμους! Είναι, αλίμονο, τα πρώτα ξενόγλωσσα βιβλία που αποκτά η Εθνική Βιβλιοθήκη εδώ και μία δεκαπενταετία...».


Απόφοιτος της ΑΣΟΕΕ, με διδακτορικό στη βιβλιοθηκονομία και στην επιστήμη της πληροφόρησης από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και με γόνιμη θητεία τόσο στο Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης όσο και στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Κύπρου, ο Φίλιππος Τσιμπόγλου είχε διεκδικήσει τη διεύθυνση της Εθνικής Βιβλιοθήκης πριν ακόμα ανακοινωθεί η προγραμματική συμφωνία με το δίκτυο Future Library του Ιδρύματος Νιάρχος. «Όποιος μπορεί να βοηθήσει χωρίς ανταλλάγματα, είναι σύμμαχος» δήλωσε όταν ανέλαβε καθήκοντα. Κι όπως μας διαβεβαιώνει τώρα, ανάλογη είναι και η στάση που κρατά η νέα ηγεσία του υπουργείου Παιδείας. «Δεν χρειάστηκε να τους εξηγήσω, έχουν εικόνα του έργου που υλοποιείται και υποσχέθηκαν ότι θα προσπαθήσουν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων». Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; «Μα, να δώσουν κι εκείνοι κάτι! Μια κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση είναι η εξασφάλιση ενός εκατομμυρίου ευρώ για τη μισθοδοσία 36 ατόμων με πολύ υψηλά ακαδημαϊκά προσόντα που θα αρχίσουν να δουλεύουν εδώ από τον Σεπτέμβριο. Κανείς δεν τρέφει αυταπάτες, όλοι γνωρίζουμε την οικονομική κατάσταση της χώρας. Πρέπει, όμως, και το «Σταύρος Νιάρχος» να πειστεί ότι δεν είναι μόνο του σε αυτή την ιστορία».

Ο διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης Φίλιππος Τσιμπόγλου αποκαλύπτει τα σχέδιά του στη LΙFO Facebook Twitter
Στιγμιότυπα από τις εργασίες ψηφιοποίησης των 300 αντιτύπων της Καινής Διαθήκης που διαθέτει η Εθνική Βιβλιοθήκη. Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO


Το ποσό από τον τακτικό προϋπολογισμό που αναλογεί στην ΕΒΕ για φέτος είναι μόλις 244.238 ευρώ, αλλά μέσω του «Νιάρχος» αποκτά 5 εκατ. ευρώ ακόμη, κατανεμημένα σε δύο δόσεις, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι οι όροι της συμφωνίας θα τηρηθούν. Πέρα από την προετοιμασία της μετακόμισης, με ό,τι απαιτήσεις έχει αυτή –από επικαιροποίηση του καταλόγου των συλλογών μέχρι την απεντόμωση και τη συσκευασία των βιβλίων–, η συμφωνία αυτή στοχεύει στην ανάπτυξη των ψηφιακών υπηρεσιών, στην εκπαίδευση του προσωπικού, στη δημιουργία μιας ανοιχτής βιβλιοθήκης που θα λειτουργεί στο ισόγειο και τον πρώτο όροφο του νέου κτιρίου και στη διεύρυνση του κοινού που θα καρπώνεται ό,τι προσφέρει η ΕΒΕ. «Το κοινό της Βιβλιοθήκης δεν εξαντλείται στους ανθρώπους που βλέπετε σήμερα στο αναγνωστήριο. Μπορούν να κατεβαίνουν στο Φάληρο χίλιοι επιστήμονες τη μέρα; Αυτό είναι το ζητούμενο. Μέχρι πρότινος ακόμα και λατινιστές της Φιλοσοφικής Σχολής αγνοούσαν ότι έχουμε λατινικά χειρόγραφα. Ήθελα να προσλάβω ειδικό στη Λατινική Παλαιογραφία, αλλά διαπίστωσα πως αυτή η ανάγκη δεν μπορεί να καλυφθεί από την Ελλάδα, γιατί κανείς δεν έχει σχετικό διδακτορικό. Ήρθε η ώρα να προχωρήσουμε».

Ο διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης Φίλιππος Τσιμπόγλου αποκαλύπτει τα σχέδιά του στη LΙFO Facebook Twitter
Στιγμιότυπα από τις εργασίες ψηφιοποίησης των 300 αντιτύπων της Καινής Διαθήκης που διαθέτει η Εθνική Βιβλιοθήκη. Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO

Το μεγαλύτερο αγκάθι, η μεγαλύτερη ντροπή για την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας, δεν είναι άλλη από την αδυναμία της να παρακολουθεί και να καταγράφει εγκαίρως την εθνική βιβλιοπαραγωγή. «Αν η Γαλλία έχει καθυστέρηση τεσσάρων μηνών σ' αυτό τον τομέα, εμείς έχουμε καθυστέρηση οκτώ χρόνων» παραδέχεται ο επικεφαλής της. «Ό,τι έχει εκδοθεί από το 2008 μέχρι χθες το έχουμε καταγράψει, αλλά δεν το έχουμε καταλογογραφήσει, επειδή, αντί για είκοσι ειδικούς που χρειαζόμαστε, έχουμε μόνο τρεις. Ως το 2013 οι παραπάνω είχαν καλύψει σημαντικό μέρος του κενού, αλλά καθώς διακόπηκε η παροχή ρεύματος στο κτίριο του Βοτανικού όπου εργάζονταν, η δουλειά πήγε πίσω ξανά... Από τις 36 προσλήψεις που ανέφερα, οι 22 αντιστοιχούν σε βιβλιοθηκονόμους, οπότε από το φθινόπωρο οι ρυθμοί θα επιταχυνθούν». Ως προς την αρχειοθέτηση του ψηφιακού ιστού, τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Δεν υπάρχει τίποτα. «Έχουμε χάσει 21 χρόνια ψηφιακής ιστορίας» ομολογεί ο Φίλιππος Τσιμπόγλου. Εντάξει λοιπόν, ας μην ελεεινολογήσουμε σήμερα. Ας αφήσουμε το κεφάλαιο «εθνική βιβλιογραφία» για επόμενο ρεπορτάζ, στο άμεσο, όμως, μέλλον.

Ο διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης Φίλιππος Τσιμπόγλου αποκαλύπτει τα σχέδιά του στη LΙFO Facebook Twitter
Το κοινό της Βιβλιοθήκης δεν εξαντλείται στους ανθρώπους που βλέπετε σήμερα στο αναγνωστήριο. Μπορούν να κατεβαίνουν στο Φάληρο χίλιοι επιστήμονες τη μέρα; Αυτό είναι το ζητούμενο... Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO
Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Σάχης του Ιράν και η Αμερική που δεν μπορούσε να φανταστεί την ζωή χωρίς αυτόν

Βιβλίο / Ο Σάχης του Ιράν και η Αμερική που δεν μπορούσε να φανταστεί τη ζωή χωρίς αυτόν

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Βασιλεύς των Βασιλέων», όπως αποκαλούσε τον εαυτό του ο Ρεζά Παχλαβί, εστιάζει στις διαδοχικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ που «αποδέχτηκαν πρόθυμα τις φαντασιώσεις του, τόσο για τον εαυτό του όσο και για τη χώρα του».
THE LIFO TEAM
Γωγώ Ατζολετάκη: «Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν είναι “ληγμένα προϊόντα”»

Βιβλίο / Γωγώ Ατζολετάκη: «Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν είναι “ληγμένα προϊόντα”»

Σταρ Ελλάς στα νιάτα της, διακρίθηκε ως ηθοποιός, θιασάρχης, ραδιοφωνική παραγωγός, δοκιμάστηκε επίσης στη συγγραφή έχοντας κυκλοφορήσει μέχρι τώρα επτά βιβλία μαζί με το πρόσφατο «Η τρίτη άνοιξη» (εκδ. Επίμετρο), που έδωσε και το έναυσμα γι’ αυτήν τη συνέντευξη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
O Δημήτρης Γκιώνης, οι ένδοξες μέρες της «Ελευθεροτυπίας» και το σημερινό μιντιακό σούπερ μάρκετ

Οι Αθηναίοι / O Δημήτρης Γκιώνης, οι ένδοξες μέρες της «Ελευθεροτυπίας» και το σημερινό μιντιακό σούπερ μάρκετ

Ο 81χρονος δημοσιογράφος και συγγραφέας που για δεκαετίες διηύθηνε τις πολιτιστικές σελίδες της Ελευθεροτυπίας, αφηγείται τη συναρπαστική καριέρα του στη LiFO
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Η αξιοπρέπεια και η φιλία είναι τα θεμέλια της ζωής μας»

Βιβλίο / Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Η αξιοπρέπεια και η φιλία είναι τα θεμέλια της ζωής μας»

Η σπουδαία μεταφράστρια, που έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της δουλειάς της στον Μαρσέλ Προυστ, μας ξεναγεί στον πολύπλοκο κόσμο του και εκφράζει τον θυμό της για την πανταχού παρούσα απάτη της εποχής μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η αλήθεια για τον «Συνταγματάρχη» Πάρκερ, τον διαβόητο μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ

Βιβλίο / Η αλήθεια για τον «Συνταγματάρχη» Πάρκερ, τον διαβόητο μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Ο Συνταγματάρχης και ο Βασιλιάς» εξερευνά τη συναρπαστική ζωή ενός ακούραστου κομπιναδόρου που προσπαθούσε απεγνωσμένα να ανακαλύψει εκ νέου τον εαυτό του.
THE LIFO TEAM
Γνώριζαν ή όχι οι Γερμανοί για τα εγκλήματα του Χίτλερ;

Βιβλίο / Γνώριζαν ή όχι οι Γερμανοί για τα εγκλήματα του Χίτλερ;

Πότε ακριβώς χάθηκε ο πόλεμος για τον Άξονα; Ποια ήταν η πιο σημαντική μάχη του πολέμου; Πόσο «συμμέτοχος» ήταν ο Γερμανικός λαός στο ολοκαύτωμα; Σ’ αυτά τα ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει μια νέα ογκώδης έκδοση με τίτλο «Η συνολική ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου».
THE LIFO TEAM
Αudiobooks: Αντί να διαβάσεις το νέο βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ, το ακούς

Βιβλίο / Αudiobooks: Αντί να διαβάσεις το νέο βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ, το ακούς

Είναι νωρίς να πούμε πως αυτά τα ηχητικά λογοτεχνικά αρχεία μπορούν να αντικαταστήσουν το βιβλίο. Είναι όμως μια υπέροχη λύση για όσους θέλουν να διαβάσουν αλλά δεν έχουν χρόνο ή έχουν μπλοκάρει με το κανονικό διάβασμα.
ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ
«Στα τέσσερα»: Το πιο καυτό και αμφιλεγόμενο βιβλίο του φετινού καλοκαιριού

Βιβλίο / «Στα τέσσερα»: Το πιο καυτό και αμφιλεγόμενο βιβλίο του φετινού καλοκαιριού

«Κάποιες το λάτρεψαν, άλλες το σιχάθηκαν»: Το βιβλίο της Miranda July για την ερωτική περιπλάνηση μιας γυναίκας στη μέση ηλικία που χαρακτηρίστηκε ως «το πρώτο μεγάλο μυθιστόρημα για την περιεμμηνόπαυση», είναι η λογοτεχνική επιτυχία της χρονιάς.
THE LIFO TEAM
Πατρίτσια Χάισμιθ: «Ο κόσμος και τα μαρτίνι του είναι δικά μου!»

Βιβλίο / Πατρίτσια Χάισμιθ: «Ο κόσμος και τα μαρτίνι του είναι δικά μου!»

Τα πολυσυζητημένα ημερολόγια της Χάισμιθ αποκαλύπτουν κρυφές σκέψεις της συγγραφέως του «Ταλαντούχου κύριου Ρίπλεϊ», τους άγνωστους έρωτες και την εξάρτησή της από τη γραφή και το αλκοόλ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ