Φωτογραφία της Γαύδος - Οδοιπορικό & Εικόνα

Σάββας Κοκκινίδης

Φαράγγι στο Χαμουριό, βλέποντας στη Γαυδοπούλα και την Κρήτη

Η απόμερη, πράγματι απόμερη, μόνη και απόλυτη νήσος του κρητικού νότου· Γαύδος, κυκλοτερής πευκών, αρμυροτέρα των ανέμων, Γαύδος καίρια. Ήσυχη, δρασκελιά τη δρασκελιά, αποσιωπήτρια της απορίας, υψηλή. Γαύδος μελένια κι άφραγη, κοφτή, παμπάλαια, γεμάτη. Γαύδος μόνη και ολόκληρη -

Γηραιά κτηνοτρόφος στον οικισμό των Βατσιανών

Ανθρωπογενές ομοίωμα στην παραλία του Λαυρακά

– για σχεδόν μισόν αιώνα, από τη δεκαετία του 1980, τη μόνη Γαύδο επισκέπτονται κύματα μικρότερα και μεγαλύτερα ταξιδιωτών των θερινών μηνών. Στη μικρή σχετικά της έκταση, στην απείραχτη ώς επί το πλείστον τοπική της κοινωνία, τα εξερευνητά της ελληνικής φυγής έχουν βρει πολλές φορές το δίκιο και σωστό τους· η Γαύδος σε καρφώνει με το πατώ σας στον κόσμο-όπως-είναι, στα πέρατα του ουρανού, του χώματος και του νερού –

– περπατούσα ήδη ένα τετραήμερο, απ’ το λιμάνι του Καραβέ και τους λόφους αντικρύ του Σαρακήνικου. Κοιμόμουν φυσικά στην πέτρα και ξυπνούσα στου λαγού το μέγα δράμα. Νότια, κατεβαίνοντας τα Βατσιανά, τραβήχτηκα απ’ τις φωνές, βρήκα κάθισμα και άκουσα το βήμα. Το άγημα των ναυαγών που βλέπετε παρακάτω είναι το μίλημα της ιστορίας μας, οι πόλεμοι χτυπούν την πόρτα και τη ρίξαν, όλοι τρέχουν, εσείς τρέχετε, εγώ τρέχω. Οι πρόσφυγες σʼ αυτές τις φωτογραφίες είναι κερδισμένοι και σας χαμογελούν. Εγώ δεν ξέρω τι να κάνω –

Ανάβαση των ναυαγών από το Μετόχι Βλάχου (19.07.ʼ25)

– ελάχιστα έχει ο "τουρισμός" (κρίμα τις λέξεις, πρόκειται για περιοδεύον καζίνο), ελάχιστα έχει αγγίξει λοιπόν τη νήσο Γαύδο. Η μικρή ντόπια κοινωνία κρατά τα μαγαζιά και στοιχειώδη, οι κάτοικοι είναι αγαπητικοί στον ξένο, φιλήσυχοι και έξυπνοι. Δεν ρωτούν πολλά και γνωρίζουν ήδη τα χρειώδη. Ο Γαυδιώτης είναι νοτιοκρήτης: ερευνητικός και ήρεμος· προτιμά το πείραγμα από τη φλυαρία· καταδέχεται, όπως θα περίμενε κανείς, την έναστρη ολονυχτία και το ανέρωτό της κέρασμα αθανασίας -

Ο έναστρος θόλος μέσα από τη Λαγκούφα

– ξέμεινα μονάχα μια φορά από τα πόσιμα, έβγαλα ένα εξάωρο πεζοπορίας χωρίς να πιω και να φάω. Ήξερα τους δρόμους όμως, ξέρω τον ορίζοντα, βλέπω τον ορίζοντα, ανασαίνω μιαν ανάκληση. Πολλές φορές σκέφτηκα, ή σκέφτηκα να το σκεφτώ, τους ανθρώπους που αφήνω πίσω, τα λαχανιασμένα χρόνια απουσίας, παρουσίας κι απουσίας. Δεν ωφελεί κανείς, μπαμπέση μου, η κατηφόρα θα ʼχει μια στροφή κι ο ανήφορος διακόσες –

– ξένες είναι κι αυτές οι ιδέες στη Γαύδο, θα βρεις τροφή, μιαν ασφαλή, ζεστή φωλιά, μάτια χαμηλά και ορθωμένο σώμα. Όλα περπατούν και πηγαινοέρχονται, πέφτουν στη θάλασσα και βγαίνουν, τα ενύπνια φέρουν μουσική και οι παλάμες κάψα. Θα πιαστείς, θα κυλιστείς και θα τελειώσεις –

Αδέσποτη γάτα στον Λαυρακά

Πρωινή ομίχλη στον Κεδρέ

– Και πάλι, θα πιαστείς, θα κυλιστείς και θα τελειώσεις.

***

Περιδιάβαση

Το οδοιπορικό μου του νησιού διήρκησε μία εβδομάδα του Ιούλη, από τις 17 έως της 24 του μήνα, φορτωμένος τους σεζονικούς μου σάκους και συμπράγκαλα, τη σβέλτη ακάτοπτρη μηχανή μου. Διήνυσα έκκεντρα την περίμετρο του νησιού, βορειοανατολικά προς δυτικά, νότια προς βόρεια και τούμπαλιν πίσω. Ντόπιοι, παραθεριστές και φίλοι από μακριά και από κοντά βοήθησαν και συνέδραμαν στα μοναχικότερα και μη στιγμιότυπα αυτής της καταγραφής.